Research Article
BibTex RIS Cite

Yapay Zeka Teknolojilerinin Eğitimde Kullanılması: Öğretmen Değerlendirmeleri

Year 2025, Volume: 7 Issue: 2, 167 - 191, 31.07.2025

Vildan Ateş , Tuğba Ayşegül Dişlioğlu , Tunç Durmuş Medeni

Abstract

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin yapay zekâ teknolojilerinin (YZT) eğitimde kullanılmasına yönelik düşüncelerini ve bu kullanımın potansiyel olumlu ve olumsuz etkilerini ortaya koymaktır. Nitel araştırma yöntemi tercih edilmiş ve dokuz farklı branştan 13 katılımcı (öğretmen) ile 18-24 Ekim 2024 tarihleri arasında görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı yarı yapılandırılmış görüşme formu olup katılımcılara 12 soru sorulmuştur. Görüşmeler sonucu elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda YZT’nin eğitimde kullanılması ile ilgili belirsizlikler ve endişeler olsa da, öğretmenlerin çoğunluğunun yapay zekânın (YZ) eğitimde kullanılmasına olumlu yaklaştıkları görülmüştür. Diğer taraftan bu teknolojinin dikkatle kullanılması gerektiğini düşündükleri ortaya çıkmıştır. Ders anlatımı, içerik geliştirme, öğrenci takibi, rehberlik, iletişim ve yabancı dilden çeviri gibi öğretmenin görevlerini YZT’nin yapabileceğini ifade etmişlerdir. Öğretmenler YZT’nin eğitimde kullanılmasında en fazla olumsuz etkilenecek öğenin öğrenci olduğunu vurgulamışlardır. Ayrıca öğretmenler YZT hakkında daha fazla bilgi edinmeleri ve eğitim almaları durumunda, bu teknolojinin eğitimde daha etkin bir şekilde kullanılabileceğini de düşünmektedirler. Çalışmanın sonunda öğretmenlere ve karar vericilere yönelik bazı öneriler sunulmuştur.

Keywords

Yapay zekâ yapay zekâ teknolojileri öğretmenler eğitim

References

  • Al-Furaih, S. A., & Al-Awidi, H. M. (2020). Teachers’ change readiness for the adoption of smartphone technology: Personal concerns and technological competency. Technology, Knowledge and Learning, 25, 409-432.
  • Altun, E. (2024). Yapay zekâ ve pedagoji: eğitimde fırsatlar ve zorluklar. Dijital Teknolojiler ve Eğitim Dergisi, 3(1), 80-95.
  • Álvarez-Herrero, J. F. (2024). Opinion of Spanish teachers about artificial intelligence and its use in education. In IoT, AI, and ICT for Educational Applications: Technologies to Enable Education for All, 163-172. Cham: Springer Nature Switzerland.
  • Arslan, K. (2020). Eğitimde yapay zekâ ve uygulamalar. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11 (1), 71-88.
  • Ayanwale, M. A., Sanusi, I. T., Adelana, O. P., Aruleba, K. D., & Oyelere, S. S. (2022). Teachers’ readiness and intention to teach artificial intelligence in schools. Computers and Education: Artificial Intelligence, 3, 100099.
  • Baidoo-Anu, D., & Ansah, L. O. (2023). Education in the era of generative artificial intelligence (AI): Understanding the potential benefits of ChatGPT in promoting teaching and learning. Journal of AI, 7(1), 52-62.
  • Bayraktar, B., Gülderen, S., Akça, S., & Serin, E. (2023). Yapay zekâ teknolojilerinin eğitimde kullanımına yönelik öğretmen görüşleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(11), 2012- 2030.
  • Berendt, B., Littlejohn, A., & Blakemore, M. (2020). AI in education: Learner choice and fundamental rights. Learning, Media and Technology, 45(3), 312,324.
  • Bozkurt, A., Junhong, X., Lambert, S., Pazurek, A., Crompton, H., Koseoglu, S., ... & Romero-Hall, E. (2023). Speculative futures on ChatGPT and generative artificial intelligence (AI): A collective reflection from the educational landscape. Asian Journal of Distance Education, 18(1), 53-130.
  • Chounta, I. A., Bardone, E., Raudsep, A., & Pedaste, M. (2022). Exploring teachers’ perceptions of artificial intelligence as a tool to support their practice in Estonian K- 12 education. International Journal of Artificial Intelligence in Education, 32(3), 725- 755.
  • Coşkun, F., & Gülleroğlu, H. D. (2021). Yapay zekâ nın tarih içindeki gelişimi ve eğitimde kullanılması. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 54(3), 947,966.
  • Çetin, M., & Aktaş, A. (2021). Yapay zekâ ve eğitimde gelecek senaryoları. OPUS International Journal of Society Researches, 18(Eğitim Bilimleri Özel Sayısı), 4225,4268.
  • Dülger, E. D., & Gümüşeli, A. İ. (2023). Okul müdürleri ve öğretmenlerin eğitimde yapay zekâ kullanılmasına ilişkin görüşleri. ISPEC International Journal of Social Sciences & Humanities, 7(1), 133,153.
  • Farrokhnia, M., Banihashem, S. K., Noroozi, O., & Wals, A. (2024). A SWOT analysis of ChatGPT: Implications for educational practice and research. Innovations in Education and Teaching International, 61(3), 460-474.
  • Gillani, N., Eynon, R., Chiabaut, C., & Finkel, K. (2023). Unpacking the “Black Box” of AI in education. Educational Technology & Society, 26(1), 99,111.
  • Grassini, S. (2023). Shaping the future of education: exploring the potential and consequences of AI and ChatGPT in educational settings. Education Sciences, 13(7), 692.
  • Guilherme, A. (2019). AI and education: the importance of teacher and student relations. AI & society, 34, 47,54.
  • Harry, A., & Sayudin, S. (2023). Role of AI in Education. Interdisciplinary Journal and Humanity (INJURITY), 2(3), 260,268.
  • Ipek, Z. H., Gözüm, A. C. I., Papadakis, S., & Kalogiannakis, M. (2023). Educational applications of ChatGPT, an AI system: A systematic review research, Educational Process, 12 (3), 26-55.
  • İşler, B., & Kılıç, M. (2021). Eğitimde yapay zekâ kullanimi ve gelişimi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 5(1), 1-11.
  • Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44,6.
  • Köse, B. B., Radıf, H., Uyar, B., Baysal, İ., & Demirci, N. (2024). Öğretmen Görüşlerine Göre Eğitimde Yapay Zekâ nın Önemi. Journal of Social, Humanities And Administrative Sciences (Joshas), 9(71), 4203,4209.
  • Kurshumova, D. A. (2024). A snapshot of Bulgarian school teachers’ familiarity with, use of, and opinions on artificial intelligence at the threshold of its incorporation into the educational process. Discover Education, 3(1), 1-16.
  • Lindner, A., & Berges, M. (2020, October). Can you explain AI to me? Teachers’ pre- concepts about Artificial Intelligence. In 2020 IEEE Frontiers in education conference (FIE) (pp. 1-9). IEEE.
  • Limna, P., Jakwatanatham, S., Siripipattanakul, S., Kaewpuang, P., & Sriboonruang, P. (2022). A review of artificial intelligence (AI) in education during the digital era. Advance Knowledge for Executives, 1(1), 1,9.
  • Nazaretsky, T., Ariely, M., Cukurova, M., & Alexandron, G. (2022). Teachers' trust in AI‐ powered educational technology and a professional development program to improve it. British Journal of Educational Technology, 53(4), 914-931.
  • Nikolopoulou, K., Gialamas, V., Lavidas, K., & Komis, V. (2021). Teachers’ readiness to adopt mobile learning in classrooms: A study in Greece. Technology, Knowledge and Learning, 26(1), 53-77.
  • ÖBA, 2022 Yapay Zekâ Uygulamaları Kursu https://www.oba.gov.tr/egitim/detay/yapay- zekâ -uygulamalari-kursu-601/
  • Özer, S., Sancar Yazıcı, A., Akgül, S., & Yıldırım, A. (2023). Okullarda yapay zekâ kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(10), 1776–1794.
  • Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323- 343.
  • Queiroz, V., Simonette, M., & Spina, E. (2022). Artificial intelligence and education: myth and facts. In EDULEARN22 Proceedings (pp. 996-1001). IATED.
  • Schiff, D. (2022). Education for AI, not AI for education: The role of education and ethics in national AI policy strategies. International Journal of Artificial Intelligence in Education, 32(3), 527,563.
  • Sanusi, I. T., Oyelere, S. S., & Omidiora, J. O. (2022). Exploring teachers' preconceptions of teaching machine learning in high school: A preliminary insight from Africa. Computers and Education Open, 3, 100072.
  • Selwyn, N. (2022). The future of AI and education: Some cautionary notes. European Journal of Education, 57(4), 620-631.
  • Seyrek, M., Yıldız, S., Emeksiz, H., Şahin, A., & Türkmen, M. T. (2024). Öğretmenlerin Eğitimde Yapay Zekâ Kullanımına Yönelik Algıları. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 11(106), 845,856.
  • Sontay, G., Kazancı, Y., & Karamustafaoğlu, O. (2024). Öğretimde yapay zekâ uygulamaları hakkında sınıf öğretmenleri ne düşünüyor? İstanbul Eğitim Dergisi, 1(1), 98-120.
  • Tektaş, M., Tektaş, N., Onat, N., Gökmen, G., Koçyiğit, A. G. D. G., & Akıncı, A. G. D. T. Ç. Web Tabanlı Yapay Zekâ Teknikleri Eğitim Sımülatörlerinin Hazırlanması (Proje No: Fen-E-050608-138).
  • WEF (2024). Governance in the Age of Generative AI: A 360° Approach for Resilient Policy and Regulation. https://www.weforum.org/publications/governance-in-the- age-of-generative-ai/
  • Wikipedia. (nd.). The Oregan Trail (Series) https://en.wikipedia.org/wiki/The_Oregon_Trail_(series)
  • YEGİTEK, 2024. Eğitimde Kullanilan Yapay Zekâ Araçlari: Öğretmen El Kitabi, https://yegitek.meb.gov.tr/www/egitimde,kullanilan,yapay,zek,araclari,ogretmen,el, kitabi,yayimlandi/icerik/3631
  • Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112), 7-17.
  • Yue, M., Jong, M. S. Y., & Ng, D. T. K. (2024). Understanding K–12 teachers’ technological pedagogical content knowledge readiness and attitudes toward artificial intelligence education. Education and Information Technologies, 1-32.
  • Zhai, X., Chu, X., Chai, C. S., Jong, M. S. Y., Istenic, A., Spector, M., ... & Li, Y. (2021). A Review of Artificial Intelligence (AI) in Education from 2010 to 2020. Complexity, 2021(1), 8812542.
  • Zhang, C., Schießl, J., Plößl, L., Hofmann, F., & Gläser-Zikuda, M. (2023). Acceptance of artificial intelligence among pre-service teachers: a multigroup analysis. International Journal of Educational Technology in Higher Education, 20(1), 49.
  • Zhang, K., & Aslan, A. B. (2021). AI technologies for education: Recent research & future directions. Computers and Education: Artificial Intelligence, 2, 100025.

Year 2025, Volume: 7 Issue: 2, 167 - 191, 31.07.2025

Vildan Ateş , Tuğba Ayşegül Dişlioğlu , Tunç Durmuş Medeni

Abstract

References

  • Al-Furaih, S. A., & Al-Awidi, H. M. (2020). Teachers’ change readiness for the adoption of smartphone technology: Personal concerns and technological competency. Technology, Knowledge and Learning, 25, 409-432.
  • Altun, E. (2024). Yapay zekâ ve pedagoji: eğitimde fırsatlar ve zorluklar. Dijital Teknolojiler ve Eğitim Dergisi, 3(1), 80-95.
  • Álvarez-Herrero, J. F. (2024). Opinion of Spanish teachers about artificial intelligence and its use in education. In IoT, AI, and ICT for Educational Applications: Technologies to Enable Education for All, 163-172. Cham: Springer Nature Switzerland.
  • Arslan, K. (2020). Eğitimde yapay zekâ ve uygulamalar. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11 (1), 71-88.
  • Ayanwale, M. A., Sanusi, I. T., Adelana, O. P., Aruleba, K. D., & Oyelere, S. S. (2022). Teachers’ readiness and intention to teach artificial intelligence in schools. Computers and Education: Artificial Intelligence, 3, 100099.
  • Baidoo-Anu, D., & Ansah, L. O. (2023). Education in the era of generative artificial intelligence (AI): Understanding the potential benefits of ChatGPT in promoting teaching and learning. Journal of AI, 7(1), 52-62.
  • Bayraktar, B., Gülderen, S., Akça, S., & Serin, E. (2023). Yapay zekâ teknolojilerinin eğitimde kullanımına yönelik öğretmen görüşleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(11), 2012- 2030.
  • Berendt, B., Littlejohn, A., & Blakemore, M. (2020). AI in education: Learner choice and fundamental rights. Learning, Media and Technology, 45(3), 312,324.
  • Bozkurt, A., Junhong, X., Lambert, S., Pazurek, A., Crompton, H., Koseoglu, S., ... & Romero-Hall, E. (2023). Speculative futures on ChatGPT and generative artificial intelligence (AI): A collective reflection from the educational landscape. Asian Journal of Distance Education, 18(1), 53-130.
  • Chounta, I. A., Bardone, E., Raudsep, A., & Pedaste, M. (2022). Exploring teachers’ perceptions of artificial intelligence as a tool to support their practice in Estonian K- 12 education. International Journal of Artificial Intelligence in Education, 32(3), 725- 755.
  • Coşkun, F., & Gülleroğlu, H. D. (2021). Yapay zekâ nın tarih içindeki gelişimi ve eğitimde kullanılması. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 54(3), 947,966.
  • Çetin, M., & Aktaş, A. (2021). Yapay zekâ ve eğitimde gelecek senaryoları. OPUS International Journal of Society Researches, 18(Eğitim Bilimleri Özel Sayısı), 4225,4268.
  • Dülger, E. D., & Gümüşeli, A. İ. (2023). Okul müdürleri ve öğretmenlerin eğitimde yapay zekâ kullanılmasına ilişkin görüşleri. ISPEC International Journal of Social Sciences & Humanities, 7(1), 133,153.
  • Farrokhnia, M., Banihashem, S. K., Noroozi, O., & Wals, A. (2024). A SWOT analysis of ChatGPT: Implications for educational practice and research. Innovations in Education and Teaching International, 61(3), 460-474.
  • Gillani, N., Eynon, R., Chiabaut, C., & Finkel, K. (2023). Unpacking the “Black Box” of AI in education. Educational Technology & Society, 26(1), 99,111.
  • Grassini, S. (2023). Shaping the future of education: exploring the potential and consequences of AI and ChatGPT in educational settings. Education Sciences, 13(7), 692.
  • Guilherme, A. (2019). AI and education: the importance of teacher and student relations. AI & society, 34, 47,54.
  • Harry, A., & Sayudin, S. (2023). Role of AI in Education. Interdisciplinary Journal and Humanity (INJURITY), 2(3), 260,268.
  • Ipek, Z. H., Gözüm, A. C. I., Papadakis, S., & Kalogiannakis, M. (2023). Educational applications of ChatGPT, an AI system: A systematic review research, Educational Process, 12 (3), 26-55.
  • İşler, B., & Kılıç, M. (2021). Eğitimde yapay zekâ kullanimi ve gelişimi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 5(1), 1-11.
  • Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44,6.
  • Köse, B. B., Radıf, H., Uyar, B., Baysal, İ., & Demirci, N. (2024). Öğretmen Görüşlerine Göre Eğitimde Yapay Zekâ nın Önemi. Journal of Social, Humanities And Administrative Sciences (Joshas), 9(71), 4203,4209.
  • Kurshumova, D. A. (2024). A snapshot of Bulgarian school teachers’ familiarity with, use of, and opinions on artificial intelligence at the threshold of its incorporation into the educational process. Discover Education, 3(1), 1-16.
  • Lindner, A., & Berges, M. (2020, October). Can you explain AI to me? Teachers’ pre- concepts about Artificial Intelligence. In 2020 IEEE Frontiers in education conference (FIE) (pp. 1-9). IEEE.
  • Limna, P., Jakwatanatham, S., Siripipattanakul, S., Kaewpuang, P., & Sriboonruang, P. (2022). A review of artificial intelligence (AI) in education during the digital era. Advance Knowledge for Executives, 1(1), 1,9.
  • Nazaretsky, T., Ariely, M., Cukurova, M., & Alexandron, G. (2022). Teachers' trust in AI‐ powered educational technology and a professional development program to improve it. British Journal of Educational Technology, 53(4), 914-931.
  • Nikolopoulou, K., Gialamas, V., Lavidas, K., & Komis, V. (2021). Teachers’ readiness to adopt mobile learning in classrooms: A study in Greece. Technology, Knowledge and Learning, 26(1), 53-77.
  • ÖBA, 2022 Yapay Zekâ Uygulamaları Kursu https://www.oba.gov.tr/egitim/detay/yapay- zekâ -uygulamalari-kursu-601/
  • Özer, S., Sancar Yazıcı, A., Akgül, S., & Yıldırım, A. (2023). Okullarda yapay zekâ kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(10), 1776–1794.
  • Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323- 343.
  • Queiroz, V., Simonette, M., & Spina, E. (2022). Artificial intelligence and education: myth and facts. In EDULEARN22 Proceedings (pp. 996-1001). IATED.
  • Schiff, D. (2022). Education for AI, not AI for education: The role of education and ethics in national AI policy strategies. International Journal of Artificial Intelligence in Education, 32(3), 527,563.
  • Sanusi, I. T., Oyelere, S. S., & Omidiora, J. O. (2022). Exploring teachers' preconceptions of teaching machine learning in high school: A preliminary insight from Africa. Computers and Education Open, 3, 100072.
  • Selwyn, N. (2022). The future of AI and education: Some cautionary notes. European Journal of Education, 57(4), 620-631.
  • Seyrek, M., Yıldız, S., Emeksiz, H., Şahin, A., & Türkmen, M. T. (2024). Öğretmenlerin Eğitimde Yapay Zekâ Kullanımına Yönelik Algıları. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 11(106), 845,856.
  • Sontay, G., Kazancı, Y., & Karamustafaoğlu, O. (2024). Öğretimde yapay zekâ uygulamaları hakkında sınıf öğretmenleri ne düşünüyor? İstanbul Eğitim Dergisi, 1(1), 98-120.
  • Tektaş, M., Tektaş, N., Onat, N., Gökmen, G., Koçyiğit, A. G. D. G., & Akıncı, A. G. D. T. Ç. Web Tabanlı Yapay Zekâ Teknikleri Eğitim Sımülatörlerinin Hazırlanması (Proje No: Fen-E-050608-138).
  • WEF (2024). Governance in the Age of Generative AI: A 360° Approach for Resilient Policy and Regulation. https://www.weforum.org/publications/governance-in-the- age-of-generative-ai/
  • Wikipedia. (nd.). The Oregan Trail (Series) https://en.wikipedia.org/wiki/The_Oregon_Trail_(series)
  • YEGİTEK, 2024. Eğitimde Kullanilan Yapay Zekâ Araçlari: Öğretmen El Kitabi, https://yegitek.meb.gov.tr/www/egitimde,kullanilan,yapay,zek,araclari,ogretmen,el, kitabi,yayimlandi/icerik/3631
  • Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112), 7-17.
  • Yue, M., Jong, M. S. Y., & Ng, D. T. K. (2024). Understanding K–12 teachers’ technological pedagogical content knowledge readiness and attitudes toward artificial intelligence education. Education and Information Technologies, 1-32.
  • Zhai, X., Chu, X., Chai, C. S., Jong, M. S. Y., Istenic, A., Spector, M., ... & Li, Y. (2021). A Review of Artificial Intelligence (AI) in Education from 2010 to 2020. Complexity, 2021(1), 8812542.
  • Zhang, C., Schießl, J., Plößl, L., Hofmann, F., & Gläser-Zikuda, M. (2023). Acceptance of artificial intelligence among pre-service teachers: a multigroup analysis. International Journal of Educational Technology in Higher Education, 20(1), 49.
  • Zhang, K., & Aslan, A. B. (2021). AI technologies for education: Recent research & future directions. Computers and Education: Artificial Intelligence, 2, 100025.
There are 45 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Planning and Decision Making
Journal Section Articles
Authors

Vildan Ateş 0000-0002-8855-8556

Tuğba Ayşegül Dişlioğlu 0009-0004-1656-502X

Tunç Durmuş Medeni 0000-0002-2964-3320

Publication Date July 31, 2025
Submission Date December 9, 2024
Acceptance Date March 10, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 7 Issue: 2

Cite

APA Ateş, V., Dişlioğlu, T. A., & Medeni, T. D. (2025). Yapay Zeka Teknolojilerinin Eğitimde Kullanılması: Öğretmen Değerlendirmeleri. Kamu Yönetimi Ve Teknoloji Dergisi, 7(2), 167-191.
 Download Cover Image