Abstract
Abstract
Magical realism is a rich literary genre that not only incorporates extraordinary and supernatural elements on a global scale but also brings to the literary stage the unique mysteries, mythological motifs, and folk beliefs embedded in the historical memory of each nation. In magical realism, the intertwining of reality and fantasy prompts the reader to question their perception of the ordinary. Through this, the author reconstructs both individual and collective memory by presenting the ordinary in an extraordinary manner. A common feature of societies that produce works in this genre is their deep-rooted folkloric traditions and strong oral literary heritage. The term was first used in 1923 by the German art critic Franz Roh in the context of visual arts, and later, in 1926, introduced into literature by Italian writer Massimo Bontempelli. However, magical realism reached its peak with the works of Latin American writers in the 20th century. With figures such as Gabriel García Márquez, Julio Cortázar, and Alejo Carpentier, the movement secured a significant place in world literature. Over time, it also found echoes in various geographies, including Turkish and Azerbaijani literature, evolving into a universal mode of expression enriched by local elements. This article offers a comparative analysis of “Migration” by contemporary Azerbaijani author Movlud Suleymanli and “Dear shameless death” by one of Turkish literature’s prominent figures, Latife Tekin, within the framework of magical realism. The study examines shared themes, narrative techniques, and how traditional elements are interwoven with modern storytelling methods in both works. Furthermore, these two novels are compared with prominent global examples of magical realism, analyzing similarities and original aspects in relation to how this literary style manifests across different cultures, particularly in Latin America. Thus, the study sheds light on the literary value of both texts on both local and global levels. In this context, the presentation of extraordinary events within ordinary life as a natural part of reality stands out as a fundamental characteristic of magical realism in both novels. Suleymanli’s narrative, nourished by folk beliefs, and Tekin’s fairy tale-like language transform local elements into a universal narrative. Consequently, both authors reconstruct individual and collective memory, inviting the reader into a unique narrative world that oscillates between reality and dream.
References
- Adıgüzel, S. (2007). Azerbaycan edebiyatında 1960 nesri. Fenomen Yayıncılık. Adıgüzel, S. (2009). Modern Azerbaycan edebiyatında Dede Korkut. Fenomen Yayıncılık.
- Aktaş, Ş. & Gündüz, O. (2010). Yazılı ve sözlü anlatım okuma-dinleme konuşma-yazma. Akçağ Yayınları.
- Allene, I. (2001). Ruhlar evi. N. Yeğinobalı (Çev.). Can Yayınları.
- Bhabha, H. (1994). The Location of Culture.
- Bowers, M. A. (2004). Magic(al) Realism. Routledge.
- Carpentier, A. (1995). The Baroque and the Marvelous Real.
- Chanady, A. B. (1985). Magical Realism and the Fantastic: Resolved Versus Unresolved Antinomy. Garland Publishing.
- Ceferli, A. (2014). Mevlüt Süleymanlı – Röportaj / https://kulis.az/xeber/edebi-tenqid/xeber__-8240 (Mart 17, 2014).
- Faris, W. B. (2004). Ordinary Enchantments: Magical Realism and the Remystification of Narrative. Vanderbilt University Press.
- Güntay, M. (2016). Mevlüt Süleymanlı’nın göç romanı üzerine edebiyat sosyolojisi açısından bir inceleme. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi Journal of Social Sciences, (56), 35-51.
- Hart, S. M. (2005). Magical Realism: Theory, History, Community.
- Márquez, G. G. (2007). Yüzyıllık yalnızlıklık. S. Selvi (Çev.). Can Yayınları.
- Özsevgeç, Y. (2015). Büyülü gerçekçi kurgu üzerine. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(39), 188-194.
- Sarıkaya, M. (1994). Dünyanın beli uzunu. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5).
- Süleymanlı, M. (1990). Göç. S. Altaylı (Çev.). Ötüken Yayınevi.
- Süleymanlı, M. (2004). Göç. Azerbaycan Yayınevi.
- Tekin, L. (2013). Sevgili Arsız Ölüm. İletişim yayıncılık.
- Todorov, T. (1975). The Fantastic: A Structural Approach to a Literary Genre. Cornell University Press.
- Turgut, C. Ö. (2003). Latife Tekin’in yapıtlarında büyülü gerçekçilik. (Yüksek Lisans Tezi). Bilkent Üniversitesi.
- Türkmenoğlu, S. (2015). Latife Tekin’in Sevgili Arsız Ölüm Romanında Büyülü Gerçekçilik. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (54), 417-426.
- Yılmaz Yüksek, Y. (2021). Gerçeğin eleştirel izdüşümü: büyülü gerçekçilik. https://uretimhane.com.tr/gercegin-elestirel-bir-izdusumu-buyulu-gercekcilik/
- Yusifli, V. Yetmişin yetişti, Mevlüt, 525. qazete, s. 25.
- Zamora, L. P. & Faris, W. B. (1995). Magical Realism: Theory, History, Community. Duke University Press.
Abstract
Öz
Büyülü gerçekçilik, yalnızca dünya çapında olağanüstü olayları ve doğaüstü unsurları bünyesinde barındırmakla kalmayan, aynı zamanda her milletin tarihsel hafızasında yer etmiş kendine özgü gizemli anlatıları, mitolojik unsurları ve halk inançlarını da edebiyat zeminine taşıyan zengin bir türdür. Büyülü gerçekçilikte gerçek ile hayalin iç içe geçmesi, okuyucunun gündelik algısını sorgulamasına neden olur. Böylece yazar, sıradan olanı sıradışı bir biçimde sunarak hem bireysel hem kolektif hafızayı yeniden kurar. Bu türde eser veren toplumların ortak özelliklerinden biri, derin köklere dayanan folklorik mirasa və sözlü halk edebiyatı geleneğine sahip olmalarıdır. Terim olarak ilk kez 1923 yılında Alman sanat eleştirmeni Franz Roh tarafından resim sanatı bağlamında kullanılmış, daha sonra 1926’da İtalyan yazar Massimo Bontempelli aracılığıyla edebiyata aktarılmıştır. Ancak büyülü gerçekçiliğin asıl yükselişi, 20. yüzyılda Latin Amerika yazarlarının eserleriyle olmuştur. Gabriel García Márquez, Julio Cortázar, Alejo Carpentier gibi isimlerle dünya literatüründe önemli bir yer edinen bu akım, zamanla Türk ve Azerbaycan edebiyatı dahil olmak üzere farklı coğrafyalarda da yankı bulmuş, yerel unsurlarla yoğrularak evrensel bir kimlik kazanmıştır. Bu makalede, çağdaş edebiyatın önemli temsilcilerinden Azerbaycanlı yazar Mevlüt Süleymanlı’nın “Göç” adlı romanı ile Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden Latife Tekin’in “Sevgili Arsız Ölüm” adlı eseri büyülü gerçekçilik bağlamında karşılaştırmalı bir incelemeye tabi tutulmuştur. İncelemede, her iki yazarın eserlerinde görülen ortak temalar, anlatım teknikleri ve geleneksel öğelerin modern anlatı biçimleriyle nasıl harmanlandığı ele alınmıştır. Ayrıca bu iki roman, büyülü gerçekçilik akımının dünya edebiyatındaki seçkin örnekleriyle kıyaslanmış; Süleymanlı ve Tekin’in eserlerinin, Latin Amerika başta olmak üzere bu akımın farklı coğrafyalardaki yansımalarıyla olan benzerlikleri ve özgün yönleri analiz edilmiştir. Böylece her iki metnin hem yerel hem evrensel düzlemdeki edebi değerine ışık tutulmuştur. Bu bağlamda, her iki eserde de sıradan hayatın içindeki olağanüstü olayların doğal bir gerçeklik gibi sunulması, büyülü gerçekçiliğin temel yapı taşlarından biri olarak öne çıkmaktadır. Süleymanlı’nın halk inanışlarından beslenen anlatımı ile Tekin’in masalsı dili, yerel unsurları evrensel bir kurguya dönüştürmektedir. Böylece her iki yazar, bireysel ve toplumsal hafızayı yeniden inşa ederken, okuru da gerçekle düş arasında salınan özgün bir anlatı evrenine davet etmektedir.
References
- Adıgüzel, S. (2007). Azerbaycan edebiyatında 1960 nesri. Fenomen Yayıncılık. Adıgüzel, S. (2009). Modern Azerbaycan edebiyatında Dede Korkut. Fenomen Yayıncılık.
- Aktaş, Ş. & Gündüz, O. (2010). Yazılı ve sözlü anlatım okuma-dinleme konuşma-yazma. Akçağ Yayınları.
- Allene, I. (2001). Ruhlar evi. N. Yeğinobalı (Çev.). Can Yayınları.
- Bhabha, H. (1994). The Location of Culture.
- Bowers, M. A. (2004). Magic(al) Realism. Routledge.
- Carpentier, A. (1995). The Baroque and the Marvelous Real.
- Chanady, A. B. (1985). Magical Realism and the Fantastic: Resolved Versus Unresolved Antinomy. Garland Publishing.
- Ceferli, A. (2014). Mevlüt Süleymanlı – Röportaj / https://kulis.az/xeber/edebi-tenqid/xeber__-8240 (Mart 17, 2014).
- Faris, W. B. (2004). Ordinary Enchantments: Magical Realism and the Remystification of Narrative. Vanderbilt University Press.
- Güntay, M. (2016). Mevlüt Süleymanlı’nın göç romanı üzerine edebiyat sosyolojisi açısından bir inceleme. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi Journal of Social Sciences, (56), 35-51.
- Hart, S. M. (2005). Magical Realism: Theory, History, Community.
- Márquez, G. G. (2007). Yüzyıllık yalnızlıklık. S. Selvi (Çev.). Can Yayınları.
- Özsevgeç, Y. (2015). Büyülü gerçekçi kurgu üzerine. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(39), 188-194.
- Sarıkaya, M. (1994). Dünyanın beli uzunu. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5).
- Süleymanlı, M. (1990). Göç. S. Altaylı (Çev.). Ötüken Yayınevi.
- Süleymanlı, M. (2004). Göç. Azerbaycan Yayınevi.
- Tekin, L. (2013). Sevgili Arsız Ölüm. İletişim yayıncılık.
- Todorov, T. (1975). The Fantastic: A Structural Approach to a Literary Genre. Cornell University Press.
- Turgut, C. Ö. (2003). Latife Tekin’in yapıtlarında büyülü gerçekçilik. (Yüksek Lisans Tezi). Bilkent Üniversitesi.
- Türkmenoğlu, S. (2015). Latife Tekin’in Sevgili Arsız Ölüm Romanında Büyülü Gerçekçilik. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (54), 417-426.
- Yılmaz Yüksek, Y. (2021). Gerçeğin eleştirel izdüşümü: büyülü gerçekçilik. https://uretimhane.com.tr/gercegin-elestirel-bir-izdusumu-buyulu-gercekcilik/
- Yusifli, V. Yetmişin yetişti, Mevlüt, 525. qazete, s. 25.
- Zamora, L. P. & Faris, W. B. (1995). Magical Realism: Theory, History, Community. Duke University Press.
Abstract
Магический реализм — это богатый литературный жанр, который не только включает в себя необычные события и сверхъестественные элементы, характерные для мировой литературы, но и переносит на литературную почву уникальные мистические нарративы, мифологические образы и народные верования, укоренившиеся в исторической памяти каждого народа. Слияние реального и фантастического в произведениях магического реализма побуждает читателя переосмысливать свою повседневную реальность. Таким образом, автор представляет обыденное как нечто необычное, заново выстраивая как индивидуальную, так и коллективную память. Одной из общих черт обществ, создающих произведения в этом жанре, является наличие глубокой фольклорной традиции и богатого устного народного наследия. Термин впервые был использован в 1923 году немецким художественным критиком Францем Ро в контексте изобразительного искусства, а в 1926 году был перенесён в литературный контекст итальянским писателем Массимо Бонтемпелли. Однако настоящее развитие магический реализм получил в XX веке благодаря произведениям латиноамериканских авторов. Такие писатели, как Габриэль Гарсиа Маркес, Хулио Кортасар и Алехо Карпентьер, способствовали утверждению этого направления в мировой литературе. Со временем магический реализм получил отклик и в других регионах, включая турецкую и азербайджанскую литературы, обретая универсальную идентичность, насыщенную локальными элементами. В данной статье произведения современных писателей — азербайджанского автора Мевлюта Сулейманлы «Переселение» и турецкой писательницы Латифе Текин «Дорогая бесстыдная смерть» — подвергаются сравнительному анализу в контексте магического реализма. Исследование направлено на выявление общих тем, повествовательных техник и того, как традиционные элементы интегрируются в современные формы повествования в произведениях обоих авторов. Кроме того, эти два романа сопоставляются с выдающимися примерами магического реализма мировой литературы; проводится анализ как сходств, так и оригинальных аспектов произведений Сулейманлы и Текин с произведениями представителей этого направления в других регионах, особенно в Латинской Америке. Таким образом, раскрывается литературная ценность обоих текстов как на локальном, так и на универсальном уровнях. В этом контексте представление необычных событий в повседневной жизни как естественной части реальности выступает в качестве основополагающей черты магического реализма в обоих произведениях. Нарратив Сулейманлы, питающийся народными верованиями, и сказочный язык Текин превращают локальные элементы в универсальные повествования. Таким образом, оба автора воссоздают индивидуальную и коллективную память, приглашая читателя в уникальную повествовательную вселенную, балансирующую между сном и реальностью.
References
- Adıgüzel, S. (2007). Azerbaycan edebiyatında 1960 nesri. Fenomen Yayıncılık. Adıgüzel, S. (2009). Modern Azerbaycan edebiyatında Dede Korkut. Fenomen Yayıncılık.
- Aktaş, Ş. & Gündüz, O. (2010). Yazılı ve sözlü anlatım okuma-dinleme konuşma-yazma. Akçağ Yayınları.
- Allene, I. (2001). Ruhlar evi. N. Yeğinobalı (Çev.). Can Yayınları.
- Bhabha, H. (1994). The Location of Culture.
- Bowers, M. A. (2004). Magic(al) Realism. Routledge.
- Carpentier, A. (1995). The Baroque and the Marvelous Real.
- Chanady, A. B. (1985). Magical Realism and the Fantastic: Resolved Versus Unresolved Antinomy. Garland Publishing.
- Ceferli, A. (2014). Mevlüt Süleymanlı – Röportaj / https://kulis.az/xeber/edebi-tenqid/xeber__-8240 (Mart 17, 2014).
- Faris, W. B. (2004). Ordinary Enchantments: Magical Realism and the Remystification of Narrative. Vanderbilt University Press.
- Güntay, M. (2016). Mevlüt Süleymanlı’nın göç romanı üzerine edebiyat sosyolojisi açısından bir inceleme. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi Journal of Social Sciences, (56), 35-51.
- Hart, S. M. (2005). Magical Realism: Theory, History, Community.
- Márquez, G. G. (2007). Yüzyıllık yalnızlıklık. S. Selvi (Çev.). Can Yayınları.
- Özsevgeç, Y. (2015). Büyülü gerçekçi kurgu üzerine. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(39), 188-194.
- Sarıkaya, M. (1994). Dünyanın beli uzunu. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5).
- Süleymanlı, M. (1990). Göç. S. Altaylı (Çev.). Ötüken Yayınevi.
- Süleymanlı, M. (2004). Göç. Azerbaycan Yayınevi.
- Tekin, L. (2013). Sevgili Arsız Ölüm. İletişim yayıncılık.
- Todorov, T. (1975). The Fantastic: A Structural Approach to a Literary Genre. Cornell University Press.
- Turgut, C. Ö. (2003). Latife Tekin’in yapıtlarında büyülü gerçekçilik. (Yüksek Lisans Tezi). Bilkent Üniversitesi.
- Türkmenoğlu, S. (2015). Latife Tekin’in Sevgili Arsız Ölüm Romanında Büyülü Gerçekçilik. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (54), 417-426.
- Yılmaz Yüksek, Y. (2021). Gerçeğin eleştirel izdüşümü: büyülü gerçekçilik. https://uretimhane.com.tr/gercegin-elestirel-bir-izdusumu-buyulu-gercekcilik/
- Yusifli, V. Yetmişin yetişti, Mevlüt, 525. qazete, s. 25.
- Zamora, L. P. & Faris, W. B. (1995). Magical Realism: Theory, History, Community. Duke University Press.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Spanish Language, Literature and Culture, Caucasian Language, Literature and Culture, Latin American Language, Literature and Culture, Modernist/Postmodernist Literature |
| Journal Section | Sayı |
| Authors | |
| Publication Date | May 30, 2025 |
| Submission Date | April 25, 2025 |
| Acceptance Date | May 17, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 1 Issue: 1 |
