YUSUF HAS HACİP İDEAL YÖNETİM MODELİ: ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI
Year 2025,
Volume: 16 Issue: 31, 274 - 300, 27.06.2025
Alper Tunga Şen
,
Erol Turan
,
Adem Özdemir
,
Deniz Kundakçı
,
Fatma Zehra Savi
Abstract
Yönetim, sosyal bilimler alanında en çok araştırılan konulardan biridir. Yönetim bilimi, çeşitli yönetim modellerinin sürekli olarak araştırıldığı ve bilim insanlarının daha iyi ve daha etkili çözümler elde etmeye çalıştığı geniş bir alan olması nedeniyle literatürde giderek daha fazla ilgi görmektedir. Ancak yeni yönetim modelleri geliştirmek için çalışma yapan araştırmacı sayısı azdır. Hem nitel hem de nicel yöntemlerin yer aldığı bu çalışma, Yusuf Has Hacip'in Kutadgu Bilig adlı eserinden yola çıkarak bir yönetim modeli ölçeği geliştirme girişimidir. Geliştirme aşamasında madde oluşturma, ölçek iyileştirme, Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA), Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ve doğrulama süreci olmak üzere çeşitli süreçler yürütülmüştür. Sonuçlar Yusuf Has Hacip (YHH) İdeal Yönetim Modeli Ölçeği' nin hukuk ve adalet, bilgelik, kader ve doyum ve mutluluk ve statü olmak üzere dört alt boyuta sahip olduğunu ortaya koymuştur. DFA analizi neticesinde ortaya çıkan uyum iyiliği indeksleri ise Chi-Square (CMIN)/Serbestlik Derecesi (SD)=1.678, Comparative Fit Index (CFI)=0.97, Root Mean Square Error of Approximation (RMSEA)=0.041, Standardized-Root Mean Square Residual (SRMR)=0.048 ve Goodness of Fit Index (GFI)=0.95 şeklinde sıralanabilir. Elde edilen bu değerler geliştirilen ölçeğin anlamsal ve yapısal geçerliliğinin kabul edildiğini göstermektedir.
References
- Adalıoğlu, H. H. (2013). Bir siyasetnâme olarak "Kutadgu Bilig". Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (34), 237-253.
- Adıyaman, C. (2022). Kutadgu Bilig’de hatırat unsurları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (26), 143-154.
- Ağbektaş, A., andKaragöz, Y. (2016). Yapısal eşitlik modellemesi ile yaşam memnuniyeti ölçeğinin geliştirilmesi; Sivas ili örneği. Bartin University Journal of Faculty of Economics andAdministrative Sciences, 7(13), 274-289.
- Ahn, M. J., Adamson, J. S., andDornbusch, D. (2004). From leaders to leadership: Managing change. Journal of Leadership andOrganizational Studies, 10(4), 112-123.
- Akçakaya, M. (2019) Türk-İslam tarihinde yönetim bilgeleri, Gazi Kitabevi.
- Anderson, J. C., and Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103(3), 411-423.
- Arat, R. R. (1993) Kutadgu Bilig, MEB İslam Ansiklopedisi.
- Arsal, S. M. (2014) Türk tarihi ve hukuk. Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Babailov, V., and Levchenko, I. (2022). Development of updated management concept. Technology Audit and Production Reserves, 1(4), 63-66.
- Büyükbalcı, P., Ertemsir, E., andBoukari, Z. (2020). Embracing product innovativeness in technology firms: The impact of management model principles, Technology Innovation Management Review, 10(12), 31-45.
- Büyükbaş, H., and Vargün, F. (2016). Kutadgu Bilig’de devlet yönetimi-hükümdar-adalet ilişkisi. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(4), 27-33.
- Büyüköztürk, Ş. (2014) Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (19. Basım). Pegem Akademi.
Camillus, J. C. (1996). Reinventing strategic planning. Strategy andLeadership, 24(3), 6-12.
- Can, M. (2023). Kutadgu Bilig’de ikincil edatlar. Türkbilig, 2023(45), 79-84.
- Costello, A. B., and Osborne, J. (2019). Best practices in exploratory factor analysis: Four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research, And Evaluation, 12(2), 131-146.
- Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16(3), 297-334.
- Cristobal, E., Flavian, C., and Guinaliu, M. (2007). Perceived e‐service quality (PeSQ) measurement validation and effects on consumer satisfaction and web site loyalty. Managing Service Quality: An International Journal, 17(3), 317-340.
- Çakan, V. (2017). Yusuf Hâs Hâcib’in Türk düşünce tarihi’ndeki yeri. International Journal of Eurasian Education and Culture, 2(2), 42-48.
- Çapık, C. (2014). Geçerlik ve güvenirlik çalişmalarinda doğrulayici faktör analizinin kullanimi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3), 196-205.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., and Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi.
- Dasgupta, M. (2019). Business model innovation: Responding to volatile business environment in the Indian banking industry. Journal of Asia-Pacific Business, 20(4), 260-280.
- Demirel, D. (2014). Kutadgu Bilig'de devlet yönetimi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-61.
DeVellis, F. R. (2016) Ölçek geliştirme- kuram ve uygulamalar. (Çev.) Tarık Totan, Nobel Yayınları.
- Dilaçar. A. (2003) Kutadgu Bilig incelemesi, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları.
Ercilasun, A. B. (2002) İlk müslüman Türk devletlerinde dil ve edebiyat, Türkler Yeni Türkiye Yayınları.
- Erdemir, E. (2018). Yönetim araştırmalarında ölçek kullanımı. Yönetim ve Organizasyon Araştırmaları Dergisi, 3(2), 5-32.
- Erkuş, A. (2012) Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme. Pegem Akademi Yayınları
- Fabrigar, L. R., Wegener, D. T., MacCallum, R. C., and Strahan, E. J. (1999). Evaluating the use of exploratory factor analysis in psychological research. Psychological Methods, 4(3), 272-299.
- Field, P. A. (2009) Discovering statistics using SPSS: And sex, drugs and rock'n'roll. Sage Publication.
Fornell, C., and Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
- Gürsoy-Naskali, E., and Eraslan, E. (2021). Kutadgu Bilig: Clauson’un nüshaların kökenine dair gözlemleri. Journal of Dil Araştırmaları, 15(29), 233-237.
- Hacıyeva, G., and Veliyev, E. (2019) Kutadgu Bilig’de devlet idareciliği stratejisi. (In)Yazılışının 950. Yılı Anısına Uluslararası Kutadgu Bilig ve Türk Dünyası Sempozyumu Bildiriler Kitabı. (eds). M. Fatih Kirişçioğlu vd. Ankara: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Yayını.
- Hair, J. F., Black, B., Babin, B., and Anderson, R. (2005), Multivariate data analysis (6th Edition), Pearson Education.
- Harry, W. (2006). History and HRM in the Central Asian states. Thunderbird International Business Review, 48(1), 39-53.
- Hartley, T. N. (2006). Management history: an umbrella model. Journal of Management History, 12(3), 278-292.
- Hooper, D., Joseph C. and Mullen, M. R. (2008) Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods 6 (1), 53 – 60.
- Hu, L. T., and Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
- Kafesoğlu, İ. (1977) Türk milli kültürü, Ötüken Yayınları.
- Kalyon, F. and Kalyon, A. (2019) Kutadgu Bilig’in Kahire nüshası ve Mısır millî kütüphanesinde bulunan Türkçe yazma eserlerin mahiyetleri, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Yazılışının 950. Yılı Anısına Uluslararası Kutadgu Bilig ve Türk Dünyası Sempozyumu.
- Karaman, Ö. F. (2020). “Kutadgu Bilig” ve “Prens” eserleri bağlamında Yusuf Has Hacib ile Machiavelli’nin siyasetname anlayışının incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(4), 2683-2692.
- Kaya, U. (2017). Kutadgu Bilig ve Yusuf Has Hacib’in eğitimle ilgili görüşleri. Düzce Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-26.
- Kline, P. (2014) An easy guide to factor analysis. Routledge.
- Kılıç, S. (2016). Cronbach'ın alfa güvenirlik katsayısı. Journal of Mood Disorders, 6(1), 47-48.
- Kırılmaz, H. (2020). Türkiye’nin demokratikleşme sürecinde bürokrasinin rolü: Tek-parti dönemi ve çok-partili sisteme geçiş. Bilig, (92), 1-28.
- Mert, A. (2017). Kutadgu Bilig nüshalarının eskicillik açısından karşılaştırılması. Bilig, (80), 179-215.
- Nunnally, J. C., and Bernstein, I. H. (1994) Psychometrictheory (3rd ed.). McGraw-Hill.
- Özdemir A., and Tan, F. Z. (2023). The impact of digital transformation on organizational agility. Nobel Bilimsel Yayınları. Ankara.
- Özden, M., and Günay, G. (2024). Kutadgu Bilig ve bilgi okuryazarlığı. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö14), 349-360.
- Pindur, W., Rogers, S. E., and Suk K., P. (1995). The history of management: a global perspective. Journal of Management History, 1(1), 59-77.
- Polat, S. (2015). Karahanlı devleti’nde eğitim faaliyetleri. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 1(1), 42-52.
- Preacher, K. J., and MacCallum, R. C. (2002). Exploratory factor analysis in behavior genetics research: Factor recovery with small sample sizes. Behavior Genetics, 32, 153-161.
- Reisinger, Y., andMavondo, F. (2007). Structural equation modeling: Critical issues and new developments. Journal of Travel andTourism Marketing, 21(4), 41-71.
- Robinson, J. P., Shaver, P. R., and Wrightsman, L. S. (1991). Criteria for scale selection and evaluation. Measures of Personality and Social Psychological Attitudes, 1(3), 1-16.
- Sümer, N. (2000) Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları 3(6), 49-74.
- Tabachnick, B. G. and Linda S. F. (2001) Using multivariate statistics. Pearson Education Company.
- Tarcan, E., Varol, E. S., Kantarcı, K., and Fırlar, T. (2012). A study on Kazakh academicians’ information technology acceptance. Bilig, 62, 205-230.
- Taş, İ. (2010) Kutadgu Bilig'in teorik yapısı. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(3), 1880-1897.
- Taşdelen, V. (2019). Kutadgu Bilig'in felsefi bağlamı. Milli Folklor, 16(124), 5-16.
- Temel, V. (2022) Sporda kendi kendine konuşma ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması The Journal of International Anatolia Sport Science, 7(1), 11-24.
- Terrill, W. A. (1965). Management organization and methods in Turkey. Human Organization, 24(1), 96-104.
- Thompson, B. (2006) Foundations of behavioral statistics: An insight-based approach. Guil ford Press.
- Uçar, E. (2019). Kutadgu Bilig’in kronolojik kaynakçası (1825-2018). Journal of Old Turkic Studies, 3(1), 139-239.
- Uluçay, Ç. (1977) İlk müslüman Türk devletleri, Milli Eğitim Basımevi.
- Yazıcı, N. (2006) İlk Türk- İslam devletleri tarihi. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
- Zawada, S. (2023) Considerations in the area of management: directions and currents. East African Scholars Journal of Economics, Business and Management, 6(8), 239-247.
YUSUF HAS HACIP'S IDEAL MANAGEMENT MODEL: SCALE DEVELOPMENT STUDY
Year 2025,
Volume: 16 Issue: 31, 274 - 300, 27.06.2025
Alper Tunga Şen
,
Erol Turan
,
Adem Özdemir
,
Deniz Kundakçı
,
Fatma Zehra Savi
Abstract
Management is one of the most researched subjects in social sciences. Management science is increasingly gaining attention in the literature because it is a broad field where various management models are constantly investigated, and scientists try to obtain better and more effective solutions. However, the number of researchers who carry out studies to develop new management models is low. This study, which includes both qualitative and quantitative methods, is an attempt to develop a management model scale based on Yusuf Has Hacip's work Kutadgu Bilig. Various processes were carried out during the development phase, including item generation, scale improvement, Exploratory Factor Analysis (EFA), Confirmatory Factor Analysis (CFA) and validation process. The results revealed that the Yusuf Has Hacip (YYH) Ideal Management Model Scale has four sub-dimensions: law and justice, wisdom, destiny and satisfaction and happiness and status. The goodness-of-fit indices obtained as a result of confirmatory factor analysis can be listed as Chi-Square (CMIN)/Degrees of Freedom (FD)=1.678, Comparative Fit Index (CFI)=0.97, Root Mean Square Error of Approximation (RMSEA)=0.041, Standardized-Root Mean Square Residual (SRMR)=0.048 and Goodness of Fit Index (GFI)=0.95. These obtained values show that the semantic and structural validity of the developed scale is accepted.
References
- Adalıoğlu, H. H. (2013). Bir siyasetnâme olarak "Kutadgu Bilig". Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (34), 237-253.
- Adıyaman, C. (2022). Kutadgu Bilig’de hatırat unsurları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (26), 143-154.
- Ağbektaş, A., andKaragöz, Y. (2016). Yapısal eşitlik modellemesi ile yaşam memnuniyeti ölçeğinin geliştirilmesi; Sivas ili örneği. Bartin University Journal of Faculty of Economics andAdministrative Sciences, 7(13), 274-289.
- Ahn, M. J., Adamson, J. S., andDornbusch, D. (2004). From leaders to leadership: Managing change. Journal of Leadership andOrganizational Studies, 10(4), 112-123.
- Akçakaya, M. (2019) Türk-İslam tarihinde yönetim bilgeleri, Gazi Kitabevi.
- Anderson, J. C., and Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103(3), 411-423.
- Arat, R. R. (1993) Kutadgu Bilig, MEB İslam Ansiklopedisi.
- Arsal, S. M. (2014) Türk tarihi ve hukuk. Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Babailov, V., and Levchenko, I. (2022). Development of updated management concept. Technology Audit and Production Reserves, 1(4), 63-66.
- Büyükbalcı, P., Ertemsir, E., andBoukari, Z. (2020). Embracing product innovativeness in technology firms: The impact of management model principles, Technology Innovation Management Review, 10(12), 31-45.
- Büyükbaş, H., and Vargün, F. (2016). Kutadgu Bilig’de devlet yönetimi-hükümdar-adalet ilişkisi. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(4), 27-33.
- Büyüköztürk, Ş. (2014) Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (19. Basım). Pegem Akademi.
Camillus, J. C. (1996). Reinventing strategic planning. Strategy andLeadership, 24(3), 6-12.
- Can, M. (2023). Kutadgu Bilig’de ikincil edatlar. Türkbilig, 2023(45), 79-84.
- Costello, A. B., and Osborne, J. (2019). Best practices in exploratory factor analysis: Four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research, And Evaluation, 12(2), 131-146.
- Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16(3), 297-334.
- Cristobal, E., Flavian, C., and Guinaliu, M. (2007). Perceived e‐service quality (PeSQ) measurement validation and effects on consumer satisfaction and web site loyalty. Managing Service Quality: An International Journal, 17(3), 317-340.
- Çakan, V. (2017). Yusuf Hâs Hâcib’in Türk düşünce tarihi’ndeki yeri. International Journal of Eurasian Education and Culture, 2(2), 42-48.
- Çapık, C. (2014). Geçerlik ve güvenirlik çalişmalarinda doğrulayici faktör analizinin kullanimi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3), 196-205.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., and Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi.
- Dasgupta, M. (2019). Business model innovation: Responding to volatile business environment in the Indian banking industry. Journal of Asia-Pacific Business, 20(4), 260-280.
- Demirel, D. (2014). Kutadgu Bilig'de devlet yönetimi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-61.
DeVellis, F. R. (2016) Ölçek geliştirme- kuram ve uygulamalar. (Çev.) Tarık Totan, Nobel Yayınları.
- Dilaçar. A. (2003) Kutadgu Bilig incelemesi, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları.
Ercilasun, A. B. (2002) İlk müslüman Türk devletlerinde dil ve edebiyat, Türkler Yeni Türkiye Yayınları.
- Erdemir, E. (2018). Yönetim araştırmalarında ölçek kullanımı. Yönetim ve Organizasyon Araştırmaları Dergisi, 3(2), 5-32.
- Erkuş, A. (2012) Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme. Pegem Akademi Yayınları
- Fabrigar, L. R., Wegener, D. T., MacCallum, R. C., and Strahan, E. J. (1999). Evaluating the use of exploratory factor analysis in psychological research. Psychological Methods, 4(3), 272-299.
- Field, P. A. (2009) Discovering statistics using SPSS: And sex, drugs and rock'n'roll. Sage Publication.
Fornell, C., and Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
- Gürsoy-Naskali, E., and Eraslan, E. (2021). Kutadgu Bilig: Clauson’un nüshaların kökenine dair gözlemleri. Journal of Dil Araştırmaları, 15(29), 233-237.
- Hacıyeva, G., and Veliyev, E. (2019) Kutadgu Bilig’de devlet idareciliği stratejisi. (In)Yazılışının 950. Yılı Anısına Uluslararası Kutadgu Bilig ve Türk Dünyası Sempozyumu Bildiriler Kitabı. (eds). M. Fatih Kirişçioğlu vd. Ankara: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Yayını.
- Hair, J. F., Black, B., Babin, B., and Anderson, R. (2005), Multivariate data analysis (6th Edition), Pearson Education.
- Harry, W. (2006). History and HRM in the Central Asian states. Thunderbird International Business Review, 48(1), 39-53.
- Hartley, T. N. (2006). Management history: an umbrella model. Journal of Management History, 12(3), 278-292.
- Hooper, D., Joseph C. and Mullen, M. R. (2008) Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods 6 (1), 53 – 60.
- Hu, L. T., and Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
- Kafesoğlu, İ. (1977) Türk milli kültürü, Ötüken Yayınları.
- Kalyon, F. and Kalyon, A. (2019) Kutadgu Bilig’in Kahire nüshası ve Mısır millî kütüphanesinde bulunan Türkçe yazma eserlerin mahiyetleri, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Yazılışının 950. Yılı Anısına Uluslararası Kutadgu Bilig ve Türk Dünyası Sempozyumu.
- Karaman, Ö. F. (2020). “Kutadgu Bilig” ve “Prens” eserleri bağlamında Yusuf Has Hacib ile Machiavelli’nin siyasetname anlayışının incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(4), 2683-2692.
- Kaya, U. (2017). Kutadgu Bilig ve Yusuf Has Hacib’in eğitimle ilgili görüşleri. Düzce Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-26.
- Kline, P. (2014) An easy guide to factor analysis. Routledge.
- Kılıç, S. (2016). Cronbach'ın alfa güvenirlik katsayısı. Journal of Mood Disorders, 6(1), 47-48.
- Kırılmaz, H. (2020). Türkiye’nin demokratikleşme sürecinde bürokrasinin rolü: Tek-parti dönemi ve çok-partili sisteme geçiş. Bilig, (92), 1-28.
- Mert, A. (2017). Kutadgu Bilig nüshalarının eskicillik açısından karşılaştırılması. Bilig, (80), 179-215.
- Nunnally, J. C., and Bernstein, I. H. (1994) Psychometrictheory (3rd ed.). McGraw-Hill.
- Özdemir A., and Tan, F. Z. (2023). The impact of digital transformation on organizational agility. Nobel Bilimsel Yayınları. Ankara.
- Özden, M., and Günay, G. (2024). Kutadgu Bilig ve bilgi okuryazarlığı. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö14), 349-360.
- Pindur, W., Rogers, S. E., and Suk K., P. (1995). The history of management: a global perspective. Journal of Management History, 1(1), 59-77.
- Polat, S. (2015). Karahanlı devleti’nde eğitim faaliyetleri. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 1(1), 42-52.
- Preacher, K. J., and MacCallum, R. C. (2002). Exploratory factor analysis in behavior genetics research: Factor recovery with small sample sizes. Behavior Genetics, 32, 153-161.
- Reisinger, Y., andMavondo, F. (2007). Structural equation modeling: Critical issues and new developments. Journal of Travel andTourism Marketing, 21(4), 41-71.
- Robinson, J. P., Shaver, P. R., and Wrightsman, L. S. (1991). Criteria for scale selection and evaluation. Measures of Personality and Social Psychological Attitudes, 1(3), 1-16.
- Sümer, N. (2000) Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları 3(6), 49-74.
- Tabachnick, B. G. and Linda S. F. (2001) Using multivariate statistics. Pearson Education Company.
- Tarcan, E., Varol, E. S., Kantarcı, K., and Fırlar, T. (2012). A study on Kazakh academicians’ information technology acceptance. Bilig, 62, 205-230.
- Taş, İ. (2010) Kutadgu Bilig'in teorik yapısı. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(3), 1880-1897.
- Taşdelen, V. (2019). Kutadgu Bilig'in felsefi bağlamı. Milli Folklor, 16(124), 5-16.
- Temel, V. (2022) Sporda kendi kendine konuşma ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması The Journal of International Anatolia Sport Science, 7(1), 11-24.
- Terrill, W. A. (1965). Management organization and methods in Turkey. Human Organization, 24(1), 96-104.
- Thompson, B. (2006) Foundations of behavioral statistics: An insight-based approach. Guil ford Press.
- Uçar, E. (2019). Kutadgu Bilig’in kronolojik kaynakçası (1825-2018). Journal of Old Turkic Studies, 3(1), 139-239.
- Uluçay, Ç. (1977) İlk müslüman Türk devletleri, Milli Eğitim Basımevi.
- Yazıcı, N. (2006) İlk Türk- İslam devletleri tarihi. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
- Zawada, S. (2023) Considerations in the area of management: directions and currents. East African Scholars Journal of Economics, Business and Management, 6(8), 239-247.