Objective: The aim of this research is to determine the current situation regarding the process of training and appointing leader administrators in the Turkish education system, to examine the opinions of education administrators regarding the deficiencies and problems encountered and to develop a functional solution proposal. An answer to the question of why leader management is important for the Turkish National Education System is sought. In addition, depending on this purpose, answers will be sought to the following sub-problems:
1. What is the current situation in the process of training and appointing educational administrators in the Turkish education system?
2. How do educational administrators define leader-administration and how do they evaluate themselves in terms of their strengths and weaknesses in terms of leader-administration?
3. Which leadership behaviors and styles are expected from administrators?
4. What should be done for educational administrators in Turkey to be good educational leaders at the same time?
Method: This research is a case study conducted with qualitative research model. Determining the study group for qualitative research is very important as it affects the validity and reliability of the research. The study population consists of pre-school, primary and secondary school administrators working in public schools in Kayseri and branch managers working in national education directorates. Although purposive sampling method was used to form the study group of the research, snowball technique was used to determine the female administrators since they are fewer in number compared to men.
The current research data were collected by asking questions to the research group in semi-structured interviews after obtaining research permission. The semi-structured interview questions used to collect the data were prepared according to the research objectives after reviewing the literature. Descriptive analysis method was used to analyze the obtained research data.
Findings: This study was conducted with 30 educational administrators, 7 female and 23 male, who are perceived as leader administrators in their educational environment. The participants consisted of administrators working in kindergartens, primary schools, secondary schools, high schools, teachers' centers and science centers and branch managers working in national education directorates. Their education levels are bachelor's, master's and doctorate levels. It was observed that the awareness of the participants who supported the research on “leader management” was quite high. While most of the participants found their superiors inadequate in terms of leadership, they suggested fifteen different categories of training on leadership for prospective managers. It was seen that the strengths they see in themselves in terms of leading managers and the characteristics that enable them to see the manager as a leading manager overlap with each other.
Conclusions and Suggestions: This study was conducted by snowball sampling method with 30 educational administrators who were seen as “leader administrators” in their environment. Future researchers can conduct a study with a larger sample.
This study was conducted only with education administrators. A study can be conducted with the participation of all education stakeholders.
Taking into account the recommendations of the education councils and the suggestions of the researchers, an educational leadership standard that is suitable for Turkey's conditions and can respond to its needs should be created.
In cooperation with universities, it should be ensured that the subject of “leader management” is added in a functional way in graduate programs in the field of “Educational Administration”.
Cooperation between MoNE and universities should be increased and existing administrators should be encouraged to receive postgraduate education in the field of “educational administration”.
Until 01.09.2025, when the relevant article of the SCL will enter into force, a board-commission representing all stakeholders related to education should be established and an applicable training program should be created to ensure that administrators gain leadership qualities.
Leader management trainings should be planned at certain intervals and the participation of all administrators should be ensured.
Qualified research on leader manager training should be encouraged and supported.
Amaç: Bu araştırma Türk eğitim sisteminde lider yönetici yetiştirme ve atama sürecine ilişkin mevcut durumun tespiti, eksiklikler ve karşılaşılan sorunlara yönelik olarak eğitim yöneticilerinin görüşlerini incelemek ve fonksiyonel bir çözüm önerisi geliştirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Lider yöneticiliğin Türk Milli Eğitim Sistemi için neden önemli olduğu sorusuna cevap aranmaktadır. Ayrıca bu amaca bağlı olarak aşağıda belirtilen alt problemlere de cevap aranacaktır:
1. Türk eğitim sisteminde eğitim yöneticisi yetiştirme ve atama sürecinde mevcut durum nedir?
2. Eğitim yöneticileri lider yöneticiliği nasıl tanımlamaktadır ve lider-yöneticilik konusunda güçlü, zayıf yönleri açısından kendilerini nasıl değerlendirmektedir?
3. Yöneticilerin hangi liderlik davranışlarını-biçimlerini göstermeleri beklenmektedir?
4. Türkiye’de eğitim yöneticilerinin aynı zamanda iyi birer eğitim lideri olabilmeleri için neler yapılmalıdır?
Yöntem: Nitel araştırma modeliyle gerçekleştirilmiş bir durum çalışmasıdır. Nitel araştırmalar için çalışma grubunun belirlenmesi, araştırmanın geçerlik ve güvenirliğini etkilediğinden oldukça önemlidir. Çalışma evrenini Kayseri’de devlet okullarında görev yapmakta olan okul öncesi, ilk ve ortaöğretim yöneticileri ile milli eğitim müdürlüklerinde görevli şube müdürleri oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunun oluşturulmasında amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmış olmasına rağmen sayı olarak erkeklere oranla az olmalarından dolayı kadın yöneticilerin belirlenmesinde kartopu tekniği kullanılmıştır.
Mevcut araştırma verileri araştırma izni alındıktan sonra yarı yapılandırılmış görüşmelerde araştırma grubuna sorular sorularak toplanmıştır. Verileri toplamak için kullanılan yarı yapılandırılmış görüşme soruları alan yazın çalışması yapılıp incelendikten sonra araştırma amaçlarına göre hazırlanmıştır. Elde edilen araştırma verilerinin incelenmesinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır.
Bulgular: Bulundukları eğitim çevresinde lider yönetici olarak algılanan 7 kadın, 23 erkek olmak üzere 30 eğitim yöneticisi ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar anaokulu, ilkokul, ortaokul, lise, öğretmenevi ve bilsemler de görevli yöneticiler ile milli eğitim müdürlüklerinde görevli şube müdürlerinden oluşmaktadır. Eğitim seviyeleri lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyindedir. Araştırmaya destek veren katılımcıların “lider yöneticilik” konusundaki farkındalıklarının oldukça yüksek olduğu görülmüştür. Katılımcıların büyük bölümü üst amirlerini lider yöneticilik konusunda yetersiz bulurken yönetici adaylarına yönelik liderlik konusunda on beş farklı kategoride eğitim önerisinde bulunulmuşlardır. Kendilerinde lider yöneticilik açısından gördükleri güçlü yönler ile yöneticiyi lider yönetici olarak görmelerini sağlayan özelliklerin birbiri ile örtüştüğü görülmüştür.
Sonuçlar ve Öneriler: Katılımcı eğitim yöneticileri Türkiye’de bir eğitim lideri ya da yöneticisi yetiştirme programı olmamasının eksikliğini belirtmişlerdir. Sürekli değiştirilen yönetici atama yönetmelikleri doğruyu bulma çabaları olarak değerlendirilirken diğer yandan sistemli bir program oluşmasına engel olduğu için eleştirilmektedir.
Bu çalışma kartopu örnekleme yöntemiyle çevrelerinde “lider yönetici” olarak görülen eğitim yöneticisiyle yapılmıştır. Yeni araştırma yapacak olan araştırmacılar daha kalabalık bir örneklem ile bir çalışma gerçekleştirebilir. Bu çalışma yalnız eğitim yöneticileri ile yapılmıştır. Bütün eğitim paydaşlarının katılacağı bir çalışma yapılabilir.
Eğitim şuralarının tavsiye kararları ve araştırmacıların önerileri de dikkate alınarak Türkiye şartlarına uygun ve ihtiyaçlarına cevap verebilecek bir eğitim liderliği standardı oluşturulmalıdır.
Üniversitelerle iş birliği içerisinde “Eğitim Yönetimi” alanında verilen lisansüstü programlarında “lider yöneticilik” konusunun işlevsel bir şekilde eklenmesi sağlanmalıdır.
MEB ile Üniversiteler arasında iş birliği artırılarak mevcut yöneticilerin “eğitim yönetimi” alanında lisans üstü eğitim almaları teşvik edilmelidir.
ÖMK’nun ilgili maddesinin yürürlüğe gireceği 01.09.2025 tarihine kadar Eğitimle ilgili bütün paydaşların temsil edildiği bir kurul-komisyon kurulmalı yöneticilerin liderlik özellikleri kazanmalarının sağlanması için uygulanabilirliği olan bir eğitim programı oluşturulmalıdır.
Belirli aralıklarla Lider yöneticilik eğitimleri planlanmalı ve bütün yöneticilerin katılımı sağlanmalıdır.
Lider yönetici yetiştirme konusunda nitelikli araştırmaların yapılması özendirilmeli ve desteklenmelidir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Education Management, Leadership in Education |
Journal Section | Manuscripts |
Authors | |
Publication Date | April 30, 2025 |
Submission Date | December 15, 2024 |
Acceptance Date | February 20, 2025 |
Published in Issue | Year 2025 Volume: 12 Issue: 23 |