Research Article
A Functional Overview of Descriptive Verbs in the Context of Historical Turkish Dialects: The Example of Hursid-name
Abstract
Descriptive verbs have a special place among compound verbs with their unique functions and usage patterns. These auxiliary verbs are attached to the main verbs that carry the meaning with the help of adverbial verb affixes and describe these verbs in various ways. These auxiliary verbs, which add subtlety and variety to the expression, are evaluated in the sources under the titles of “proficiency”, “continuum”, “haste”, “approach” and “distancing” verbs. It is understood that the nomenclature used in this classification takes into account the leading functions of descriptive verbs. However, these descriptive verbs have a wide variety of functions. This diversity can be detected in historical and contemporary periods of Turkish. For example, proficiency verbs have many other functions such as “possibility”, “request”, “pity”, “wish” in addition to the function of “being able to afford”. Continuum verbs, on the other hand, can express functions such as “request”, “recommendation”, “advice”, “urgency” in addition to their “continuum” function. It is a situation that can be seen in every period of Turkish that the verbs of haste, which report the functions of “being immediately and easily”, are also used in the functions of “request”, “wish” and “prayer”. In order to reveal the limits of this functional richness, research on historical texts is particularly important. In this study, the description verbs used in the Hursid name (Hursid u Ferahsad) of Seyhoglu Sadruddin Mustafa, one of the Old Anatolian Turkish writers, are analyzed from a functional point of view. The findings of this analysis reveal once again that descriptive verbs can be used in a wide variety of functions.
References
- Akar, A. (2018). Oğuzların dili Eski Anadolu Türkçesine giriş (4. Baskı). İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Aksan, D. (2015). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim (1. 2. 3. ciltler) (6. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Arat, R. R. (2006). Edib Ahmed b. Mahmud Yükneki – Atebetü’l Hakayık (3. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Arat, R. R. (2008). Yusuf Has Hacib – Kutadgu Bilig (2. Baskı). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
- Argunşah, M. (2017). Çağatay Türkçesi (4. Baskı). İstanbul: Kesit Yayınları.
- Argunşah, M., Güner, G. (2015). Codex Cumanicus. İstanbul: Kesit Yayınları.
- Argunşah, M., Sağol Yüksekkaya, G. (2017). Karahanlıca Harezmce Kıpçakça dersleri. İstanbul: Kesit Yayınları.
- Ata, A. (2019a). Karahanlı Türkçesinde ilk Kur’an tercümesi (Rylands nüshası, giriş metin notlar dizin). Ankara: TDK Yayınları.
- Ata, A. (2019b). Rabġūzı̇̄ Ḳıṣaṣü’l Enbiyā (Peygamber Kıssaları) giriş metin dizin [1. cilt]. Ankara: TDK Yayınları.
- Ayan, H. (1979). Şeyhoğlu Mustafa Ḫurşîd nâme (Ḫurşîd ü Feraḥşād) (inceleme metin sözlük konu dizini). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
- Ayazlı, Ö. (2012). Altun Yaruk Sudur VI. kitap. İstanbul: TDK Yayınları.
- Banguoğlu, T. (2011). Türkçenin grameri (9. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Bilgegil, M. K. (1963). Türkçe dilbilgisi. Ankara: Güzel İstanbul Matbaası.
- Brockelmann, C. (1954). Osttürkische grammatik der Islamischen litteratur-sprachen mittelasiens. Leiden: Brill.
- Caferoğlu, A. (1931). Abû Hayyân – Kitâb al İdrâk li lisân al Atrâk. İstanbul: Evkaf Matbaası.
- Daşdemir, M. (2014). Oklama yöntemiyle Türkçenin yapısal işlevsel söz dizimi. Erzurum: Eser Basım Yayın Dağıtım Matbaacılık.
- Demir, N. (2004). Eski Türkiye Türkçesinde tasvir fiilleri. Zeynep Korkmaz Armağanı. Ankara: TDK Yayınları, 103 116.
- Deny, J. (2012). Türk dil bilgisi. (Elöve, A. U. Çev.; Benzer, A. Uyr.). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
- Eckmann, J. (2013). Çağatayca el kitabı (Karaağaç, G. Çev.) (6. Baskı). İstanbul: Kesit Yayınları.
- Eckmann, J. (2017). Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi üzerine araştırmalar. (Sertkaya, O. F. Haz.) Ankara: TDK Yayınları.
- Ediskun, H. (1992). Türk dilbilgisi (4. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Efendioğlu, S. (2019). Mevlânâ Lutfî – Gül ü Nevrûz (dil incelemesi metin ve aktarma gramatikal dizin tıpkıbasım). Erzurum: Eser Yayınları.
- Eker, S. (2019). Çağdaş Türk dili (12. Baskı). Ankara: Grafiker Yayınları.
- Eraslan, K. (1999). Mevlâna Sekkâkî divanı. Ankara: TDK Yayınları.
- Eraslan, K. (2012). Eski Uygur Türkçesi grameri. Ankara: TDK Yayınları.
- Ercilasun, A. B., Akkoyunlu, Z. (2015). Kâşgarlı Mahmud – Dîvânu Lugâti’t Türk (giriş metin çeviri notlar dizin) (2. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Erdal, M. (2004). A grammar of old Turkic. Leiden: Brill.
- Erdal, M. (2013). Tezlik fiilinin kaynağı. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Semih Tezcan’a Armağan), 13 (13), 169 173.
- Erdem Uçar, F. M. (2016). Çağatay Türkçesinde tasvir fiilleri. Türkbilig, 32, 21 56.
- Ergene, O. (2017). Sibîcâbî Gülistan tercümesi. Ankara: TDK Yayınları.
- Ergin, M. (2009). Türk dil bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım Yayım Tanıtım.
- Ergönenç Akbaba, D. (2015). Standart Türkiye Türkçesinde tasvir fiillerinin zaman çizgisindeki yeri. 7. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu Bildirileri 16 18 Ekim 2014 (1. Cilt) (s. 579 593). Elâzığ: Fırat Üniversitesi Basımevi.
- Gabaın, A. v. (1953). Türkçede fiil birleşmeleri. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı – Belleten, 1, 16 28.
- Gabaın, A. v. (2000). Eski Türkçenin grameri (Akalın, M. Çev.) (3. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Gencan, T. N. (2001). Dilbilgisi. Ankara: Ayraç Yayınevi.
- Gulcalı, Z. (2015). Eski Uygurca Altun Yaruk Sudur’dan Aç Bars Hikâyesi (metin çeviri açıklamalar dizin) (2. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Gülüm, E. (2021). Ahmedî Dîvânı (inceleme tenkitli metin tıpkıbasım). (Doktora Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi. (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp)
- Güner, G. (2008). Karahanlı Türkçesinde fiil. (Doktora Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi. (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp)
- Güner, G. (2013). Kıpçak Türkçesi grameri. İstanbul: Kesit Yayınları.
- Hacıeminoğlu, N. (2000). Kutb’un Husrev ü Şirin’i ve dil hususiyetleri. Ankara: TDK Yayınları.
- Hacıeminoğlu, N. (2013). Karahanlı Türkçesi grameri (4. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Hacıeminoğlu, N. (2016). Türk dilinde yapı bakımından fiiller (en eski Türkçe metinlerden zamanımıza kadar yazı dilinde ). İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
- Hamilton, J. R. (2020). Budacı İyi Kalpli ve Kötü Kalpli Prens masalının Uygurcası – Prens Kalyāṇaṃkara ve Pāpaṃkara hikâyesi (Korkut, E. ve Birkan, İ. Çev.). Ankara: TDK Yayınları.
- Hatiboğlu, V. (1972). Türkçenin söz dizimi. Ankara: TDK Yayınları.
- Hengirmen, M. (1995). Türkçe dilbilgisi. Ankara: Engin Yayınevi.
- İlhan, N. (2001). Birleşik fiil kuruluşunda a ı u ünlüleri. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 2001/II (596), 177 182.
- Karaağaç, G. (2012). Türkçenin dil bilgisi. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Karaağaç, G. (2013). Dil bilimi terimleri sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Karaağaç, G. (2020). Mevlânâ Lutfî Dîvân. Ankara: TDK Yayınları.
- Kara, F. (2011). Bil tasvir fiilinin işlevleri. Turkish Studies, 6 (1), 1421 1438.
- Karahan, L. (2023). Türkçede söz dizimi (29. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
- Karamanlıoğlu, A. F. (2019). Seyf i Sarayî – Gülistan tercümesi (Kitâb Gülistan bi’t Türkî). Ankara: TDK Yayınları.
- Karasoy, Y. (1998). Şiban Han Dîvânı (inceleme metin dizin tıpkıbasım). Ankara: TDK Yayınları.
- Koç, N. (1990). Yeni dilbilgisi. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
- Korkmaz, Z. (1959). Türkiye Türkçesinde ‘iktidar’ ve ‘imkân’ gösteren yardımcı fiiller ve gelişmeleri. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı – Belleten, 7, 107 124.
- Korkmaz, Z. (2009). Türkiye Türkçesi grameri şekil bilgisi (3. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Korkmaz, Z. (2017a). Dil bilgisi terimleri sözlüğü (5. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Korkmaz, Z. (2017b). Şeyhoğlu Sadre’d dîn Mustafâ – Marzubân nâme tercümesi (Destûr ı Şâhî). Ankara: TDK Yayınları. Kök, A. (2004) Karahanlı Türkçesi satır arası Kur’an tercümesi (TİEM 73 1v 235v/2) (giriş inceleme metin dizin). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Köktekin, K. (2007). Yusuf Emirî Divanı (giriş inceleme tenkitli metin sözlük tıpkıbasım). Erzurum: Fenomen Yayınları.
- Köktekin, K. (2011). Eski Anadolu Türkçesi (2. Baskı). Erzurum: Fenomen Yayınları.
- Köktekin, K. (2013). Yûsuf Emirî – Dehnâme (inceleme metin dizin tıpkıbasım). Ankara: TDK Yayınları.
- Kuş, B. (2018a). Tarihî Türk lehçelerinde tasvir fiilleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Erzurum.
- Kuş, B. (2018b). Tasvir ek fiilinin yapısı. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 62, 73 82.
- Küçük, S. (2011). Bâḳî Dîvânı (tenkitli basım) (2. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Mahmut b. Ali (2014). Nehcü’l Ferâdîs [Uştmaḫlarnıŋ Açuḳ Yolı (Cennetlerin Açık Yolu)]. (Tıpkıbasım ve çeviri yazı: Janos Eckmann, Yayımlayanlar: Semih Tezcan ve Hamza Zülfikar, Dizin Sözlük: Aysu Ata). Ankara: TDK Yayınları.
- Orkun, H. N. (2011). Eski Türk yazıtları (birleştirilmiş 3. baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Özçamkan Ayaz, G. (2023). Zemahşerî – Mukaddimetü’l Edeb Paris ve Yozgat nüshaları (giriş metin dizin). Ankara: TDK Yayınları.
- Özçelik, S. (2002). Tasvir fiillerinde kullanılan ekler üzerine. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 2002/II (610), 820 824.
- Özçelik, S. (2022). Dede Korkut Dresden yazması metin, dizin. Ankara: TDK Yayınları.
- Özmen, M. (2017). Ahmed i Dâ’î – Divan. Ankara: TDK Yayınları.
- Öztürk, E. (2021). Eski Anadolu Türkçesi el kitabı (2. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
- Öztürk, M. R. (2021). Ahmed’in Mevlid’i (giriş inceleme tenkitli metin dizin). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Erzurum.
- Sağol, G. (1993). Harezm Türkçesi satır arası Kur’an tercümesi (giriş, metin, sözlük ve tıpkıbasım). Cambridge: Harvard Üniversitesi Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü.
- Şahin, H. (2000/2001). Kutadgu Bilig’de tasvirî fiiller. Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (2), 95 105.
- Şahin, H. (2002). Tezlik fiilinin dilimizde gösterdiği çeşitlilikler. Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 139, 249 253.
- Şahin, H. (2018). Eski Anadolu Türkçesi (5. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
- Şemseddin Sami (2015). Kamus ı Türkî (2. Baskı) (Yavuzarslan, P. Haz.). Ankara: TDK Yayınları.
- Taş, İ. (2023). Kutadgu Bilig’de -sA bol- yapısı hakkında. BURANA – Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 43-51.
- Tatcı, M. (2020). Yûnus Emre Dîvânı (5. Baskı). İstanbul: H Yayınları.
- Tekin, T. (2013a). On Uigur {-gAlI} bol-, {-gAlI} boltuk-. Makaleler 2 – Tarihî Türk Yazı Dilleri (Yılmaz, E., Demir N. Haz.). Ankara: TDK Yayınları, 483-489.
- Tekin, T. (2013b). Irk Bitig. Ankara: TDK Yayınları.
- Tekin, T. (2014). Orhon Yazıtları (5. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Tekin, T. (2016). Orhon Türkçesi grameri. Ankara: TDK Yayınları.
- Timurtaş, F. K. (2012). Eski Türkiye Türkçesi. İstanbul: Kapı Yayınları.
- Toparlı, R. (2017). İrşâdü’l Mülûk ve’s Selâtîn (2. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Toparlı, R. ve Argunşah, M. (2014). İslâm Muʿînü’l Mürîd (2. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Toparlı, R., Çögenli, M. S., Yanık, N. H. (1999). El Kavânînü’l Külliyye li Zabti’l Lügati’t Türkiyye. Ankara: TDK Yayınları.
- Toparlı, R., Çögenli, M. S., Yanık, N. H. (2000). Kitâb ı Mecmû ı Tercümân ı Türkî ve Acemî ve Mugalî. Ankara: TDK Yayınları.
- Türk Dil Kurumu (2009). Türkçe sözlük (10. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Türk, V., Doğan, Ş., Şerifoğlu, Y. (2013). Eski Anadolu Türkçesi dersleri (2. Baskı). İstanbul: Kesit Yayınları.
- Uğurlu, M. (1987). Münyetü’l Guzât. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Uysal, İ. N. (2012). Çıkagel fiili üzerine. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, CII (725), 346 355.
- Uysal, İ. N. (2013). Gel fiilinin Eski Anadolu Türkçesinde tezlik yapma işlevi. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, CV (739), 70 77.
- Ünlü, S. (2004). Karahanlı Türkçesi satır arası Kur’an tercümesi (TİEM 235v/3 450r7) (giriş metin inceleme analitik dizin). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Yavuz, K. (2000). Âşık Paşa – Garib nâme (I/1, I/2, II/1, II/2). İstanbul: TDK Yayınları.
- Yavuz, K. (2010). Şeyhoğlu. TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt: 39, 88 89.
- Yıldırım, T. (2021). Hüseyin Baykara – Dîvân. Ankara: TDK Yayınları.
- Yüce, N. (2014). Ebul Ḳāsım Cārullāh Maḥmūd bin ʿOmar bin Muḥammed bin Aḥmed Ez Zamaḫşarı̇̄ El Ḫvārizmi – Mukaddimetü’l Edeb (Ḫvārizm Türkçesi ile tercümeli Şuşter nüshası (3. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Zieme, P. (1996). Altun Yaruq Sudur: Vorworte und das erste Buch (Berliner Turfantexte XVIII). Berlin: Berlin Branderburgische Akademie der Wissenschaften Akademienvorhaben Turfanforschung.
Year 2025,
Volume: 24 Issue: 2, 688 - 720, 29.04.2025
Abstract
Kendilerine has işlevleri ve kullanılış biçimleriyle birleşik fiiller içinde özel bir yere sahip olan tasvir fiilleri, anlamı üzerinde taşıyan esas fiillere zarf fiil eklerinin yardımıyla bağlanarak bu fiilleri çeşitli yönlerden tasvir etme görevini üstlenen yardımcı fiillerdir. Söze bir incelik, ifadeye bir çeşitlilik kazandıran bu yardımcı fiiller, kaynaklarda “yeterlilik”, “süreklilik”, “tezlik”, “yaklaşma” ve “uzaklaşma” fiilleri gibi başlıklarla dikkatlere sunulmaktadır. Bu tasnifte kullanılan isimlendirmelerde, tasvir fiillerinin öncü işlevlerinin dikkate alınmış olduğu anlaşılmaktadır. Bununla birlikte söz konusu tasvir fiillerinin çok çeşitli işlevler bildirdiği, bu çeşitliliğin Türkçenin tarihî ve çağdaş dönemlerinde tespit edilebildiği görülmektedir. Örneğin yeterlilik fiillerinin “güç yetirme” işlevinin yanında “ihtimal, rica, acıma, temenni” gibi daha pek çok işlevi mevcuttur. Süreklilik fiilleri ise, “süreklilik” öncü işlevinin yanında “istek, tavsiye, öğüt, tezlik” gibi işlevler bildirebilmektedir. Aynı şekilde tezlik fiillerinin “tezlik, hemen vuku bulma, kolaylıkla olma” işlevlerinin yanında “istek, temenni, dua” işlevlerinde kullanıldığı da Türkçenin hemen her döneminde görülebilen bir durumdur. Bu işlevsel zenginliğin sınırlarını ortaya koymak üzere, bilhassa tarihî metinler üzerinde yapılacak araştırmalar önem arz etmektedir. Bu dikkatin bir mahsulü olarak ortaya konulan bu çalışmada Eski Anadolu Türkçesi müelliflerinden olan Şeyhoğlu Sadrüddin Mustafa’nın Hurşîd nâme (Hurşîd ü Ferahşâd) adlı eserinde kullanılmış olan tasvir fiilleri, işlevsel bir bakış açısıyla incelenmiştir. Bu incelemeden elde edilen bulgular, tasvir fiillerinin çok çeşitli görünümlerle kullanılabildiğini bir kere daha ortaya koymaktadır.
References
- Akar, A. (2018). Oğuzların dili Eski Anadolu Türkçesine giriş (4. Baskı). İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Aksan, D. (2015). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim (1. 2. 3. ciltler) (6. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Arat, R. R. (2006). Edib Ahmed b. Mahmud Yükneki – Atebetü’l Hakayık (3. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Arat, R. R. (2008). Yusuf Has Hacib – Kutadgu Bilig (2. Baskı). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
- Argunşah, M. (2017). Çağatay Türkçesi (4. Baskı). İstanbul: Kesit Yayınları.
- Argunşah, M., Güner, G. (2015). Codex Cumanicus. İstanbul: Kesit Yayınları.
- Argunşah, M., Sağol Yüksekkaya, G. (2017). Karahanlıca Harezmce Kıpçakça dersleri. İstanbul: Kesit Yayınları.
- Ata, A. (2019a). Karahanlı Türkçesinde ilk Kur’an tercümesi (Rylands nüshası, giriş metin notlar dizin). Ankara: TDK Yayınları.
- Ata, A. (2019b). Rabġūzı̇̄ Ḳıṣaṣü’l Enbiyā (Peygamber Kıssaları) giriş metin dizin [1. cilt]. Ankara: TDK Yayınları.
- Ayan, H. (1979). Şeyhoğlu Mustafa Ḫurşîd nâme (Ḫurşîd ü Feraḥşād) (inceleme metin sözlük konu dizini). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
- Ayazlı, Ö. (2012). Altun Yaruk Sudur VI. kitap. İstanbul: TDK Yayınları.
- Banguoğlu, T. (2011). Türkçenin grameri (9. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Bilgegil, M. K. (1963). Türkçe dilbilgisi. Ankara: Güzel İstanbul Matbaası.
- Brockelmann, C. (1954). Osttürkische grammatik der Islamischen litteratur-sprachen mittelasiens. Leiden: Brill.
- Caferoğlu, A. (1931). Abû Hayyân – Kitâb al İdrâk li lisân al Atrâk. İstanbul: Evkaf Matbaası.
- Daşdemir, M. (2014). Oklama yöntemiyle Türkçenin yapısal işlevsel söz dizimi. Erzurum: Eser Basım Yayın Dağıtım Matbaacılık.
- Demir, N. (2004). Eski Türkiye Türkçesinde tasvir fiilleri. Zeynep Korkmaz Armağanı. Ankara: TDK Yayınları, 103 116.
- Deny, J. (2012). Türk dil bilgisi. (Elöve, A. U. Çev.; Benzer, A. Uyr.). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
- Eckmann, J. (2013). Çağatayca el kitabı (Karaağaç, G. Çev.) (6. Baskı). İstanbul: Kesit Yayınları.
- Eckmann, J. (2017). Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi üzerine araştırmalar. (Sertkaya, O. F. Haz.) Ankara: TDK Yayınları.
- Ediskun, H. (1992). Türk dilbilgisi (4. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Efendioğlu, S. (2019). Mevlânâ Lutfî – Gül ü Nevrûz (dil incelemesi metin ve aktarma gramatikal dizin tıpkıbasım). Erzurum: Eser Yayınları.
- Eker, S. (2019). Çağdaş Türk dili (12. Baskı). Ankara: Grafiker Yayınları.
- Eraslan, K. (1999). Mevlâna Sekkâkî divanı. Ankara: TDK Yayınları.
- Eraslan, K. (2012). Eski Uygur Türkçesi grameri. Ankara: TDK Yayınları.
- Ercilasun, A. B., Akkoyunlu, Z. (2015). Kâşgarlı Mahmud – Dîvânu Lugâti’t Türk (giriş metin çeviri notlar dizin) (2. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Erdal, M. (2004). A grammar of old Turkic. Leiden: Brill.
- Erdal, M. (2013). Tezlik fiilinin kaynağı. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Semih Tezcan’a Armağan), 13 (13), 169 173.
- Erdem Uçar, F. M. (2016). Çağatay Türkçesinde tasvir fiilleri. Türkbilig, 32, 21 56.
- Ergene, O. (2017). Sibîcâbî Gülistan tercümesi. Ankara: TDK Yayınları.
- Ergin, M. (2009). Türk dil bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım Yayım Tanıtım.
- Ergönenç Akbaba, D. (2015). Standart Türkiye Türkçesinde tasvir fiillerinin zaman çizgisindeki yeri. 7. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu Bildirileri 16 18 Ekim 2014 (1. Cilt) (s. 579 593). Elâzığ: Fırat Üniversitesi Basımevi.
- Gabaın, A. v. (1953). Türkçede fiil birleşmeleri. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı – Belleten, 1, 16 28.
- Gabaın, A. v. (2000). Eski Türkçenin grameri (Akalın, M. Çev.) (3. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Gencan, T. N. (2001). Dilbilgisi. Ankara: Ayraç Yayınevi.
- Gulcalı, Z. (2015). Eski Uygurca Altun Yaruk Sudur’dan Aç Bars Hikâyesi (metin çeviri açıklamalar dizin) (2. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Gülüm, E. (2021). Ahmedî Dîvânı (inceleme tenkitli metin tıpkıbasım). (Doktora Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi. (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp)
- Güner, G. (2008). Karahanlı Türkçesinde fiil. (Doktora Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi. (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp)
- Güner, G. (2013). Kıpçak Türkçesi grameri. İstanbul: Kesit Yayınları.
- Hacıeminoğlu, N. (2000). Kutb’un Husrev ü Şirin’i ve dil hususiyetleri. Ankara: TDK Yayınları.
- Hacıeminoğlu, N. (2013). Karahanlı Türkçesi grameri (4. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Hacıeminoğlu, N. (2016). Türk dilinde yapı bakımından fiiller (en eski Türkçe metinlerden zamanımıza kadar yazı dilinde ). İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
- Hamilton, J. R. (2020). Budacı İyi Kalpli ve Kötü Kalpli Prens masalının Uygurcası – Prens Kalyāṇaṃkara ve Pāpaṃkara hikâyesi (Korkut, E. ve Birkan, İ. Çev.). Ankara: TDK Yayınları.
- Hatiboğlu, V. (1972). Türkçenin söz dizimi. Ankara: TDK Yayınları.
- Hengirmen, M. (1995). Türkçe dilbilgisi. Ankara: Engin Yayınevi.
- İlhan, N. (2001). Birleşik fiil kuruluşunda a ı u ünlüleri. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 2001/II (596), 177 182.
- Karaağaç, G. (2012). Türkçenin dil bilgisi. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Karaağaç, G. (2013). Dil bilimi terimleri sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Karaağaç, G. (2020). Mevlânâ Lutfî Dîvân. Ankara: TDK Yayınları.
- Kara, F. (2011). Bil tasvir fiilinin işlevleri. Turkish Studies, 6 (1), 1421 1438.
- Karahan, L. (2023). Türkçede söz dizimi (29. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
- Karamanlıoğlu, A. F. (2019). Seyf i Sarayî – Gülistan tercümesi (Kitâb Gülistan bi’t Türkî). Ankara: TDK Yayınları.
- Karasoy, Y. (1998). Şiban Han Dîvânı (inceleme metin dizin tıpkıbasım). Ankara: TDK Yayınları.
- Koç, N. (1990). Yeni dilbilgisi. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
- Korkmaz, Z. (1959). Türkiye Türkçesinde ‘iktidar’ ve ‘imkân’ gösteren yardımcı fiiller ve gelişmeleri. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı – Belleten, 7, 107 124.
- Korkmaz, Z. (2009). Türkiye Türkçesi grameri şekil bilgisi (3. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Korkmaz, Z. (2017a). Dil bilgisi terimleri sözlüğü (5. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Korkmaz, Z. (2017b). Şeyhoğlu Sadre’d dîn Mustafâ – Marzubân nâme tercümesi (Destûr ı Şâhî). Ankara: TDK Yayınları. Kök, A. (2004) Karahanlı Türkçesi satır arası Kur’an tercümesi (TİEM 73 1v 235v/2) (giriş inceleme metin dizin). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Köktekin, K. (2007). Yusuf Emirî Divanı (giriş inceleme tenkitli metin sözlük tıpkıbasım). Erzurum: Fenomen Yayınları.
- Köktekin, K. (2011). Eski Anadolu Türkçesi (2. Baskı). Erzurum: Fenomen Yayınları.
- Köktekin, K. (2013). Yûsuf Emirî – Dehnâme (inceleme metin dizin tıpkıbasım). Ankara: TDK Yayınları.
- Kuş, B. (2018a). Tarihî Türk lehçelerinde tasvir fiilleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Erzurum.
- Kuş, B. (2018b). Tasvir ek fiilinin yapısı. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 62, 73 82.
- Küçük, S. (2011). Bâḳî Dîvânı (tenkitli basım) (2. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Mahmut b. Ali (2014). Nehcü’l Ferâdîs [Uştmaḫlarnıŋ Açuḳ Yolı (Cennetlerin Açık Yolu)]. (Tıpkıbasım ve çeviri yazı: Janos Eckmann, Yayımlayanlar: Semih Tezcan ve Hamza Zülfikar, Dizin Sözlük: Aysu Ata). Ankara: TDK Yayınları.
- Orkun, H. N. (2011). Eski Türk yazıtları (birleştirilmiş 3. baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Özçamkan Ayaz, G. (2023). Zemahşerî – Mukaddimetü’l Edeb Paris ve Yozgat nüshaları (giriş metin dizin). Ankara: TDK Yayınları.
- Özçelik, S. (2002). Tasvir fiillerinde kullanılan ekler üzerine. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 2002/II (610), 820 824.
- Özçelik, S. (2022). Dede Korkut Dresden yazması metin, dizin. Ankara: TDK Yayınları.
- Özmen, M. (2017). Ahmed i Dâ’î – Divan. Ankara: TDK Yayınları.
- Öztürk, E. (2021). Eski Anadolu Türkçesi el kitabı (2. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
- Öztürk, M. R. (2021). Ahmed’in Mevlid’i (giriş inceleme tenkitli metin dizin). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Erzurum.
- Sağol, G. (1993). Harezm Türkçesi satır arası Kur’an tercümesi (giriş, metin, sözlük ve tıpkıbasım). Cambridge: Harvard Üniversitesi Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü.
- Şahin, H. (2000/2001). Kutadgu Bilig’de tasvirî fiiller. Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (2), 95 105.
- Şahin, H. (2002). Tezlik fiilinin dilimizde gösterdiği çeşitlilikler. Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 139, 249 253.
- Şahin, H. (2018). Eski Anadolu Türkçesi (5. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
- Şemseddin Sami (2015). Kamus ı Türkî (2. Baskı) (Yavuzarslan, P. Haz.). Ankara: TDK Yayınları.
- Taş, İ. (2023). Kutadgu Bilig’de -sA bol- yapısı hakkında. BURANA – Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 43-51.
- Tatcı, M. (2020). Yûnus Emre Dîvânı (5. Baskı). İstanbul: H Yayınları.
- Tekin, T. (2013a). On Uigur {-gAlI} bol-, {-gAlI} boltuk-. Makaleler 2 – Tarihî Türk Yazı Dilleri (Yılmaz, E., Demir N. Haz.). Ankara: TDK Yayınları, 483-489.
- Tekin, T. (2013b). Irk Bitig. Ankara: TDK Yayınları.
- Tekin, T. (2014). Orhon Yazıtları (5. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Tekin, T. (2016). Orhon Türkçesi grameri. Ankara: TDK Yayınları.
- Timurtaş, F. K. (2012). Eski Türkiye Türkçesi. İstanbul: Kapı Yayınları.
- Toparlı, R. (2017). İrşâdü’l Mülûk ve’s Selâtîn (2. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Toparlı, R. ve Argunşah, M. (2014). İslâm Muʿînü’l Mürîd (2. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Toparlı, R., Çögenli, M. S., Yanık, N. H. (1999). El Kavânînü’l Külliyye li Zabti’l Lügati’t Türkiyye. Ankara: TDK Yayınları.
- Toparlı, R., Çögenli, M. S., Yanık, N. H. (2000). Kitâb ı Mecmû ı Tercümân ı Türkî ve Acemî ve Mugalî. Ankara: TDK Yayınları.
- Türk Dil Kurumu (2009). Türkçe sözlük (10. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Türk, V., Doğan, Ş., Şerifoğlu, Y. (2013). Eski Anadolu Türkçesi dersleri (2. Baskı). İstanbul: Kesit Yayınları.
- Uğurlu, M. (1987). Münyetü’l Guzât. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Uysal, İ. N. (2012). Çıkagel fiili üzerine. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, CII (725), 346 355.
- Uysal, İ. N. (2013). Gel fiilinin Eski Anadolu Türkçesinde tezlik yapma işlevi. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, CV (739), 70 77.
- Ünlü, S. (2004). Karahanlı Türkçesi satır arası Kur’an tercümesi (TİEM 235v/3 450r7) (giriş metin inceleme analitik dizin). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Yavuz, K. (2000). Âşık Paşa – Garib nâme (I/1, I/2, II/1, II/2). İstanbul: TDK Yayınları.
- Yavuz, K. (2010). Şeyhoğlu. TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt: 39, 88 89.
- Yıldırım, T. (2021). Hüseyin Baykara – Dîvân. Ankara: TDK Yayınları.
- Yüce, N. (2014). Ebul Ḳāsım Cārullāh Maḥmūd bin ʿOmar bin Muḥammed bin Aḥmed Ez Zamaḫşarı̇̄ El Ḫvārizmi – Mukaddimetü’l Edeb (Ḫvārizm Türkçesi ile tercümeli Şuşter nüshası (3. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
- Zieme, P. (1996). Altun Yaruq Sudur: Vorworte und das erste Buch (Berliner Turfantexte XVIII). Berlin: Berlin Branderburgische Akademie der Wissenschaften Akademienvorhaben Turfanforschung.
There are 99 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | New Turkish Language (Turkish of Old Anatolia, Ottoman, Turkiye) |
| Journal Section | Turkish Language and Literature |
| Authors | |
| Publication Date | April 29, 2025 |
| Submission Date | December 31, 2024 |
| Acceptance Date | April 23, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 24 Issue: 2 |
