Abstract
Bu çalışmada sporcuların eleştirel düşünme düzeylerini ölçmek için araştırmacılar tarafından geliştirilen ve bu araştırma kapsamında geçerlik ve güvenirlik testleri yapılarak faktör yapısı doğrulanan “Sporda Eleştirel Düşünme Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışmanın evren örneklemini Hatay Mustafa Kemal Üniversitesinde okuyan sporla ilişki olan farklı bölümlerden 546 öğrenci oluşturmuştur. Ölçekte yer alan ifadeler öğrencilerin kendi eleştirel yaklaşımlarında düşledikleri soruların geliştirilmesi sonucu ortaya koyulmuştur. Ölçeğin faktör yapısı AFA aracılığı ile tespit edildikten sonra, ortaya çıkan ölçüm modeli birinci ve ikinci düzey DFA ile sınanmıştır. Ölçeğin faktör yapılarının doğruluğunun kanıtlanmasında, uyum iyiliği kapsamında düzeltilmiş ki-kare RMSEA, RMR, SRMR, NFI, NNFI, CFI GFI ve AGFI değerlerine alınmıştır. Ayrıca yakınsak ve birleşme geçerliği açısından AVE ve CR değerleri hesaplanmıştır. Analizler IBM SPSS 22.0 ve LISREL 8.7 paket programları ile gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin yapısı başlangıç aşamasında, ilgili literatür dikkate alınarak beş (5) alt boyut (meraklılık alt boyutu, açık fikirlilik alt boyutu, analitik düşünme alt boyutu, kendine güven alt boyutu, sistematiklik alt boyutu) da toplanmış olup ve 26 ifade olarak kurgulanmıştır. Ölçekte herhangi bir ters ifade bulunmamaktadır. Araştırma sonucunda ölçeğin, toplam iç tutarlılık katsayısı ,92 olarak tespit edilmiştir. Açık fikirlilik alt boyutunun % 35,982, kendine güven alt boyutunun % 6,423, analitik düşünme alt boyutunun % 5,8 açıklayıcı faktör analizi 48, sistematiklik alt boyutunun % 5,369 ve meraklılık alt boyutunun % 4,605 oranında açıklanan varyans değerine, ölçeğin 58,226 toplam açıklanan varyans oranına sahip olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin beş alt boyutunun Cronbach’s Alpha değerleri 0,61 ile 0,83 aralığında yer alırken, ölçeğin toplam Cronbach’s Alpha değeri ise 0,92 olarak hesaplanmıştır.
References
- Bagozzi, R. P., Heatherton, T. F. (1994). A General Approach To Representing Multifaceted Personality Constructs: Application To State Self‐Esteem. Structural Equation Modeling, A Multidisciplinary Journal, 1(1), 35-67.
- Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı: İstatistik Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. 7. baskı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Chan, C. C., Tsui, M. S., Chan, M. Y. C., Hong, J. H. (2002). Assess. Eval. High. Educ. 27 511.
- Craft, A (2005). Creativity in Schools Tensions and Dilemmas. Routledge. USA.
- Çıkrıkçı, N. (1993). Watson-Glaser Eleştirel Akıl Yürütme Gücü Ölçeğinin (Form Y M) Lise Öğrencileri Üzerindeki Ön Deneme Uygulaması, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25, 2, 559-569.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Pegem Akademi.
- De Bono, E. (2007). Kendine Düşünmeyi Öğret. (Çev. Arıbaş, S.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Ennis, R., Millman, J., Tomko, T. (1985). Cornell Critical Thinking Tests Level X and Level Z- Manual. Pacific Grove, CA: Midwest Publ.
- Ennis, R.H., Weir, E. (1985). The Ennis-Weir Critical Thinking Essay Test, Midwest Publications.
- Erdoğan, İ. (1998). SPSS Kullanımı Örnekleriyle Araştırma Dizaynı ve İstatistik Yöntemleri: Empirik Bilimsel Araştırmanın Temel İlkeleri ve Sorunları. Emel Matbaası.
- Evcen, D. (2002). Watson-Glaser Eleştirel Akıl Yürütme Gücü Testinin (Form S) Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Facione, P. A., Facione, N. C. (1992). CCTDI: A disposition inventory. Insight Assessment CA: California Academic Press.
- Facione, P. A. (1990). Critical Thinking: A Statement of Expert Consensus For Purposes of Educational Assessment And İnstruction. Millbrae, CA: The California Academic Press.
- Fornell, C., Larcker, D.F. (1981). Evaluating Structural Equation Models With Unobservable Variables And Measurement Error. Journal of marketing research, 39-50.
- Gülle, M.(2015). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Bölümlerine Göre Eleştirel Düşünme ve Empati Kurma Düzeylerinin İncelenmesi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Estitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı. (Doctoral dissertation, (Turkey).
- Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., Black, W. C. (1995). Multivariate Data Analyses With Readings. Englewood Cliffs, New Jersey.
- Hair JF. Anderson RL. Tatham WC. Multivariate Data Analysis With Reading. (5.th Ed). Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall, 1998.
Abstract
In this study, the ‘Critical Thinking in Sport Scale’, developed by the researchers to measure the critical thinking levels of athletes, and whose factor structure was confirmed by performing validity and reliability tests within the scope of this research, was used. The population sample of the study consisted of 546 students from different departments related to sports studying at Hatay Mustafa Kemal University. The items in the scale were developed due to the improvement of the questions that the students imagined in their critical approaches. After the factor structure of the scale was determined through EFA, the resulting measurement model was tested with first and second-level CFA. To prove the accuracy of the factor structures of the scale, adjusted chi-square RMSEA, RMR, SRMR, NFI, NNFI, CFI GFI and AGFI values were considered within the scope of goodness of fit. Furthermore, AVE and CR values were calculated for the validity of convergent and divergent validity. The analyses were performed with IBM SPSS 22.0 and LISREL 8.7 package programs. The structure of the scale was collected in five (5) sub-dimensions (‘curiosity’ sub-dimension, ‘open-mindedness’ sub-dimension, ‘analytical thinking’ sub-dimension, ‘self-confidence’ sub-dimension, and ‘systematicity’ sub-dimension) and was constructed as 26 statements. There is no reverse-coded item in the scale. As a result of the research, the total internal consistency coefficient of the scale was found to be .92. It was determined that the open-mindedness sub-dimension had an explained variance value of 35,982%, the self-confidence sub-dimension 6,423%, the analytical thinking sub-dimension 5,8%, the systematicity sub-dimension 5,369% and the curiosity sub-dimension 4,605%, and the scale had a total explained variance of 58,226. While the Cronbach's Alpha values of the five sub-dimensions of the scale were in the range of 0.61 to 0.83, the total Cronbach's Alpha value of the scale was calculated as 0.92.
References
- Bagozzi, R. P., Heatherton, T. F. (1994). A General Approach To Representing Multifaceted Personality Constructs: Application To State Self‐Esteem. Structural Equation Modeling, A Multidisciplinary Journal, 1(1), 35-67.
- Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı: İstatistik Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. 7. baskı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Chan, C. C., Tsui, M. S., Chan, M. Y. C., Hong, J. H. (2002). Assess. Eval. High. Educ. 27 511.
- Craft, A (2005). Creativity in Schools Tensions and Dilemmas. Routledge. USA.
- Çıkrıkçı, N. (1993). Watson-Glaser Eleştirel Akıl Yürütme Gücü Ölçeğinin (Form Y M) Lise Öğrencileri Üzerindeki Ön Deneme Uygulaması, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25, 2, 559-569.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Pegem Akademi.
- De Bono, E. (2007). Kendine Düşünmeyi Öğret. (Çev. Arıbaş, S.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Ennis, R., Millman, J., Tomko, T. (1985). Cornell Critical Thinking Tests Level X and Level Z- Manual. Pacific Grove, CA: Midwest Publ.
- Ennis, R.H., Weir, E. (1985). The Ennis-Weir Critical Thinking Essay Test, Midwest Publications.
- Erdoğan, İ. (1998). SPSS Kullanımı Örnekleriyle Araştırma Dizaynı ve İstatistik Yöntemleri: Empirik Bilimsel Araştırmanın Temel İlkeleri ve Sorunları. Emel Matbaası.
- Evcen, D. (2002). Watson-Glaser Eleştirel Akıl Yürütme Gücü Testinin (Form S) Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Facione, P. A., Facione, N. C. (1992). CCTDI: A disposition inventory. Insight Assessment CA: California Academic Press.
- Facione, P. A. (1990). Critical Thinking: A Statement of Expert Consensus For Purposes of Educational Assessment And İnstruction. Millbrae, CA: The California Academic Press.
- Fornell, C., Larcker, D.F. (1981). Evaluating Structural Equation Models With Unobservable Variables And Measurement Error. Journal of marketing research, 39-50.
- Gülle, M.(2015). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Bölümlerine Göre Eleştirel Düşünme ve Empati Kurma Düzeylerinin İncelenmesi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Estitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı. (Doctoral dissertation, (Turkey).
- Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., Black, W. C. (1995). Multivariate Data Analyses With Readings. Englewood Cliffs, New Jersey.
- Hair JF. Anderson RL. Tatham WC. Multivariate Data Analysis With Reading. (5.th Ed). Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall, 1998.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Exercise and Sports Psychology |
| Journal Section | Research |
| Authors | |
| Publication Date | June 29, 2025 |
| Submission Date | March 12, 2025 |
| Acceptance Date | May 26, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 11 Issue: 1 |
