Abstract
Some of the mecmuas (miscellanies) classified as manuscript works also include texts from folk literature. The mecmua evaluated in this article is a text containing both verse and prose examples of folk literature. This work, which appears to have been written in different scripts, features prose texts of various contents such as folk tales, riddles (tongue twisters), folk medicine, religious prayers, examples of official correspondence, and letter samples. In the verse sections, there are poems by poets such as Nesîmî, Fuzûlî, Âşık Garib, Âşık Ömer, Niyâzî, Seyrânî, Şem’î, and Şemsî, with most of them belonging to Âşık Dertli. In terms of its content, this work does not differ from an ordinary cönk (folk poetry notebook); however, it places considerable emphasis on Âşık Dertli’s poems. No record exists regarding the date when the text was written. Nevertheless, taking into account the eras in which the poets whose works it contains lived, it can be concluded that this mecmua was compiled during the second half of the nineteenth century. In this article, Dertli’s poems in the mecmua are compared with their published versions. Thus, a comparative evaluation of these poems will be conducted, contributing to the existing literature.
Keywords
References
- Albayrak, N. (2007). Dertli. Kapı Yayınları.
- Birgören, H. (2011). Âşık Dertli Dîvânı. (1. Baskı). Bolu Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
- Çınar, A. A. (1990). Âşık Dertli Bibliyografyası. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Düzgün, D. (2011). Dertli Divanı (Karşılaştırmalı Metin). (1. Baskı). Fenomen Yayınları.
- Kutlu, Ş. (1979). Şair Dertli. Tercüman Yayınları 1001 Temel Eser.
- Mecmua. Ankara: Milli Kütüphane, Yazmalar, 06 Mil Yz A 4262/1, 52 vr.
- Okay, H. N. (1958) Âşık Dertli Divanı, İstanbul Maarif Kitaphanesi ve Matbaası.
- Onay, A. T. (1928). Âşık Derdli (Hayatı, Divanı). Bolu Vilayet Matbaası.
- Öztelli, C. (1954). “Âşık Dertli Divanı'', Türk Dili, 4 (39), 188.
- Tek, R. (2011). Türk Edebiyatında Dertli Olgusu, Âşık Dertli ve Eserleri, [Doktora Tezi]. Erciyes Üniversitesi.
- Tek, R. (2013). “Dertli, İbrahim”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/dertli-ibrahim.
- Tek, R. (2018). Türk Edebiyatında Dertli Olgusu, Âşık Dertli ve Eserleri. (1. Baskı). Kimlik Yayınları.
- Tek, R. ve Oktay, A. (2024) “Ankara Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonundaki 125 Numaralı Cönk Hakkında Bir İnceleme”, Hikmet, 10 (20), 249-272.
- Uyguner, M. (1991). Dertli (Yaşamı, Sanatı, Şiirlerinden Seçmeler). (1. Baskı). Bilgi Yayınları.
- Vaktidolu, A. A. (1998). Âşık Dertli Baba. Can Yayınları.
- Yüce, N. (1994). “Dertli”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (C 9, ss.186-187). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Abstract
Yazma eserler sınıfına dâhil edilen mecmuaların bir kısmı halk edebiyatı metinlerini de içermektedir. Bu yazı çerçevesinde değerlendirmeye çalıştığımız mecmua, halk edebiyatına ait manzum ve mensur örnekleri barındıran bir metindir. Farklı hatlarla kaleme alındığı görülen bu eserde halk hikâyeleri, tekerlemeler, halk hekimliği, dinî dualar, resmî yazışma örnekleri, mektup örnekleri gibi çeşitli içeriklere sahip düz yazılı metinler yer almaktadır. Manzum kısımlarda ise çoğunluğu Âşık Dertli’ye ait olmak üzere Nesîmî, Fuzûlî, Âşık Garib, Âşık Ömer, Niyâzî, Seyrânî, Şem’î ve Şemsî gibi şairlerin şiir örnekleri bulunmaktadır. İçerik açısından herhangi bir cönkten farksız olan bu eserde, ağırlıklı olarak Âşık Dertli’nin şiirlerine yer verilmiştir. Metnin ne zaman yazıldığı bilgisi kaydedilmemiştir. Ama şiir örneklerinin alındığı şairlerin yaşadıkları dönem göz önüne alındığında bu mecmuanın on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında kaleme alınmış olduğu söylenebilir. Yazıda, mecmuadaki Dertli şiirleri, yayımlanmış biçimleri ile karşılaştırılacaktır. Böylelikle söz konusu şiirlerin mukayeseli bir değerlendirmesi yapılmış ve literatüre katkı sağlanmış olacaktır.
Keywords
References
- Albayrak, N. (2007). Dertli. Kapı Yayınları.
- Birgören, H. (2011). Âşık Dertli Dîvânı. (1. Baskı). Bolu Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
- Çınar, A. A. (1990). Âşık Dertli Bibliyografyası. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Düzgün, D. (2011). Dertli Divanı (Karşılaştırmalı Metin). (1. Baskı). Fenomen Yayınları.
- Kutlu, Ş. (1979). Şair Dertli. Tercüman Yayınları 1001 Temel Eser.
- Mecmua. Ankara: Milli Kütüphane, Yazmalar, 06 Mil Yz A 4262/1, 52 vr.
- Okay, H. N. (1958) Âşık Dertli Divanı, İstanbul Maarif Kitaphanesi ve Matbaası.
- Onay, A. T. (1928). Âşık Derdli (Hayatı, Divanı). Bolu Vilayet Matbaası.
- Öztelli, C. (1954). “Âşık Dertli Divanı'', Türk Dili, 4 (39), 188.
- Tek, R. (2011). Türk Edebiyatında Dertli Olgusu, Âşık Dertli ve Eserleri, [Doktora Tezi]. Erciyes Üniversitesi.
- Tek, R. (2013). “Dertli, İbrahim”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/dertli-ibrahim.
- Tek, R. (2018). Türk Edebiyatında Dertli Olgusu, Âşık Dertli ve Eserleri. (1. Baskı). Kimlik Yayınları.
- Tek, R. ve Oktay, A. (2024) “Ankara Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonundaki 125 Numaralı Cönk Hakkında Bir İnceleme”, Hikmet, 10 (20), 249-272.
- Uyguner, M. (1991). Dertli (Yaşamı, Sanatı, Şiirlerinden Seçmeler). (1. Baskı). Bilgi Yayınları.
- Vaktidolu, A. A. (1998). Âşık Dertli Baba. Can Yayınları.
- Yüce, N. (1994). “Dertli”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (C 9, ss.186-187). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Turkish Language and Literature (Other) |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | May 21, 2025 |
| Publication Date | May 21, 2025 |
| Submission Date | January 10, 2025 |
| Acceptance Date | March 17, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Issue: 39 |
- Article Files