Abstract
Antik Yunan tragedyası, kendi çağına seslenirken halkın kültürel dağarında mevcut olan mitolojik öğelere başvurmuştur. Tragedya literatürünü borçlu olduğumuz Aiskhylos, Sophokles ve Euripides’in karakter ve epizotlarını Homeros ve Hesiodos’un anlatılarından seçmiş olmaları mitos-tragedya ilişkini teyit etmekle birlikte; bu durum, tragedya yazarına, mitolojik veriye sadık kalmak ile estetik kaygı arasında bir tercihte bulunmayı da dayatmış görünmektedir. Nitekim bu yazarlar, mitolojik öğeyi olduğu gibi tragedyalarına dahil edebildikleri gibi bazen de onu orijinal zemininden koparıp dönüştürerek tragedyalarına uyarlamışlardır. Tragedya yazarının seçtiği karakter ve olguları işleme biçimi ise tragedyanın malzemesini, mitolojiden almakla sınırlı olmayan niteliğini haber vermektedir. Öyle ki tragedyanın bu canlı niteliğini eleştiri oklarını bizzat beslenmiş olduğu mitolojik mirasa yöneltmesinde görmek mümkündür. Bu bağlamda Euripides’in Medea (MÖ 431) adlı tragedyası, sanatsal niteliği, karakter seçimi ve kurgusuyla eski ile hesaplaşmayı birçok açıdan temsil ediyor görünmektedir. Bu çalışmada, Euripides’in mitolojide çeşitli varyantlarına rastlanan Medea karakterine yeniden biçim verdiği tragedyasında, kahraman figürüne ve onu besleyen yerleşik değer sistemine yönelik itirazını anlamaya çalışıyorum. Sonuç olarak mitolojide barbar, büyücü ve katil bir kadın olarak geçen Medea karakterinin Euripides tragedyasında deus ex machina (ἀπὸ μηχανῆς θεός) ile onurlandırılması Euripides’in yerleşik değer dünyasına ayna tutan bir ironi olarak değerlendirilmektedir.
Ethical Statement
Bu çalışmanın bilimsel etik ilkelerine uygun olarak hazırlandığını ve herhangi bir çıkar çatışması içermediğini beyan ederim.
References
- Albin Lesky. (1978). Greek Tragedy (H.A. Frankfort, Çev.). Ernest Benn Limited.
- B. M. W. Knox. (2009). The Medea of Euripides. İçinde T. F. Gould & C. J. Herington (Ed.), Greek Tragedy (ss. 193-226). Cambridge University Press.
- Çamcı, H., & Atay, R. (2024). Bir Simülakr ya da Eğitim Çıktısı Olarak Özgürlük: Jean Baudrillard’ın Simülasyon Kuramı Bağlamında Bir Okuma. Turkish Academic Research Review, 9(3), 298-318. https://doi.org/10.30622/tarr.1491656
- Euripides. (2010). Medea (Ari Çokona, Çev.). Türkiye İş Bankası Yayınları. Joachim Latacz. (2006). Antik Yunan Tragedyaları Tüm Oyunlar-Tarihçe-İnceleme-Yorum (Yılmaz Onay, Çev.). Mitos-Boyut Yayınları.
- Odabaş, S. (2023). ETİK-POLİTİK ALAN ve ADİL ORTA BAĞLAMINDA ARİSTO℡ES’İN EĞİTİM ANLAYIŞI. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 281-298. https://doi.org/10.53844/flsf.1236847
- Saritaş, İ. (2022). Antik Yunan’dan Moderne: Batı’da Politik Teoloji. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2022(59), 202-225. https://doi.org/10.47998/ikad.1165791
- Shomit Dutta (Ed.) (with Simon Goldhil). (2004). Greek Tragedy. Penguin Books.
Abstract
Ancient Greek tragedy, while addressing its own time, drew on the mythological elements present in the cultural repertoire of the people. The fact that Aeschylus, Sophocles and Euripides, to whom we owe the literature of tragedy, chose their characters and episodes from the stories of Homer and Hesiod, confirms the relationship between myth and tragedy. However, this situation also seems to have forced the tragedian to choose between fidelity to mythological data and aesthetic concerns. In fact, these authors could include the mythological element in their tragedies as it is, or sometimes they adapted it to their tragedies, removing it from its original ground and transforming it. The way in which the tragedian deals with the characters and phenomena he chooses gives us an idea of the quality of tragedy, which is not limited to taking its material from mythology. So much so, in fact, that it is possible to see this living quality of tragedy in the fact that it aims the arrows of criticism at the mythological heritage that feeds it. In this context, Euripides' tragedy Medea (431 BC), with its artistic quality, its choice of characters and its fiction, seems in many ways to represent the reckoning with tradition. In this study, I try to understand Euripides’ objection to the heroic figure and the established value system that feeds it in his tragedy, in which he reshaped the character of Medea, who has several variants in mythology. As a result, the honouring of Medea, who is portrayed in mythology as a barbarian, sorceress and murderess, with the deus ex machina (ἀπὸ μηχανῆς θεός) in Euripides’ tragedy is seen as an irony reflecting Euripides’ criticism of the established values of his time.
References
- Albin Lesky. (1978). Greek Tragedy (H.A. Frankfort, Çev.). Ernest Benn Limited.
- B. M. W. Knox. (2009). The Medea of Euripides. İçinde T. F. Gould & C. J. Herington (Ed.), Greek Tragedy (ss. 193-226). Cambridge University Press.
- Çamcı, H., & Atay, R. (2024). Bir Simülakr ya da Eğitim Çıktısı Olarak Özgürlük: Jean Baudrillard’ın Simülasyon Kuramı Bağlamında Bir Okuma. Turkish Academic Research Review, 9(3), 298-318. https://doi.org/10.30622/tarr.1491656
- Euripides. (2010). Medea (Ari Çokona, Çev.). Türkiye İş Bankası Yayınları. Joachim Latacz. (2006). Antik Yunan Tragedyaları Tüm Oyunlar-Tarihçe-İnceleme-Yorum (Yılmaz Onay, Çev.). Mitos-Boyut Yayınları.
- Odabaş, S. (2023). ETİK-POLİTİK ALAN ve ADİL ORTA BAĞLAMINDA ARİSTO℡ES’İN EĞİTİM ANLAYIŞI. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 281-298. https://doi.org/10.53844/flsf.1236847
- Saritaş, İ. (2022). Antik Yunan’dan Moderne: Batı’da Politik Teoloji. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2022(59), 202-225. https://doi.org/10.47998/ikad.1165791
- Shomit Dutta (Ed.) (with Simon Goldhil). (2004). Greek Tragedy. Penguin Books.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Philosophy of Society, Philosophy of Society, History of Ideas, Ancient Philosophy, Art History, Theory and Criticism (Other) |
| Journal Section | Makaleler |
| Authors | |
| Publication Date | April 30, 2025 |
| Submission Date | June 14, 2024 |
| Acceptance Date | March 14, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Issue: 1 |