Research Article
BibTex RIS Cite

1950-1951 Yıllarında Bulgaristan Türklerinin Türkiye’ye Zorunlu Göçü ve Muğla Örneği

Year 2025, Volume: 11 Issue: 2, 194 - 206, 03.07.2025
https://doi.org/10.21551/jhf.1683934

Abstract

1393 yılında Osmanlı Devleti topraklarına katılan Bulgaristan 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması sonrası bağımsızlığını kazanmıştır. İşte bu tarihten itibaren 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra, 1912-1913 Balkan Savaşları sonrası, 1914 -1918 I. Dünya Savaşı sırasında ve 1923-1949 Cumhuriyetin ilk yıllarında Bulgaristan’dan Türkiye’ye yüzbinlerce kişi değişik nedenlerle göç etmek zorunda kalmıştır.

1944 yılında Bulgaristan’da Komünist rejim işbaşına gelmiş ve hemen Türklere karşı Bulgarlaştırma politikası başlamıştır. Bu durum üzerine 1950-1951 yıllarında Bulgaristan’dan Türkiye’ye yeniden Türk göçleri başlamıştır. Bu dönemde yaklaşık 154.000 kişi göç etmiştir. Bu gelenlerden 1048 kişi de Muğla İline iskân edilmiştir. İşte bu gelen kişiler hem ülke genelinde hem de Muğla İlinde taşınma, barınma, sağlık, gıda, iskân gibi birçok sorunla karşı karşıya kalmışlardır.
Biz bu çalışmamızda, 1950-1951 yıllarında Muğla İline gelen göçmenlerin ulaşım, barınma, iskân gibi sorunlarının çözülerek üretici durumuna getirilmesi için Muğla Valiliğinin, Muğla yerel yönetimlerinin ve Muğla Sivil Toplum Kuruluşlarının hangi çalışmaları yaptığını kitap, makale ve özellikle de dönemin Muğla yerel basını kullanarak ortaya koymaya çalıştık. Bu bağlamda göçmenlerin kısa sürede üretici durumuna getirilerek kendi kendilerine yetebilmeleri için Muğla-Merkez İlçede, Fethiye İlçesinde, Köyceğiz İlçesinde, Yatağan İlçesinde, Milas İlçesinde ve Ula İlçesinde kendilerine göçmen evlerinin yapıldığını ve tarım ve hayvancılık için de tarla, bağ, bahçe, mera, tohum ve traktör gibi gerekli malzemenin verildiğini tespit ettik.

References

  • Akça, Bayram, “1923-1952 Arası Türk-Bulgar İlişkileri ve 1950-1951’de Muğla’ya Gelen Bulgar Muhacirleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, S. 52, Mart 2002, ss. 249-263.
  • Akça, Bayram, Cumhuriyet Dönemi Muğla’da Göç (1923-1990), Muğla Valiliği Yayınları, Muğla, 2013.
  • Akça, Seher, “Muğla Basınında 1989 Zorunlu Göçü”, Türklerin Balkanları, Ed. Şayan Ulusan, Nilgün Nurhan Kara, Berikan Yayınları, Ankara, 2024, ss. 17-43.
  • Bıyıkoğlu, Tevfik, Trakya’da Millî Mücadele, Cilt. I, Ankara, 1955.
  • Çolak, Filiz, “Bulgaristan Türklerinin Türkiye’ye Göç Hareketi (1950-1951)”, Tarih Okulu Dergisi, İlkbahar-Yaz 2013, S. XIV, ss. 113-145.
  • Kara, Nilgün Nurhan, “Bulgaristan’dan Türkiye’ye Yapılan Göçün 1951 Yılı İzmir Basınına Yansımaları”, Ege ve Balkan Araştırmaları Dergisi, Cilt:2, Yaz 2016, S. 3, ss.87-116.
  • Kara, Nilgün Nurhan, “1950 Yılında Bulgaristan’dan Türkiye’ye Göç ve İzmir Basını”, Ege ve Balkan Araştırmaları Dergisi, Cilt: I, Kış 2015, S. 2, ss.69-100.
  • Karal, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, Cilt. VII, TTK, Ankara, 2000.
  • Öksüz, Hikmet, “Atatürk Döneminde Balkan Türklerinin Durumu”, Türk Dünyası Araştırmaları, S. 107, Nisan 1997, ss. 90-119.
  • Özgiray, Ahmet, “Türk-Bulgar Siyasi İlişkileri (1920-1938), Tarih İncelemeleri Dergisi, S. X, İzmir, 1995, ss. 55-70. Sander, Oral, Balkan Gelişmeleri ve Türkiye (1945-1946, Ankara, 1969.
  • Selek, Sabahattin, Anadolu, İhtilali, İstanbul, 1976.
  • Şimşir, Bilal,” Bulgaristan Türkleri ve Göç Sorunu”, Bulgaristan’da Türk Varlığı, Ankara, 1985, ss. 47-67. Şimşir, Bilal, Bulgaristan Türkleri, İstanbul, 1986.
  • Zürcher, Eric Jan, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul, 1993.

The Forced Migration of Bulgarian Turks to Turkey in 1950-1951 and the Case of Muğla

Year 2025, Volume: 11 Issue: 2, 194 - 206, 03.07.2025
https://doi.org/10.21551/jhf.1683934

Abstract

Bulgaria, which joined the territory of the Ottoman Empire in 1393, gained its independence after the Treaty of Berlin signed in 1878. Since then, after the Ottoman-Russian War of 1877-1878, after the Balkan Wars of 1912-1913, after the World War I of 1914-1918 and in the first years of the Republic of 1923-1949, thousands of people from Bulgaria had to migrate to Turkey for various reasons.

In 1944, the Communist regime came to power in Bulgaria and immediately started a policy of Bulgarianisation against Turks. Upon this situation, Turkish migration from Bulgaria to Turkey started again in 1950-1951. Approximately 154.000 people migrated during this period. Among these migrants, 1048 people were settled in Muğla Province. These people faced many problems such as transport, accommodation, health, food and housing both in the country and in Muğla Province.
In this study, we have tried to reveal the activities carried out by the Governorship of Muğla, Muğla local administrations and Muğla Non-Governmental Organizations in order to solve the problems such as transportation, housing and settlement of the immigrants who came to Muğla Province in 1950-1951 and to make them producers by using books, articles and especially the local press of Muğla of the period. In this context, we have determined that immigrant houses were built in Muğla-Central District, Fethiye District, Köyceğiz District, Yatağan District, Milas District and Ula District and necessary materials such as fields, vineyards, gardens, pastures, seeds and tractors were provided for agriculture and animal husbandry.

References

  • Akça, Bayram, “1923-1952 Arası Türk-Bulgar İlişkileri ve 1950-1951’de Muğla’ya Gelen Bulgar Muhacirleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, S. 52, Mart 2002, ss. 249-263.
  • Akça, Bayram, Cumhuriyet Dönemi Muğla’da Göç (1923-1990), Muğla Valiliği Yayınları, Muğla, 2013.
  • Akça, Seher, “Muğla Basınında 1989 Zorunlu Göçü”, Türklerin Balkanları, Ed. Şayan Ulusan, Nilgün Nurhan Kara, Berikan Yayınları, Ankara, 2024, ss. 17-43.
  • Bıyıkoğlu, Tevfik, Trakya’da Millî Mücadele, Cilt. I, Ankara, 1955.
  • Çolak, Filiz, “Bulgaristan Türklerinin Türkiye’ye Göç Hareketi (1950-1951)”, Tarih Okulu Dergisi, İlkbahar-Yaz 2013, S. XIV, ss. 113-145.
  • Kara, Nilgün Nurhan, “Bulgaristan’dan Türkiye’ye Yapılan Göçün 1951 Yılı İzmir Basınına Yansımaları”, Ege ve Balkan Araştırmaları Dergisi, Cilt:2, Yaz 2016, S. 3, ss.87-116.
  • Kara, Nilgün Nurhan, “1950 Yılında Bulgaristan’dan Türkiye’ye Göç ve İzmir Basını”, Ege ve Balkan Araştırmaları Dergisi, Cilt: I, Kış 2015, S. 2, ss.69-100.
  • Karal, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, Cilt. VII, TTK, Ankara, 2000.
  • Öksüz, Hikmet, “Atatürk Döneminde Balkan Türklerinin Durumu”, Türk Dünyası Araştırmaları, S. 107, Nisan 1997, ss. 90-119.
  • Özgiray, Ahmet, “Türk-Bulgar Siyasi İlişkileri (1920-1938), Tarih İncelemeleri Dergisi, S. X, İzmir, 1995, ss. 55-70. Sander, Oral, Balkan Gelişmeleri ve Türkiye (1945-1946, Ankara, 1969.
  • Selek, Sabahattin, Anadolu, İhtilali, İstanbul, 1976.
  • Şimşir, Bilal,” Bulgaristan Türkleri ve Göç Sorunu”, Bulgaristan’da Türk Varlığı, Ankara, 1985, ss. 47-67. Şimşir, Bilal, Bulgaristan Türkleri, İstanbul, 1986.
  • Zürcher, Eric Jan, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul, 1993.
There are 13 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Local History
Journal Section Articles
Authors

Bayram Akça 0000-0001-7396-3498

Publication Date July 3, 2025
Submission Date April 25, 2025
Acceptance Date May 27, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 11 Issue: 2

Cite

Chicago Akça, Bayram. “1950-1951 Yıllarında Bulgaristan Türklerinin Türkiye’ye Zorunlu Göçü Ve Muğla Örneği”. Tarih Ve Gelecek Dergisi 11, no. 2 (July 2025): 194-206. https://doi.org/10.21551/jhf.1683934.

Tarih ve Gelecek (Journal of History and Future) Uluslararası Hakemli Tarih Araştırmaları Dergisi

DRJIResearchBib,  AcarindexERIH PLUSASOS IndexSindex, SOBİADTürk Eğitim İndeksi, Open Access Library (oalib)Eurasian Scientific Journal Index, Google ScholarAcademic Keys, Journal FactorIndex Copernicus, CiteFactoridealonlineSciLit, Road, CrosreffJournal TOC, MAKTABA, INTERNATIONAL ISSN, CORE, PAPERITY, INGENTA, OPENAIRE

Creative Commons License
16275 Tarih ve Gelecek Dergisi Açık Erişim politikasını benimsemektedir.