Abstract
Kur’ân metninin oluşum süreci asıl itibariyle vahyin inzaliyle orijinal hali üzere tamamlanmıştır. Vahyi alan ve yazdıran peygamberin vefatından sonra bir araya toplanan Kur’ân metni iki kapak arasında netleşmiştir. Hz. Osman dönemine gelindiğinde ise çoğaltılmış olan nüshalarda metnin okuma biçimlerini yansıtan bazı kıraat farklılıklarına yer verilmiştir. Kur’ân metninin tarihine ilişkin çalışmalara günümüze yakın periyodda yeniden bir yöneliş başlamış, özellikle müsteşriklerin yaptıkları çalışmalar ülkemizde de bu yönelişi etkilemiştir. Müsteşriklerin bazı çalışmalarında kendilerine özgü tutum ve yaklaşım tarzları bulunduğu görülmüştür. Ülkemizdeki araştırmacılar tarafından akademik süreçte ortaya konulmuş olan çalışmalarda meseleye farklı yaklaşılmıştır. Buna karşın benzer nitelik arz eden bir takım yaklaşım, ifade ve değerlendirmeler de bulunmaktadır. İşte Kur’ân metninin oluşum sürecine ilişkin çağdaş dönemdeki çalışmalar ve bunlardaki özellikle müsteşriklerle benzerlik arz eden çıkarımlar makalenin konusunu oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı Kur’ân metninin tarihi sürecine ilişkin olarak son dönemlerde yapılan çalışmalarda yer alan bilgileri objektif bir şekilde ele alarak mevcudu tespit etmek ve meselelerdeki genel kanaatlere aykırı olan görüşler hakkında değerlendirmelerde bulunmaktır. Belge tarama ve kritik yöntemi ile yanılgı nitelemesini hak eden çıkarımlar tespit edilmiş ve daha anlaşılır kılınması sağlanmıştır. Günümüzdeki eski kutsal kitaplara ilişkin diğer din mensupları tarafından yapılan araştırmalar fark edilen tahriplerin tespiti ve tenkitleri ile sonuçlanırken, bu türden araştırmalar çoğunlukla noksanlık aramak için Kur’ân’ın metnine de yöneltilmiştir. Kur’ân metninin Müslümanlar tarafından da aynı tür araştırmaya tabi tutulması veya diğerlerine cevap sadedinde metninin incelenmesi sürecinde farkında olarak veya olmadan birtakım yanılgılara düşülmüştür. İşte bu çalışma bahsi geçen türden yanılgıları konu edinmektedir.
Keywords
Ethical Statement
Dergi etik beyan politikasına aykırı herhangi bir durumun olmadığını beyan ederim.
Supporting Institution
-
Project Number
-
Thanks
İlahiyat Dergisi editörüne teşekkürlerimi sunarım.
References
- Kur’ân-ı Kerim.
- Ahmed b. Hanbel. Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî el-Mervezî. Müsned. thk. Şuayb el-Arnaût vd. 50 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1421.
- Albayrak, Halis. Kur’ân’ın Bütünlüğü Üzerine Kur’ân’ın Kur’ân’la Tefsiri. Kur’ân Araştırmaları. İstanbul: Şule Yayınları, 1998.
- Albayrak, Halis. Tefsir Usulü. İstanbul: Şule Yayınları, 1998.
- Altıkulaç, Tayyar. Günümüze Ulaşan Mesâhif-i Kadîme (İlk Mushaflar Üzerine Bir İnceleme). İstanbul: IRCICA, 2015.
- Atik, M. Kemal. Karşılaştırmalı Kur’ân Tarihi. İstanbul: MS Yayınları, 2012.
- Aydın, Zeynel Abidin. Kur’ân’ın Metinleşme Tarihi. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2017.
- BBC News Türkçe. “Times: Kuran, Muhammed Peygamber'den Önce Yazılmış Olabilir”. Erişim 13.03.2025. https://www.bbc.com/ turkce/haberler/2015/08/150831_kuran_times.
- Buaben, Jabal Muhammad. Image of the Prophet Muhammad in the West: A Study of Muir, Margoliouth and Watt. Leicester: The Islamic Foundation, 1996.
- Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail. el-Câmiu’s-Sahîh. İstanbul: 1979.
- Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Usulü. Ankara: TDV, 1997.
- Çelik, Hüseyin. Kur’ân’ın Yazıya Aktarılması ve İlk Vahiy Kâtibi Meselesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi 5 (2016), 1, 22-33.
- Çetin, Abdurrahman, Kur’ân-ı Kerîm’in İndirildiği Yedi Harf ve Kıraatlar: -Oryantalistlerin Görüṣleri-. İstanbul: Ensar Neṣriyat, 2013.
- Dânî, Ebû Amr. el-Mukni’. nşr. M. Ahmed Dehmân. Dımışk: 1403/1983.
- Demirci, Muhsin. Kur’ân Tarihi. İstanbul: İFAV, 2012.
- Demirci, Muhsin. Ahrufü’s-Seb’a. TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: 1989.
- Duman, M. Zeki. Hakk’tan Halka Kelâmullah (Levh-i Mahfuzdan Mushaf-ı Şerife). Ankara: Fecr Yayınları, 2016.
- Ebû Davûd, Süleyman b. el-Eş‘as b. İshak b. Beşir b. Şeddâd b. Amr el-Ezdî es-Sicistânî. el-Mesâhif. Kahire: 1423/2002.
- Ebû Dâvûd Süleyman b. el-Eş‘as b. İshak b. Beşir b. Şeddâd b. Amr el-Ezdî es-Sicistânî. Sünen-i Ebî Dâvûd. thk. Şuayb el-Arnavût, Muhammed Kâmil Karabeleli. 1. Baskı. Riyad: Daru Risâletü’l-Alemiyye, 2009.
- Ebû Nasr İsma’il b. Hammad. es-Sıhah Tacü’l-Lüğa ve Sıhahu’l-Arabiyye. thk. Ahmed Abdulğafür Attar. Mısır: Daru’l-Kütübi’l-Arabiy, 1956.
- Ebû Talib, el-Mekkî. el-İbâne an Me’âni’l-Kıraât. thk. Abdülfettah Şelebî. Kahire: Dâru Nehda, t.y.
- Ebû Ubeyd Kāsım b. Sellâm. Fedâilü’l-Kurʾân. nşr. Mervân el-Atıyye ve dğr. Dımışk: 1995
- Enes b. Malik b. Amir el-Asbahî el-Medenî. Muvatta. thk. Muhammed Fuad Abdulbaki. Beyrut: Dâru İhyai’t-Turasi’l-Arabî, 1985.
- Esed, Nâsıruddin. Mekâsıdü’ş-Şi’ri’l-Cahilî ve Kıymetuha’t-Tarihiyye. 2. Baskı. Kahire: 1962.
- Fahreddîn er-Razî Ebû Abdillah Muhammed b. Ömer b. Huseyn el-Kureşî. Mefâtîhu’l-Gayb (Tefsiru Kebîr). Tahrân: tsz.
- Fazlur Rahman. Ana Konularıyla Kur’ân. trc. Alparslan Açıkgenç. İstanbul: Fecr Yayınevi, 1987.
- Fazlur Rahman. İslâm. çev. Mehmet Aydın. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2008.
- Firuzabadi, Mecdüddin. el-Kamusu’l-Muhît. trc. Asım Efendi. İstanbul: el-Matba’atü’l -Bahriyye, 1304-1305.
- Goldziher, İgnaz. Mezâhibu’t-Tefsîri’l-İslâmî. ed. Abdu’r-Raûf Muhammed Avni. çev. Abdu’l Halim en-Neccâr Kahire: el-Merkezü’l-Kavmî li’t-Terceme, 2013.
- Hamed, Ganim Kadduri. el-Müyesser fi İlmi Resmil-Mushaf ve Zabtihi. Cidde: 2021.
- Hatiboğlu, Mehmet Sait. “Ignaz Goldziher”. TDV İslam Ansiklopedisi. 14. Cilt. İstanbul: 1996.
- Heysemî Ali b. Ebî Bekr. Mecme‘u’z-Zevâid ve Menbeu’l-Fevâid. 2. Baskı. Beyrut: 1967.
- Hizmetli, Sabri. İslam Tarihi. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1991.
- İbn Hibbân Muhammed b. Hibbân. el-İhsân bi Tertibi Sahih-i İbn Hibbân. Beyrut: 1987.
- İbn Kesîr Ebu’l-Fida İmamüddin İsmail b. Ömer. Fedâilü’l-Kur’ân (Zeylü Tefsîr-i İbni Kesîr). Mısır: tsz.
- İbn Manzûr, Cemaleddin Muhammed b. Mükerrem. Lisanü’l-Arab. Bulak: el-Matbaatü’l-Mısriyye, tsz.
- İbn Mücâhid Ebû Bekir b. Ahmed b. Musa b. el-Abbas et-Temîmî, el-Bağdâdî. Kitabü’s-seb’a fi’l-Kıraât. thk. Şevki Dayf. Mısır: Daru’l-Mearif, 1972.
- İbnü’l-Cezerî, Muhammed b. Muhammed b. Ali b. Yusuf. en-Neşr fi kırâati’l-’aşr. 2 Cilt. thk. Ali Muhammed ed-Debbâ’. Mısır: tsz.
- Jeffery, Artur. Materials of the History of te Text of the Koran, The Origins of the Koran. İbn Warraq. New York: 1998.
- Kabakçı, Ersin. Çağdaş Batı Literatüründe Kur’ân Metnine Yaklaşımlar: Metin Bütünlüğü Arayışları. Ankara: Fecr Yayınları, 2020.
- Karataş, Şaban. Şia’da ve Sünni Kaynaklarda Kur’ân Tarihi. İstanbul: Ekin Yayınları, 1996.
- Krentz, Edgar. The Historical Critical Method. Wiph an Stock Publishers. Oregon, ABD: 2002.
- Kasım b. Sellâm, Ebû Ubeyd. Fezâʾilü’l-Ḳurʾân. nşr. Mervân el-Atıyye ve dğr, Dımışk: 1995.
- Küçük, Hüseyin – Gül. Ali Rıza. “Ignaz Goldziher’in Kur’ân Kırâatlerine Yönelik İddiaları Üzerine Resmü’l-Mushaf Bağlamında Bir Değerlendirme”. Sultan İlahiyat Araştırmaları Dergisi (SİAD) 2/1. (Haziran2024). 49-61.
- Mansûr, Abdulkadir. Mevsûatü Ulûmi’l-Kur’ân. Suriye: Dâru’l-Kalemi’l-Arabî, 2002.
- Mâverdî, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Habib. en-Nüket fi’l-Uyûn (Tefsîru’l-Maverdî). Beyrut: tsz.
- Müslim bin Haccac el-Kuşeyri. Sahih-ü Müslim. Kahire: Dârü’t-Tıbâati'l-Âmire, 1911.
- Nesâî Ebû Abdurrahman b. Şuayb. es-Sünen. Mısır: 1964.
- Özbek, Ömer. Kıraat Farklılıklarının Anlama Etkisi. ERÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü (EÜSBE) Dergisi 39 (2015/2), 163-181.
- Paret, Rudi. Kur’ân Üzerine Makaleler. trc. Ömer Özsoy. Ankara: Bilgi Vakfı, 1995.
- Salim, Seyyid Abdulaziz. Advâ’ alâ Mushâfi Osman b. Affân. İskenderiye: Müessesetü’ş-Şebâbi’l-Câmi’a, 1991.
- Subhi Salih. Mebâhis fÎ ulûmi’l-Kur’ân. Lübnan: Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, 1988.
- Suyûtî, Celâleddîn Abdurrahman b. Ebû Bekir. el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân. Beyrut: el-Mektebetu‟l-Asriyyetü, 2008.
- Şaban, Muhammet İsmail. Resmu'l-Mushaf ve Zabtıhi Beyne't-Tevfîki ve İstılâhâti'l-Hadîs. 2. Baskı. Mısır: Dâru's-Selam, 2012.
- Şahin, Abdüssabûr. Târîhu’l-Kurʾân. Kahire: 1966.
- Şelebî, Abdülfettah İsmail. Resmü’l-Mushafi'l-Osmânî ve Evhâmi’l-Müsteşrikîn fî Kırâati’l-Kur’âni’l-Kerîm. Kahire: Mektebetü Vehbe, 1999.
- Uzun, Yakup. “Sahih Kırâatlerin Tespit Kriterlerinde Gelişme ve Genişle-me”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 54 (Haziran 2023), 261-282.
- Yaşar, Hüseyin. Alman Oryantalizminde Kur’ân’a Bakış. İstanbul: İz Yayıncılık, 2018.
- Yavuz, Yusuf Şevki. “Levh-i Mahfuz”. Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA). Ankara: 2003.
- YouTube, “2000 Yıllık Barnabas İncili Türkiye`de Bulundu”. Erişim 19.04. 2025. https://www.youtube.com/watch? v=u0hnWDET4PQ.
- YouTube, “Türkiye'de Bulunan Barnabas İncilleri ve Hristiyanlığın Sonu (Mu?)-Türk Bir Hristiyan Açıklıyor”. Erişim 19.04.2025. https://www. youtube.com/watch?v=A-OfHtThWH8&t=0s.
- YŞ, Yeniş Şafak. Sırlarla Dolu Barnabas İncili’nde Kur’ân-ı Kerim Detayı. Erişim 19.04.2025. https://www.yenisafak.com/foto-galeri/hayat/ sirlarla-dolu-barnabas-incilinde-kuran-i-kerim-detayi-2070486.
- Zencanî, Ebû Abdullah. Târîhu’l-Kur’ân. Kahire: Matbaatu Lecneti’-Te’lîf ve’t-Terceme ve’n-Neşr, 1995.
- Zerkânî, Muhammed b. Abdu‟l-Azîm. Menâhilü’l-İrfan fî Ulûmi’l-Kur’ân. Beyrut: Daru’l-Ma’rife, 2005.
- Zerkeşî, Bedrüddin Muhammed b. Abdillah. el-Burhan fi Ulumi’l-Kur’ân thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-Arabi, tsz.
- Zeydan, Corcî. Târîhu âdâbi’l-lugati’l-Arabiyye. hzr. Şevkî Dayf. 4 cilt. Kahire: Dâru’l-Hilâl, 1957.
Abstract
The process of formation of the Qurʾānic text was essentially completed in its original form with the revelation. After the death of the prophet who received the revelation and had it written, the Qurʾānic text, which was collected together, was clarified between two covers. When it came to the period of kaliph Uthman, some differences in qiraat that reflected the reading styles of the text were included in the reproduced copies. A new direction has begun to be taken towards studies on the history of the Qurʾānic text in the period close to the present day, and especially the studies conducted by the orientalists have influenced this direction in our country. It has been observed that some of the orientalists have their own unique attitudes and approaches in their studies. In the studies put forward by researchers in our country in the academic process, the issue has been approached differently. On the other hand, there are also a number of approaches, expressions and evaluations that have similar characteristics. Here are the contemporary studies on the formation process of the Qurʾānic text and the inferences in these studies, especially those that are similar to the orientalists, which constitute the subject of the article. The aim of the study is to objectively evaluate the information in recent studies on the historical process of the Qurʾānic text, to determine the current situation and to make evaluations about the views that are contrary to the general opinions on the issues. With the document scanning and critical method, inferences that deserve to be described as errors have been determined and made more understandable. While the researches conducted by the members of other religions on the old holy books today result in the detection and criticism of the damages that have been noticed, such researches have mostly been directed to the text of the Qurʾān in order to search for deficiencies. In the process of subjecting the text of the Qurʾān to the same kind of research by Muslims or studying its text in response to others, some mistakes have been made, consciously or unintentionally. This study deals with such misconceptions.
Keywords
Project Number
-
References
- Kur’ân-ı Kerim.
- Ahmed b. Hanbel. Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî el-Mervezî. Müsned. thk. Şuayb el-Arnaût vd. 50 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1421.
- Albayrak, Halis. Kur’ân’ın Bütünlüğü Üzerine Kur’ân’ın Kur’ân’la Tefsiri. Kur’ân Araştırmaları. İstanbul: Şule Yayınları, 1998.
- Albayrak, Halis. Tefsir Usulü. İstanbul: Şule Yayınları, 1998.
- Altıkulaç, Tayyar. Günümüze Ulaşan Mesâhif-i Kadîme (İlk Mushaflar Üzerine Bir İnceleme). İstanbul: IRCICA, 2015.
- Atik, M. Kemal. Karşılaştırmalı Kur’ân Tarihi. İstanbul: MS Yayınları, 2012.
- Aydın, Zeynel Abidin. Kur’ân’ın Metinleşme Tarihi. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2017.
- BBC News Türkçe. “Times: Kuran, Muhammed Peygamber'den Önce Yazılmış Olabilir”. Erişim 13.03.2025. https://www.bbc.com/ turkce/haberler/2015/08/150831_kuran_times.
- Buaben, Jabal Muhammad. Image of the Prophet Muhammad in the West: A Study of Muir, Margoliouth and Watt. Leicester: The Islamic Foundation, 1996.
- Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail. el-Câmiu’s-Sahîh. İstanbul: 1979.
- Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Usulü. Ankara: TDV, 1997.
- Çelik, Hüseyin. Kur’ân’ın Yazıya Aktarılması ve İlk Vahiy Kâtibi Meselesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi 5 (2016), 1, 22-33.
- Çetin, Abdurrahman, Kur’ân-ı Kerîm’in İndirildiği Yedi Harf ve Kıraatlar: -Oryantalistlerin Görüṣleri-. İstanbul: Ensar Neṣriyat, 2013.
- Dânî, Ebû Amr. el-Mukni’. nşr. M. Ahmed Dehmân. Dımışk: 1403/1983.
- Demirci, Muhsin. Kur’ân Tarihi. İstanbul: İFAV, 2012.
- Demirci, Muhsin. Ahrufü’s-Seb’a. TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: 1989.
- Duman, M. Zeki. Hakk’tan Halka Kelâmullah (Levh-i Mahfuzdan Mushaf-ı Şerife). Ankara: Fecr Yayınları, 2016.
- Ebû Davûd, Süleyman b. el-Eş‘as b. İshak b. Beşir b. Şeddâd b. Amr el-Ezdî es-Sicistânî. el-Mesâhif. Kahire: 1423/2002.
- Ebû Dâvûd Süleyman b. el-Eş‘as b. İshak b. Beşir b. Şeddâd b. Amr el-Ezdî es-Sicistânî. Sünen-i Ebî Dâvûd. thk. Şuayb el-Arnavût, Muhammed Kâmil Karabeleli. 1. Baskı. Riyad: Daru Risâletü’l-Alemiyye, 2009.
- Ebû Nasr İsma’il b. Hammad. es-Sıhah Tacü’l-Lüğa ve Sıhahu’l-Arabiyye. thk. Ahmed Abdulğafür Attar. Mısır: Daru’l-Kütübi’l-Arabiy, 1956.
- Ebû Talib, el-Mekkî. el-İbâne an Me’âni’l-Kıraât. thk. Abdülfettah Şelebî. Kahire: Dâru Nehda, t.y.
- Ebû Ubeyd Kāsım b. Sellâm. Fedâilü’l-Kurʾân. nşr. Mervân el-Atıyye ve dğr. Dımışk: 1995
- Enes b. Malik b. Amir el-Asbahî el-Medenî. Muvatta. thk. Muhammed Fuad Abdulbaki. Beyrut: Dâru İhyai’t-Turasi’l-Arabî, 1985.
- Esed, Nâsıruddin. Mekâsıdü’ş-Şi’ri’l-Cahilî ve Kıymetuha’t-Tarihiyye. 2. Baskı. Kahire: 1962.
- Fahreddîn er-Razî Ebû Abdillah Muhammed b. Ömer b. Huseyn el-Kureşî. Mefâtîhu’l-Gayb (Tefsiru Kebîr). Tahrân: tsz.
- Fazlur Rahman. Ana Konularıyla Kur’ân. trc. Alparslan Açıkgenç. İstanbul: Fecr Yayınevi, 1987.
- Fazlur Rahman. İslâm. çev. Mehmet Aydın. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2008.
- Firuzabadi, Mecdüddin. el-Kamusu’l-Muhît. trc. Asım Efendi. İstanbul: el-Matba’atü’l -Bahriyye, 1304-1305.
- Goldziher, İgnaz. Mezâhibu’t-Tefsîri’l-İslâmî. ed. Abdu’r-Raûf Muhammed Avni. çev. Abdu’l Halim en-Neccâr Kahire: el-Merkezü’l-Kavmî li’t-Terceme, 2013.
- Hamed, Ganim Kadduri. el-Müyesser fi İlmi Resmil-Mushaf ve Zabtihi. Cidde: 2021.
- Hatiboğlu, Mehmet Sait. “Ignaz Goldziher”. TDV İslam Ansiklopedisi. 14. Cilt. İstanbul: 1996.
- Heysemî Ali b. Ebî Bekr. Mecme‘u’z-Zevâid ve Menbeu’l-Fevâid. 2. Baskı. Beyrut: 1967.
- Hizmetli, Sabri. İslam Tarihi. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1991.
- İbn Hibbân Muhammed b. Hibbân. el-İhsân bi Tertibi Sahih-i İbn Hibbân. Beyrut: 1987.
- İbn Kesîr Ebu’l-Fida İmamüddin İsmail b. Ömer. Fedâilü’l-Kur’ân (Zeylü Tefsîr-i İbni Kesîr). Mısır: tsz.
- İbn Manzûr, Cemaleddin Muhammed b. Mükerrem. Lisanü’l-Arab. Bulak: el-Matbaatü’l-Mısriyye, tsz.
- İbn Mücâhid Ebû Bekir b. Ahmed b. Musa b. el-Abbas et-Temîmî, el-Bağdâdî. Kitabü’s-seb’a fi’l-Kıraât. thk. Şevki Dayf. Mısır: Daru’l-Mearif, 1972.
- İbnü’l-Cezerî, Muhammed b. Muhammed b. Ali b. Yusuf. en-Neşr fi kırâati’l-’aşr. 2 Cilt. thk. Ali Muhammed ed-Debbâ’. Mısır: tsz.
- Jeffery, Artur. Materials of the History of te Text of the Koran, The Origins of the Koran. İbn Warraq. New York: 1998.
- Kabakçı, Ersin. Çağdaş Batı Literatüründe Kur’ân Metnine Yaklaşımlar: Metin Bütünlüğü Arayışları. Ankara: Fecr Yayınları, 2020.
- Karataş, Şaban. Şia’da ve Sünni Kaynaklarda Kur’ân Tarihi. İstanbul: Ekin Yayınları, 1996.
- Krentz, Edgar. The Historical Critical Method. Wiph an Stock Publishers. Oregon, ABD: 2002.
- Kasım b. Sellâm, Ebû Ubeyd. Fezâʾilü’l-Ḳurʾân. nşr. Mervân el-Atıyye ve dğr, Dımışk: 1995.
- Küçük, Hüseyin – Gül. Ali Rıza. “Ignaz Goldziher’in Kur’ân Kırâatlerine Yönelik İddiaları Üzerine Resmü’l-Mushaf Bağlamında Bir Değerlendirme”. Sultan İlahiyat Araştırmaları Dergisi (SİAD) 2/1. (Haziran2024). 49-61.
- Mansûr, Abdulkadir. Mevsûatü Ulûmi’l-Kur’ân. Suriye: Dâru’l-Kalemi’l-Arabî, 2002.
- Mâverdî, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Habib. en-Nüket fi’l-Uyûn (Tefsîru’l-Maverdî). Beyrut: tsz.
- Müslim bin Haccac el-Kuşeyri. Sahih-ü Müslim. Kahire: Dârü’t-Tıbâati'l-Âmire, 1911.
- Nesâî Ebû Abdurrahman b. Şuayb. es-Sünen. Mısır: 1964.
- Özbek, Ömer. Kıraat Farklılıklarının Anlama Etkisi. ERÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü (EÜSBE) Dergisi 39 (2015/2), 163-181.
- Paret, Rudi. Kur’ân Üzerine Makaleler. trc. Ömer Özsoy. Ankara: Bilgi Vakfı, 1995.
- Salim, Seyyid Abdulaziz. Advâ’ alâ Mushâfi Osman b. Affân. İskenderiye: Müessesetü’ş-Şebâbi’l-Câmi’a, 1991.
- Subhi Salih. Mebâhis fÎ ulûmi’l-Kur’ân. Lübnan: Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, 1988.
- Suyûtî, Celâleddîn Abdurrahman b. Ebû Bekir. el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân. Beyrut: el-Mektebetu‟l-Asriyyetü, 2008.
- Şaban, Muhammet İsmail. Resmu'l-Mushaf ve Zabtıhi Beyne't-Tevfîki ve İstılâhâti'l-Hadîs. 2. Baskı. Mısır: Dâru's-Selam, 2012.
- Şahin, Abdüssabûr. Târîhu’l-Kurʾân. Kahire: 1966.
- Şelebî, Abdülfettah İsmail. Resmü’l-Mushafi'l-Osmânî ve Evhâmi’l-Müsteşrikîn fî Kırâati’l-Kur’âni’l-Kerîm. Kahire: Mektebetü Vehbe, 1999.
- Uzun, Yakup. “Sahih Kırâatlerin Tespit Kriterlerinde Gelişme ve Genişle-me”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 54 (Haziran 2023), 261-282.
- Yaşar, Hüseyin. Alman Oryantalizminde Kur’ân’a Bakış. İstanbul: İz Yayıncılık, 2018.
- Yavuz, Yusuf Şevki. “Levh-i Mahfuz”. Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA). Ankara: 2003.
- YouTube, “2000 Yıllık Barnabas İncili Türkiye`de Bulundu”. Erişim 19.04. 2025. https://www.youtube.com/watch? v=u0hnWDET4PQ.
- YouTube, “Türkiye'de Bulunan Barnabas İncilleri ve Hristiyanlığın Sonu (Mu?)-Türk Bir Hristiyan Açıklıyor”. Erişim 19.04.2025. https://www. youtube.com/watch?v=A-OfHtThWH8&t=0s.
- YŞ, Yeniş Şafak. Sırlarla Dolu Barnabas İncili’nde Kur’ân-ı Kerim Detayı. Erişim 19.04.2025. https://www.yenisafak.com/foto-galeri/hayat/ sirlarla-dolu-barnabas-incilinde-kuran-i-kerim-detayi-2070486.
- Zencanî, Ebû Abdullah. Târîhu’l-Kur’ân. Kahire: Matbaatu Lecneti’-Te’lîf ve’t-Terceme ve’n-Neşr, 1995.
- Zerkânî, Muhammed b. Abdu‟l-Azîm. Menâhilü’l-İrfan fî Ulûmi’l-Kur’ân. Beyrut: Daru’l-Ma’rife, 2005.
- Zerkeşî, Bedrüddin Muhammed b. Abdillah. el-Burhan fi Ulumi’l-Kur’ân thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-Arabi, tsz.
- Zeydan, Corcî. Târîhu âdâbi’l-lugati’l-Arabiyye. hzr. Şevkî Dayf. 4 cilt. Kahire: Dâru’l-Hilâl, 1957.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Recitation of the Qur'an and Qiraat |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Project Number | - |
| Publication Date | June 30, 2025 |
| Submission Date | April 29, 2025 |
| Acceptance Date | June 29, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Issue: 14 |
- Article Files