Abstract
The aim of this study is to reveal the reflections of the high concept, which has become widespread as a production strategy in mainstream cinema, especially in Hollywood cinema, on recent mainstream Turkish cinema and its effects on the production style in recent mainstream Turkish cinema. High-concept films generally have certain characteristics such as being produced with the expectation of commercial success; having a clear, easily communicated, easily understood and marketable narrative structure; offering audience-oriented entertainment content; dealing with current, fashionable themes; featuring star actors; and being produced with a high budget. While the high concept production approach continues to shape the film production style of Hollywood, one of the most important examples of mainstream cinema, it is observed that films produced with the high concept have gained prominence in mainstream Turkish cinema since the 2000s. In this sense, the traces of high concept have become visible in recent mainstream Turkish cinema. In this study, which aims to trace these elements and reveal how the high concept production strategy has shaped the recent mainstream Turkish cinema, the data obtained was analyzed using descriptive content analysis, a qualitative research method. The study considers the high concept production approach, which has influenced the film practices of Hollywood cinema, as a basic strategy in determining the content produced in recent mainstream Turkish cinema.
References
- Abisel, N. (1995). Popüler sinema ve türler. Alan Yayıncılık.
- Atam, Z. (2012). Kültürel emperyalizm mi küreselleşme mi? Yeni dünya düzeni ve kültür. T. Miller içinde, Küresel Hollywood (s. 9-23). Doruk Yayınları.
- Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
- Box Office Türkiye. (2024). Tüm zamanlar seyirci rekorları - Tüm filmler. 15 Nisan 2024 tarihinde https://boxofficeturkiye.com/tum-zamanlar/seyirci-rekorlari/tum-filmler adresinden alındı.
- Büyükyıldırım, E. (2005). Çağdaş Hollywood sinemasında Avrupa filmlerinin yeniden çevrimi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Cartmell, D., & Polasek, A. (2020). Introduction. D. Cartmell & A. Polasek içinde, A companion to the biopic (s. 1-11). John Wiley & Sons. Decherney, P. (2019). Hollywood. Dost Kitabevi.
- Erdoğan, N. (2001). Üç seyirci: Popüler eğlence biçimlerinin alımlanması üzerine notlar. Ö. Gökçe içinde, Türk film araştırmalarında yeni yönelimler 2. Bağlam Yayınları.
- Erkılıç, H., Erkılıç, S. D., & Değirmen, S. (2021). Covid-19 pandemisi ve sinema sektöründe kriz: Yapısal sorunlarla yüzleşme fırsatı. Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences, 61, 91-125.
- Erus, Z. Ç. (2010). Amerikan sinemasında pazarlama: ‘Ürün’ geliştirme, fiyatlama, tutundurma ve dağıtım. Marmara İletişim Dergisi, 17(17), 126-145.
- Gunter, B. (2018). Predicting movie success at the box office. Palgrave Macmillan.
- Gündel, N. (2021). Zamanın ve mekânın dönüşümüyle Güney Kore sinemasından Türk sinemasına yeniden çevrim: Miracle in Cell No. 7 (2013) ve 7. Koğuştaki Mucize (2019) filmleri. Selçuk İletişim, 14(4), 1696-1726. https://doi.org/10.18094/josc.942945
- Gürkan, H. (2014). 1990 sonrası dönemde Peter Wollen’in karşı sinema anlatısının Hollywood sinemasında değişimi [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Hunt, R. E., Marland, J., & Rawle, S. (2015). Film dili. Literatür Yayınları.
- Kapıcı, E. P., & Uğur, U. (2019). 2000 sonrası Türk güldürü sinemasında devam filmleri. M. Yılmaz (Dü.), Erasmus eğitim ve sosyal bilimlerde uluslararası akademik çalışmalar sempozyumu tam metin bildiri kitabı içinde (s. 59-69). Asos Yayınevi.
- Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
- Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44-46. https://doi.org/10.5455/jmood.20130325011730
- King, G. (2002). Film comedy. Wallflower Press.
- Kırel, S. (2006). Küresel seyircilik, Hollywood ve “öteki” sinemalar bağlamında İran filmlerinin konumlandırılması. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi(4), 51-69.
- Miller, W. (2016). Senaryo yazımı: Sinema ve televizyon için. Hayalperest Yayınevi.
- Miyamoto, K. (2024, Mart 27). What Hollywood wants (and how to give it to them): High concept comedy. 11 Mayıs 2024 tarihinde ScreenCraft sitesinden alındı. https://screencraft.org/blog/what-hollywood-wants-and-how-to-write-them-high-concept-comedy/
- Onaran, A. Ş. (1994). Türk sineması (Cilt 1). Kitle Yayınları.
- Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. https://doi.org/10.33400/kuje.843306
- Sivas, A. (2005). Popüler roman popüler sinema ilişkisi çerçevesinde bir uyarlama örneği: Bridget Jones’un Günlüğü. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 41-58.
- Sunal, K. (2001). TV ve sinemada Kemal Sunal güldürüsü. Om Yayınevi.
- Suner, A. (2006). Hayalet ev: Yeni Türk sinemasında aidiyet, kimlik ve bellek. Metis Yayınları.
- Tobin, R. (2000). How to write high structure, high concept movies. Xlibris Corp.
- Tosun, A. F. (2023). Bir melez alt tür olarak yol komedileri: Sağ Salim film örneği. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 2(1), 104-122. https://doi.org/10.32955/neuissar202321680
- Tozduman Yaralı, K., & Avcı, N. (2017). Bir çizgi filmin popüler kültür açısından incelenmesi: Rafadan Tayfa. Gümüşhane İletişim Dergisi, 5(1), 449-470. https://doi.org/10.19145/gumuscomm.275465 Milliyet. (2003, Ekim 17). İşte Konakta beklenen final. 18 Nisan 2014 tarihinde https://www.milliyet.com.tr/cadde/iste-konakta-beklenen-final-959113 adresinden alındı.
- Wyatt, J. (1994). High concept: Movies and marketing in Hollywood. University of Texas Press.
Abstract
Bu çalışmanın amacı ana akım sinemada bir üretim stratejisi olarak yaygınlık kazanan özellikle Hollywood sineması merkezli yüksek konseptin son dönem ana akım Türk sinemasına yansımalarını ve son dönem ana akım Türk sinemasındaki üretim biçimine etkilerini ortaya koymaktır. Yüksek konseptli filmler genel olarak ticari başarı beklentisi ile üretilmeleri; açık, kolay iletilen, kolay anlaşılan ve pazarlanabilir bir anlatı yapısına sahip olmaları, seyirci odaklı eğlencelik içerikler sunmaları; güncel, modaya uygun temaları işlemeleri, yıldız oyunculara yer verilmesi ve yüksek bütçe ile üretilmiş olmaları gibi belirli özellikler taşımaktadır. Yüksek konsept üretim anlayışı; en önemli ana akım sinema örneklerinden biri olan Hollywood'un film üretim biçimine yön vermeye devam ederken ana akım Türk sinemasında da 2000’li yıllardan itibaren yüksek konsept ile üretilen filmlerin ağırlık kazandığı görülmektedir. Bu anlamıyla son dönem ana akım Türk sinemasında yüksek konseptin izleri görünür bir hal almıştır. Bu izlerin sürüleceği ve yüksek konsept üretim stratejisinin son dönem ana akım Türk sinemasını nasıl şekillendirdiğini ortaya koymayı hedefleyen çalışmada elde edilen veriler bir nitel araştırma yöntemi olan betimsel içerik analizinden yararlanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada Hollywood sinemasının film pratiklerini etkisi altına alan yüksek konsept üretim anlayışının son dönem ana akım Türk sinemasında üretilen içeriklerin belirlenmesinde temel bir strateji olarak başvurulduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Yüksek Konsept Ana Akım Sinema Türk Sineması Film Türleri Komedi Filmi Devam Filmi Hollywood
References
- Abisel, N. (1995). Popüler sinema ve türler. Alan Yayıncılık.
- Atam, Z. (2012). Kültürel emperyalizm mi küreselleşme mi? Yeni dünya düzeni ve kültür. T. Miller içinde, Küresel Hollywood (s. 9-23). Doruk Yayınları.
- Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
- Box Office Türkiye. (2024). Tüm zamanlar seyirci rekorları - Tüm filmler. 15 Nisan 2024 tarihinde https://boxofficeturkiye.com/tum-zamanlar/seyirci-rekorlari/tum-filmler adresinden alındı.
- Büyükyıldırım, E. (2005). Çağdaş Hollywood sinemasında Avrupa filmlerinin yeniden çevrimi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Cartmell, D., & Polasek, A. (2020). Introduction. D. Cartmell & A. Polasek içinde, A companion to the biopic (s. 1-11). John Wiley & Sons. Decherney, P. (2019). Hollywood. Dost Kitabevi.
- Erdoğan, N. (2001). Üç seyirci: Popüler eğlence biçimlerinin alımlanması üzerine notlar. Ö. Gökçe içinde, Türk film araştırmalarında yeni yönelimler 2. Bağlam Yayınları.
- Erkılıç, H., Erkılıç, S. D., & Değirmen, S. (2021). Covid-19 pandemisi ve sinema sektöründe kriz: Yapısal sorunlarla yüzleşme fırsatı. Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences, 61, 91-125.
- Erus, Z. Ç. (2010). Amerikan sinemasında pazarlama: ‘Ürün’ geliştirme, fiyatlama, tutundurma ve dağıtım. Marmara İletişim Dergisi, 17(17), 126-145.
- Gunter, B. (2018). Predicting movie success at the box office. Palgrave Macmillan.
- Gündel, N. (2021). Zamanın ve mekânın dönüşümüyle Güney Kore sinemasından Türk sinemasına yeniden çevrim: Miracle in Cell No. 7 (2013) ve 7. Koğuştaki Mucize (2019) filmleri. Selçuk İletişim, 14(4), 1696-1726. https://doi.org/10.18094/josc.942945
- Gürkan, H. (2014). 1990 sonrası dönemde Peter Wollen’in karşı sinema anlatısının Hollywood sinemasında değişimi [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Hunt, R. E., Marland, J., & Rawle, S. (2015). Film dili. Literatür Yayınları.
- Kapıcı, E. P., & Uğur, U. (2019). 2000 sonrası Türk güldürü sinemasında devam filmleri. M. Yılmaz (Dü.), Erasmus eğitim ve sosyal bilimlerde uluslararası akademik çalışmalar sempozyumu tam metin bildiri kitabı içinde (s. 59-69). Asos Yayınevi.
- Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
- Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44-46. https://doi.org/10.5455/jmood.20130325011730
- King, G. (2002). Film comedy. Wallflower Press.
- Kırel, S. (2006). Küresel seyircilik, Hollywood ve “öteki” sinemalar bağlamında İran filmlerinin konumlandırılması. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi(4), 51-69.
- Miller, W. (2016). Senaryo yazımı: Sinema ve televizyon için. Hayalperest Yayınevi.
- Miyamoto, K. (2024, Mart 27). What Hollywood wants (and how to give it to them): High concept comedy. 11 Mayıs 2024 tarihinde ScreenCraft sitesinden alındı. https://screencraft.org/blog/what-hollywood-wants-and-how-to-write-them-high-concept-comedy/
- Onaran, A. Ş. (1994). Türk sineması (Cilt 1). Kitle Yayınları.
- Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. https://doi.org/10.33400/kuje.843306
- Sivas, A. (2005). Popüler roman popüler sinema ilişkisi çerçevesinde bir uyarlama örneği: Bridget Jones’un Günlüğü. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 41-58.
- Sunal, K. (2001). TV ve sinemada Kemal Sunal güldürüsü. Om Yayınevi.
- Suner, A. (2006). Hayalet ev: Yeni Türk sinemasında aidiyet, kimlik ve bellek. Metis Yayınları.
- Tobin, R. (2000). How to write high structure, high concept movies. Xlibris Corp.
- Tosun, A. F. (2023). Bir melez alt tür olarak yol komedileri: Sağ Salim film örneği. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 2(1), 104-122. https://doi.org/10.32955/neuissar202321680
- Tozduman Yaralı, K., & Avcı, N. (2017). Bir çizgi filmin popüler kültür açısından incelenmesi: Rafadan Tayfa. Gümüşhane İletişim Dergisi, 5(1), 449-470. https://doi.org/10.19145/gumuscomm.275465 Milliyet. (2003, Ekim 17). İşte Konakta beklenen final. 18 Nisan 2014 tarihinde https://www.milliyet.com.tr/cadde/iste-konakta-beklenen-final-959113 adresinden alındı.
- Wyatt, J. (1994). High concept: Movies and marketing in Hollywood. University of Texas Press.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Communication and Media Studies (Other) |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | April 15, 2025 |
| Submission Date | May 12, 2024 |
| Acceptance Date | February 18, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 18 Issue: 1 |
