Bu makale, Ortadoğu’nun en fazla tartışılan hareketlerinden biri olan Hamas’ın tarihsel dönüşümünü ele alarak, onun Filistin Müslüman Kardeşler hareketinin bir kolu olarak ortaya çıkışından itibaren nasıl sosyal, siyasi ve askeri alanlarda faaliyet gösteren çok yönlü bir yapıya evrildiğini incelemektedir. Çalışmada, süreç takibi yöntemi ve hareketlerin dönüşümüne dair vaka çalışmalarından elde edilen teorik çerçeveler kullanılarak, Hamas’ın yol haritasını şekillendiren yapısal, örgütsel ve ideolojik faktörler analiz edilmektedir. Bulgular, Hamas’ın başlangıçta toplumsal bir hareket olarak ortaya çıktığını, ancak değişen siyasi koşullar ve yapısal dinamikler nedeniyle zamanla askeri bir yapı geliştirdiğini ve ardından siyasi arenaya adım attığını göstermektedir. Bununla birlikte, Hamas’ın dönüşümü tek yönlü bir ılımlılaşma ya da tamamen askeri bir yapıya evrilme gibi keskin geçişlerden ziyade, siyasi yönetim, silahlı direniş ve toplumsal seferberlik arasında kurduğu dinamik ve çok boyutlu bir denge çerçevesinde şekillenmiştir. Çalışma, Hamas’ın siyasi katılımının hareketin stratejik önceliklerini yeniden yapılandırdığını, ancak işgal sürdüğü müddetçe askeri yapının hareketin temel bileşenlerinden biri olarak kalacağını öne sürmekte ve Hamas’ın toplumsal, siyasi ve askeri alanlarda eşzamanlı olarak faaliyet gösterme kapasitesinin, değişen bölgesel dinamikler karşısında direncini ve uyum kabiliyetini korumasını sağladığını ortaya koymaktadır.
This article examines the historical transformation of Hamas, one of the most debated movements in the Middle East, by tracing its evolution from the Palestinian branch of the Muslim Brotherhood into a multifaceted organization operating across social, political, and military domains. Using the process-tracing method and theoretical insights from case studies on movement transformations, this study explores the structural, organizational, and ideological factors shaping Hamas’s trajectory. The findings suggest that while Hamas initially emerged as a social movement, shifting political conditions and external pressures necessitated the development of an armed wing and later a political structure. Rather than following a linear path toward moderation or militarization, Hamas has maintained a fluid strategy, balancing governance, resistance, and social mobilization. This study argues that Hamas’s political engagement has reshaped its strategic priorities, but as long as the occupation persists, its military apparatus will remain an integral part of its structure. Ultimately, Hamas’s ability to operate simultaneously across social, political, and military spheres has ensured its resilience and adaptability in an evolving regional landscape.
This article is based on the author’s Ph.D. thesis titled Political Integration of Islamic Movements in the Middle East: The Cases of Egyptian Muslim Brotherhood, Hezbollah and Hamas.
Primary Language | English |
---|---|
Subjects | International Politics |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | June 4, 2025 |
Submission Date | July 13, 2024 |
Acceptance Date | March 11, 2025 |
Published in Issue | Year 2025 Volume: 15 Issue: 2 |