Research Article
BibTex RIS Cite

BOSNA-HERSEK MÜZİĞİNDE SEVDALİNKA; KÖKENİ, TARİHİ VE TEMEL ÖZELLİKLERİ

Year 2025, Volume: 11 Issue: 1, 1 - 11
https://doi.org/10.22252/ijca.1688016

Abstract

SEVDALINKA IN BOSNIA-HERZEGOVINA MUSIC; ORIGIN, HISTORY AND FUNDAMENTAL CHARACTERISTICS

Faruk MEHINAGIÇ*¹
Ömer TÜRKMENOĞLU**

*Doktora Öğrencisi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müzik Eğitimi Ana Bilim Dalı
**Prof. Dr., Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü, Müzik Eğitimi Ana Bilim Dalı

Abstract
With the conquest of Bosnia-Herzegovina by the Ottomans in 1463 and the acceptance of Islam by the Bosnians, cultural interaction between Turks and Bosnians began. Having remained under Ottoman rule for over 500 years, Ottoman culture and social life had a profound impact a Bosnia and Herzegovina’s society and culture. It is also possible to see this effect in the anonymous sevdalinka songs. Sevdalinkas are a genre of folk music unique to Bosnians within the Balkan regions. It has gained the status of the most important folk music in Bosnia-Herzegovina music to date and has increasingly inspired many types of music.
This study aims to present the origin, historical development and fundementals characteristics od sevdalinka songs collectively and to the provide researcers with comprehensive researchers with comphrehensive information on the subject. There are a limited number of Turkish resources on sevdalinka in Turkey. In this context, it is thought that this article, which is an original study, can contribute to the Turkish academic literature and the promotion of this type of music.
In this context, in order to reach the required information, qualitative research method was used, which uses qualitative data collection techniques such as observation, interview and document analysis. Qualitative document analysis technique was used to determine the situation.
Keywords: Sevdalinka, Music of Bosnia and Herzegovina, Folk Music.
BOSNA-HERSEK MÜZİĞİNDE SEVDALİNKA; KÖKENİ, TARİHİ VE TEMEL ÖZELLİKLERİ

Özet
Bosna-Hersek’in 1463 yılında Osmanlılar tarafından fethedilmesi ve Boşnakların islâmiyeti kabul etmesiyle birlikte Türkler ile Boşnaklar arasında kültürel etkileşim başlamıştır. 500 yıldan uzun bir süre Osmanlı İmparatorluğu idaresinde kaldığı için Osmanlı kültürü ve toplum hayatı, Bosna-Hersek toplum hayatı ve kültüründe derin etkiler yaratmıştır. Anonim özelliğe sahip sevdalinka şarkılarında da bu etkiyi görmek mümkündür. Sevdalinka, Balkan coğrafyasında sadece Boşnaklara özgü bir müzik türüdür. Bugüne kadar Bosna-Hersek müziğinde en önemli halk müziği statüsünü kazanmış ve giderek daha çok müzik türüne ilham verir hale gelmiştir.
Araştırmamızda; sevdalinka şarkılarının kökeni, tarihi gelişimi ve temel özelliklerini birarada ortaya koymak ve araştırmacılara konu ile ilgili toplu bilgi vermek amaçlanmıştır. Türkiye’de sevdalinka konusunda sınırlı sayıda Türkçe kaynak bulunmaktadır. Bu bağlamda özgün bir çalışma olan makalenin Türk akademik literatürüne ve bu müzik türünün tanıtımına katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.
Bu kapsamda ihtiyaç duyulan bilgilere ulaşmak amacıyla gözlem, görüşme ve doküman analizi gibi nitel veri toplama tekniklerinin kullanıldığı nitel araştırma yönteminden yararlanılmıştır. Durum saptamasına yönelik olarak nitel boyutta doküman analizi tekniğinden yararlanılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sevdalinka, Bosna-Hersek Müziği, Halk Müziği.

Thanks

İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi ilglilirine teşekkürlerimi sunarım

References

  • Bayram, S. (2015). Sevdalinka ve türkülerde sevgili ve aşk algısı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, The Journal of International Social Research, 8(41), ss.112-119.
  • Çomak, H. (2009). Balkanlar ve Bosna-Hersek'in jeopolitiği. https://tasam.org/tr-tr /icerik / 3790 / balkanlar _ ve_bosna_-_hersekin_jeopolitigi
  • Devellioğlu, F. (2008). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lugât. 25. Baskı, İstanbul: Aydın Kitabevi.
  • Efendić, N. (2015). Bošnjačka usmena lirika:Kulturnohistorijski okviri geneze i poetička obilježja, Zemaljski muzej
  • BiH i Slavistički komitet BiH, Sarajevo. https://www.sevdalinke.com/2023/11/nirha-efendic-bosnjacka-usmena-lirika.html
  • Huseinović, A. (2024). About sevdalinka. https://sevdalinka.info/en/about-sevdalinka%20/
  • Ibrahımagıć, O. (1998). Državno-pravni razvitak Bosne i Hercegovine, Vijeće Kongresa bošnjačkih intelektualaca. Saraybosna.
  • Imamovıć, E. (1999). Historija Bosanske vojske, Art 7 Edicija Bosanski Korijeni. Saraybosna.
  • İyiyol, F. & Ćatović, A. (2012). Sevdalinkalarda Türk-Boşnak halk kültürünün ortak unsurları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1(1), ss. 246-264.
  • Jakubović, L. (2019). Asim Horozić’in eserlerinde sevdalinka etkisi [Yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Karača Beljak T.& Talam J. (2012). Bosna-Hersek’teki şehir müzik geleneği: sevdalinka ve saz, porte akademik. Journal of Music and Dance Studies 2. Special Issue on Organology, ss. 85-93.
  • https://www.academia.edu/6214195/Jasmina_Talam_Tamara_Kara%C4%8Da_Beljak_Bosna_Hersekteki_%C5%9Eehir_M%C3%BCzi%C4%9Fi_Gelene%C4%9Fi_Sevdalinka_ve_Saz
  • Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), ss. 62-80.
  • Kurtişoğlu, B (2008). Göçmen kimliği açisindan Boşnak müzikleri:Trakya ve İstanbul örneği [Doktora tezi, İTÜ]. YÖK Tez Merkezi.
  • Ljubıć,T. (2019). Rad na predstavı pletı mı, dušo, sevdah [Master's thesis / diplomski rad, sveučilište josipa jurja strossmayera u osijeku, Akademija za umjetnost i kulturu u Osijeku].
  • Maglajlić, M. (2006). Usmena lirika Bošnjaka. Sarajevo: Preporod.
  • Mıloševıć, V. (1964). Sevdalinka, muzej Bosanske krajine, Banja Luka.
  • Prkić-Palavra,K. & Pehlić, İ. (2021). Vrijednosne osobenosti sevdalinke i turbo-folk muzike kao muzičkih izraza, DHS 1 (14), ss. 201-222.
  • Škaljić, A. (1966). Turcizmi u Srpsko-Hrvatskom jeziku. Sarajevo: Svjetlost.
  • Uluçay, T. (2022). Boşnak müziğinin özel türü sevdalinkaların müzikal yapısı üzerine bir inceleme. RumeliDE Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Ekim, ss. 435-454.
  • Zukić, M. (2013). Komparacija kvalitete odgojne uloge majke u bošnjačkoj potpunoj i nepotpunoj porodici [Magistarski rad, Islamski Pedagoški Fakultet Univerziteta u Zenici]. https://www.academia.edu/10304248/maj%C4%8Din_odgoj_u_bo%C5%A1nja%C4%8Dkoj_porodici
  • Sevdalinka örnekleri Safet Isovic,S. https://www.youtube.com/watch?v=B3HGwLqPpNM Unesco. https://www.youtube.com/watch?v=aLjIWvE4Cxc

SEVDALINKA IN BOSNIA-HERZEGOVINA MUSIC; ORIGIN, HISTORY AND FUNDAMENTAL CHARACTERISTICS

Year 2025, Volume: 11 Issue: 1, 1 - 11
https://doi.org/10.22252/ijca.1688016

Abstract

SEVDALINKA IN BOSNIA-HERZEGOVINA MUSIC; ORIGIN, HISTORY AND FUNDAMENTAL CHARACTERISTICS

Faruk MEHINAGIÇ*¹
Ömer TÜRKMENOĞLU**

*Doktora Öğrencisi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müzik Eğitimi Ana Bilim Dalı
**Prof. Dr., Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü, Müzik Eğitimi Ana Bilim Dalı

Abstract
With the conquest of Bosnia-Herzegovina by the Ottomans in 1463 and the acceptance of Islam by the Bosnians, cultural interaction between Turks and Bosnians began. Having remained under Ottoman rule for over 500 years, Ottoman culture and social life had a profound impact a Bosnia and Herzegovina’s society and culture. It is also possible to see this effect in the anonymous sevdalinka songs. Sevdalinkas are a genre of folk music unique to Bosnians within the Balkan regions. It has gained the status of the most important folk music in Bosnia-Herzegovina music to date and has increasingly inspired many types of music.
This study aims to present the origin, historical development and fundementals characteristics od sevdalinka songs collectively and to the provide researcers with comprehensive researchers with comphrehensive information on the subject. There are a limited number of Turkish resources on sevdalinka in Turkey. In this context, it is thought that this article, which is an original study, can contribute to the Turkish academic literature and the promotion of this type of music.
In this context, in order to reach the required information, qualitative research method was used, which uses qualitative data collection techniques such as observation, interview and document analysis. Qualitative document analysis technique was used to determine the situation.
Keywords: Sevdalinka, Music of Bosnia and Herzegovina, Folk Music.
BOSNA-HERSEK MÜZİĞİNDE SEVDALİNKA; KÖKENİ, TARİHİ VE TEMEL ÖZELLİKLERİ

Özet
Bosna-Hersek’in 1463 yılında Osmanlılar tarafından fethedilmesi ve Boşnakların islâmiyeti kabul etmesiyle birlikte Türkler ile Boşnaklar arasında kültürel etkileşim başlamıştır. 500 yıldan uzun bir süre Osmanlı İmparatorluğu idaresinde kaldığı için Osmanlı kültürü ve toplum hayatı, Bosna-Hersek toplum hayatı ve kültüründe derin etkiler yaratmıştır. Anonim özelliğe sahip sevdalinka şarkılarında da bu etkiyi görmek mümkündür. Sevdalinka, Balkan coğrafyasında sadece Boşnaklara özgü bir müzik türüdür. Bugüne kadar Bosna-Hersek müziğinde en önemli halk müziği statüsünü kazanmış ve giderek daha çok müzik türüne ilham verir hale gelmiştir.
Araştırmamızda; sevdalinka şarkılarının kökeni, tarihi gelişimi ve temel özelliklerini birarada ortaya koymak ve araştırmacılara konu ile ilgili toplu bilgi vermek amaçlanmıştır. Türkiye’de sevdalinka konusunda sınırlı sayıda Türkçe kaynak bulunmaktadır. Bu bağlamda özgün bir çalışma olan makalenin Türk akademik literatürüne ve bu müzik türünün tanıtımına katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.
Bu kapsamda ihtiyaç duyulan bilgilere ulaşmak amacıyla gözlem, görüşme ve doküman analizi gibi nitel veri toplama tekniklerinin kullanıldığı nitel araştırma yönteminden yararlanılmıştır. Durum saptamasına yönelik olarak nitel boyutta doküman analizi tekniğinden yararlanılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sevdalinka, Bosna-Hersek Müziği, Halk Müziği.

References

  • Bayram, S. (2015). Sevdalinka ve türkülerde sevgili ve aşk algısı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, The Journal of International Social Research, 8(41), ss.112-119.
  • Çomak, H. (2009). Balkanlar ve Bosna-Hersek'in jeopolitiği. https://tasam.org/tr-tr /icerik / 3790 / balkanlar _ ve_bosna_-_hersekin_jeopolitigi
  • Devellioğlu, F. (2008). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lugât. 25. Baskı, İstanbul: Aydın Kitabevi.
  • Efendić, N. (2015). Bošnjačka usmena lirika:Kulturnohistorijski okviri geneze i poetička obilježja, Zemaljski muzej
  • BiH i Slavistički komitet BiH, Sarajevo. https://www.sevdalinke.com/2023/11/nirha-efendic-bosnjacka-usmena-lirika.html
  • Huseinović, A. (2024). About sevdalinka. https://sevdalinka.info/en/about-sevdalinka%20/
  • Ibrahımagıć, O. (1998). Državno-pravni razvitak Bosne i Hercegovine, Vijeće Kongresa bošnjačkih intelektualaca. Saraybosna.
  • Imamovıć, E. (1999). Historija Bosanske vojske, Art 7 Edicija Bosanski Korijeni. Saraybosna.
  • İyiyol, F. & Ćatović, A. (2012). Sevdalinkalarda Türk-Boşnak halk kültürünün ortak unsurları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1(1), ss. 246-264.
  • Jakubović, L. (2019). Asim Horozić’in eserlerinde sevdalinka etkisi [Yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Karača Beljak T.& Talam J. (2012). Bosna-Hersek’teki şehir müzik geleneği: sevdalinka ve saz, porte akademik. Journal of Music and Dance Studies 2. Special Issue on Organology, ss. 85-93.
  • https://www.academia.edu/6214195/Jasmina_Talam_Tamara_Kara%C4%8Da_Beljak_Bosna_Hersekteki_%C5%9Eehir_M%C3%BCzi%C4%9Fi_Gelene%C4%9Fi_Sevdalinka_ve_Saz
  • Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), ss. 62-80.
  • Kurtişoğlu, B (2008). Göçmen kimliği açisindan Boşnak müzikleri:Trakya ve İstanbul örneği [Doktora tezi, İTÜ]. YÖK Tez Merkezi.
  • Ljubıć,T. (2019). Rad na predstavı pletı mı, dušo, sevdah [Master's thesis / diplomski rad, sveučilište josipa jurja strossmayera u osijeku, Akademija za umjetnost i kulturu u Osijeku].
  • Maglajlić, M. (2006). Usmena lirika Bošnjaka. Sarajevo: Preporod.
  • Mıloševıć, V. (1964). Sevdalinka, muzej Bosanske krajine, Banja Luka.
  • Prkić-Palavra,K. & Pehlić, İ. (2021). Vrijednosne osobenosti sevdalinke i turbo-folk muzike kao muzičkih izraza, DHS 1 (14), ss. 201-222.
  • Škaljić, A. (1966). Turcizmi u Srpsko-Hrvatskom jeziku. Sarajevo: Svjetlost.
  • Uluçay, T. (2022). Boşnak müziğinin özel türü sevdalinkaların müzikal yapısı üzerine bir inceleme. RumeliDE Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Ekim, ss. 435-454.
  • Zukić, M. (2013). Komparacija kvalitete odgojne uloge majke u bošnjačkoj potpunoj i nepotpunoj porodici [Magistarski rad, Islamski Pedagoški Fakultet Univerziteta u Zenici]. https://www.academia.edu/10304248/maj%C4%8Din_odgoj_u_bo%C5%A1nja%C4%8Dkoj_porodici
  • Sevdalinka örnekleri Safet Isovic,S. https://www.youtube.com/watch?v=B3HGwLqPpNM Unesco. https://www.youtube.com/watch?v=aLjIWvE4Cxc
There are 22 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Musicology and Ethnomusicology
Journal Section Araştırma Makalesi
Authors

Faruk Mehınagıç 0000-0003-4741-8482

Early Pub Date May 20, 2025
Publication Date
Submission Date April 30, 2025
Acceptance Date May 15, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 11 Issue: 1

Cite

APA Mehınagıç, F. (2025). BOSNA-HERSEK MÜZİĞİNDE SEVDALİNKA; KÖKENİ, TARİHİ VE TEMEL ÖZELLİKLERİ. İnönü Üniversitesi Kültür Ve Sanat Dergisi, 11(1), 1-11. https://doi.org/10.22252/ijca.1688016