Abstract
Bu çalışma, turizmde zaman ve mekân algısını yalnızca fiziksel ve ölçülebilir unsurlar üzerinden değil, aynı zamanda sosyo-kültürel ve psikolojik bağlamlar içerisinde değerlendiren özgün bir kuramsal çerçeve sunmayı amaçlamaktadır. Edebiyat kuramından gelen kronotop kavramı temel alınarak, turistik deneyimin çok katmanlı doğası yeniden yorumlanmış ve özellikle yavaş turizm perspektifinde “yavaş kronotop” adlı yeni bir kavramsallaştırma önerilmiştir. Bu yaklaşım, bireyin belirli bir destinasyonda geçirdiği zamanı yerel mekânla kurduğu bilinçli, duyumsal ve anlam yüklü bağlar aracılığıyla yapılandırmasını esas alır.
Bu makale, kronotop kavramının kültürel ve sosyal bilimlerdeki yerini tartışmakta; turizm yazını için sunduğu teorik potansiyeli, disiplinlerarası yaklaşımla ortaya koymaktadır. Yavaş turizm bağlamında önerilen modelde; yavaş zaman, yerel mekân, otantik deneyim, anımsama-bellek oluşumu ve sürdürülebilirlik gibi kavramlar birbiriyle ilişkilendirilmiş ve bu unsurların etkileşimi üzerinden turistik zaman-mekân deneyiminin derinliği açıklanmıştır.
Nitel bir kavramsal analiz yöntemiyle yapılandırılan bu çalışma, turizm literatüründe kronotop kavramına dayalı ilk model önerilerinden biri olma niteliğini taşımaktadır. Elde edilen bulgular, yalnızca turistik deneyim analizine değil, aynı zamanda sürdürülebilir ve anlam odaklı turizm politikalarının geliştirilmesine de teorik bir katkı sunmayı hedeflemektedir.
References
- Adam, B. (2002). The gendered time politics of globalization: Of shadowlands and elusive justice. Feminist Review, 70(1), 3-29.
- Asiltürk Okutan Y. (2023). Yavaş turizm ve yavaş şehirlerin Türkiye’de sürdürülebilir turizm coğrafyasına katkısı. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 4(3), 122-129.
- Assmann, A. (2011). Cultural memory and Western civilization: Functions, media, archives. Cambridge University Press.
- Avcı, C., ve Hassan A. (2019). Turistlerin Mekânsal Tercihleri ve Mekânsal Deneyimleri Üzerine Bir Araştırma: İstanbul Tarihi Yarımada Örneği, Turizm Akademik Dergisi, 6(1), 91-106.
- Aytaç, Ö. (2012). Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası, K. Alver (Ed.) Kent Sosyolojisi, Ankara: Hece, 503-528.
- Bahtin, M. (2001). Karnavaldan Romana, (C. Soydemir, Çev.) . Ayrıntı Yayınları.
- Bahtin, M. (2002). “Forms of time and the Chronotope in the Novel: Notes toward a Historical Poetics”.
- Bakhtin, M. M. (2010). The dialogic imagination: Four essays. University of texas Press.
- Batur, B. (2023). Postmodernizm ve postendüstriyalizmin gölgesinde toplum ve bilim. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 13(2), 1039-1049.
- Brocato, E. D. (2006). Place attachment: An investigation of environments and outcomes in service context. [Doctoral Thesis]. The University of Texas at Arlington.
- Graburn, N. H. (2015). Tourism: The sacred journey. Routledge.
- Gross, M. J., ve Brown, G. (2008). An empirical structural model of tourists and places: Progressing involvement and place attachment into tourism. Tourism management, 29(6), 1141-1151.
- Gürbüz, M., ve Aydın, A. H. (2012). Zaman kavramı ve yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 1-20.
- Hannam, K., ve Knox, D. (2005). Discourse analysis in tourism research a critical perspective. Tourism recreation research, 30(2), 23-30.
- Hidalgo, M. C., ve Hernandez, B. (2001). Place attachment: Conceptual and empirical questions. Journal of environmental psychology, 21(3), 273-281.
- Hummon, D. M. (1992). Community attachment: Local sentiment and sense of place. In I. Altman ve S. M. Low (Eds.), Place Attachment (pp. 253-278). Plenum Press.
- Irzık, S. (2001). “Önsöz”. Karnavaldan Romana / Edebiyat Teorisinden Dil Felsefesine Seçme Yazılar (C. Soydemir, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
- Jahn, M. (2012). Anlatıbilim. (B Dervişcemaloğlu, Çev.). Dergâh.
- Knudsen, B. T., ve Waade, A. M. (Eds.). (2010). Re-investing authenticity: Tourism, place and emotions (Vol. 20). Channel view publications.
- Larsen, J. (2006). John Walton (ed.), Histories of Tourism: Representation, Identity and Conflict. The Journal of Transport History, 27(2), 156-158.
- Lewicka, M. (2011). Place attachment: How far have we come in the last 40 years?. Journal of environmental psychology, 31(3), 207-230.
- Martín, M. B. G. (2005). Weather, climate and tourism a geographical perspective. Annals of tourism research, 32(3), 571-591.
- Mohamad, F., Nair, V., ve Mura, P. (2014). Rail travel: Conceptualizing a study on slow tourism approaches in sustaining rural development. Malaysia SHS Web of Conferences 12, pp. 1-9.
- Moore, R. L., ve Graefe, A. R. (1994). Attachments to Recreation Settings: The Case of Railtrail Users. Leisure Sciences, 16(1), 17-31.
- Narrative Dynamics: Essays on Time, Plot, Closure, and Frames, Editör: Brian Richardson, The Ohio State University Press. http://www.google.com.tr/books?id=kY8XFN6smdsC&printsec=frontcover&hl=tr&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false (Erişim Tarihi: 03.04.2025)
- Orhan, M. (2015). Kentsel Kalitenin Geliştirilmesi Bağlamında Stratejik Bir Yaklaşım; Kentsel Tasarım Rehberi Kavramsal Model Önerisi, [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
- Richards, G. (2011). Creativity and tourism: The state of the art. Annals of tourism research, 38(4), 1225-1253.
- Scannell, L. ve Gifford, R. (2010). Defining place attachment: A tripartite organizing framework. Journal of environmental psychology, 30(1), 1-10.
- Sezgin, M., ve Ünüvar, Ş. (2011). Sürdürülebilirlik ve şehir pazarlaması ekseninde yavaş şehir. Çizgi Kitabev.
- Smith, M. K. (2015). Issues in cultural tourism studies. Routledge.
- Türkmen, İ. (1999). Yönetsel zaman ve yetki devri açısından yönetimde verimlilik. (3.Baskı). MPM Yayınları.
- Vovk, V. I. (2021). Kontent-turizm kak sposob formirovaniya istoricheskogo znaniya [Content-tourism as a way of historical knowledge development]. Bulletin of the National Academy of Tourism, 3(59), 11-13.
- Yıldız, H. (2021). Orhan Pamuk’un Masumiyet Müzesi romanını kronotop kavramı çerçevesinde okuma. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö9), 114-136. DOI: 10.29000/rumelide.983502.
- Yurtseven, H. R, Kaya, O., ve Harman, S. (2010). Yavaş hareketi. Detay Yayıncılık.
- Yüksel, A., Yüksel, F., ve Bilim, Y., (2010). Destination attachment: Effects on customer satisfaction and cognitive, affective and conative loyalty. Tourism management, 31(2), 274-284.
- Zinchenko, V. P. (2000). Mysl' i Slovo Gustava Shpeta (vozvrashcheniye iz izgnaniya) [Thought and Word by Gustav Speth (Return from Exile)]. URAO Publishing House.
In the Conceptual Pursuit of Slow Time: A Theoretical Construction of Chronotope Perception in Tourism
Abstract
This study aims to propose an original theoretical framework by evaluating the perception of time and space in tourism not only through physical and measurable dimensions but also within socio-cultural and psychological contexts. Based on the concept of chronotope derived from literary theory, the multi-layered nature of the touristic experience is reinterpreted, and a novel conceptualization termed “slow chronotope” is introduced within the perspective of slow tourism. This approach focuses on how individuals construct meaningful, conscious, and sensory connections with local space during the time spent in a destination.
This article discusses the place of the chronotope concept within cultural and social sciences and reveals its theoretical potential for tourism literature through an interdisciplinary approach. Within the proposed model related to slow tourism, key elements such as slow time perception, local space, authentic experience, remembrance and memory formation, and sustainability are interrelated, providing a comprehensive explanation of the depth of the time-space experience in tourism.
Structured through a qualitative conceptual analysis, this study stands as one of the first model proposals in tourism literature based on the chronotope framework. The findings aim to contribute not only to the analysis of tourist experiences but also to the development of sustainable and meaning-oriented tourism policies.
References
- Adam, B. (2002). The gendered time politics of globalization: Of shadowlands and elusive justice. Feminist Review, 70(1), 3-29.
- Asiltürk Okutan Y. (2023). Yavaş turizm ve yavaş şehirlerin Türkiye’de sürdürülebilir turizm coğrafyasına katkısı. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 4(3), 122-129.
- Assmann, A. (2011). Cultural memory and Western civilization: Functions, media, archives. Cambridge University Press.
- Avcı, C., ve Hassan A. (2019). Turistlerin Mekânsal Tercihleri ve Mekânsal Deneyimleri Üzerine Bir Araştırma: İstanbul Tarihi Yarımada Örneği, Turizm Akademik Dergisi, 6(1), 91-106.
- Aytaç, Ö. (2012). Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası, K. Alver (Ed.) Kent Sosyolojisi, Ankara: Hece, 503-528.
- Bahtin, M. (2001). Karnavaldan Romana, (C. Soydemir, Çev.) . Ayrıntı Yayınları.
- Bahtin, M. (2002). “Forms of time and the Chronotope in the Novel: Notes toward a Historical Poetics”.
- Bakhtin, M. M. (2010). The dialogic imagination: Four essays. University of texas Press.
- Batur, B. (2023). Postmodernizm ve postendüstriyalizmin gölgesinde toplum ve bilim. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 13(2), 1039-1049.
- Brocato, E. D. (2006). Place attachment: An investigation of environments and outcomes in service context. [Doctoral Thesis]. The University of Texas at Arlington.
- Graburn, N. H. (2015). Tourism: The sacred journey. Routledge.
- Gross, M. J., ve Brown, G. (2008). An empirical structural model of tourists and places: Progressing involvement and place attachment into tourism. Tourism management, 29(6), 1141-1151.
- Gürbüz, M., ve Aydın, A. H. (2012). Zaman kavramı ve yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 1-20.
- Hannam, K., ve Knox, D. (2005). Discourse analysis in tourism research a critical perspective. Tourism recreation research, 30(2), 23-30.
- Hidalgo, M. C., ve Hernandez, B. (2001). Place attachment: Conceptual and empirical questions. Journal of environmental psychology, 21(3), 273-281.
- Hummon, D. M. (1992). Community attachment: Local sentiment and sense of place. In I. Altman ve S. M. Low (Eds.), Place Attachment (pp. 253-278). Plenum Press.
- Irzık, S. (2001). “Önsöz”. Karnavaldan Romana / Edebiyat Teorisinden Dil Felsefesine Seçme Yazılar (C. Soydemir, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
- Jahn, M. (2012). Anlatıbilim. (B Dervişcemaloğlu, Çev.). Dergâh.
- Knudsen, B. T., ve Waade, A. M. (Eds.). (2010). Re-investing authenticity: Tourism, place and emotions (Vol. 20). Channel view publications.
- Larsen, J. (2006). John Walton (ed.), Histories of Tourism: Representation, Identity and Conflict. The Journal of Transport History, 27(2), 156-158.
- Lewicka, M. (2011). Place attachment: How far have we come in the last 40 years?. Journal of environmental psychology, 31(3), 207-230.
- Martín, M. B. G. (2005). Weather, climate and tourism a geographical perspective. Annals of tourism research, 32(3), 571-591.
- Mohamad, F., Nair, V., ve Mura, P. (2014). Rail travel: Conceptualizing a study on slow tourism approaches in sustaining rural development. Malaysia SHS Web of Conferences 12, pp. 1-9.
- Moore, R. L., ve Graefe, A. R. (1994). Attachments to Recreation Settings: The Case of Railtrail Users. Leisure Sciences, 16(1), 17-31.
- Narrative Dynamics: Essays on Time, Plot, Closure, and Frames, Editör: Brian Richardson, The Ohio State University Press. http://www.google.com.tr/books?id=kY8XFN6smdsC&printsec=frontcover&hl=tr&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false (Erişim Tarihi: 03.04.2025)
- Orhan, M. (2015). Kentsel Kalitenin Geliştirilmesi Bağlamında Stratejik Bir Yaklaşım; Kentsel Tasarım Rehberi Kavramsal Model Önerisi, [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
- Richards, G. (2011). Creativity and tourism: The state of the art. Annals of tourism research, 38(4), 1225-1253.
- Scannell, L. ve Gifford, R. (2010). Defining place attachment: A tripartite organizing framework. Journal of environmental psychology, 30(1), 1-10.
- Sezgin, M., ve Ünüvar, Ş. (2011). Sürdürülebilirlik ve şehir pazarlaması ekseninde yavaş şehir. Çizgi Kitabev.
- Smith, M. K. (2015). Issues in cultural tourism studies. Routledge.
- Türkmen, İ. (1999). Yönetsel zaman ve yetki devri açısından yönetimde verimlilik. (3.Baskı). MPM Yayınları.
- Vovk, V. I. (2021). Kontent-turizm kak sposob formirovaniya istoricheskogo znaniya [Content-tourism as a way of historical knowledge development]. Bulletin of the National Academy of Tourism, 3(59), 11-13.
- Yıldız, H. (2021). Orhan Pamuk’un Masumiyet Müzesi romanını kronotop kavramı çerçevesinde okuma. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö9), 114-136. DOI: 10.29000/rumelide.983502.
- Yurtseven, H. R, Kaya, O., ve Harman, S. (2010). Yavaş hareketi. Detay Yayıncılık.
- Yüksel, A., Yüksel, F., ve Bilim, Y., (2010). Destination attachment: Effects on customer satisfaction and cognitive, affective and conative loyalty. Tourism management, 31(2), 274-284.
- Zinchenko, V. P. (2000). Mysl' i Slovo Gustava Shpeta (vozvrashcheniye iz izgnaniya) [Thought and Word by Gustav Speth (Return from Exile)]. URAO Publishing House.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Tourism Forecasting, Tourism (Other) |
| Journal Section | Original Scientific Article |
| Authors | |
| Early Pub Date | June 30, 2025 |
| Publication Date | June 30, 2025 |
| Submission Date | April 12, 2025 |
| Acceptance Date | June 23, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 9 Issue: 1 |
