Research Article
BibTex RIS Cite

Divan Şiirinde Bir İrsâl-İ Mesel Örneği: Ârife Bir Gül Yeter

Year 2025, Volume: 10 Issue: 1, 83 - 104, 04.06.2025

Avni Erdemir , Mehmet Özdemir

Abstract

Klasik Türk edebiyatında bir düşünceyi inandırıcı hâle getirmek, ispat etmek veya pekiştirmek niyetiyle şiirde atasözü ve buna benzer sözler kullanmaya irsâl-i mesel/îrâd-ı mesel adı verilmektedir. Anlam yoğunluğu ve az sözle çok şey anlatma özelliği münasebetiyle atasözü ve atasözü değerindeki sözler, 15. yüzyıldan itibaren klasik Türk şiiri metinlerinde çokça faydalanılan ürünlerdendir. Halkın kıvrak ve yaratıcı zekâsının bir ifadesi olan bu ürünler, klasik Türk edebiyatında 19. yüzyıla kadar hemen her şairin başvurduğu bir ifade biçimi olmuştur. 15 ve 19. yüzyıllar arasında klasik Türk şiirinde görülen ve kanaatkâr bir yaşam tarzını öne çıkaran “Ârife bir gül yeter.” ifadesi, klasik şairlerin duygu ve düşüncelerini çarpıcı bir şekilde muhataba aktarmak için kullandıkları sözlerden biridir. Fakat her şairin aynı şekilde kanaatkârlık vurgusu yaptığını söylemek de mümkün değildir. Her şair, bu atasözünden hareketle âşık ve sevgili arasındaki ilişkiyi kendi meşrebine göre ifade etme yoluna gitmiştir. Genel olarak divan şiirinde işlenen temel duygu aşktır ve şairler hem tasavvufi hem de beşerî aşk karşısında âşığın ne yapması gerektiğini bu atasözü vasıtasıyla kinayeli bir şekilde dile getirmişlerdir. Şairler bu atasözünü, kimi zaman herhangi bir değişiklik yapmadan kimi zaman bazı kelimeleri değiştirerek kimi zaman da sözün anlamını göz önünde bulundurarak şiirlerine aktarmışlardır. Bu çalışma kapsamında söz konusu yüzyıllar arasında yazılan ve elektronik ortamda bulunan 380 divan, şuara tezkireleri ve nazire mecmuaları taranarak bu atasözünün anlam çerçevesi ve kullanım özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Buna göre öncelikle “Ârife bir gül yeter.” atasözünün kronolojik olarak kullanım seyri incelenmiş; sonra bu atasözünün geçtiği beyitler yapıları bakımından ele alınmış; daha sonra da atasözlerinin kullanıldığı beyitler anlam çerçeveleri bakımından incelenmiştir.

Keywords

Klasik Türk şiiri irsâl-i mesel arif gül

References

  • Ahmed Bâdî Efendi, E. (2004). Armağan (Dîvân Şiirinde Atasözleri ve Deyimler). (Hazırlayanlar: Süreyya Ali Beyzadeoğlu, Müberra Gürgendereli, Fatih Günay). Cambridge: Harvard Üniversitesi Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü Yayınları.
  • Akkaya, M. (1992). Şemsi Paşa Divanı (İncceleme-Edisyon Kritikli Metin). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Aksoy, Ö. A. (2015). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 1-2. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
  • Aksoy, Ö. A. (1969, 1971). Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler III. Ankara: TDK Yayınları.
  • Aksoyak, İ. H. (2018). Gelibolulu Âlî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/58695,gelibolulu-mustafa-ali- divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 28.12.2024].
  • Albayrak, N. (2009). Türkiye Türkçesinde Atasözler. İstanbul: Kapı Yayınları.
  • Arslan, M. (2018). Mihrî Hâtun Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/58679,mihri-hatun-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 28.12.2024].
  • Avşar, Z. (2016). Mânâ Âleminin Üç Efendisi. Kayseri: İncir Yayıncılık.
  • Avşar, Z. (2017). Revânî Divânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56143,revani-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Ayan, H. (1981). Cevrî: Hayâtı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Divanının Tenkidli Metni. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
  • Aydemir, Y. (2000). Behiştî Dîvânı. Ankara: MEB Yayınları.
  • Azar, B. (2005). Türâbî Dîvânı-İnceleme Metin. Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Bayram, Y. (2001). Çiçekler ve Diğer Bitkilerin Divan Şiirine Yansımaları ile Anlam Çevreleri. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Burmaoğlu, H. B. (1983). Lâmi'î Çelebi Dîvânı (Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Dîvânı'nın Tenkidli Metni). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Canım, R. (2016). Divan Edebiyatının Kaynakları. İstanbul: Akıl Fikir Yayınları.
  • Ceyhan, S. (2013). "Zühd". TDV İslam Ansiklopedisi (Cilt 44, s. 530-533). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.
  • Çağlar, A. (2013). Üsküplü Atâ Divançesi: Metin-İnceleme. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Çelik, İ. (2004). Tasavvuf Tarihinde Arif Kavramı. Tasavvuf Akademi , V (12), 25-52.
  • Çetin, K. (2006). Râşid (?-1310?-1892) Divanı İnceleme-Tenkitli Metin. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Durmuş, T. I., & Canım, R. (2018). Şevkî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/59035,sevki-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Ebem, S. (2015). Füzûnî, Hayatı, Edebi Kişiliği ve Dîvânı'nın Notlandırılmış Metni. İstanbul: İstaanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Eflatun, M. (2003). Feyzî-i Kefevî Dîvânı: Tahlil-metin. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Ersöz, G. E. (2007). Ni'metî Dîvânı. Adana: Çukurova Ünivversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Erünsal, E. İ. (2018). Tâcizâde Ca'fer Çelebi Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/59332,taci-zade-cafer-celebi- divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Eyüboğlu, E. K. (1973). On Üçüncü Yüzyıldan Günümüze Kadar Şiirde ve Halk Dilinde Atasözleri ve Deyimler (Cilt 1). İstanbul: Doğan Kardeş Matbaacılık Sanayii.
  • Gıynaş, K. A. (2017). Pervâne Bey Mecmuası. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55832,pervane-bey-mecmuasi- pdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 22.01.2025].
  • Gökalp, H. (2001). Fasîhî Divanı (İnceleme-Metin). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Gölpınarlı, A. (1977). Tasavvuftan Dilimize Geçen Deyimler ve Atasözleri. İstanbul: İnkılâp ve Aka Yayınları.
  • Güfta, H. (1995). Sâlim (Mirzâ-zâde) Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Divanının Karşılaştırmalı Metni. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/ [Erişim Tarihi: 3.10.2024].
  • Hocaoğlu, K. (2014). Fennî Dîvânı (İnceleme-Metin). Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • İpek, A. (2008). Klasik Türk Şiirinde Gül Redifli Kasideler. Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • İpekten, H. (2020). Karamanlı Nizâmî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/73032,karamanli-nizami-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 28.12.2024].
  • İsen, M. (1994). Künhü’l-Ahbar’ın Tezkire Kısmı. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
  • İsen, M. (1990). Latîfî Tezkiresi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Kaplan, Y. (2019). Belîğî vve Dîvânçesi. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi , 22 (22), 359-448.
  • Karagözlü, V. (2019). Söze Vurulan Mühür: Bâkî'nin Hâtem Kasidesi'nde Anlam Boyutları. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi , 22 (22), 449-488.
  • Karavelioğlu, M. A. (2014). Şem'î Dîvânı. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı.
  • Kartal, A. (2006). Basîrî ve Türkçe Şiirleri. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Kaya, B. A. (2011). Atasözleri ve Deyimlerin Dîvân Şiirinde Kullanımı ile Dîvânların Bu Söz Varlıklarımız Bakımından Önemi. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi , 6 (6), 11-54.
  • Kaya, B. A. (2017). Azmî-zâde Hâletî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56159,azmizade-haleti-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Kaya, B. (2024). Klasik Türk Şiirinde Atasözleri ve Deyimler Üzerine Yapılmış Çalışmalarla İlgili Bibliyografya Denemesi ve Literatüre Dair Değerlendirmeler. Türklük Bilimi Araştırmaları (55), 111-131.
  • Kılıç, A. (1994). Ahmed Neylî Dîvânı. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Kılıç, F. (2017). Âşık Çelebi Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55975,asik-celebi-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Köksal, M. F. (2017). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56057,mecmaun-nezair-edirneli- nazmi-pdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 22.01.2025].
  • Köksal, S. (2002). Livâyî Dîvânı (Metin-İnceleme). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Kurnaz, C. (1997). Türküden Gazele Halk ve Divan Şiirinin Müşterekleri Üzerine Bir Deneme. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Küçük, S. (t.y.). Bâkî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/10596,bakidivanisabahattinkucukpdf.pdf ?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Mengi, M. (1986). Necâtî'nin Şiirlerinde Atasözlerinin Kullanımı. Erdem Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi , II (4), 47-56.
  • Mermer, A. (2004). Kütahyalı Rahîmî ve Divanı. İstanbul: Sahhaflar Kitap Sarayı Yayınları.
  • Morkoç, Y. E. (2003). Eğridirli Hacı Kemal'in Camiü'n-Nezair'i (Metin ve Mecmua Geleneği Üzerine Bir İnceleme). İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Nar, O. (2016). Yenişehirli İzzet Hayat, Edebî Kişiliği ve Dîvânının Tenkitli Metni (Metin-İnceleme-Dizin). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Okumuş, S. (2007). Nebzî Divanı (İnceleme-Metin). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Osman Sürûrî. (1255). Dîvân-ı Sürûrî. (Gazeller Bölümü). Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı (https://portal.yek.gov.tr/works/detail/233639) [Erişim Tarihi: 3.01.2025].
  • Özeroğlu, Z. (2023). İstanbullu Nüzhet İsmail ve Dîvânı (İnceleme-Metin- Dizin). Ankara: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Saraç, Y. (2013). Eski Türk Edebiyatına Giriş: Söz Sanatları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
  • Sarı, G. (2017). Necâtî Bey'in "Gül" Redifli Kasidesinde İnsan-Tabiat İlişkisi. Folklor/Edebiyat , 23 (92), 63-78.
  • Sarıoğlanoğlu, N. (1954). Fevrî Dîvânı'nın Tenkidli Metni. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı (Lisans Tezi).
  • Seyhan, K. (2002). Livâyî Dîvânı (Metin-İnceleme). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Sunal, A. (2014). Sâdık Dîvânı (İnceleme-Metin. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Tanrıbuyurdu, G. (2018). Kalkandelenli Mu'îdî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/59883,kalkandelenli-mu39idi- divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Tarlan, A. N. (1997). Necâtî Beg Dîvânı. İstanbul: MEB Yayınları.
  • Tarlan, A. N. (1967). Zâtî Dîvânı-1. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
  • Taşdelen, İ. (2014). Şevkî Hasan Tahsin İstanbulî Dîvânı (Transkripsiyonlu Metin ve Sadeleştirme). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Taşkın, G. (2009). Çorlulu Zarifi Divanı: İnceleme-Edisyon Kritikli Metin. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Tulum, M., & Tanyeri, A. (1977). Nev'î Divanı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
  • Tunadurur, M. (2012). Edirneli Ahmed Rüşdî Dîvânı. Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Uludağ, S. (1991). "Arif". TDV İslam Ansiklopedisi (Cilt 3, s. 361-362). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.
  • Uzun, K. (2019). Câmî Dîvânı İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Üst, S. (2018). Edirneli Nazmî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/57766,edirneli-nazmi-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Yavuz, K., & Yavuz, O. (2016). Muhibbî Dîvânı. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
  • Yekbaş, H. (2020). Sehî Bey Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/76504,sehi-bey-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Yenikale, A. (2017a). Ahmed Nâmî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56192,ahmed-nami-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Yenikale, A. (2017b). Sünbülzâde Vehbî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56212,sunbulzade-vehbi-divanipdf.pdf? 0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Zavotçu, G. (2017). Rıza Tezkiresi. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/73320,riza-tezkiresi2020pdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 24.01.2025].
  • Zülfe, Ö. (2009). Yakînî Divanı (İnceleme-Metin ve Çeviri-Açıklamalar- Sözlük). https://www.yumpu.com/tr/document/read/21978060/divan- e-kitap-kultur-ve-turizm-bakanlg [Erişim Tarihi: 28.12.2024].

An Example Of A Proverb in Divan Poetry: A Rose is Enough for a Wise Person

Year 2025, Volume: 10 Issue: 1, 83 - 104, 04.06.2025

Avni Erdemir , Mehmet Özdemir

Abstract

In classical Turkish literature, using proverbs and similar saying in poetry to make an idea convincing, to prove or to reinforce it is called irsal-i mesel. Proverbs and proverbial sayings, due to the meaning and ability to Express alot with few words, are among the products that have been used extensively in classical poetry texts since the 15th century. These products, which are an expression of the agile and creative intelligence of the people, were a form of expression used by almost every poet in classical Turkish literature until 19th century. The expression “A rose is enough for a wise person.”, which is seen in classical Turkish poetry between 15 ve 19th centuries and emphasizes and contented lifestyle, is one of the expression used by classical poets to convey their feelings and thoughts to the addressee in a striking way. However, it is not possible to say that every poet emphasizes contentment in the same way. Based on this proverb, each has tried to express the relationship between the lover and the beloved in his own way. In general, the basic emotion handled in Divan poetry is love, and poets have expressed in a metaphorical way what the lover should do in the face of both mystical and human love through this proverb. Poets have sometimes used this proverb without making any changes, sometimes by changing some words, and sometimes by taking the meaning of the words into consideration. In this study, 380 divan, biography books of poets and nazire magazines, written between the mentioned centuries and available in electronic environment were scanned to determine the meaning and usage charasteristics of this proverb. Firstly, the chronological use of the proverb ‘’A rose is enough for a wise person.’’ was examined, then the couplets in which this proverb was used were examined in terms of their structures, and then the couplets in which the proverbs were used were examined in terms of their semantic framework.

Keywords

Clasical Turkish poem irsâl-i mesel wise person rose

References

  • Ahmed Bâdî Efendi, E. (2004). Armağan (Dîvân Şiirinde Atasözleri ve Deyimler). (Hazırlayanlar: Süreyya Ali Beyzadeoğlu, Müberra Gürgendereli, Fatih Günay). Cambridge: Harvard Üniversitesi Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü Yayınları.
  • Akkaya, M. (1992). Şemsi Paşa Divanı (İncceleme-Edisyon Kritikli Metin). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Aksoy, Ö. A. (2015). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 1-2. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
  • Aksoy, Ö. A. (1969, 1971). Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler III. Ankara: TDK Yayınları.
  • Aksoyak, İ. H. (2018). Gelibolulu Âlî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/58695,gelibolulu-mustafa-ali- divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 28.12.2024].
  • Albayrak, N. (2009). Türkiye Türkçesinde Atasözler. İstanbul: Kapı Yayınları.
  • Arslan, M. (2018). Mihrî Hâtun Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/58679,mihri-hatun-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 28.12.2024].
  • Avşar, Z. (2016). Mânâ Âleminin Üç Efendisi. Kayseri: İncir Yayıncılık.
  • Avşar, Z. (2017). Revânî Divânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56143,revani-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Ayan, H. (1981). Cevrî: Hayâtı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Divanının Tenkidli Metni. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
  • Aydemir, Y. (2000). Behiştî Dîvânı. Ankara: MEB Yayınları.
  • Azar, B. (2005). Türâbî Dîvânı-İnceleme Metin. Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Bayram, Y. (2001). Çiçekler ve Diğer Bitkilerin Divan Şiirine Yansımaları ile Anlam Çevreleri. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Burmaoğlu, H. B. (1983). Lâmi'î Çelebi Dîvânı (Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Dîvânı'nın Tenkidli Metni). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Canım, R. (2016). Divan Edebiyatının Kaynakları. İstanbul: Akıl Fikir Yayınları.
  • Ceyhan, S. (2013). "Zühd". TDV İslam Ansiklopedisi (Cilt 44, s. 530-533). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.
  • Çağlar, A. (2013). Üsküplü Atâ Divançesi: Metin-İnceleme. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Çelik, İ. (2004). Tasavvuf Tarihinde Arif Kavramı. Tasavvuf Akademi , V (12), 25-52.
  • Çetin, K. (2006). Râşid (?-1310?-1892) Divanı İnceleme-Tenkitli Metin. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Durmuş, T. I., & Canım, R. (2018). Şevkî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/59035,sevki-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Ebem, S. (2015). Füzûnî, Hayatı, Edebi Kişiliği ve Dîvânı'nın Notlandırılmış Metni. İstanbul: İstaanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Eflatun, M. (2003). Feyzî-i Kefevî Dîvânı: Tahlil-metin. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Ersöz, G. E. (2007). Ni'metî Dîvânı. Adana: Çukurova Ünivversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Erünsal, E. İ. (2018). Tâcizâde Ca'fer Çelebi Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/59332,taci-zade-cafer-celebi- divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Eyüboğlu, E. K. (1973). On Üçüncü Yüzyıldan Günümüze Kadar Şiirde ve Halk Dilinde Atasözleri ve Deyimler (Cilt 1). İstanbul: Doğan Kardeş Matbaacılık Sanayii.
  • Gıynaş, K. A. (2017). Pervâne Bey Mecmuası. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55832,pervane-bey-mecmuasi- pdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 22.01.2025].
  • Gökalp, H. (2001). Fasîhî Divanı (İnceleme-Metin). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Gölpınarlı, A. (1977). Tasavvuftan Dilimize Geçen Deyimler ve Atasözleri. İstanbul: İnkılâp ve Aka Yayınları.
  • Güfta, H. (1995). Sâlim (Mirzâ-zâde) Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Divanının Karşılaştırmalı Metni. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/ [Erişim Tarihi: 3.10.2024].
  • Hocaoğlu, K. (2014). Fennî Dîvânı (İnceleme-Metin). Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • İpek, A. (2008). Klasik Türk Şiirinde Gül Redifli Kasideler. Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • İpekten, H. (2020). Karamanlı Nizâmî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/73032,karamanli-nizami-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 28.12.2024].
  • İsen, M. (1994). Künhü’l-Ahbar’ın Tezkire Kısmı. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
  • İsen, M. (1990). Latîfî Tezkiresi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Kaplan, Y. (2019). Belîğî vve Dîvânçesi. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi , 22 (22), 359-448.
  • Karagözlü, V. (2019). Söze Vurulan Mühür: Bâkî'nin Hâtem Kasidesi'nde Anlam Boyutları. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi , 22 (22), 449-488.
  • Karavelioğlu, M. A. (2014). Şem'î Dîvânı. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı.
  • Kartal, A. (2006). Basîrî ve Türkçe Şiirleri. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Kaya, B. A. (2011). Atasözleri ve Deyimlerin Dîvân Şiirinde Kullanımı ile Dîvânların Bu Söz Varlıklarımız Bakımından Önemi. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi , 6 (6), 11-54.
  • Kaya, B. A. (2017). Azmî-zâde Hâletî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56159,azmizade-haleti-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Kaya, B. (2024). Klasik Türk Şiirinde Atasözleri ve Deyimler Üzerine Yapılmış Çalışmalarla İlgili Bibliyografya Denemesi ve Literatüre Dair Değerlendirmeler. Türklük Bilimi Araştırmaları (55), 111-131.
  • Kılıç, A. (1994). Ahmed Neylî Dîvânı. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Kılıç, F. (2017). Âşık Çelebi Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55975,asik-celebi-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Köksal, M. F. (2017). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56057,mecmaun-nezair-edirneli- nazmi-pdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 22.01.2025].
  • Köksal, S. (2002). Livâyî Dîvânı (Metin-İnceleme). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Kurnaz, C. (1997). Türküden Gazele Halk ve Divan Şiirinin Müşterekleri Üzerine Bir Deneme. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Küçük, S. (t.y.). Bâkî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/10596,bakidivanisabahattinkucukpdf.pdf ?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Mengi, M. (1986). Necâtî'nin Şiirlerinde Atasözlerinin Kullanımı. Erdem Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi , II (4), 47-56.
  • Mermer, A. (2004). Kütahyalı Rahîmî ve Divanı. İstanbul: Sahhaflar Kitap Sarayı Yayınları.
  • Morkoç, Y. E. (2003). Eğridirli Hacı Kemal'in Camiü'n-Nezair'i (Metin ve Mecmua Geleneği Üzerine Bir İnceleme). İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Nar, O. (2016). Yenişehirli İzzet Hayat, Edebî Kişiliği ve Dîvânının Tenkitli Metni (Metin-İnceleme-Dizin). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Okumuş, S. (2007). Nebzî Divanı (İnceleme-Metin). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Osman Sürûrî. (1255). Dîvân-ı Sürûrî. (Gazeller Bölümü). Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı (https://portal.yek.gov.tr/works/detail/233639) [Erişim Tarihi: 3.01.2025].
  • Özeroğlu, Z. (2023). İstanbullu Nüzhet İsmail ve Dîvânı (İnceleme-Metin- Dizin). Ankara: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Saraç, Y. (2013). Eski Türk Edebiyatına Giriş: Söz Sanatları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
  • Sarı, G. (2017). Necâtî Bey'in "Gül" Redifli Kasidesinde İnsan-Tabiat İlişkisi. Folklor/Edebiyat , 23 (92), 63-78.
  • Sarıoğlanoğlu, N. (1954). Fevrî Dîvânı'nın Tenkidli Metni. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı (Lisans Tezi).
  • Seyhan, K. (2002). Livâyî Dîvânı (Metin-İnceleme). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Sunal, A. (2014). Sâdık Dîvânı (İnceleme-Metin. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Tanrıbuyurdu, G. (2018). Kalkandelenli Mu'îdî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/59883,kalkandelenli-mu39idi- divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Tarlan, A. N. (1997). Necâtî Beg Dîvânı. İstanbul: MEB Yayınları.
  • Tarlan, A. N. (1967). Zâtî Dîvânı-1. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
  • Taşdelen, İ. (2014). Şevkî Hasan Tahsin İstanbulî Dîvânı (Transkripsiyonlu Metin ve Sadeleştirme). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Taşkın, G. (2009). Çorlulu Zarifi Divanı: İnceleme-Edisyon Kritikli Metin. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora Tezi).
  • Tulum, M., & Tanyeri, A. (1977). Nev'î Divanı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
  • Tunadurur, M. (2012). Edirneli Ahmed Rüşdî Dîvânı. Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Uludağ, S. (1991). "Arif". TDV İslam Ansiklopedisi (Cilt 3, s. 361-362). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.
  • Uzun, K. (2019). Câmî Dîvânı İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Yüksek Lisans Tezi).
  • Üst, S. (2018). Edirneli Nazmî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/57766,edirneli-nazmi-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Yavuz, K., & Yavuz, O. (2016). Muhibbî Dîvânı. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
  • Yekbaş, H. (2020). Sehî Bey Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/76504,sehi-bey-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Yenikale, A. (2017a). Ahmed Nâmî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56192,ahmed-nami-divanipdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Yenikale, A. (2017b). Sünbülzâde Vehbî Dîvânı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56212,sunbulzade-vehbi-divanipdf.pdf? 0 [Erişim Tarihi: 27.12.2024].
  • Zavotçu, G. (2017). Rıza Tezkiresi. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/73320,riza-tezkiresi2020pdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 24.01.2025].
  • Zülfe, Ö. (2009). Yakînî Divanı (İnceleme-Metin ve Çeviri-Açıklamalar- Sözlük). https://www.yumpu.com/tr/document/read/21978060/divan- e-kitap-kultur-ve-turizm-bakanlg [Erişim Tarihi: 28.12.2024].
There are 76 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Classical Turkish Literature of Ottoman Field
Journal Section Research Article
Authors

Avni Erdemir 0000-0002-5659-5459

Mehmet Özdemir 0000-0003-2879-655X

Publication Date June 4, 2025
Submission Date April 11, 2025
Acceptance Date May 18, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 10 Issue: 1

Cite

APA Erdemir, A., & Özdemir, M. (2025). Divan Şiirinde Bir İrsâl-İ Mesel Örneği: Ârife Bir Gül Yeter. Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi, 10(1), 83-104. https://doi.org/10.58648/inciss.1674249
 Download Cover Image