Research Article
BibTex RIS Cite

View Of Otherness in Popular Novel with Religious Content: A Sociological Analysis Towards the Experince of Otherness as a Social Relationship

Year 2025, Volume: 9 Issue: 1, 322 - 352
https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.1505192

Abstract

This article examines individuals perspective on otherness as a social relationship through the experiences of religiosity and otherness of characters in popular novels with religious content. The names that individuals give to themselves and other people during their interactions are important for the article. In this context, the study examines the analysis of relational experiences that construct and limit individuals' self-experiences, the determination of the names here, and the demonstration of the possibilities of reconciliation between experiences through the characters of the novel. For this purpose, two novels were determined as an example for the years 1980-1990-2000 and after 2000, and these novels were examined with the qualitative research method and content analysis technique. 103 codings were made for the analysis of the novels using the MAXQDA (2022) program. In the study, the relationship distances formed in the context of religiosity were approached through the perception of the other body and other space, and it was claimed that the relationship distances around this perception converged as a reconciliation tactic. As a result, the transformation of the experience of otherness as a social relationship under periodic conditions has been shown as the change of close and distant relationships that individuals construct. It has been noticed that the change of these relationships is processed in the context of unconditionality.

Ethical Statement

The author(s) declare that they adhered to ethical principles during the preparation of this study.

References

  • Akşit, B., Şentürk, R., Küçükural, Ö., Cengiz, K., (2020). Türkiye’de dindarlık sosyal gerilimler ekseninde inanç ve yaşam biçimleri, (3.b) İstanbul: İletişim.
  • Akçay, A. S. (2006). Bellekteki huriler İslamcı popülist kültüre eleştirel bakış, (1.b) İstanbul: Selis.
  • Aydemir, M. A. (2011). Sosyal sermaye topluluk duygusu ve sosyal sermaye araştırması, Konya: Çizgi.
  • Bali, R. N. (2020). Tarz-ı hayat’tan life style’a yeni seçkinler, yeni mekânlar, yeni yaşamlar, (13.b) İstanbul: İletişim.
  • Bayramoğlu, A. (2006). “Çağdaşlık hurafe kaldırmaz” demokratikleşme sürecinde dindar ve laikler, (1.b) İstanbul: TESEV.
  • Bayat, A. (2008). Sokak siyaseti İran’da yoksul halk hareketleri, S. Torlak, (Çev.) İstanbul: Phoenix.
  • Bulut, R. (2015). İslami kesimdeki değişimi romanlardan (2000-2010) okumak, Doktora tezi, Isparta.
  • Bora, T. (2021). Türk sağının üç hâli milliyetçilik, muhafazakârlık ve İslamcılık, (4.b) İstanbul: İletişim.
  • Bourdieu, P. (2022). Seçilmiş metinler L. Ünsaldı, (Çev.), Ankara: Heretik.
  • Crossley, N. (2001). The phenomenological habitus and its construction, Theory and Society, C.30, S.1. (https://www.jstor.org/stable/658063).
  • Çayır, K. (2015). Türkiye’de İslamcılık ve İslami edebiyat toplu hidayet söyleminden yeni bireysel Müslümanlıklara, (2.b) İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Çevik, N. (2017). Türkiye ve ötesinde Müslümanlık modern dünyada din, E. Genç, (Çev.), İstanbul: Hece.
  • Çil, H. (2017). Bedeni kurgulamak İslami romanlarda beden ve kimlik, Konya: Çizgi.
  • Çil, H. (2018). Türkiye’de İslami kimliğin bedensel dönüşümü, SEFAD, S.39, s.327-354 (https://doi.org/10.21497/sefad.443524)
  • Efe, M. (1999). Mızraksız ilmihal, (4.b) İstanbul: Kaknüs.
  • Elias, N. (2021). Uygarlık süreci toplumun değişimleri/ bir uygarlaşma teorisi için taslak, (8.b) E. Özbek, (Çev.), C.2, İstanbul: İletişim.
  • Gasset, O.Y. (2014). İnsan ve herkes, (5.b) N.G. Işık (Çev.), İstanbul: Metis.
  • Goffman, E. (2018). Günlük yaşamda benliğin sunumu (2.b) B. Cezar, (Çev.), İstanbul: Metis.
  • Gürbilek, N. (2020). Kötü çocuk Türk, (6.b) İstanbul: Metis.
  • Göl, A. (2009). The Identity of Turkey: Muslim and secular, Third world quarterly , 30(4), s.795-810 (https://doi.org/10.1080/01436590902867383)
  • Göle, N. (2021). Melez desenler İslam ve modernlik üzerine, İstanbul: Metis.
  • Gökçe, O. (2001). İçerik çözümlemesi teori-metod-uygulama, Konya: Selçuk Üniversitesi Yaşatma ve Geliştirme Vakfı Yayınları.
  • Heinich, N. (2013). Sanat sosyolojisi, (1.b), T. Arnas, (Çev.) İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Jafari, A. Süerdam, A. (2012). An analiysis of material consumption culture in the Muslim World, Marketing theory, C.12, S.1 DOI: 10.1177/1470593111424184
  • Kandiyoti, D. (1998). Modernin cinsiyeti: Türk modernleşmesi araştırmalarında eksik boyutlar, Türkiye’de Modernleşme ve Ulusal Kimlik, S. Bozdoğan ve R. Kasaba (Ed.) içinde, N. Elhüseyni, (Çev.), (s.99-116) İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Kara, İ. (2014). Türkiye’de İslamcılık Düşüncesi I, İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Karakayali, N. (2017). Social distance. The Wiley‐Blackwell Encyclopedia of Social Theory, 1-2. (DOI: 10.1002/9781118663202.wberen547)
  • Kozanoğlu, C. (1995). 1980’lerden 90’lara Türkiye ve starları cilâlı imaj devri, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Kasaba, R. (1998). Eski ile yeni arasında kemalizm ve modernizm, Türkiye’de Modernleşme ve Ulusal Kimlik, S. Bozdoğan ve R. Kasaba (Ed.) içinde, (s.12-28), N, Elhüseyni, (Çev.), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Köse, E. H. (2011). Türkiye’de dindar kadın edebiyatı: Beden ve terbiye, Doktora tezi, Ankara.
  • Lefebvre, H. (2015). Gündelik hayatın eleştirisi II, (2.b) I. Ergüden, (Çev.), İstanbul: Sel.
  • Lukes, S. (2006). Bireycilik, (1.b) İ. Serin, (Çev.), Ankara: Bilim ve Sanat.
  • Miles, B. M., Huberman, M., Saldana, J. (2023). Nitel veri analizi, (1.b) S. Akbaba Altun ve A. Ersoy, (Çev.) Ankara: Pegem Akademi.
  • Öztekin, H., A. (2022). Ne için varsan onun için yaşa, (130.b) İstanbul: Destek.
  • Özipek, B. B. (2021). 28 Şubat ve İslamcılar, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: İslamcılık, (6.b) T. Bora ve M. Gültekingil, (Ed.) içinde, (s.640-651), İstanbul: İletişim.
  • Ponty, M., M. (2020). Algının fenomenolojisi, (2.b) (E. Sarıkartal ve E. Hacımuratoğlu, (Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Shilling, C. (2003). The body and social theory, (Second Edition). London: Sage.
  • Taylor, C. (2018). Tanınma politikası, Çokkültürcülük Tanınma Politikası, (5.b) A. Gutmann, (Ed.) içinde, (s.46-93), Y. Salman, (Çev.) İstanbul: Yapı Kredi.
  • Tecim, E. (2011). Sosyal güven sosyal sermaye ve dindarlık çalışması, Konya: Çizgi.
  • Tuğal C. (2011). Pasif devrim İslami muhalefetin düzenle bütünleşmesi, (2.b) F. B. Aydar, (Çev.) İstanbul: Koç Üniversitesi.
  • Türkmen, B. (2013). Laikliğin dönüşümü: Liseli gençler, Türban ve Atatürk rozeti, İslam’ın Yeni Kamusal Yüzleri (4.b), N. Göle (Ed.) içinde, (s.110-147) İstanbul: Metis.
  • Yıldırım, E. (2016). Neoliberal İslamcılık 1980-2015 İslamcıların dünya sistemine entegrasyonu, İstanbul: Pınar Yayınları.
  • Yılmaz, V. E. (2000). Bir kimlik oluşturma aracı olarak İslami popüler romanlar, Yüksek lisans tezi, Ankara.
  • Yılmaz, N. (2021). İslamcılık, AKP ve siyaset, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: İslamcılık, (6.b) T. Bora ve M. Gültekingil (Ed.) içinde, (s.604-617) İstanbul: İletişim.

Dinî İçerikli Popüler Romanlarda Ötekiliğe Bakış: Bir Toplumsal İlişki Olarak Ötekilik Deneyimine Yönelik Sosyolojik Bir Analiz

Year 2025, Volume: 9 Issue: 1, 322 - 352
https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.1505192

Abstract

Bu makale, dinî içerikli popüler romanlarda işlenen karakterlerin dindarlık ve ötekilik deneyimleri üzerinden bireylerin bir toplumsal ilişki olarak ötekiliğe bakışını incelemektedir. Bireylerin etkileşimleri esnasında kendisi ve diğer insanlara yönelik adlandırmaları makale için önemlidir. Bu bağlamda çalışmada bireylerin kendilik deneyimlerini inşa eden ve sınırlandıran ilişkisel deneyimlerin çözümlenmesi, buradaki adlandırmaların belirlenmesi ve bu şekilde deneyimler arasındaki uzlaşı imkânlarının roman kahramanları aracılığıyla gösterilmesi irdelenmiştir. Bunun için 1980-1990-2000 ve 2000 sonrası için bir örnek oluşturması bakımından iki roman belirlenmiş, bu romanlar nitel araştırma yöntemi ve içerik analizi tekniğiyle incelenmiştir. Romanların analizi için MAXQDA (2022) programı kullanılarak 103 kodlama yapılmıştır. Çalışmada, dindarlık bağlamında oluşan ilişki mesafelerine öteki beden ve öteki mekân algısı üzerinden yaklaşılmış, bu algı etrafındaki ilişki mesafelerinin bir uzlaşı taktiği olarak yakınlaştığı iddia edilmiştir. Sonuç olarak bir toplumsal ilişki olarak ötekilik deneyiminin dönemsel koşullardaki dönüşümü, bireylerin inşa olduğu yakın ve uzak ilişkilerin değişimi olarak gösterilmiştir. Bu ilişkilerin değişiminin koşulsuzluk bağlamında işlendiği fark edilmiştir

Ethical Statement

Yazar(lar), çalışmanın hazırlanma sürecinde etik ilkelere uyduklarını beyan etmiştir.

References

  • Akşit, B., Şentürk, R., Küçükural, Ö., Cengiz, K., (2020). Türkiye’de dindarlık sosyal gerilimler ekseninde inanç ve yaşam biçimleri, (3.b) İstanbul: İletişim.
  • Akçay, A. S. (2006). Bellekteki huriler İslamcı popülist kültüre eleştirel bakış, (1.b) İstanbul: Selis.
  • Aydemir, M. A. (2011). Sosyal sermaye topluluk duygusu ve sosyal sermaye araştırması, Konya: Çizgi.
  • Bali, R. N. (2020). Tarz-ı hayat’tan life style’a yeni seçkinler, yeni mekânlar, yeni yaşamlar, (13.b) İstanbul: İletişim.
  • Bayramoğlu, A. (2006). “Çağdaşlık hurafe kaldırmaz” demokratikleşme sürecinde dindar ve laikler, (1.b) İstanbul: TESEV.
  • Bayat, A. (2008). Sokak siyaseti İran’da yoksul halk hareketleri, S. Torlak, (Çev.) İstanbul: Phoenix.
  • Bulut, R. (2015). İslami kesimdeki değişimi romanlardan (2000-2010) okumak, Doktora tezi, Isparta.
  • Bora, T. (2021). Türk sağının üç hâli milliyetçilik, muhafazakârlık ve İslamcılık, (4.b) İstanbul: İletişim.
  • Bourdieu, P. (2022). Seçilmiş metinler L. Ünsaldı, (Çev.), Ankara: Heretik.
  • Crossley, N. (2001). The phenomenological habitus and its construction, Theory and Society, C.30, S.1. (https://www.jstor.org/stable/658063).
  • Çayır, K. (2015). Türkiye’de İslamcılık ve İslami edebiyat toplu hidayet söyleminden yeni bireysel Müslümanlıklara, (2.b) İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Çevik, N. (2017). Türkiye ve ötesinde Müslümanlık modern dünyada din, E. Genç, (Çev.), İstanbul: Hece.
  • Çil, H. (2017). Bedeni kurgulamak İslami romanlarda beden ve kimlik, Konya: Çizgi.
  • Çil, H. (2018). Türkiye’de İslami kimliğin bedensel dönüşümü, SEFAD, S.39, s.327-354 (https://doi.org/10.21497/sefad.443524)
  • Efe, M. (1999). Mızraksız ilmihal, (4.b) İstanbul: Kaknüs.
  • Elias, N. (2021). Uygarlık süreci toplumun değişimleri/ bir uygarlaşma teorisi için taslak, (8.b) E. Özbek, (Çev.), C.2, İstanbul: İletişim.
  • Gasset, O.Y. (2014). İnsan ve herkes, (5.b) N.G. Işık (Çev.), İstanbul: Metis.
  • Goffman, E. (2018). Günlük yaşamda benliğin sunumu (2.b) B. Cezar, (Çev.), İstanbul: Metis.
  • Gürbilek, N. (2020). Kötü çocuk Türk, (6.b) İstanbul: Metis.
  • Göl, A. (2009). The Identity of Turkey: Muslim and secular, Third world quarterly , 30(4), s.795-810 (https://doi.org/10.1080/01436590902867383)
  • Göle, N. (2021). Melez desenler İslam ve modernlik üzerine, İstanbul: Metis.
  • Gökçe, O. (2001). İçerik çözümlemesi teori-metod-uygulama, Konya: Selçuk Üniversitesi Yaşatma ve Geliştirme Vakfı Yayınları.
  • Heinich, N. (2013). Sanat sosyolojisi, (1.b), T. Arnas, (Çev.) İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Jafari, A. Süerdam, A. (2012). An analiysis of material consumption culture in the Muslim World, Marketing theory, C.12, S.1 DOI: 10.1177/1470593111424184
  • Kandiyoti, D. (1998). Modernin cinsiyeti: Türk modernleşmesi araştırmalarında eksik boyutlar, Türkiye’de Modernleşme ve Ulusal Kimlik, S. Bozdoğan ve R. Kasaba (Ed.) içinde, N. Elhüseyni, (Çev.), (s.99-116) İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Kara, İ. (2014). Türkiye’de İslamcılık Düşüncesi I, İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Karakayali, N. (2017). Social distance. The Wiley‐Blackwell Encyclopedia of Social Theory, 1-2. (DOI: 10.1002/9781118663202.wberen547)
  • Kozanoğlu, C. (1995). 1980’lerden 90’lara Türkiye ve starları cilâlı imaj devri, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Kasaba, R. (1998). Eski ile yeni arasında kemalizm ve modernizm, Türkiye’de Modernleşme ve Ulusal Kimlik, S. Bozdoğan ve R. Kasaba (Ed.) içinde, (s.12-28), N, Elhüseyni, (Çev.), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Köse, E. H. (2011). Türkiye’de dindar kadın edebiyatı: Beden ve terbiye, Doktora tezi, Ankara.
  • Lefebvre, H. (2015). Gündelik hayatın eleştirisi II, (2.b) I. Ergüden, (Çev.), İstanbul: Sel.
  • Lukes, S. (2006). Bireycilik, (1.b) İ. Serin, (Çev.), Ankara: Bilim ve Sanat.
  • Miles, B. M., Huberman, M., Saldana, J. (2023). Nitel veri analizi, (1.b) S. Akbaba Altun ve A. Ersoy, (Çev.) Ankara: Pegem Akademi.
  • Öztekin, H., A. (2022). Ne için varsan onun için yaşa, (130.b) İstanbul: Destek.
  • Özipek, B. B. (2021). 28 Şubat ve İslamcılar, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: İslamcılık, (6.b) T. Bora ve M. Gültekingil, (Ed.) içinde, (s.640-651), İstanbul: İletişim.
  • Ponty, M., M. (2020). Algının fenomenolojisi, (2.b) (E. Sarıkartal ve E. Hacımuratoğlu, (Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Shilling, C. (2003). The body and social theory, (Second Edition). London: Sage.
  • Taylor, C. (2018). Tanınma politikası, Çokkültürcülük Tanınma Politikası, (5.b) A. Gutmann, (Ed.) içinde, (s.46-93), Y. Salman, (Çev.) İstanbul: Yapı Kredi.
  • Tecim, E. (2011). Sosyal güven sosyal sermaye ve dindarlık çalışması, Konya: Çizgi.
  • Tuğal C. (2011). Pasif devrim İslami muhalefetin düzenle bütünleşmesi, (2.b) F. B. Aydar, (Çev.) İstanbul: Koç Üniversitesi.
  • Türkmen, B. (2013). Laikliğin dönüşümü: Liseli gençler, Türban ve Atatürk rozeti, İslam’ın Yeni Kamusal Yüzleri (4.b), N. Göle (Ed.) içinde, (s.110-147) İstanbul: Metis.
  • Yıldırım, E. (2016). Neoliberal İslamcılık 1980-2015 İslamcıların dünya sistemine entegrasyonu, İstanbul: Pınar Yayınları.
  • Yılmaz, V. E. (2000). Bir kimlik oluşturma aracı olarak İslami popüler romanlar, Yüksek lisans tezi, Ankara.
  • Yılmaz, N. (2021). İslamcılık, AKP ve siyaset, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: İslamcılık, (6.b) T. Bora ve M. Gültekingil (Ed.) içinde, (s.604-617) İstanbul: İletişim.
There are 44 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Literature Sociology, Social Change
Journal Section Research Article
Authors

Rukiye Geçer 0000-0001-7149-7606

Early Pub Date May 29, 2025
Publication Date
Submission Date June 26, 2024
Acceptance Date September 12, 2024
Published in Issue Year 2025 Volume: 9 Issue: 1

Cite

APA Geçer, R. (2025). Dinî İçerikli Popüler Romanlarda Ötekiliğe Bakış: Bir Toplumsal İlişki Olarak Ötekilik Deneyimine Yönelik Sosyolojik Bir Analiz. İçtimaiyat, 9(1), 322-352. https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.1505192

Içtimaiyat is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC).

3176931770

Instagram: @tvictimaiyat