Illumination Features Of Mushaf-i Sharif With Inventory Number Al-Qurʾān- Bsb Cod.Arab.1 In The Bavarian State Library
Abstract
The art of illumination, which is an important branch of Islamic arts dating back to Central Asia and an integral part of the art of calligraphy, is the decoration of manuscript books, edicts, hüsn-i hat plates, etc. with stylized or semi-stylized motifs using gold and paints of various colors. Among the manuscripts, the most dense and finest pages with illumination are the Mushaf-i Sharifs. The zahriye, serlevha, sûrah heads, hatime page, roses and stops of the Mushaf-i Sharifs were decorated with illumination examples of unique delicacy and beauty in line with the decoration style of the period. This research is a descriptive study in survey model. The aim of this study was to examine the illuminated pages of the Mushaf-i Sharif in the Bavarian State Library under the inventory number Al-Qurʾān- BSB Cod.arab.1. For this purpose, the technical, motif, color and composition characteristics of the illuminated areas were examined to document their current state, and one-to-one drawings of the patterns were made. The binding characteristics of the Mushaf were determined, but drawings could not be made because the pattern could not be clearly distinguished. As a result, the Mushaf's zahriye, serlevha, and hatime pages, as well as the sûrah heads, roses, and stops, are decorated and reflect the decoration style of the period. Geometric ornamentation and rumi style are applied in the ornaments inside the Mushaf. Gold is predominant in the ornaments, and colors such as red, white, black, sulyen, green, dark blue, light blue, and orange are also used. It has been determined that the munhani style painting style applied in the sûrah head decorations, whose grounds are left in paper color, is similar to the “Sandal” style attributed to the 14th century Mamluk artist Abu Bakr, who is known as Sandal.
References
- Aksoy, Z. D. (2014). İlhanlı ve Memlük etkileşiminde XIV. yüzyıl Anadolu Türk tezhip sanatı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 265-280.
- Çetintaş, V. ve Karaöz, B. (2008). Günümüzde Türk tezhip ve minyatür sanatı uygulamalarının farklı kültürlerle karşılaştırılması. F. Akpınarlı, A. Soysaldı, H. S. Ortaç, F. N. Başaran, M. Büyükyazıcı (Ed.) Gazi Üniversitesi I. Ulusal El Sanatları Sempozyumu kitabı içinde (ss.71-77). Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Detseli, N. ve Baysal, A. F. (2019). Rodos’ta 1455 tarihli bir Mushafın tezhipleri ve bulut motifi. Sanat Tarihi Dergisi, 28(2), 437-453.
- Güney, G. (2013). Memlük dönemi müzehhibi Ebu Bekir’e atf edilen tezyinat grubuna ilişkin bir değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (28), 132-136.
- Kafalıer Dönmez, A. (2021). Geometri ve matematik bağlamında tezhip sanatının anlam boyutu. Lale Kültür Sanat ve Medeniyet Dergisi, 2(3), 62-71.
- Temurçin, N. G. (2016). Memlük dönemi tezhip sanatının incelenerek günümüz tezhip sanatında yorumlanması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar üniversitesi, İstanbul.
- Tanındı, Z. (2015). Başlangıcından Osmanlı’ya tezhip sanatı, A.R. Özcan (Ed) içinde, Hat ve tezhip sanatı, (s. 243-282), Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayını.
- Tanındı, Z. (2016). Kur’ani Elyazmalarda tezhip sanatı ve tezyini desenler, M. Farhad, S. Rettig (Ed.) Kur’an sanatı, içinde (ss.99-117). İstanbul: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
- Üçer, M. (2016). Türk tezhip sanatında çağdaş yaklaşımlar. O. Kunduracı, A. Aytaç (Ed.) IV. Uluslararası Türk Sanatları, Tarihi ve Folkloru Kongresi/Sanat etkinlikleri kitabı içinde (ss. 325-330). Konya.
- Görsel Kaynaklar https://www.digitale-sammlungen.de/en/details/bsb00040328 adrese 19.04.2023 tarihinde erişim sağlanmıştır.
BAVYERA DEVLET KÜTÜPHANESİ’NDE BULUNAN AL-QURʾĀN- BSB COD.ARAB.1 ENVANTER NUMARALI MUSHAF-I ŞERİF’İN TEZHİP ÖZELLİKLERİ
Abstract
Tarihi Orta Asya’ya dayanan İslâm sanatlarının önemli bir kolu ve hat sanatının bütünleyicisi olan tezhip sanatı, altın ve çeşitli renklerdeki boyalar kullanılarak, stilize yahut yarı stilize motiflerle elyazması kitaplara, fermanlara, hüsn-i hat levhalara vd. yapılan bezemelere denilmektedir. Yazma eserlerin içerisinde, en yoğun ve en ince müzehhebli sayfalar ise Mushaf-ı Şerif’lerde görülmektedir. Mushaf-ı Şerif’lerin zahriye, serlevha, sûrebaşları, hatime sayfası, gülleri ve durakları dönem bezeme üslûbu doğrultusunda eşsiz incelik ve güzellikte tezhip örnekleriyle bezenmiştir. Bu araştırma, tarama modelinde bir betimleme çalışmasıdır. Araştırmada, Bavyera Devlet Kütüphanesi’nde Al-Qurʾān- BSB Cod.arab.1 envanter numarasıyla açık erişimde yer alan Mushaf-ı Şerif’in müzehhep sayfalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda tezhipli alanların teknik, motif, renk ve kompozisyon özellikleri incelenerek bugünkü durumu belgelenmeye çalışılmış, desenlerin bire bir çizimleri yapılmıştır. Mushaf’ın cild özellikleri belirlenmiş ancak desen net biçimde seçilemediğinden çizimleri yapılamamıştır. Sonuç olarak, Mushaf’ın zahriye, serlevha, sûrebaşları, hatime sayfası, gülleri ve durakları müzehhep olup dönem bezeme üslûbunu yansıtmaktadır. Mushaf’ın içinde yer alan bezemeler geometrik bezeme ve rumi üslûptadır. Bezemelerde altın hâkim olup kırmızı, beyaz, siyah, sülyen, yeşil, lacivert, açık mavi, turuncu gibi renkler kullanılmıştır. Sûrebaşı bezemelerinde uygulanan zeminleri kâğıt renginde bırakılmış münhani üslûplu boyama tarzı ile 14. yüzyıl Memlük sanatçısı Sandal ismiyle anılan Ebu Bekir’e atfedilen “Sandal” üslûbuyla benzerlikler gösterdiği tespit edilmiştir.
References
- Aksoy, Z. D. (2014). İlhanlı ve Memlük etkileşiminde XIV. yüzyıl Anadolu Türk tezhip sanatı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 265-280.
- Çetintaş, V. ve Karaöz, B. (2008). Günümüzde Türk tezhip ve minyatür sanatı uygulamalarının farklı kültürlerle karşılaştırılması. F. Akpınarlı, A. Soysaldı, H. S. Ortaç, F. N. Başaran, M. Büyükyazıcı (Ed.) Gazi Üniversitesi I. Ulusal El Sanatları Sempozyumu kitabı içinde (ss.71-77). Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Detseli, N. ve Baysal, A. F. (2019). Rodos’ta 1455 tarihli bir Mushafın tezhipleri ve bulut motifi. Sanat Tarihi Dergisi, 28(2), 437-453.
- Güney, G. (2013). Memlük dönemi müzehhibi Ebu Bekir’e atf edilen tezyinat grubuna ilişkin bir değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (28), 132-136.
- Kafalıer Dönmez, A. (2021). Geometri ve matematik bağlamında tezhip sanatının anlam boyutu. Lale Kültür Sanat ve Medeniyet Dergisi, 2(3), 62-71.
- Temurçin, N. G. (2016). Memlük dönemi tezhip sanatının incelenerek günümüz tezhip sanatında yorumlanması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar üniversitesi, İstanbul.
- Tanındı, Z. (2015). Başlangıcından Osmanlı’ya tezhip sanatı, A.R. Özcan (Ed) içinde, Hat ve tezhip sanatı, (s. 243-282), Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayını.
- Tanındı, Z. (2016). Kur’ani Elyazmalarda tezhip sanatı ve tezyini desenler, M. Farhad, S. Rettig (Ed.) Kur’an sanatı, içinde (ss.99-117). İstanbul: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
- Üçer, M. (2016). Türk tezhip sanatında çağdaş yaklaşımlar. O. Kunduracı, A. Aytaç (Ed.) IV. Uluslararası Türk Sanatları, Tarihi ve Folkloru Kongresi/Sanat etkinlikleri kitabı içinde (ss. 325-330). Konya.
- Görsel Kaynaklar https://www.digitale-sammlungen.de/en/details/bsb00040328 adrese 19.04.2023 tarihinde erişim sağlanmıştır.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Ornamentation |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | June 20, 2025 |
| Submission Date | December 2, 2024 |
| Acceptance Date | April 14, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Issue: 35 |
- Article Files