Samuel Beckett’in Krapp’s Last Tape Adlı Oyunu ile Tevfîk El-Hakîm’in Rihletu’s-Sayd Adlı Oyununda Zaman ve Benlik Arayışı
Abstract
Bu çalışmanın amacı, Samuel Beckett’in Krapp’s Last Tape adlı oyunu ile Tevfîk el-Hakîm’in Rihletu’s-Sayd oyununu zaman unsuru ve benlik arayışı teması bakımından karşılaştırmalı olarak incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, çok farklı coğrafyalarda ve farklı şartlar altında yazılan bu iki oyun arasında benzerlik ve farklılık var mıdır, varsa aralarındaki benzerlik ve farklılıklar nelerdir sorularına cevap aranmış, Batı’da ortaya çıkan absürt tiyatro türünün Arap edebiyatındaki etkisinin Tevfîk el-Hakîm’in sözü edilen oyunundaki yansımaları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu makale, Krapp’s Last Tape ve hakkında pek fazla bilgi bulunmayan Rihletu’s-Sayd oyunlarını ilk kez karşılaştırmalı bir şekilde ele alarak karşılaştırmalı edebiyat bilimi çalışmalarına katkı sağlayacak olması nedeniyle önem arz etmektedir. Geleceği düşünerek yaşayan ve bu nedenle şimdiki zamanın tadını çıkaramayan karakterlerin, ölüm gerçeğiyle yüzleşme durumunda yaşadıklarını anlatan iki oyunun nitel, tümevarım ve karşılaştırmalı bir yöntemle ele alındığı bu çalışmada, varoluşçuluk akımının temsilcilerinden biri olan Albert Camus’nün zaman ve absürt konusunda söyledikleri temel alındığından felsefeye dayalı bir inceleme de yapılmıştır. Yapılan incelemeler ışığında, oyunlar arasında pek çok yönden benzerlik bulunduğu, bununla birlikte farklılıkların da olduğu görülmüştür. Bütün bunlardan, Tevfîk el-Hakîm’in bir süre Fransa’da kaldığı zaman tanıştığı absürt tiyatro yazarlarından özellikle de Samuel Beckett’ten etkilenmiş olabileceği ancak yazdığı oyunlara kendi yorumunu katarak özgün bir eser ortaya koyduğu sonucuna varılmıştır.
References
- Badawi, M.M. Modern Arabic Drama in Egypt. New York: Cambridge University Press, 1987. google scholar
- Beckett, Samuel. Proust. New York: Grove Press, 1978. google scholar
- Beckett, Samuel. The Collected Shorter Plays. New York: Grove Press, 1984. google scholar
- Bair, Deirdre. A Biography Samuel Beckett. New York: Harcourt Brace Jovanovich, 1978. google scholar
- Birkiye, Selen Korad. “Tiyatronun Kronos’u Schimmelpfennig’den Bilinç-Bilinçdışı Arasında Savrulan Bir Zaman ve Mekan Anlatısı: Arap Gecesi.” Tiyatro Araştırmaları Dergisi, no 40, (2015): 7-18. google scholar
- Camus, Albert. Sisifos Söyleni. Çeviren Tahsin Yücel, İstanbul: Can Yayınları, 1997. google scholar
- el-Hakîm, Tevfîk. Rihletu’r-rabî‘ ve’l-harîf. Kahire: Dârü’l-Maarif, 2013. google scholar
- Ergül, Aysel. “Çağdaş Mısır Tiyatrosu’nda Tevfîku’l-Hakîm ve Üç Entelektüel Tiyatrosu”, Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, 1995. google scholar
- Esslin, Martin. The Theatre of The Absurd. New York: Anchor Books, 1961. google scholar
- Fazlıoğlu, Şükran. “Tevfîk el-Hakîm”, DİA, 41:13-14. İstanbul, TDV, 2012. google scholar
- Gordon, Lois. “Krapp’s Last Tape: A New Reading”, Journal of Dramatic Theory and Criticism, no. 4(2), (1990): 97-110. google scholar
- Gündar, Zehra. “Postmodern Absurdity: Metafiction in Sa muel Beckett’s Waiting For Godot, Happy Days And Endgame.” Yüksek Lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, 2014. google scholar
- İpşiroğlu, Zehra. Uyumsuz Tiyatroda Gerçekçilik. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1978. google scholar
- Kennedy, Andrew. Samuel Beckett. Cambridge University Press, 1989. google scholar
- Laing, R.D. The Divided Self. England: Penguin Books, 1990. google scholar
- McDonald, Ronan. The Cambridge Introduction to Samuel Beckett. Cambridge University Press, 2006. google scholar
- Pronko, Leonard Cabell. Avant-Garde The Experimental Theater in France. Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 1966. google scholar
- Sasaru, Ananya. “Remembering as Re-reading: Time, Memory and Stages of Identity.” Modern Research Studies: An International Journal of Humanities and Social Sciences, no. 3/3 (2016):745-755. google scholar
- Tezcan, Zeynep Sellüm. “Samuel Beckett’in Godot’yu Beklerken, Oyun Sonu, Mutlu Günler ve Krapp’ın Son Bandı Adlı Oyunlarında Zaman Kavramının İşlenişi.” Yüksek Lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, 2010. google scholar
- Tunaseli, Arda. “Varoluşun Saçmalığı; Beckett Tiyatrosu ve Bir Sahneleme Denemesi Olarak Krapp’ın Son Bandı.” Yüksek Lisans tezi, Ankara Üniversitesi, 2020. google scholar
- Yüksel, Ayşegül. Samuel Beckett Tiyatrosu. İstanbul: Habitus Yayıncılık, 2017. google scholar
The Time and the Search for Self in Samuel Beckett’s Play Called Krapp’s Last Tape and Tawfiq al-Hakim’s Play Named Rihletu’s-Sayd
Abstract
The aim of this study is to comparatively examine Krapp’s Last Tape by Samuel Beckett and the play Rihletu’s-Sayd by Tawfiq al-Hakim in terms of element of time and theme of search for self. For this aim, answers were sought to the questions of whether there are similarities and differences between these two plays, and if so, what are the similarities and differences between them. Additionally, the effect of the absurd theater on Arabic literature and its reflections in Tawfiq al-Hakim’s play were investigated. This study is important because it examines the two plays mentioned above, in a comparative manner for the first time and will thus contribute to the studies of comparative literature. In this study, two plays depicting what the characters experienced when faced with death are discussed using a qualitative, inductive, and comparative method. Because it is based on what Albert Camus talked about time and the absurd, a philosophical review was also conducted. Considering the examinations, it has been seen that there are many similarities but also differences between the plays. From all this, it can be concluded that Tawfiq al-Hakim may have been influenced by absurd theater writers, especially Samuel Beckett, but he created an original work by adding his own interpretation to his plays.
References
- Badawi, M.M. Modern Arabic Drama in Egypt. New York: Cambridge University Press, 1987. google scholar
- Beckett, Samuel. Proust. New York: Grove Press, 1978. google scholar
- Beckett, Samuel. The Collected Shorter Plays. New York: Grove Press, 1984. google scholar
- Bair, Deirdre. A Biography Samuel Beckett. New York: Harcourt Brace Jovanovich, 1978. google scholar
- Birkiye, Selen Korad. “Tiyatronun Kronos’u Schimmelpfennig’den Bilinç-Bilinçdışı Arasında Savrulan Bir Zaman ve Mekan Anlatısı: Arap Gecesi.” Tiyatro Araştırmaları Dergisi, no 40, (2015): 7-18. google scholar
- Camus, Albert. Sisifos Söyleni. Çeviren Tahsin Yücel, İstanbul: Can Yayınları, 1997. google scholar
- el-Hakîm, Tevfîk. Rihletu’r-rabî‘ ve’l-harîf. Kahire: Dârü’l-Maarif, 2013. google scholar
- Ergül, Aysel. “Çağdaş Mısır Tiyatrosu’nda Tevfîku’l-Hakîm ve Üç Entelektüel Tiyatrosu”, Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, 1995. google scholar
- Esslin, Martin. The Theatre of The Absurd. New York: Anchor Books, 1961. google scholar
- Fazlıoğlu, Şükran. “Tevfîk el-Hakîm”, DİA, 41:13-14. İstanbul, TDV, 2012. google scholar
- Gordon, Lois. “Krapp’s Last Tape: A New Reading”, Journal of Dramatic Theory and Criticism, no. 4(2), (1990): 97-110. google scholar
- Gündar, Zehra. “Postmodern Absurdity: Metafiction in Sa muel Beckett’s Waiting For Godot, Happy Days And Endgame.” Yüksek Lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, 2014. google scholar
- İpşiroğlu, Zehra. Uyumsuz Tiyatroda Gerçekçilik. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1978. google scholar
- Kennedy, Andrew. Samuel Beckett. Cambridge University Press, 1989. google scholar
- Laing, R.D. The Divided Self. England: Penguin Books, 1990. google scholar
- McDonald, Ronan. The Cambridge Introduction to Samuel Beckett. Cambridge University Press, 2006. google scholar
- Pronko, Leonard Cabell. Avant-Garde The Experimental Theater in France. Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 1966. google scholar
- Sasaru, Ananya. “Remembering as Re-reading: Time, Memory and Stages of Identity.” Modern Research Studies: An International Journal of Humanities and Social Sciences, no. 3/3 (2016):745-755. google scholar
- Tezcan, Zeynep Sellüm. “Samuel Beckett’in Godot’yu Beklerken, Oyun Sonu, Mutlu Günler ve Krapp’ın Son Bandı Adlı Oyunlarında Zaman Kavramının İşlenişi.” Yüksek Lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, 2010. google scholar
- Tunaseli, Arda. “Varoluşun Saçmalığı; Beckett Tiyatrosu ve Bir Sahneleme Denemesi Olarak Krapp’ın Son Bandı.” Yüksek Lisans tezi, Ankara Üniversitesi, 2020. google scholar
- Yüksel, Ayşegül. Samuel Beckett Tiyatrosu. İstanbul: Habitus Yayıncılık, 2017. google scholar
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Cultural Studies (Other) |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | April 29, 2025 |
| Submission Date | December 13, 2024 |
| Acceptance Date | February 11, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 |