Ayasofya’yı Tarihselleştirmek: Erken Klasik Dönem Osmanlı Kroniklerinde Ayasofya Kavrayışı (1451-1512)
Abstract
Bu çalışma, Ayasofya’nın, erken klasik dönem Osmanlı kroniklerinde nasıl tarihselleştirildiğini ele almakta ve fetihten sonraki yaklaşık yarım asırlık süreçte bu algının tarihsel dönüşümünü incelemektedir. Yazıcıoğlu Ahmed Bîcan, Tursun Bey, Oruç Bey, İdrîs-i Bitlisî ve İbn Kemal’in kroniklerinin yanı sıra Anonim Tevârîh-i Âl-i Osmân gibi metinleri temel alan araştırma, Ayasofya’nın Osmanlı tarih yazımındaki temsillerini mimari kavram ve yaklaşımlar bağlamında analiz etmektedir. Çalışmanın temel sorunsalı, 1451-1512 yılları arasındaki Osmanlı kroniklerinde Ayasofya’nın mimari kavrayış üzerinden nasıl inşâ edildiği ve tarihsel bağlamına nasıl oturtulduğudur. Fetih sonrası Osmanlılar ile Ayasofya arasındaki fiziksel temas ve karşılaşma, dönemin kroniklerinde farklı anlatılar doğurmuş ve bu metinlerde özgün kavrayış biçimleri ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, Ayasofya algısının şekillenmesinde yalnızca yöneticilerin politik tercihleri değil, aynı zamanda müelliflerin patronaj ilişkileri ve entelektüel pozisyonları da belirleyici olmuştur. Osmanlı Ayasofya’sı, Bizans döneminde üretilmiş efsanevi tarih anlatıları ile etkileşime girerek yeni bir form kazanmış ve Osmanlı tarih yazımında farklı bağlamlarda yeniden yorumlanmıştır. Kroniklerde binaya dair tasvir ve değerlendirmeler, doğrusal olmayan ve girift ilişkiler ağı içinde şekillenmiştir. Çalışmada ayrıca, fetih sonrası ilk yıllarda ve özellikle Fatih Camisi gibi Ayasofya ile “boy ölçüşen” anıtsal yapıların inşâsından sonra Ayasofya’nın Osmanlı tarih yazımındaki konumu da tartışılmaktadır. Bunun yanı sıra, kronikler arasında Ayasofya’nın alımlanma biçimlerine odaklanılarak, Bizans döneminde (9. yüzyıl) kaleme alınmış Diegesis gibi Ayasofya tarih metinlerinin Osmanlı müellifleri üzerindeki etkisi değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, Osmanlı tarihçilerinin Bizans kaynaklarını nasıl devşirdiği ve bu metinleri Osmanlı-İslâm düşüncesi doğrultusunda nasıl yeniden yorumladıkları ortaya konmaktadır.
Keywords
Ayasofya Osmanlı Ayasofya’sı Osmanlı Kroniklerinde Ayasofya Ayasofya’nın Tarihselleştirilmesi Ayasofya’nın Mimari Kavrayışları
References
- Account Of Medieval Constantinople: The Patria. Çev. Albrecht Berger. Cambridge: Harvard University Press, 2013. google scholar
- Açıkgöz, Serhat. Fatih Devri Ayasofya Vakfiyesine Göre Ayasofya Vakfı’nın İstanbul’un Yeniden İnşa Edilmesindeki Önemi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010. google scholar
- Ağırman, Ali. Hz. Adem’den Hz. Muhammed’e İslâm Medeniyetine Etki Eden Doğal Afetler.Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014. google scholar
- Akgündüz, A., Öztürk, S., Baş, Y. (2005). Üç Devirde Bir Mabed: Ayasofya. Osmanlı Araştırmaları Vakfı. google scholar
- Akgündüz, Ahmet vd. Üç Devirde Bir Mabed: Ayasofya. İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları, 2005. google scholar
- Anonim Tevârîh-i Âl-i Osmân. Haz. Nihat Azamat. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları, 1992. google scholar
- Aslan, Ferhat. Ayasofya Efsaneleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Doktora Tezi, 2009. google scholar
- Balıkesrî, Yusuf Bin Musa. “Târih-i Ayasofya”. Haz. Cihan Okuyucu-Belkıs Uluoğlu. Ayasofya Risaleleri. 201-255. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2022. google scholar
- Berger, Albrecht. “Tarihi Söylenceleriyle Ayasofya”. 600 Yıllık Ayasofya Görünümleri ve 1847-49 Fossati Restorasyonu. 28-33. İstanbul: Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 2000. google scholar
- Çelebioğlu, Âmil. “Ahmed Bican”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim Tarihi 13 Kasım 2024. https://islamansiklopedisi.org.tr/ahmed-bican. google scholar
- DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı. “Kur’ân-ı Kerîm: Fecr Sûresi”. Erişim 10 Temmuz 2024. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/sure/89-fecr-suresi google scholar
- DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB). “Kur’ân-ı Kerîm: Zümer Sûresi”. Erişim 10 Temmuz 2024. https:// kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Z%C3%BCmer-suresi/4129/71-75-ayet-tefsiri google scholar
- Dukas, Mihail. Bizans Tarihi. Çev. Vladimir Mirmiroğlu. İstanbul: İstanbul Matbaası, 1956. google scholar
- Erbil, Kadir. Osmanlı Kroniklerinde Kullanılan Kur’ân Âyetleri ve Tarihçiliğimizdeki Yeri (16.ve 17. Yüzyıl). google scholar
- Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Doktora Tezi, 2020. google scholar
- Ebül-Hayr-i Rumî. Saltuk-name II. Çev. Şükrü Haluk Akalın. Ankara: Kültür Bakanlığı, 1988. google scholar
- Eyice, Semavi, “Ayasofya”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim Tarihi 24 Şubat 2024. https:// islamansiklopedisi.org.tr/ayasofya. google scholar
- İbn Kemal. Tevârîh-i Âl-i Osman. Çev. Şerafettin Turan. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1991. google scholar
- İdrîs-i Bitlisî. Heşt Behişt: VII. Ketibe Fatih Sultan Mehmed Devri 1451-1481. Çev. M. İbrahim Yıldırım. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2019. google scholar
- İnalcık, Halil. “Osmanlı Hukukuna Giriş: Örfi - Sultani Hukuk ve Fatih’in Kanunları”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 13/02 (1958), 102-126. google scholar
- Kafesçioğlu, Çiğdem. Constantinopolis/Istanbul: Cultural Encounter, Imperial Vision, and The Construction Of The Ottoman Capital (Buildings, Landscapes, and Societies). Pennsylvania: Penn State University, 2010. google scholar
- Derviş Şemseddin Karamânî. “Târih-i Beyân-ı Binâ-yı Ayasofya-yı Kebîr”. Ayasofya Risaleleri. Haz. Cihan Okuyucu-Belkıs Uluoğlu. 83-200. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2022. google scholar
- Kister, Meir Jacob. “‘Sadece Üç Mescid İçin Yolculuğa Çıkınız’ Erken Tarihli Bir Hadis Üzerine İnceleme”. Çev. Hafize Yazıcı. HADITH Uluslararası Hadis Araştırmaları Dergisi 2 (Temmuz 2019), 186-204. google scholar
- Kuban, Doğan. İstanbul 1600 Yıllık Bir Müzedir”. Ed. B. Demirhan. İstanbul: YEM Yayınları, 2021. google scholar
- Küçükaşcı, Mustafa Sabri. “Fetih Hadisi ve Müslümanların İstanbul Kuşatmaları”. Türkiye Diyanet Vakfı Büyük İstanbul Tarihi Ansiklopedisi. 13 Kasım 2024. https://istanbultarihi.ist/54-fetih-hadisi-ve-muslumanlarin-istanbul-kusatmalari google scholar
- Mabeyinci Pavlos. Ayasofya’nın Betimi. Çev. Samih Rifat. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, 2010. google scholar
- Necipoğlu, Gülru. “The Life Of An Imperial Monument: Hagia Sophia After Byzantium”. Hagia Sophia From The Age Of Justinian To The Present. Haz. Robert Mark-Ahmet Ş. Çakmak. 195-225. Cambridge: Cambridge University Press, 1992. google scholar
- Necipoğlu, Gülru. Sinan Çağı: Osmanlı İmparatorluğu’nda Mimari Kültür. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2013. google scholar
- Necipoğlu, Gülru. “Bir İmparatorluk Anıtının Öyküsü: Bizans’tan Sonra Ayasofya”. Çev. A. D. Gürkan. Toplumsal Tarih Dergisi 254 (Şubat 2015), 63-75. google scholar
- Ocak, Ahmet Yaşar. “XV-XVI. Yüzyıllarda Osmanlı Resmi Dini İdeolojisi ve Buna Muhalefet Problemi”. İslâmi Araştırmalar Dergisi 3 (Temmuz 1990), 190-194. google scholar
- Okuyucu, Cihan. “Ayasofya Risâleleri ve Diğer Klasik Kaynaklar”. Ayasofya Risaleleri. Haz. Cihan Okuyucu-Belkıs Uluoğlu. 38-58. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2022. google scholar
- Oruç Bey, Oruç Beğ Tarihi (Osmanlı Tarihi 1288-1502). Der. Necdet Öztürk. İstanbul: Çamlıca Basım Yayın, 2008. google scholar
- Özbek, Yıldıray. “İdeolojinin İnşası: 15-16. Yüzyıl Osmanlı Selatin Camileri”. Belleten 72/264 (Ağustos 2008), 535-566. google scholar
- Ricoeur, Paul. Hermeneutics and the Human Sciences Essays on Language, Action and Interpretation. Ed. John B.Thompson. Cambridge: Cambridge University Press, 2016. google scholar
- Sivrioğlu, Ulaş Töre. “İslâm Kaynaklarına Göre Nuşirevân-ı Adil”. History Studies 5 (Eylül 2013), 225-252. google scholar
- Tatlısumak, Uğur. Osmanlı Uleması ve Patronaj İlişkisi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2016. google scholar
- Turan, Şerafettin. “İbn Kemal’in Hayatı ve Eserleri”. Tevârîh-i Âl-i Osman. ıx-xıx. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1991a. google scholar
- Turan, Şerafettin. “VII. Defterin Kaynakları”. Tevârîh-i Âl-i Osman. xxxv-xlvı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1991b. google scholar
- Tursun Bey. Târîh-i Ebü’l-Feth. Haz. Mertol Tulum. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2020. google scholar
- Uluoğlu, Belkıs. “Sunuş: Konstantiniye Patriası ve Diagesis”. Ayasofya Risaleleri. Haz. Cihan Okuyucu-Belkıs Uluoğlu. 7-27. İstanbul, Ketebe Yayınları, 2022. google scholar
- Varlık, Selami. Paul Ricoeur’de Temellük ve Tahayyül. İstanbul: Alfa Yayınları, 2021. google scholar
- Yazıcıoğlu Ahmed Bîcan. Dürr-i Meknûn. Çev. Necdet Sakaoğlu. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1999. google scholar
- Yerasimos, Stefanos. Türk Metinlerinde Kostantiniye ve Ayasofya Efsaneleri. Çev. Şirin Tekeli. İstanbul: İletişim Yayınları, 1993. google scholar
- Yıldırım, Muhammed İbrahim. “Heşt Behişt’in Kaynakları”. Çev. Muhammed İ. Yıldırım. Heşt Behişt, VII. Ketibe Fatih Sultan Mehmed Devri 1451-1481. Lxxxıı-xcııı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2019. google scholar
Historicizing Hagia Sophia: The Conception of Hagia Sophia in Early Classical Ottoman Chronicles (1451–1512)
Abstract
This study explores the historicization of Hagia Sophia in the early classical Ottoman chronicles and examines how its perception evolved in the half century following the conquest. Focusing on the works of Yazıcıoghlu Aḥmed Bīcān, Ṭūrsūn Beg, Oruç Beg, Idrīs Bitlīsī, İbn Kemāl, and the Anonymous Tevārīkh-i Āl-i ʿOthmān, it analyzes the ways in which Ottoman historiography represented Hagia Sophia through architectural and historical frameworks. By examining chronicles written between 1451 and 1512, this research investigates how Ottoman authors conceptualized Hagia Sophia as an architectural entity and situated it within a broader historical narrative. The post-conquest engagement between the Ottomans and Hagia Sophia generated diverse interpretations, shaped not only by political transformations but also by the patronage networks and intellectual affiliations of the chroniclers. Ottoman historiography actively engaged with legendary Byzantine narratives, incorporating and reshaping them to fit an emerging OttomanIslamic perspective. Descriptions of the monument were constructed through a dynamic and nonlinear network of meanings, reflecting a complex interplay of historical, architectural, and ideological factors. Additionally, this study situates Hagia Sophia within the broader context of Ottoman architectural and historiographical developments, particularly in relation to the construction of monumental structures such as the Fātiḥ Mosque. By tracing its reception across various chronicles, it also evaluates the influence of Byzantine sources, such as the Diegesis (9th century), on Ottoman historical writing. This analysis reveals how Ottoman authors appropriated and reinterpreted Byzantine narratives, embedding them within an Ottoman-Islamic historiographical framework.
Keywords
Hagia Sophia Ottoman Hagia Sophia Hagia Sophia in Ottoman Chronicles Historicization of Hagia Sophia Architectural Conceptions of Hagia Sophia
References
- Account Of Medieval Constantinople: The Patria. Çev. Albrecht Berger. Cambridge: Harvard University Press, 2013. google scholar
- Açıkgöz, Serhat. Fatih Devri Ayasofya Vakfiyesine Göre Ayasofya Vakfı’nın İstanbul’un Yeniden İnşa Edilmesindeki Önemi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010. google scholar
- Ağırman, Ali. Hz. Adem’den Hz. Muhammed’e İslâm Medeniyetine Etki Eden Doğal Afetler.Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014. google scholar
- Akgündüz, A., Öztürk, S., Baş, Y. (2005). Üç Devirde Bir Mabed: Ayasofya. Osmanlı Araştırmaları Vakfı. google scholar
- Akgündüz, Ahmet vd. Üç Devirde Bir Mabed: Ayasofya. İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları, 2005. google scholar
- Anonim Tevârîh-i Âl-i Osmân. Haz. Nihat Azamat. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları, 1992. google scholar
- Aslan, Ferhat. Ayasofya Efsaneleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Doktora Tezi, 2009. google scholar
- Balıkesrî, Yusuf Bin Musa. “Târih-i Ayasofya”. Haz. Cihan Okuyucu-Belkıs Uluoğlu. Ayasofya Risaleleri. 201-255. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2022. google scholar
- Berger, Albrecht. “Tarihi Söylenceleriyle Ayasofya”. 600 Yıllık Ayasofya Görünümleri ve 1847-49 Fossati Restorasyonu. 28-33. İstanbul: Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 2000. google scholar
- Çelebioğlu, Âmil. “Ahmed Bican”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim Tarihi 13 Kasım 2024. https://islamansiklopedisi.org.tr/ahmed-bican. google scholar
- DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı. “Kur’ân-ı Kerîm: Fecr Sûresi”. Erişim 10 Temmuz 2024. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/sure/89-fecr-suresi google scholar
- DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB). “Kur’ân-ı Kerîm: Zümer Sûresi”. Erişim 10 Temmuz 2024. https:// kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Z%C3%BCmer-suresi/4129/71-75-ayet-tefsiri google scholar
- Dukas, Mihail. Bizans Tarihi. Çev. Vladimir Mirmiroğlu. İstanbul: İstanbul Matbaası, 1956. google scholar
- Erbil, Kadir. Osmanlı Kroniklerinde Kullanılan Kur’ân Âyetleri ve Tarihçiliğimizdeki Yeri (16.ve 17. Yüzyıl). google scholar
- Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Doktora Tezi, 2020. google scholar
- Ebül-Hayr-i Rumî. Saltuk-name II. Çev. Şükrü Haluk Akalın. Ankara: Kültür Bakanlığı, 1988. google scholar
- Eyice, Semavi, “Ayasofya”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim Tarihi 24 Şubat 2024. https:// islamansiklopedisi.org.tr/ayasofya. google scholar
- İbn Kemal. Tevârîh-i Âl-i Osman. Çev. Şerafettin Turan. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1991. google scholar
- İdrîs-i Bitlisî. Heşt Behişt: VII. Ketibe Fatih Sultan Mehmed Devri 1451-1481. Çev. M. İbrahim Yıldırım. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2019. google scholar
- İnalcık, Halil. “Osmanlı Hukukuna Giriş: Örfi - Sultani Hukuk ve Fatih’in Kanunları”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 13/02 (1958), 102-126. google scholar
- Kafesçioğlu, Çiğdem. Constantinopolis/Istanbul: Cultural Encounter, Imperial Vision, and The Construction Of The Ottoman Capital (Buildings, Landscapes, and Societies). Pennsylvania: Penn State University, 2010. google scholar
- Derviş Şemseddin Karamânî. “Târih-i Beyân-ı Binâ-yı Ayasofya-yı Kebîr”. Ayasofya Risaleleri. Haz. Cihan Okuyucu-Belkıs Uluoğlu. 83-200. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2022. google scholar
- Kister, Meir Jacob. “‘Sadece Üç Mescid İçin Yolculuğa Çıkınız’ Erken Tarihli Bir Hadis Üzerine İnceleme”. Çev. Hafize Yazıcı. HADITH Uluslararası Hadis Araştırmaları Dergisi 2 (Temmuz 2019), 186-204. google scholar
- Kuban, Doğan. İstanbul 1600 Yıllık Bir Müzedir”. Ed. B. Demirhan. İstanbul: YEM Yayınları, 2021. google scholar
- Küçükaşcı, Mustafa Sabri. “Fetih Hadisi ve Müslümanların İstanbul Kuşatmaları”. Türkiye Diyanet Vakfı Büyük İstanbul Tarihi Ansiklopedisi. 13 Kasım 2024. https://istanbultarihi.ist/54-fetih-hadisi-ve-muslumanlarin-istanbul-kusatmalari google scholar
- Mabeyinci Pavlos. Ayasofya’nın Betimi. Çev. Samih Rifat. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, 2010. google scholar
- Necipoğlu, Gülru. “The Life Of An Imperial Monument: Hagia Sophia After Byzantium”. Hagia Sophia From The Age Of Justinian To The Present. Haz. Robert Mark-Ahmet Ş. Çakmak. 195-225. Cambridge: Cambridge University Press, 1992. google scholar
- Necipoğlu, Gülru. Sinan Çağı: Osmanlı İmparatorluğu’nda Mimari Kültür. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2013. google scholar
- Necipoğlu, Gülru. “Bir İmparatorluk Anıtının Öyküsü: Bizans’tan Sonra Ayasofya”. Çev. A. D. Gürkan. Toplumsal Tarih Dergisi 254 (Şubat 2015), 63-75. google scholar
- Ocak, Ahmet Yaşar. “XV-XVI. Yüzyıllarda Osmanlı Resmi Dini İdeolojisi ve Buna Muhalefet Problemi”. İslâmi Araştırmalar Dergisi 3 (Temmuz 1990), 190-194. google scholar
- Okuyucu, Cihan. “Ayasofya Risâleleri ve Diğer Klasik Kaynaklar”. Ayasofya Risaleleri. Haz. Cihan Okuyucu-Belkıs Uluoğlu. 38-58. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2022. google scholar
- Oruç Bey, Oruç Beğ Tarihi (Osmanlı Tarihi 1288-1502). Der. Necdet Öztürk. İstanbul: Çamlıca Basım Yayın, 2008. google scholar
- Özbek, Yıldıray. “İdeolojinin İnşası: 15-16. Yüzyıl Osmanlı Selatin Camileri”. Belleten 72/264 (Ağustos 2008), 535-566. google scholar
- Ricoeur, Paul. Hermeneutics and the Human Sciences Essays on Language, Action and Interpretation. Ed. John B.Thompson. Cambridge: Cambridge University Press, 2016. google scholar
- Sivrioğlu, Ulaş Töre. “İslâm Kaynaklarına Göre Nuşirevân-ı Adil”. History Studies 5 (Eylül 2013), 225-252. google scholar
- Tatlısumak, Uğur. Osmanlı Uleması ve Patronaj İlişkisi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2016. google scholar
- Turan, Şerafettin. “İbn Kemal’in Hayatı ve Eserleri”. Tevârîh-i Âl-i Osman. ıx-xıx. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1991a. google scholar
- Turan, Şerafettin. “VII. Defterin Kaynakları”. Tevârîh-i Âl-i Osman. xxxv-xlvı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1991b. google scholar
- Tursun Bey. Târîh-i Ebü’l-Feth. Haz. Mertol Tulum. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2020. google scholar
- Uluoğlu, Belkıs. “Sunuş: Konstantiniye Patriası ve Diagesis”. Ayasofya Risaleleri. Haz. Cihan Okuyucu-Belkıs Uluoğlu. 7-27. İstanbul, Ketebe Yayınları, 2022. google scholar
- Varlık, Selami. Paul Ricoeur’de Temellük ve Tahayyül. İstanbul: Alfa Yayınları, 2021. google scholar
- Yazıcıoğlu Ahmed Bîcan. Dürr-i Meknûn. Çev. Necdet Sakaoğlu. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1999. google scholar
- Yerasimos, Stefanos. Türk Metinlerinde Kostantiniye ve Ayasofya Efsaneleri. Çev. Şirin Tekeli. İstanbul: İletişim Yayınları, 1993. google scholar
- Yıldırım, Muhammed İbrahim. “Heşt Behişt’in Kaynakları”. Çev. Muhammed İ. Yıldırım. Heşt Behişt, VII. Ketibe Fatih Sultan Mehmed Devri 1451-1481. Lxxxıı-xcııı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2019. google scholar
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Islamic Studies (Other) |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | April 3, 2025 |
| Submission Date | October 16, 2024 |
| Acceptance Date | March 6, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 15 Issue: 1 |
