Research Article
BibTex RIS Cite

“Saveyra ” Dergisi Bağlamında Urdu Edebiyatında Eleştiri

Year 2025, Issue: 46, 451 - 465, 29.04.2025
https://doi.org/10.26650/jos.1618977

Abstract

Bu çalışma Pakistan’da İlerici hareketin öncü dergilerinden biri olan Saveyra ’da 1947-1974 tarihleri arasında İlerici Yazarlar Derneği ile Estetik Düşünce Sahibi İnsanlar (Halka-yı Erbab-ı Zevk) Topluluğunda yer alan yazarların edebi eleştirilerinin araştırılması amacıyla kaleme alınmıştır. Salim-ur Rahman’ın önderliğinde ve Ahmed Nedim Kasmi’nin editörlüğünde 1946 yılında yayın hayatına başlayan Saveyra birçok Marksist ve sol düşünceye sahip yazarların edebi ve siyasi düşüncelerini yayınladığı önemli dergilerden biri oldu. Ayrıca bu dergi, İlerici Yazarlar Hareketi ve Estetik Düşünce Sahibi İnsanlar Topluluğu Hareketi’nde yer alan Urdu kalem erbabının edebi eleştirilerini içeren çeşitli makalelerin yayınlanmasında büyük katkı sağlamıştır. Edebi ve kültürel makalelerin dışında edebi eleştiri makaleleriyle edebi eserler incelenip eleştirilmiş yine aynı kapsamda yazarların biyografileri ve eserleri de incelenmiştir. Böylece Saveyra siyasi ve politik mesajlar vermenin yanında edebi bir düşüncesinin de olduğunu okuyucularına yansıtmıştır. Saveyra Pakistan’da edebiyatın amacı ve rolü üzerine entelektüel tartışmaları teşvik etmek için yaratıcılık ve eleştiri üzerine yazılara önem vermiştir. Farklı bakış açıları ve renkliliği sayesinde Saveyra dergisi Saadet Hasan Mantu, Mümtaz Şirin, Ali Serdar Caferi, Miraci, İhtişam Hüseyin gibi pek çok genç yazar ve şairin düşüncelerini aktardıkları bir platform haline gelmiştir. Edebi eleştiri bu yazarlar sayesinde kimlik bulmuştur. Mamafih, Pakistan’ın kültürel kimliği şekillenmiş, farklı etnik kökenden gelen yazarların eserleri okuyucuyla buluşmuş hem edebi hem de kültürel açıdan Saveyra dergisi bir köprü vazifesi görmüştür.

References

  • Askari, Muhammed Hasan. “Sitara Ya Bad Ban”. Saveyra, sy 17-18 (1955): 117-224. google scholar
  • Belen Özcan, Asuman. Doğu Kültüründe Anlatı Geleneği: Urdu. Ankara: Hdy yayınları, 2012. google scholar
  • Caferi, Ali Serdar. “Terakki Pasend Adab ka Samaci Pas manzar”. S, sy 13-14 (1953): 128-44. google scholar
  • Calib, İftihar. “Lisani Teşkilat”. Saveyra, sy 34 (1964): 38-65. google scholar
  • Çakmakçı, Mehmet Kemal. “Halka-yı Erbab-ı Zevk ve Urdu Şiirine Yansımaları”. Tidsad, sy 15 (2017): 355-63. google scholar
  • Gaznevi, Refik. “Pakistani Musiki ka Dhong”. Saveyra, sy 13-14 (1953): 109-19. google scholar
  • Gorakhpuri, Macnun. “Nai aur Puranii Kadrin”. Saveyra, sy 15-16 (1954): 11-36. google scholar
  • Hüseyin, İntizar. “Adab Aur Aşk”. Saveyra, sy 47 (1974): 7-13. google scholar
  • Hüseyin, Mümtaz. “Avami Adab. Saveyra ”. Saveyra, sy 1-14 (1953): 120-27. google scholar
  • ———. “Surat o Mana ka Ba-hami Riştah”. Saveyra, 1950, 62-81. google scholar
  • ———. “Terakki Pasend Adab Kiya Hai”. Saveyra, sy 5-6 (1949): 65-74. google scholar
  • İcaz, Ali, ed. Muzakere, Urdu Tenkid ke Paçças Sal. Rawalpindi: Dhang Printers, 1997. google scholar
  • Kamran, Ceylani. “Mezheb ke Müstakbil ka Mesele aur İkbal”. Saveyra, sy 47 (1974): 22-32. google scholar
  • Kasmi, Ebul Kelam, ed. Marksis Tenkid. Multan: Bekon Books, 2015. google scholar
  • Kaşmiri, Zahir. “Adab ka Maddi Nazariyah”. Saveyra, sy 1 (1947): 31-35. google scholar
  • Mantu, Saadet Hasan. “Afsananigar aur Cinsi Masail”. Saveyra, sy 1 (1947): 53-56. google scholar
  • Manzar, Şehzad. Cadid Urdu Afsanah. Karaçi: Manzar Publications, 1982. google scholar
  • Mintu, Abid Hasan. “Neya Menşur aur Us ke Bad”. Saveyra, sy 13-14 (1953): 187-204. google scholar
  • Nair, NasırAbbas. Us ko İk Şahs Samechna to Munasib hi Nahin. Karaçi: Oxford Univesity Press, 2017. google scholar
  • Ramey, Hanif. “Pakistan Meyn Nei Musavviri”. Saveyra, sy 22 (1957): 45-48. google scholar
  • Sadid, Anvar. Urdu Edeb ki Tahrikin. Karaçi: Encumen-i Terakki Urdu, 2004. google scholar
  • Zahir, Seccad. “Tehzib-i Âlem per Nei Asrat”. Saveyra, sy 5-6 (1949): 101-119 google scholar

Criticisms in Urdu Literature in the Context of “Savera ” Magazine

Year 2025, Issue: 46, 451 - 465, 29.04.2025
https://doi.org/10.26650/jos.1618977

Abstract

This study has been organised to examine the literary criticism of writers who participated in the Progressive Writers’ Association and Halqa-e Arbab-e Zouq between 1947 and 1974 in Savera, the leading journal of the Progressive movement in Pakistan. Savera became one of the most important journals in which a large number of Marxist and leftist writers published their literary and political thoughts. It also contributed to the publication of articles containing literary criticism of Urdu writers within the Progressive Writers’ Movement and Halqa-e Arbab-e Zouq. The journal covered a wide range of literary and cultural articles, criticism, biographies and works of writers. This reflected the journal’s commitment to providing a platform for a variety of intellectual discourses covering both literary and political dimensions. Savera’s literary criticism section has played an important role in stimulating intellectual debate on the purpose and role of literature in Pakistan. The magazine’s diverse perspectives and rich content have contributed to making it a platform for new writers and poets such as Saadat Hasan Mantu, Mumtaz Shirin, Ali Sardar Jaafari, Miraji and Ehtisham Hussain. These writers helped establish literary criticism as a distinct genre. Pakistan’s cultural identity was significantly influenced by this journal, which facilitated the dissemination of the works of writers from different ethnic backgrounds and served a function for literary and cultural exchange.

References

  • Askari, Muhammed Hasan. “Sitara Ya Bad Ban”. Saveyra, sy 17-18 (1955): 117-224. google scholar
  • Belen Özcan, Asuman. Doğu Kültüründe Anlatı Geleneği: Urdu. Ankara: Hdy yayınları, 2012. google scholar
  • Caferi, Ali Serdar. “Terakki Pasend Adab ka Samaci Pas manzar”. S, sy 13-14 (1953): 128-44. google scholar
  • Calib, İftihar. “Lisani Teşkilat”. Saveyra, sy 34 (1964): 38-65. google scholar
  • Çakmakçı, Mehmet Kemal. “Halka-yı Erbab-ı Zevk ve Urdu Şiirine Yansımaları”. Tidsad, sy 15 (2017): 355-63. google scholar
  • Gaznevi, Refik. “Pakistani Musiki ka Dhong”. Saveyra, sy 13-14 (1953): 109-19. google scholar
  • Gorakhpuri, Macnun. “Nai aur Puranii Kadrin”. Saveyra, sy 15-16 (1954): 11-36. google scholar
  • Hüseyin, İntizar. “Adab Aur Aşk”. Saveyra, sy 47 (1974): 7-13. google scholar
  • Hüseyin, Mümtaz. “Avami Adab. Saveyra ”. Saveyra, sy 1-14 (1953): 120-27. google scholar
  • ———. “Surat o Mana ka Ba-hami Riştah”. Saveyra, 1950, 62-81. google scholar
  • ———. “Terakki Pasend Adab Kiya Hai”. Saveyra, sy 5-6 (1949): 65-74. google scholar
  • İcaz, Ali, ed. Muzakere, Urdu Tenkid ke Paçças Sal. Rawalpindi: Dhang Printers, 1997. google scholar
  • Kamran, Ceylani. “Mezheb ke Müstakbil ka Mesele aur İkbal”. Saveyra, sy 47 (1974): 22-32. google scholar
  • Kasmi, Ebul Kelam, ed. Marksis Tenkid. Multan: Bekon Books, 2015. google scholar
  • Kaşmiri, Zahir. “Adab ka Maddi Nazariyah”. Saveyra, sy 1 (1947): 31-35. google scholar
  • Mantu, Saadet Hasan. “Afsananigar aur Cinsi Masail”. Saveyra, sy 1 (1947): 53-56. google scholar
  • Manzar, Şehzad. Cadid Urdu Afsanah. Karaçi: Manzar Publications, 1982. google scholar
  • Mintu, Abid Hasan. “Neya Menşur aur Us ke Bad”. Saveyra, sy 13-14 (1953): 187-204. google scholar
  • Nair, NasırAbbas. Us ko İk Şahs Samechna to Munasib hi Nahin. Karaçi: Oxford Univesity Press, 2017. google scholar
  • Ramey, Hanif. “Pakistan Meyn Nei Musavviri”. Saveyra, sy 22 (1957): 45-48. google scholar
  • Sadid, Anvar. Urdu Edeb ki Tahrikin. Karaçi: Encumen-i Terakki Urdu, 2004. google scholar
  • Zahir, Seccad. “Tehzib-i Âlem per Nei Asrat”. Saveyra, sy 5-6 (1949): 101-119 google scholar
There are 22 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Linguistics (Other)
Journal Section Research Articles
Authors

Zargoona Kanwal 0009-0001-8375-6932

Hakan Kuyumcu 0000-0003-3927-8782

Publication Date April 29, 2025
Submission Date January 13, 2025
Acceptance Date February 12, 2025
Published in Issue Year 2025 Issue: 46

Cite

Chicago Kanwal, Zargoona, and Hakan Kuyumcu. “‘Saveyra ’ Dergisi Bağlamında Urdu Edebiyatında Eleştiri”. Şarkiyat Mecmuası, no. 46 (April 2025): 451-65. https://doi.org/10.26650/jos.1618977.