Abstract
This paper seeks to examine and compare the educational philosophies of the Turkish intellectual Ziya Gökalp and the psychologist Mümtaz Turhan, highlighting the points of convergence and divergence in their views. Both thinkers were driven to focus on education by the shortcomings they observed in the Turkish education system of their respective times. They regarded education as a critical factor for the welfare of the Turkish nation and its advancement to the level of modern civilizations. While some of their views differ due to the distinct historical contexts in which they lived, this does not suggest that they were ideologically opposed. Rather, the differences in the educational landscapes of their periods required them to adopt unique perspectives. Gökalp's era was marked by the Turkish nation's struggle for survival, as the Ottoman Empire, whose legacy the Turks inherited, was losing ground and prestige to Western powers. Gökalp dedicated himself to finding solutions that could revitalize the Turkish nation during this pivotal transition. In contrast, Turhan's period was characterized by global competition among developed nations in the realm of science. Observing the significant investments in scientific research abroad, Turhan stressed the urgent need for the Republic of Turkey to prioritize and accelerate its own scientific development.
References
- Akyüz, Y. (2007). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Bacanlı, H. (2009, Temmuz). Mümtaz Turhan ve Karakter Eğitimi. Aramızdan Ayrılışının 40. Yılında Prof. Dr. Mümtaz Turhan Sempozyumu (s. 383-391), Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Corbin, J., & Anselm, S. (2008). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory (3rd Edition b.). CA: Sage Publications.
- Gökalp, Z. (1972). Millî Terbiye ve Maarif Meselesi. Ankara: Diyarbakırı Tanıtma ve Turizm Derneği Yayınları.
- Gökalp, Z. (1973). Terbiyenin Sosyal ve Kültürel Temelleri 1. (R. Kardaş, Dü.) istanbul: Millî Eğitim Basımevi.
- Gökalp, Z. (1976). Kızılelma. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gökalp, Z. (1976). Makaleler 1. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
- Gökalp, Z. (1977). Makaleler 3. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gökalp, Z. (1977). Makaleler 4. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gökalp, Z. (1981). Makaleler 5. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gökalp, Z. (1982). Makaleler 2. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gökalp, Z. (1982). Makaleler 7. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gökalp, Z. (1985). Makaleler 8. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gökalp, Z. (1985). Tamamlanmamış Eserler. (B. Şevket , Dü.) Ankara: Ziya Gökalp Derneği.
- Gökalp, Z. (1989). Ziya Gökalp Külliyâtı-II: Limni ve Malta Mektupları. (F. A. Tansel, Dü.) Ankara: Türk Tarih Kurumu.
- Gökalp, Z. (2016). Çınaraltı Yazıları. (D. S. Çonoğlu, Dü.) İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Gökalp, Z. (2018). Türkleşmek, İslâmlaşmak, Muasırlaşmak. (M. Özsarı, Dü.) İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Gökalp, Z. (2023). Tükçülüğün Esasları. (B. Sözer, & B. Eskin, Dü) İstanbul: Töre Devlet Yayınları.
- Küçük, H. (1977). Türk Milliyetçiliğinin Büyük Önderlerinden Prof. Dr. Mümtaz Turhan: Bütün. İstanbul: TÜRDAV.
- Orak, F. (2020). Tarihsel araştırma yöntemi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
- Sak, R., Sak, İ. T. Ş., Şendil, Ç. Ö., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-256.
- Turhan, M. (1956). Üniversite ve Vazifeleri. Türk Yurdu Dergisi(254), 649.
- Turhan, M. (1980). Garplılaşmanın Neresindeyiz? Bütün Eserleri-1. İstanbul: Yağmur Yayınevi.
- Turhan, M. (2016). Garplılaşmanın Neresindeyiz? Ankara: Altınordu Yayınları
- Turhan, M. (2016). Kültür Değişmeleri. Ankara: Altınordu Yayınları.
- Wach, E., & Ward, R. (2013). Learning about Qualitative Document Analysis. IDS Practice Paper in Brief.
Abstract
Bu çalışma, Türk düşünür Ziya Gökalp ile Türk psikolog Mümtaz Turhan’ın eğitim alanındaki görüşlerini karşılaştırarak, benzerliklerini ve farklılıklarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Her iki düşünürü de eğitim üzerine düşünmeye iten temel neden, dönemlerinde Türk eğitim sisteminde yaşanan aksaklıklar olmuştur. Gökalp ve Turhan, Türk milletinin refah içinde yaşayabilmesi ve çağdaş uygarlık seviyesine ulaşabilmesi için eğitimi vazgeçilmez bir araç olarak görmüşlerdir. Yaşadıkları dönemler farklı olduğundan, bazı fikirlerinde örtüşme olmasa da bu, tamamen zıt görüşlere sahip oldukları anlamına gelmemektedir. Aksine, dönemin eğitim sistemlerindeki çeşitlilik, konulara farklı açılardan yaklaşmayı zorunlu kılmıştır. Ziya Gökalp, Osmanlı İmparatorluğu'nun Batı medeniyeti karşısında her geçen gün daha fazla güç ve prestij kaybettiği, Türk milletinin var olma mücadelesi verdiği zorlu bir dönemde yaşamıştır. Bu süreçte, Türk milletinin yeniden ayağa kalkmasına yardımcı olacak çözümler aramak için büyük bir çaba sarf etmiştir. Mümtaz Turhan ise, yaşadığı dönemde dünya genelinde gelişmiş ülkelerin bilimsel alanda yoğun bir rekabet içinde olduğunu gözlemlemiştir. Bu ülkelerin bilime yaptıkları yatırımları ve sağladıkları desteği gören Turhan, Türkiye Cumhuriyeti’nin de bir an önce bilimsel çalışmalarını hızlandırması gerektiğine dikkat çekmiştir.
Keywords
Eğitim ilim zihniyeti medeniyet mefkûre millî kültür öğrenci.
References
- Akyüz, Y. (2007). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Bacanlı, H. (2009, Temmuz). Mümtaz Turhan ve Karakter Eğitimi. Aramızdan Ayrılışının 40. Yılında Prof. Dr. Mümtaz Turhan Sempozyumu (s. 383-391), Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Corbin, J., & Anselm, S. (2008). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory (3rd Edition b.). CA: Sage Publications.
- Gökalp, Z. (1972). Millî Terbiye ve Maarif Meselesi. Ankara: Diyarbakırı Tanıtma ve Turizm Derneği Yayınları.
- Gökalp, Z. (1973). Terbiyenin Sosyal ve Kültürel Temelleri 1. (R. Kardaş, Dü.) istanbul: Millî Eğitim Basımevi.
- Gökalp, Z. (1976). Kızılelma. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gökalp, Z. (1976). Makaleler 1. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
- Gökalp, Z. (1977). Makaleler 3. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gökalp, Z. (1977). Makaleler 4. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gökalp, Z. (1981). Makaleler 5. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gökalp, Z. (1982). Makaleler 2. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gökalp, Z. (1982). Makaleler 7. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gökalp, Z. (1985). Makaleler 8. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gökalp, Z. (1985). Tamamlanmamış Eserler. (B. Şevket , Dü.) Ankara: Ziya Gökalp Derneği.
- Gökalp, Z. (1989). Ziya Gökalp Külliyâtı-II: Limni ve Malta Mektupları. (F. A. Tansel, Dü.) Ankara: Türk Tarih Kurumu.
- Gökalp, Z. (2016). Çınaraltı Yazıları. (D. S. Çonoğlu, Dü.) İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Gökalp, Z. (2018). Türkleşmek, İslâmlaşmak, Muasırlaşmak. (M. Özsarı, Dü.) İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Gökalp, Z. (2023). Tükçülüğün Esasları. (B. Sözer, & B. Eskin, Dü) İstanbul: Töre Devlet Yayınları.
- Küçük, H. (1977). Türk Milliyetçiliğinin Büyük Önderlerinden Prof. Dr. Mümtaz Turhan: Bütün. İstanbul: TÜRDAV.
- Orak, F. (2020). Tarihsel araştırma yöntemi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
- Sak, R., Sak, İ. T. Ş., Şendil, Ç. Ö., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-256.
- Turhan, M. (1956). Üniversite ve Vazifeleri. Türk Yurdu Dergisi(254), 649.
- Turhan, M. (1980). Garplılaşmanın Neresindeyiz? Bütün Eserleri-1. İstanbul: Yağmur Yayınevi.
- Turhan, M. (2016). Garplılaşmanın Neresindeyiz? Ankara: Altınordu Yayınları
- Turhan, M. (2016). Kültür Değişmeleri. Ankara: Altınordu Yayınları.
- Wach, E., & Ward, R. (2013). Learning about Qualitative Document Analysis. IDS Practice Paper in Brief.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Literary Studies (Other) |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | April 30, 2025 |
| Submission Date | September 27, 2024 |
| Acceptance Date | January 3, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 11 Issue: 24 |
International Journal of Humanities and Education (IJHE)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivatives 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0) International License.