Research Article
BibTex RIS Cite

Nûreddîn Mahmûd Zengî’nin Artah Zaferi ve Hârim Kalesi’ni Fethinin Dış Siyasete Etkileri (Ağustos 1164)

Year 2025, Volume: 24 Issue: 2, 754 - 774, 29.04.2025
https://doi.org/10.21547/jss.1581266

Abstract

Yaklaşık iki yüzyıllık bir süreyi kapsayan (1096-1291) Haçlı-Müslüman ilişkilerinde Antakya, Kudüs, Dımaşk, Haleb, Musul, Mısır gibi bazı coğrafi bölgeler askeri, siyasi, dini, iktisadi ve jeostratejik önemleriyle öne çıkmaktadır. Bu önem, bir yönetim merkezine bağlı olarak Haçlıların veya Müslümanların hâkimiyetinde olan ya da zaman zaman taraflar arasında çatışmalara sahne olarak el değiştiren kaleler için de geçerlidir. Hatta bazen bir kale, geniş bir alanın güvenlik kilidi görevini de gördüğünden bazı kaleler, saldırılar için bir hareket üssü ya da zor durumlarda sığınılacak müstahkem bir yapı hâline gelmektedir. Bu bağlamda Antakya’ya yaklaşık 40, Haleb’e ise 88 km. mesafede ve Antakya’dan Haleb’e giden yola hâkim bir noktada bulunan müstahkem Hârim Kalesi, yolun kontrolü açısından tarafların mutlaka hâkim olmak istedikleri bir yer olmuştur. Haçlı ordularının Antakya’yı kuşattıkları esnada 1098’de Haçlıların eline geçen Hârim, bu tarihten sonra mücadele sahalarından biri olarak Haçlılara müdahale eden Türk-İslam ordularının, cihad ruhunu canlandıran Musul atabeyi İmâdeddîn Zengî’nin ve onun sonrasında da Nûreddîn Mahmûd’un hedefinde yer almıştır. Bu bağlamda 1163-1164 yılları arasında Hârim ve çevresinde cereyan eden mücadeleye yoğunlaşan çalışmada Hârim Kalesi’nin arz ettiği jeostratejik konum ve hâkimiyet mücadelesi vurgulanmış; Haçlıları Artah yakınlarında 1164’te büyük bir hezimete uğratarak ordunun tüm lider kadrosunu esir alan Nûreddîn Mahmûd’un Hârim Kalesi’ni fethi ve bu fethin Müslümanlar, Haçlılar ve Bizans açısından neleri ifade ettiği dönem kaynakları üzerinden analiz edilmiştir. Ulaşılan sonuçlarla da Müslüman-Haçlı ilişkilerinin çok yönlülüğü gösterilmeye çalışılmıştır.

References

  • Abû’l‐Farac. (1999). Abû’l‐Farac tarihi, II. (Doğrul, Ö. R. Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Altan, E. (2013). Renaud de Châtillon: Antakya prinkepsi (1153‐1160), Mâverâ‐i Ürdün senyörü (1177‐1187). Tarih Dergisi, 55, 1‐30.
  • Altan, E. (2014). Nur al-Din Mahmud b. Zangi (1146-1174): One of the prominent leaders of the struggle against the Crusaders. Tarih Dergisi, 59 (1), 57-78
  • Altan, E. (2018). Antakya Haçlı Prinkepsliği tarihi - kuruluş devri (1098-1112). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Anonim Haçlı Tarihi (Gesta Francorum et Aliorum Hierosolymitanorum). (2013). (Ayan, E. Çev.). İstanbul: Selenge Yayınları.
  • Anonim Süryani Vakayinamesi (I. ve II. Haçlı Seferleri vakayinamesi). (2005). (Triton, H. A. S. Triton. Notlar, İlmen, V. Çev.). İstanbul: Yaba Yayınları.
  • Anonim. (1987). Hârim. İA, V-1. İstanbul: MEB Yayınları, 237.
  • Asbridge, T. (2014). Haçlı Seferleri. (Duru, E. Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
  • Barber, M. (2006). Tapınak şövalyelerinin tarihi - yeni şövalyelik. (Ülner, B. Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • Barber, M. (2021). Haçlı devletleri tarihi. (Demir, D. M. Çev.). İstanbul: Kronik Kitap.
  • Buck, A. D. (2016). The castle and lordship of Hârim and the Frankish-Muslim frontier of Northern Syria in the twelfth century. al-Masāq, 28 (2), 113–131.
  • Çetin, A. (2021). Haçlı Seferleri - Doğu ile Batı’nın bitmeyen mücadelesi. İstanbul: Timaş Tarih.
  • Demirkent, I. (1994). Urfa Haçlı Kontluğu tarihi (1118-1146), II. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Demirkent, I. (2004). Haçlı Seferleri. İstanbul: Dünya Kitapları.
  • Devâdârî. (1972). Kenzü’d‐dürer ve câmi‘u’l‐gurer, VII. (Aşûr, S. A. Tah.). Kahire.
  • Ebû Şâme. (2002). Kitâbü’r‐ravzateyn fî ahbâri’d‐devleteyn ‐en‐Nûriyye ve’s‐Salâhiyye‐, I-II. (Şemseddîn, İ. Neşr.). Beyrut: Dârü’l‐Kutubi’l‐İlmiyye.
  • Gök, H. İ. (2013). Musul Atabeyliği Zengiler (Musul kolu 1146-1233). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Guibert de Nogent. (1997). The deeds of God through the Franks (Gesta Dei per Francos). (Levine, R. Transl.). Woodbridge: The Boydell Press.
  • Holt, P. M. (2007). Haçlı devletleri ve komşuları Urfa Kontluğu, Antakya Prensliği, Trablusşam Kontluğu, Kudüs Krallığı. (Akad, T. Çev.). İstanbul: Kitap Yayınevi.
  • Ioannes Kinnamos. (2001). Ioannes Kinnamos’un Historia’sı (1118‐1176). (Demirkent, I. Yay. Haz.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Işıltan, F. (1979). Şâver. İA, XI, İstanbul: MEB Yayınları, 357-363.
  • İbn Kesîr. (1998). El-bidâye ve’n-nihâye, XVI. (Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. Tah.). Kahire: Dârü’l-Hicr.
  • İbn Vâsıl. (1953). Muferricü’l‐kurûb fî ahbâri Benî Eyyûb, I. (Şeyyâl, C. Neşr.). Kahire.
  • İbnu’l-Ezrak. (1992). Meyyâfârikîn ve Âmid tarihi (Artuklular kısmı). (Savran, A. Çev.). Erzurum.
  • İbnü’l-Adîm. (1988). Buğyetü’t-taleb fî târihi Haleb, I. (Zekkâr, S. Tah.). Beyrut: Dârü’l-Fikr.
  • İbnü’l-Adîm. (1989). Buğyetü’t-taleb fi tarihi Haleb, biyografilerle Selçuklular tarihi (Seçmeler). (Sevim, A. Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • İbnü’l‐Adîm. (1996). Zübdetü’l‐Haleb min târîhi Haleb. (Halil el‐Mansûr. Tah.). Beyrut: Dârü’l-Kutubi’l-İlmiyye.
  • İbnü’l-Esîr. (1963). Et-târîhu’l-Bâhir fi’d-Devleti’l-Atabekiyye (bi’l-Musul). (Tuleymât, A. A. Tah.). Kahire: Dârü’l-Kütübi’l-Hâdise.
  • İbnü’l-Esîr. (1987). İslam Tarihi, X-XI. (Özaydın, A. Çev.). İstanbul: Bahar Yayınları.
  • İbnü’l-Kalânisî. (1908). Zeylu tarîhi Dımaşk. (Amedroz, H. F. Neşr.). Leyden.
  • Kaleli, E. (2017). Haçlı Seferleri zamanında Bizans ve Batılılar (1096-1204). Ankara: Gece Kitaplığı.
  • Karakuş, N. (2017). Haçlı Seferleri’nden Moğol İstilâsı’na Tarihin tanığı: Hârim Kalesi. Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIX (1), 53-85.
  • Küçüksipahioğlu, B. (2007). Trablus Haçlı Kontluğu tarihi. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
  • Kütük, A. (2018). Nûreddin Mahmud Zengi’nin kuzey sınırındaki Hıristiyan devletlerle ilişkileri (1146-1174). Journal of Islamicjerusalem Studies, 18 (3), 51-68.
  • Lane-Poole, S. (1906). Saladin and the fall of the Kingdom of Jerusalem. London: G.P. Putnam’s Sons.
  • Maalouf, A. (2007). Arapların gözünden Haçlı Seferleri. (Berktay, A. Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Makrizî. (1996). İtti’âzu’l‐hunefâ bi‐ahbâri’l‐eimme el‐Fâtimiyyîn el‐hulefâ, III. (Ahmed, M. H. M. Tah.). Kahire.
  • Man, J. (2017). Geçmişin ve geleceğin hükümdarı Selahaddin Eyyubi. (Duru, E. Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
  • Nuveyrî. (2004). Nihâyetü’l‐ereb fî funûni’l‐edeb, XXVIII. (Fevvâz, N. M.‐Fevvaz, H. K. Tah.). Beyrut: Dârü’l-Kutubi’l-İlmiyye.
  • Oflaz, A. (2023). İmâdüddin Zengî’nin Haçlılarla mücadelesi ve Urfa'yı fethi. Polat, Z. Çekiç, A. (Ed.). Haçlılarla Mücadelenin Önderleri Sultanlar, (s. 49-81). İstanbul: Divan Kitap.
  • Ory, S. (1986). Hârim. EI, III, Leiden, 208-209.
  • Özer, S. (2019). Mısır’ın hâkimiyeti için verilen mücadeleler (1161-1169). Tarihin Peşinde, 22, 385-417.
  • Tudebodus, P. (2019). Bir tanığın kaleminden Birinci Haçlı Seferi - Kudüs’e yolculuk. (Genç, S. Çev.). İstanbul: Kronik Kitap.
  • Polat, İ. E. (2006). Haçlılara kılıç ve kalem çekenler. Ankara: Vadi Yayınları.
  • Polat, Z. (2015). Salâhaddin Eyyûbî’nin Haçlı siyaseti ve Kudüs Haçlı Krallığıyla yaptığı antlaşmalar. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Polat, Z. (2019). Nûreddin Zengî’nin Dımaşk hâkimiyeti ve Bilâdüşşâm’da birliğin sağlanması. Kadim Akademi SBD, III/1, 1-15.
  • Polat, Z. (2023). Düzen kurucu bir irade olarak Nûreddin Mahmud Devri. Polat, Z. Çekiç, A. (Ed.). Haçlılarla Mücadelenin Önderleri Sultanlar, (s. 105-172). İstanbul: Divan Kitap.
  • Polat, Z. (2024). Haçlıların Antakya kuşatmasında motivasyon aracı olarak günah-tövbe denklemi. Milel ve Nihal, 21 (1), 1-21.
  • Robert the Monk’s History of the First Crusade - Historia Iherosolimitana. (2005). (Sweetenham, C. Trasl.). USA: Routledge.
  • Runciman, S. (2019). Haçlı Seferleri tarihi, I-II, (Işıltan, F. Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Setton, K. M. (1968). Nureddin’in faaliyeti. (Kopraman, K. Y. Çev.). Tarih Araştırmaları Dergisi, IV (6-7), 505-520.
  • Sıbt İbnü’l‐Cevzî. (2013). Mir‘âtü’z‐zamân fî tevârîhi’l‐â’yân, XXI. (Zeybek, İ. Tah.). Beyrut: Dârü’r‐Risâleti’l‐Âlemiyye.
  • Stevenson, M. A. (1907). The Crusaders in the East. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Süryanî Patrik Mihail’in Vakâyinâmesi (1042-1195). (1944). (Andreasyan, H. D. Çev.). Türk Tarih Kurumu’nda Yayınlanmamış Nüsha.
  • Şeşen, R. (1987). Salâhaddîn Eyyûbî ve devlet. İstanbul: Çağ Yayınları.
  • Takkûş, M. S. (2021). Musul ve Biladü’ş-Şam Atabegleri Zengiler (1127-1233). (Dönmez, M. İ. Çev.). İstanbul: Selenge Yayınları.
  • Turan, A. (2018). Nûreddin Mahmud Zengî ve devri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Usta, A. (2015). Haçlı Seferlerinde kuşatma. İstanbul: Yeditepe Yayınları.
  • Willermus Tyrensis’in Haçlı Kroniği - başlangıçtan Kudüs’ün zaptına kadar- (I-VIII. Kitaplar). (2016). (Ayan, E. Haz.). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Willermus Tyrensis’in Haçlı Kroniği, III, (1143-1184), Haçlılar Türkler karşısında. (2019). (Ayan, E. Çev.). İstanbul: Kronik Kitap.
  • Yâkût el-Hamevî. (1977). Mu‘cemü’l-buldân, II. Beyrut: Dâr Sâdır.

The Effects of Nur al-Din Mahmud Zengi’s Victory at Artah and Conquest of the Castle of Harenc on Foreign Policy (August 1164)

Year 2025, Volume: 24 Issue: 2, 754 - 774, 29.04.2025
https://doi.org/10.21547/jss.1581266

Abstract

The Crusader-Muslim relations spanning a period of nearly two centuries (1096-1291), certain geographical regions such as Antioch, Jerusalem, Damascus, Aleppo, Mosul, and Egypt stand out with their military, political, religious, economic, and geostrategic importance. This importance also applies to castles under the rule of the Crusaders or Muslims under a center of administration or that changed hands from time to time as the scene of conflicts between the parties. Sometimes, a castle even served as a security lock for a large area, making it a base of operations for attacks or a fortified structure to take refuge under challenging situations. In this context, the fortified castle of Harenc, which was about 40 kilometers from Antioch and 88 kilometers from Aleppo and located at a point dominating the road from Antioch to Aleppo, was a place that the parties wanted to control in terms of controlling the road. Having fallen into the hands of the Crusaders in 1098 during the siege of Antioch by the Crusader armies, Harenc became a target of the Turkish-Islamic armies that intervened against the Crusaders as one of the battlefields after this date and of the Mosul atabeg Imad al-Din Zengi, who revived the spirit of jihad, and of Nur al-Din Mahmud after him. In this context, the study focuses on the struggle that took place in and around Harenc between 1163-1164, and the geostrategic position and struggle for dominance presented by Harenc Castle have been emphasized. The conquest of Harenc Castle by Nur al-Din Mahmud, who inflicted a great defeat on the Crusaders near Artah in 1164 and took the entire leadership of the army captive and what this conquest meant for the Muslims, Crusaders and Byzantium are analyzed through the sources in the period. The results obtained have also attempted to demonstrate the versatility of Muslim-Crusader relations.

References

  • Abû’l‐Farac. (1999). Abû’l‐Farac tarihi, II. (Doğrul, Ö. R. Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Altan, E. (2013). Renaud de Châtillon: Antakya prinkepsi (1153‐1160), Mâverâ‐i Ürdün senyörü (1177‐1187). Tarih Dergisi, 55, 1‐30.
  • Altan, E. (2014). Nur al-Din Mahmud b. Zangi (1146-1174): One of the prominent leaders of the struggle against the Crusaders. Tarih Dergisi, 59 (1), 57-78
  • Altan, E. (2018). Antakya Haçlı Prinkepsliği tarihi - kuruluş devri (1098-1112). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Anonim Haçlı Tarihi (Gesta Francorum et Aliorum Hierosolymitanorum). (2013). (Ayan, E. Çev.). İstanbul: Selenge Yayınları.
  • Anonim Süryani Vakayinamesi (I. ve II. Haçlı Seferleri vakayinamesi). (2005). (Triton, H. A. S. Triton. Notlar, İlmen, V. Çev.). İstanbul: Yaba Yayınları.
  • Anonim. (1987). Hârim. İA, V-1. İstanbul: MEB Yayınları, 237.
  • Asbridge, T. (2014). Haçlı Seferleri. (Duru, E. Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
  • Barber, M. (2006). Tapınak şövalyelerinin tarihi - yeni şövalyelik. (Ülner, B. Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • Barber, M. (2021). Haçlı devletleri tarihi. (Demir, D. M. Çev.). İstanbul: Kronik Kitap.
  • Buck, A. D. (2016). The castle and lordship of Hârim and the Frankish-Muslim frontier of Northern Syria in the twelfth century. al-Masāq, 28 (2), 113–131.
  • Çetin, A. (2021). Haçlı Seferleri - Doğu ile Batı’nın bitmeyen mücadelesi. İstanbul: Timaş Tarih.
  • Demirkent, I. (1994). Urfa Haçlı Kontluğu tarihi (1118-1146), II. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Demirkent, I. (2004). Haçlı Seferleri. İstanbul: Dünya Kitapları.
  • Devâdârî. (1972). Kenzü’d‐dürer ve câmi‘u’l‐gurer, VII. (Aşûr, S. A. Tah.). Kahire.
  • Ebû Şâme. (2002). Kitâbü’r‐ravzateyn fî ahbâri’d‐devleteyn ‐en‐Nûriyye ve’s‐Salâhiyye‐, I-II. (Şemseddîn, İ. Neşr.). Beyrut: Dârü’l‐Kutubi’l‐İlmiyye.
  • Gök, H. İ. (2013). Musul Atabeyliği Zengiler (Musul kolu 1146-1233). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Guibert de Nogent. (1997). The deeds of God through the Franks (Gesta Dei per Francos). (Levine, R. Transl.). Woodbridge: The Boydell Press.
  • Holt, P. M. (2007). Haçlı devletleri ve komşuları Urfa Kontluğu, Antakya Prensliği, Trablusşam Kontluğu, Kudüs Krallığı. (Akad, T. Çev.). İstanbul: Kitap Yayınevi.
  • Ioannes Kinnamos. (2001). Ioannes Kinnamos’un Historia’sı (1118‐1176). (Demirkent, I. Yay. Haz.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Işıltan, F. (1979). Şâver. İA, XI, İstanbul: MEB Yayınları, 357-363.
  • İbn Kesîr. (1998). El-bidâye ve’n-nihâye, XVI. (Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. Tah.). Kahire: Dârü’l-Hicr.
  • İbn Vâsıl. (1953). Muferricü’l‐kurûb fî ahbâri Benî Eyyûb, I. (Şeyyâl, C. Neşr.). Kahire.
  • İbnu’l-Ezrak. (1992). Meyyâfârikîn ve Âmid tarihi (Artuklular kısmı). (Savran, A. Çev.). Erzurum.
  • İbnü’l-Adîm. (1988). Buğyetü’t-taleb fî târihi Haleb, I. (Zekkâr, S. Tah.). Beyrut: Dârü’l-Fikr.
  • İbnü’l-Adîm. (1989). Buğyetü’t-taleb fi tarihi Haleb, biyografilerle Selçuklular tarihi (Seçmeler). (Sevim, A. Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • İbnü’l‐Adîm. (1996). Zübdetü’l‐Haleb min târîhi Haleb. (Halil el‐Mansûr. Tah.). Beyrut: Dârü’l-Kutubi’l-İlmiyye.
  • İbnü’l-Esîr. (1963). Et-târîhu’l-Bâhir fi’d-Devleti’l-Atabekiyye (bi’l-Musul). (Tuleymât, A. A. Tah.). Kahire: Dârü’l-Kütübi’l-Hâdise.
  • İbnü’l-Esîr. (1987). İslam Tarihi, X-XI. (Özaydın, A. Çev.). İstanbul: Bahar Yayınları.
  • İbnü’l-Kalânisî. (1908). Zeylu tarîhi Dımaşk. (Amedroz, H. F. Neşr.). Leyden.
  • Kaleli, E. (2017). Haçlı Seferleri zamanında Bizans ve Batılılar (1096-1204). Ankara: Gece Kitaplığı.
  • Karakuş, N. (2017). Haçlı Seferleri’nden Moğol İstilâsı’na Tarihin tanığı: Hârim Kalesi. Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIX (1), 53-85.
  • Küçüksipahioğlu, B. (2007). Trablus Haçlı Kontluğu tarihi. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
  • Kütük, A. (2018). Nûreddin Mahmud Zengi’nin kuzey sınırındaki Hıristiyan devletlerle ilişkileri (1146-1174). Journal of Islamicjerusalem Studies, 18 (3), 51-68.
  • Lane-Poole, S. (1906). Saladin and the fall of the Kingdom of Jerusalem. London: G.P. Putnam’s Sons.
  • Maalouf, A. (2007). Arapların gözünden Haçlı Seferleri. (Berktay, A. Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Makrizî. (1996). İtti’âzu’l‐hunefâ bi‐ahbâri’l‐eimme el‐Fâtimiyyîn el‐hulefâ, III. (Ahmed, M. H. M. Tah.). Kahire.
  • Man, J. (2017). Geçmişin ve geleceğin hükümdarı Selahaddin Eyyubi. (Duru, E. Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
  • Nuveyrî. (2004). Nihâyetü’l‐ereb fî funûni’l‐edeb, XXVIII. (Fevvâz, N. M.‐Fevvaz, H. K. Tah.). Beyrut: Dârü’l-Kutubi’l-İlmiyye.
  • Oflaz, A. (2023). İmâdüddin Zengî’nin Haçlılarla mücadelesi ve Urfa'yı fethi. Polat, Z. Çekiç, A. (Ed.). Haçlılarla Mücadelenin Önderleri Sultanlar, (s. 49-81). İstanbul: Divan Kitap.
  • Ory, S. (1986). Hârim. EI, III, Leiden, 208-209.
  • Özer, S. (2019). Mısır’ın hâkimiyeti için verilen mücadeleler (1161-1169). Tarihin Peşinde, 22, 385-417.
  • Tudebodus, P. (2019). Bir tanığın kaleminden Birinci Haçlı Seferi - Kudüs’e yolculuk. (Genç, S. Çev.). İstanbul: Kronik Kitap.
  • Polat, İ. E. (2006). Haçlılara kılıç ve kalem çekenler. Ankara: Vadi Yayınları.
  • Polat, Z. (2015). Salâhaddin Eyyûbî’nin Haçlı siyaseti ve Kudüs Haçlı Krallığıyla yaptığı antlaşmalar. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Polat, Z. (2019). Nûreddin Zengî’nin Dımaşk hâkimiyeti ve Bilâdüşşâm’da birliğin sağlanması. Kadim Akademi SBD, III/1, 1-15.
  • Polat, Z. (2023). Düzen kurucu bir irade olarak Nûreddin Mahmud Devri. Polat, Z. Çekiç, A. (Ed.). Haçlılarla Mücadelenin Önderleri Sultanlar, (s. 105-172). İstanbul: Divan Kitap.
  • Polat, Z. (2024). Haçlıların Antakya kuşatmasında motivasyon aracı olarak günah-tövbe denklemi. Milel ve Nihal, 21 (1), 1-21.
  • Robert the Monk’s History of the First Crusade - Historia Iherosolimitana. (2005). (Sweetenham, C. Trasl.). USA: Routledge.
  • Runciman, S. (2019). Haçlı Seferleri tarihi, I-II, (Işıltan, F. Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Setton, K. M. (1968). Nureddin’in faaliyeti. (Kopraman, K. Y. Çev.). Tarih Araştırmaları Dergisi, IV (6-7), 505-520.
  • Sıbt İbnü’l‐Cevzî. (2013). Mir‘âtü’z‐zamân fî tevârîhi’l‐â’yân, XXI. (Zeybek, İ. Tah.). Beyrut: Dârü’r‐Risâleti’l‐Âlemiyye.
  • Stevenson, M. A. (1907). The Crusaders in the East. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Süryanî Patrik Mihail’in Vakâyinâmesi (1042-1195). (1944). (Andreasyan, H. D. Çev.). Türk Tarih Kurumu’nda Yayınlanmamış Nüsha.
  • Şeşen, R. (1987). Salâhaddîn Eyyûbî ve devlet. İstanbul: Çağ Yayınları.
  • Takkûş, M. S. (2021). Musul ve Biladü’ş-Şam Atabegleri Zengiler (1127-1233). (Dönmez, M. İ. Çev.). İstanbul: Selenge Yayınları.
  • Turan, A. (2018). Nûreddin Mahmud Zengî ve devri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Usta, A. (2015). Haçlı Seferlerinde kuşatma. İstanbul: Yeditepe Yayınları.
  • Willermus Tyrensis’in Haçlı Kroniği - başlangıçtan Kudüs’ün zaptına kadar- (I-VIII. Kitaplar). (2016). (Ayan, E. Haz.). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Willermus Tyrensis’in Haçlı Kroniği, III, (1143-1184), Haçlılar Türkler karşısında. (2019). (Ayan, E. Çev.). İstanbul: Kronik Kitap.
  • Yâkût el-Hamevî. (1977). Mu‘cemü’l-buldân, II. Beyrut: Dâr Sâdır.
There are 61 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Medieval History (Other)
Journal Section History
Authors

Serkan Özer 0000-0003-4079-9454

Publication Date April 29, 2025
Submission Date November 7, 2024
Acceptance Date February 2, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 24 Issue: 2

Cite

APA Özer, S. (2025). Nûreddîn Mahmûd Zengî’nin Artah Zaferi ve Hârim Kalesi’ni Fethinin Dış Siyasete Etkileri (Ağustos 1164). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 754-774. https://doi.org/10.21547/jss.1581266