"Yeniden Kullan" (YK) etkinliği, 2017 yılından bu yana Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi'nde alternatif tüketim alışkanlıklarını ve çevre bilincini öne çıkarmaktadır. Yılda iki kez düzenlenen bu ikinci el eşya sergisi, atıkların azaltılmasını, sürdürülebilir tüketimi ve üniversite bünyesinde paylaşım kültürünü teşvik etmektedir. Bu çalışma, YK'nin ikinci el kullanımına ilişkin geleneksel değerleri, inançları, normları ve davranışları nasıl sorguladığını analiz etmektedir. Analizde üretim ve tüketime ilişkin ilgili teorik ve ampirik literatürden ve Değer-İnanç-Norm (VBN) teorisinden yararlanılmıştır. Çalışmada, YK gönüllülerinin ikinci el eşyalarla ilgili sosyal dinamiklerini, motivasyonlarını ve algılarını değerlendirmek için nitel teknikler kullanılmıştır. Sonuçlara göre, değişim sınırlı bir ölçekte kalsa da, gönüllüler sosyal bağlar, ekonomik faktörler ve ekolojik kaygıların etkisiyle ikinci el kullanımını bir norm olarak içselleştirmeye başlamışlardır. Girişimin yatay paylaşım bağlamı, Türkiye'de yaygın olan dikey, hiyerarşik yardım modellerine alternatifler oluşması konusunda bir dönüşüme alan açmaktadır. YK, üniversite temelli projeler gibi küçük çaplı faaliyetlerin sürdürülebilirlik ve kültürel değişimi nasıl içerebileceğini göstermektedir. Bu şekilde işbirlikçi bir sosyal alan ve etkili bir ekolojik müdahale olarak YK önemli bir örnektir. Bu çalışma, Türkiye'deki ekolojik ve ikinci el uygulamaların keşfedilmemiş dinamiklerine odaklanmakta, sürdürülebilir ve paylaşımcı tüketim için daha geniş kapsamlı çıkarımları ile tüketim ve değişim sosyolojisine katkıda bulunmaktadır.
Yazar(lar), çalışmanın hazırlanma sürecinde etik ilkelere uyduklarını beyan etmiştir. Çalışma için, Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Sosyal ve Beşeri Bilimler ve Araştırmaları ve Bilimsel Etik Kurulu tarafından 23.07.2024 tarihinde etik onay belgesi verilmiştir.
Yeniden Kullan" (YK) (“Reuse”) events have highlighted alternative consumption habits and environmental consciousness since 2017 at the Social Sciences University of Ankara. This biannual second-hand goods exhibition promotes waste reduction, sustainable consumption, and a sharing culture within the university. This study analyzes how YK challenges traditional values, beliefs, norms, and behaviors related to second-hand use. We used focus group and participant observation analyzing perceptions of YK volunteers on sharing and usage of second-hand items. Utilizing relevant theoretical and empirical literature on production and consumption, we found the Value-Belief-Norm (VBN) theory helpful in our analysis. The results indicate that while the changes are not substantial, volunteers are beginning to internalize second-hand use as the norm, influenced by social connections, economic factors, and ecological concerns. The horizontal sharing framework of the initiative facilitates this transformation by challenging vertical, hierarchical charity models prevalent in Türkiye. YK exemplifies how micro and university-based projects may incorporate sustainability and cultural change by serving as a collaborative social space and a helpful ecological intervention. The study contributes to the sociology of consumption and change by focusing on the underexplored dynamics of ecological and second-hand practices in Türkiye, emphasizing their broader implications for sustainable and shared consumption.
The author(s) declared that they complied with ethical principles during the preparation of the study. The study was given ethical approval by the Ankara University Rectorate Social and Human Sciences and Research and Scientific Ethics Committee on 23.07.2024.
Primary Language | English |
---|---|
Subjects | Sociology (Other) |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Early Pub Date | May 29, 2025 |
Publication Date | |
Submission Date | January 8, 2025 |
Acceptance Date | May 20, 2025 |
Published in Issue | Year 2025 Volume: 9 Issue: 1 |
Içtimaiyat is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC).
Instagram: @tvictimaiyat