Research Article
BibTex RIS Cite

Seyyid Kutub’un “Ölüler Vadisinde Şair” Adlı Şiirinde Şiir Sözlüğü: Anlambilimsel Bir Çalışma

Year 2025, , 19 - 38, 29.04.2025
https://doi.org/10.26650/jos.1505975

Abstract

Sözlükbilimsel çalışmalar, şiir metinlerinin derinliğini anlamak, onları eleştirel ve kapsamlı bir şekilde analiz etmek için bir temel oluşturur. Bu çalışmamızda, Seyyid Kutub’un “Ölüler Vadisinde Şair” adlı şiirindeki şiir sözlüğünü inceleyerek, şairin edebî yönünü, üslup çeşitliliğini ve etki alanlarını ortaya koymayı amaçladık. Özellikle, çağdaş İslam dünyasında birçok yazar ve edebiyatçı için önemli bir referans kabul edilmesi, çalışmamızın önemini artırmaktadır. Çalışmamız, yazarın ve şiirinin kısa bir tanıtımı ile başlamış, ardından şiirin yazılma amacı ve genel fikri ele alınmıştır. Daha sonra, şiirin her bir dizesine dair kapsamlı bir analiz sunularak, okuyucunun şiirin içeriği ve genel atmosferi hakkında bilgi sahibi olması sağlanmıştır. Bu hazırlık, araştırmacının anahtar kelimeleri belirleyip uygun anlamsal alanlara göre sınıflandırmasına olanak tanımıştır. Anlambilimsel analiz yöntemiyle yürütülen çalışmada dört ana anlam alanı belirlenmiştir: Birincisi “ölüm alanı” olup, başlıca kelimeleri “ölüm, ölüler, ölüm vadisi, mezarlar, kabirler” gibi ifadelerdir. İkincisi “hayat alanı” olup, önemli kelimeleri “hayat, yaşayanlar, canlı, nefes, yürek”tir. Üçüncüsü “mekân alanı” olup, “dünya, evren, âlem” gibi kelimelerdir. Dördüncü alan ise “zaman alanı” olup, “geceler, karanlıklar” gibi kelimelerdir. Bu kelimelerin sözlük ve bağlamsal anlamları analiz edilerek, şairin metinde nasıl kullandığı incelenmiştir. Çalışma çeşitli sonuçlarla sonlandırılmıştır.

References

  • Bekkâr, Ahmed. Şi‘r Abdullahel-Hamâdî: el-Binyeve’d-Delale. Amman: Dürub li’n-Neşr ve’t-tevzî’, 2016. google scholar
  • Cebel, Muhammed Hasan. el-Mu‘cem el-İştikaki el-Mu’assıl. Kahire: Mektebetu’l-Âdâb, 2010. google scholar
  • Dijk,Teun, A.Van. Text And Context: explorations in the semantics and pragmatics of discourse. London: Longman linguistics library, 1977. google scholar
  • el- Feyyûmî, Ahmed b. Muhammed. el-Misbâhu’l-Munîr fi Ğaribi’ş-Şerhi’l-Kebîr. Beyrut: Mektebetu Lubnan, 1987. google scholar
  • el-Cenabî, Cemal Hüseyin. el-Luğael-Şi’riyyefiŞi’rCinârNamık: DirasaTahliliyye. Amman: 2020. google scholar
  • el-Cevheri, İsmail b. Hammâd. es-Sıhâhfi’l-Luğa ve’l-‘Ulûm. Terc. Ahmed Abdulgafur ’Attâr. Beyrut: Daru’l-’Ilm li’l-Melâyîn, 1987. google scholar
  • el-Cürcânî, Ali b. Muhammed eş-Şerif. et-Ta‘rifât. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, 1983. google scholar
  • el-Ezherî, Muhammed b. Ahmed. Tehzîbu’l-Luğa. Terc. Muhammed Avad Mer’abî. Beyrut: Daru İhyai’t-Turâsi’l-’Arabi, 2001. google scholar
  • el-Felahî, Selam Ali Hamâdî. el-Bmâu’l-FennîfîŞi rCâbirel-Endelusî. Bağdat: Dar Ğayda li’n-neşri ve’t-tevzî’, 2013. google scholar
  • ez-Zebiydî, Murtadâ. Tâcu’l- Arûis min Cevahiri’l-Kâmûs. Kuveyt: Vezaretu’l-irşad ve’l-enbâ’, 2001. google scholar
  • ’Anbetâvî, Delâl. el-MekanBeyne’r-Ru’yâve’t-TeşkîlfîŞi‘rİbrâhîmNasrallah. Amman: el-Ân li’n-neşr ve’t-tevzî’, 2017. google scholar
  • İbn ’Abbâd, es-Sâhib. el-Muhitfi’l-Luğa. Terc. Muhammed Hasan Ali Yasîn. Beyrut: Alemu’l-Kutub, 1994. google scholar
  • İbn Faris, Ahmed. Mekayisu’l-Luğa. Terc. Abdusselam Harun. Suriye: Daru’l-Fikr li’n-neşri ve’t-tevzî‘, 1979. google scholar
  • Ibn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. Lisanu’l-Arab. Beyrut: Dar Sâdır, 1994. google scholar
  • İbrahim, Muhsin Vâhid. Binayetu '--Kaside fiHakîm Nedîm ed-Davûdî. Amman: Dar Ğayda li’n-neşri ve’t-tevzî‘, 2018. google scholar
  • Kâk, Abdulfettah Dâvûd. el-Hamase eş-Şeceriyye li Hibetullah b. Ali eş-Şeceri: Dirasa Uslûbiyye. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l- ‘İlmiyye, 2022. google scholar
  • Kutub, Seyyid. Divanu SeyyidKutub. Nşr. Abdulbaki Muhammed Hüseyin. el-Mansura: Daru’l-Vefâ’, 1989. google scholar
  • ’Umer, Ahmed Muhtar.Mu'cemu’l-Luğati’l-Arabiyye el-Mu‘âsıra. Kahire: Alemu’l-Kutub, 2008. google scholar
  • Rıza, Ahmed. Metnu’l-Luğa. Beyrut: Daru’l-Hayât, 1959. google scholar

بطق ديسل "ىتوملا يداو يف رعاشلا« ةديصق يف يرعشلا مجعملا ةيللاد ةسارد

Year 2025, , 19 - 38, 29.04.2025
https://doi.org/10.26650/jos.1505975

Abstract

لشاعر في وادي الموتى"، لسيد قطب « تناولنا في ورقتنا هذه بالدرس والتحليل المعجم الشعري في قصيدة في محاولة للكشف عن الجانب الأدبي لديه، والوقوف على تنوع أساليبه ومجالات تأثيره. لاسيما وأنه يعد مرجعًًا هامًًا للعديد من الكتاب والأدباء في العالم الإسلامي المعاصر. وقد اشتملت دراستنا على توطئة للتعريف الموجز بالكاتب وقصيدته، أعقبها الحديث عن مناسبة القصيدة، والفكرة العامة للنص. ثم قدم البحث تنويرًًا شاملاًً لكل أبيات القصيدة بهدف إطلاع القارئ على مضامينها وجوها العام، وهي بطبيعة الحال كانت خطوة ضرورية تمهيدية للدراسة المعجمية، خلاها استطاع الباحث تحديد الكلمات المفتاحية داخل النص، وتصنيفها داخل حقولها الدلالية المناسبة، متكئًًا على منهج التحليل الدلالي وفق نظرية الحقول الدلالية، حيث الموت، الموتى، وادي المنايا، « اشتملت على أربعة حقول دلالية هي: أولا: حقل الموت: وكانت أهم مفرداته الحياة، الأحياء، الحي، النفس، نأمة، القلب". ثالثًًا: « المقابر، الأجداث". ثانيًًا: حقل الحياة، وكانت أهم مفرداتهالعالم، الكون، الدنيا، المعابر، الحفائر، المصائر"، رابعًًا: حقل الزمان، « حقل المكان، وكانت أهم مفرداته الليالي، الدجنات، الدجى". وقد تناولها البحث بالكشف عن معانيها المعجمية والسياقية « : وكانت أهم مفرداته وعلاقاتها الدلالية، والوقوف على آلية توظيف الشاعر لها دلاليا داخل النص. ثم اختتم البحث بطائفة من النتائج.

References

  • Bekkâr, Ahmed. Şi‘r Abdullahel-Hamâdî: el-Binyeve’d-Delale. Amman: Dürub li’n-Neşr ve’t-tevzî’, 2016. google scholar
  • Cebel, Muhammed Hasan. el-Mu‘cem el-İştikaki el-Mu’assıl. Kahire: Mektebetu’l-Âdâb, 2010. google scholar
  • Dijk,Teun, A.Van. Text And Context: explorations in the semantics and pragmatics of discourse. London: Longman linguistics library, 1977. google scholar
  • el- Feyyûmî, Ahmed b. Muhammed. el-Misbâhu’l-Munîr fi Ğaribi’ş-Şerhi’l-Kebîr. Beyrut: Mektebetu Lubnan, 1987. google scholar
  • el-Cenabî, Cemal Hüseyin. el-Luğael-Şi’riyyefiŞi’rCinârNamık: DirasaTahliliyye. Amman: 2020. google scholar
  • el-Cevheri, İsmail b. Hammâd. es-Sıhâhfi’l-Luğa ve’l-‘Ulûm. Terc. Ahmed Abdulgafur ’Attâr. Beyrut: Daru’l-’Ilm li’l-Melâyîn, 1987. google scholar
  • el-Cürcânî, Ali b. Muhammed eş-Şerif. et-Ta‘rifât. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, 1983. google scholar
  • el-Ezherî, Muhammed b. Ahmed. Tehzîbu’l-Luğa. Terc. Muhammed Avad Mer’abî. Beyrut: Daru İhyai’t-Turâsi’l-’Arabi, 2001. google scholar
  • el-Felahî, Selam Ali Hamâdî. el-Bmâu’l-FennîfîŞi rCâbirel-Endelusî. Bağdat: Dar Ğayda li’n-neşri ve’t-tevzî’, 2013. google scholar
  • ez-Zebiydî, Murtadâ. Tâcu’l- Arûis min Cevahiri’l-Kâmûs. Kuveyt: Vezaretu’l-irşad ve’l-enbâ’, 2001. google scholar
  • ’Anbetâvî, Delâl. el-MekanBeyne’r-Ru’yâve’t-TeşkîlfîŞi‘rİbrâhîmNasrallah. Amman: el-Ân li’n-neşr ve’t-tevzî’, 2017. google scholar
  • İbn ’Abbâd, es-Sâhib. el-Muhitfi’l-Luğa. Terc. Muhammed Hasan Ali Yasîn. Beyrut: Alemu’l-Kutub, 1994. google scholar
  • İbn Faris, Ahmed. Mekayisu’l-Luğa. Terc. Abdusselam Harun. Suriye: Daru’l-Fikr li’n-neşri ve’t-tevzî‘, 1979. google scholar
  • Ibn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. Lisanu’l-Arab. Beyrut: Dar Sâdır, 1994. google scholar
  • İbrahim, Muhsin Vâhid. Binayetu '--Kaside fiHakîm Nedîm ed-Davûdî. Amman: Dar Ğayda li’n-neşri ve’t-tevzî‘, 2018. google scholar
  • Kâk, Abdulfettah Dâvûd. el-Hamase eş-Şeceriyye li Hibetullah b. Ali eş-Şeceri: Dirasa Uslûbiyye. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l- ‘İlmiyye, 2022. google scholar
  • Kutub, Seyyid. Divanu SeyyidKutub. Nşr. Abdulbaki Muhammed Hüseyin. el-Mansura: Daru’l-Vefâ’, 1989. google scholar
  • ’Umer, Ahmed Muhtar.Mu'cemu’l-Luğati’l-Arabiyye el-Mu‘âsıra. Kahire: Alemu’l-Kutub, 2008. google scholar
  • Rıza, Ahmed. Metnu’l-Luğa. Beyrut: Daru’l-Hayât, 1959. google scholar

Semantic Study of the Poetic Lexicon in Seyyid Qutb’s Poem “The Poet in the Valley of the Dead”

Year 2025, , 19 - 38, 29.04.2025
https://doi.org/10.26650/jos.1505975

Abstract

Lexicographic studies provide a foundation for understanding the depth of poetic texts, allowing for a critical and comprehensive analysis of them.This paper examines the poetic lexicon in Sayyid Qutb’s poem “The Poet in the Valley of the Dead,” aiming to uncover his literary characteristics and the variety of his stylistic approaches and areas of influence. Recognized as an essential reference for many modern writers in the Islamic world, Qutb’s work is introduced with a brief background on both the poet and the poem, followed by an exploration of the poem’s context and main theme. A detailed interpretation of each verse provides readers with insight into its thematic essence, providing the groundwork for an in-depth lexical analysis. Key terms within the text were identified and classified into four primary semantic fields: Death (with terms like “death,” “graves,” “tombs”), Life (including “life,” “soul,” “breath”), Place (such as “world,” “universe,” “destinies”), and Time (like “nights,” “darkness,” “gloom”). This study investigates these terms’ lexical and contextual meanings, their semantic relationships, and how Qutb employed them to enhance the poem’s depth. The paper concludes with a set of findings that encapsulate the poet’s unique approach and semantic mastery.

References

  • Bekkâr, Ahmed. Şi‘r Abdullahel-Hamâdî: el-Binyeve’d-Delale. Amman: Dürub li’n-Neşr ve’t-tevzî’, 2016. google scholar
  • Cebel, Muhammed Hasan. el-Mu‘cem el-İştikaki el-Mu’assıl. Kahire: Mektebetu’l-Âdâb, 2010. google scholar
  • Dijk,Teun, A.Van. Text And Context: explorations in the semantics and pragmatics of discourse. London: Longman linguistics library, 1977. google scholar
  • el- Feyyûmî, Ahmed b. Muhammed. el-Misbâhu’l-Munîr fi Ğaribi’ş-Şerhi’l-Kebîr. Beyrut: Mektebetu Lubnan, 1987. google scholar
  • el-Cenabî, Cemal Hüseyin. el-Luğael-Şi’riyyefiŞi’rCinârNamık: DirasaTahliliyye. Amman: 2020. google scholar
  • el-Cevheri, İsmail b. Hammâd. es-Sıhâhfi’l-Luğa ve’l-‘Ulûm. Terc. Ahmed Abdulgafur ’Attâr. Beyrut: Daru’l-’Ilm li’l-Melâyîn, 1987. google scholar
  • el-Cürcânî, Ali b. Muhammed eş-Şerif. et-Ta‘rifât. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, 1983. google scholar
  • el-Ezherî, Muhammed b. Ahmed. Tehzîbu’l-Luğa. Terc. Muhammed Avad Mer’abî. Beyrut: Daru İhyai’t-Turâsi’l-’Arabi, 2001. google scholar
  • el-Felahî, Selam Ali Hamâdî. el-Bmâu’l-FennîfîŞi rCâbirel-Endelusî. Bağdat: Dar Ğayda li’n-neşri ve’t-tevzî’, 2013. google scholar
  • ez-Zebiydî, Murtadâ. Tâcu’l- Arûis min Cevahiri’l-Kâmûs. Kuveyt: Vezaretu’l-irşad ve’l-enbâ’, 2001. google scholar
  • ’Anbetâvî, Delâl. el-MekanBeyne’r-Ru’yâve’t-TeşkîlfîŞi‘rİbrâhîmNasrallah. Amman: el-Ân li’n-neşr ve’t-tevzî’, 2017. google scholar
  • İbn ’Abbâd, es-Sâhib. el-Muhitfi’l-Luğa. Terc. Muhammed Hasan Ali Yasîn. Beyrut: Alemu’l-Kutub, 1994. google scholar
  • İbn Faris, Ahmed. Mekayisu’l-Luğa. Terc. Abdusselam Harun. Suriye: Daru’l-Fikr li’n-neşri ve’t-tevzî‘, 1979. google scholar
  • Ibn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. Lisanu’l-Arab. Beyrut: Dar Sâdır, 1994. google scholar
  • İbrahim, Muhsin Vâhid. Binayetu '--Kaside fiHakîm Nedîm ed-Davûdî. Amman: Dar Ğayda li’n-neşri ve’t-tevzî‘, 2018. google scholar
  • Kâk, Abdulfettah Dâvûd. el-Hamase eş-Şeceriyye li Hibetullah b. Ali eş-Şeceri: Dirasa Uslûbiyye. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l- ‘İlmiyye, 2022. google scholar
  • Kutub, Seyyid. Divanu SeyyidKutub. Nşr. Abdulbaki Muhammed Hüseyin. el-Mansura: Daru’l-Vefâ’, 1989. google scholar
  • ’Umer, Ahmed Muhtar.Mu'cemu’l-Luğati’l-Arabiyye el-Mu‘âsıra. Kahire: Alemu’l-Kutub, 2008. google scholar
  • Rıza, Ahmed. Metnu’l-Luğa. Beyrut: Daru’l-Hayât, 1959. google scholar
There are 19 citations in total.

Details

Primary Language Arabic
Subjects Linguistics (Other)
Journal Section Research Articles
Authors

Ahmed Mahmoud Zakaria Tawfık 0000-0001-5900-2949

Publication Date April 29, 2025
Submission Date June 27, 2024
Acceptance Date November 11, 2024
Published in Issue Year 2025

Cite

Chicago Tawfık, Ahmed Mahmoud Zakaria. “بطق ديسل "ىتوملا يداو يف رعاشلا« ةديصق يف يرعشلا مجعملا ةيللاد ةسارد”. Şarkiyat Mecmuası, no. 46 (April 2025): 19-38. https://doi.org/10.26650/jos.1505975.