Koklear İmplantlı Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Dijital Farkındalık Düzeyinin Çocuğun Dil Gelişimi Üzerine Etkisi
Abstract
Öz İçinde bulunduğumuz dijital çağda, bireyin yetiştirilmesinden sorumlu olan ebeveynlere dijital ebeveyn denilebilir. Çünkü dijital teknoloji artık nerdeyse hepimizin yaşamında önemli bir parçası haline gelmiştir. Dijital ebeveynlik tanımında “dijital” kavramıyla anlatılmak istenen; oyun, sosyal ilişki kurma, eğlence, araştırma, zaman geçirme gibi hedefler için kullanılan her türlü elektronik aletlerdir. Aşırı medya kullanımı çocuklarda konuşma ve dil bozukluklarına neden olmaktadır. Koklear implantlı çocukların eğitimi ve implant kontrolü ebeveynlere bağlıdır. Bu doğrultuda koklear implantlı çocuğa sahip ebeveynlerin yüksek düzeyde dijital farkındalığa sahip olmaları önemlidir. Bu çalışmanın amacı koklear implantlı çocuğa sahip ebeveynlerin dijital farkındalıklarını belirlemek ve dijital farkındalıklarının dil gelişimi üzerine olan etkisini bulmaktır. Bu araştırmanın örneklemi 4-8 yaş arasında 36 koklear implantlı çocuk ve ebeveynlerinden oluşmaktadır. Çocukların ve ebeveynlerin demografik bilgileri kişisel bilgi formu ile alınmıştır. Çocukların dil gelişimi “Türkçe Erken Dil Gelişim Testi (TEDİL)’’ ile ölçülmüştür. Ebeveynlerin dijital farkındalıkları ise dijital ebeveyn farkındalık ölçeği ile ölçülmüştür. Çalışmamızda anne-babalara yapılan, verimli kullanma, dijital ihmal, olumsuz model olma ve risklerden korunma ölçeği puanları gruplara göre istatistiksel açıdan anlamlı farklılık göstermektedir. Annelerin dijital ebeveyn farkındalık ölçeği puanları babalarınkinden yüksektir. Yüksek dijital farkındalığa sahip ebeveynlere sahip çocukların dil gelişim testi puanları daha yüksektir. Sonuç olarak, yapılan araştırmada ebeveynlerin dijital farkındalığı ve çocuğun dil gelişimi arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar kelimeler: Koklear implant, ebeveyn, dijital farkındalık
Keywords
Ethical Statement
Araştırmanın yapılması için Kapadokya Üniversitesi Etik Kurulu’ndan etik onay alınmıştır. Etik kurul kararı (22.22karar numaralı) alındıktan sonra ebeveynlerden çalışma ile ilgili olarak Bilgilendirilmiş Onam Formu yazılı olarak alınmıştır.
References
- Canbek, G., & Sağıroğlu, Ş. (2007). Çocukların ve Gençlerin Bilgisayar ve İnternet Güvenliği. Politeknik Dergisi, 10(1), 33-39.
- Çelikgün, B. (2011). Erken ve Geç İmplante Olan Çocuklarda Okuma, Konuşma ve Dil Gelişiminin Karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi,Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Erken, ŞB. (2017) Prelingual ve Postlingual İşitme Kayıplı Bireylerde Koklear İmplantın İşitsel Algı Test Sonuçları Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 91
- Gökel, Ö. (2020). Teknoloji Bağımlılığının Çeşitli Yaş Gruplarındaki Çocuklara Etkileri Hakkındaki Ebeveyn Görüşleri. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 2(1): 41-47. https://doi.org/10.70365/ctjpp.20.2.6
- İnan-Kaya, G., Mutlu-Bayraktar, D., & Yılmaz, Ö. (2018). Dijital Ebeveynlik Tutum Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 149-173.https://doi.org/10.21764/maeuefd.390626
- Kopuz, T., Turgut, Y., & Aktı, AS. (2022). Dijital ebeveynlik tutumu ile çocukların güvenli internet kullanımları arasındaki ilişki üzerine bir inceleme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi,(42), 123-153. https://doi.org/10.14520/adyusbd.1111996
- Korkmaz, EB. (2022). Erken Dönemde Koklear İmplant Uygulanan Çocuklarda Oyun Davranışı, Kelime Hazinesi ve Dil Gelişimi Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 6.
- Liu, QX., Fang, XY., Deng, LY., & Zhang, JT. (2012). Parent–adolescent communication, parental İnternet use and İnternet-specific norms and pathological İnternet use among Chinese adolescents. Computers in Human Behavior, 28(4), 1269-1275.
- Manap, A. & Durmuş, E. (2020). Development of Digital Parental Awareness Scale, Inonu University Journal of the Faculty of Education, 21(2), 978-993. https://doi.org/10.17679/inuefd.711101
- Sönmezer, Z., & Balcıoğlu, BA. (2023). Dijital Medya ve Ekrana Emanet Edilen Çocuklar. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies,9(33), 54-70.
- Yaman, F. (2018).Türkiye’deki ebeveynlerin dijital ebeveynlik öz yeterliklerinin incelenmesi(Doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Yengil, E., Güner, P. D., & Topakkaya, Ö. K. (2019). Okul öncesi çocuklarda ve ebeveynlerinde teknolojik cihaz kullanımı. The Medical Journal of Mustafa Kemal University,10(36), 14-19.
Koklear İmplantlı Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Dijital Farkındalık Düzeyinin Çocuğun Dil Gelişimi Üzerine Etkisi
Abstract
İçinde bulunduğumuz dijital çağda, bireyin yetiştirilmesinden sorumlu olan ebeveynlere dijital ebeveyn denilebilir. Çünkü dijital teknoloji artık nerdeyse hepimizin yaşamında önemli bir parçası haline gelmiştir. Dijital ebeveynlik tanımında “dijital” kavramıyla anlatılmak istenen; oyun, sosyal ilişki kurma, eğlence, araştırma, zaman geçirme gibi hedefler için kullanılan her türlü elektronik aletlerdir. Aşırı medya kullanımı çocuklarda konuşma ve dil bozukluklarına neden olmaktadır. Koklear implantlı çocukların eğitimi ve implant kontrolü ebeveynlere bağlıdır. Bu doğrultuda koklear implantlı çocuğa sahip ebeveynlerin yüksek düzeyde dijital farkındalığa sahip olmaları önemlidir. Bu çalışmanın amacı koklear implantlı çocuğa sahip ebeveynlerin dijital farkındalıklarını belirlemek ve dijital farkındalıklarının dil gelişimi üzerine olan etkisini bulmaktır. Bu araştırmanın örneklemi 4-8 yaş arasında 36 koklear implantlı çocuk ve ebeveynlerinden oluşmaktadır. Çocukların ve ebeveynlerin demografik bilgileri kişisel bilgi formu ile alınmıştır. Çocukların dil gelişimi “Türkçe Erken Dil Gelişim Testi (TEDİL)’’ ile ölçülmüştür. Ebeveynlerin dijital farkındalıkları ise dijital ebeveyn farkındalık ölçeği ile ölçülmüştür. Çalışmamızda anne-babalara yapılan, verimli kullanma, dijital ihmal, olumsuz model olma ve risklerden korunma ölçeği puanları gruplara göre istatistiksel açıdan anlamlı farklılık göstermektedir. Annelerin dijital ebeveyn farkındalık ölçeği puanları babalarınkinden yüksektir. Yüksek dijital farkındalığa sahip ebeveynlere sahip çocukların dil gelişim testi puanları daha yüksektir. Sonuç olarak, yapılan araştırmada ebeveynlerin dijital farkındalığı ve çocuğun dil gelişimi arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Ethical Statement
Araştırmanın yapılması için Kapadokya Üniversitesi Etik Kurulu’ndan etik onay alınmıştır. Etik kurul kararı (22.22 karar numaralı) alındıktan sonra ebeveynlerden çalışma ile ilgili olarak Bilgilendirilmiş Onam Formu yazılı olarak alınmıştır.
References
- Canbek, G., & Sağıroğlu, Ş. (2007). Çocukların ve Gençlerin Bilgisayar ve İnternet Güvenliği. Politeknik Dergisi, 10(1), 33-39.
- Çelikgün, B. (2011). Erken ve Geç İmplante Olan Çocuklarda Okuma, Konuşma ve Dil Gelişiminin Karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi,Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Erken, ŞB. (2017) Prelingual ve Postlingual İşitme Kayıplı Bireylerde Koklear İmplantın İşitsel Algı Test Sonuçları Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 91
- Gökel, Ö. (2020). Teknoloji Bağımlılığının Çeşitli Yaş Gruplarındaki Çocuklara Etkileri Hakkındaki Ebeveyn Görüşleri. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 2(1): 41-47. https://doi.org/10.70365/ctjpp.20.2.6
- İnan-Kaya, G., Mutlu-Bayraktar, D., & Yılmaz, Ö. (2018). Dijital Ebeveynlik Tutum Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 149-173.https://doi.org/10.21764/maeuefd.390626
- Kopuz, T., Turgut, Y., & Aktı, AS. (2022). Dijital ebeveynlik tutumu ile çocukların güvenli internet kullanımları arasındaki ilişki üzerine bir inceleme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi,(42), 123-153. https://doi.org/10.14520/adyusbd.1111996
- Korkmaz, EB. (2022). Erken Dönemde Koklear İmplant Uygulanan Çocuklarda Oyun Davranışı, Kelime Hazinesi ve Dil Gelişimi Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 6.
- Liu, QX., Fang, XY., Deng, LY., & Zhang, JT. (2012). Parent–adolescent communication, parental İnternet use and İnternet-specific norms and pathological İnternet use among Chinese adolescents. Computers in Human Behavior, 28(4), 1269-1275.
- Manap, A. & Durmuş, E. (2020). Development of Digital Parental Awareness Scale, Inonu University Journal of the Faculty of Education, 21(2), 978-993. https://doi.org/10.17679/inuefd.711101
- Sönmezer, Z., & Balcıoğlu, BA. (2023). Dijital Medya ve Ekrana Emanet Edilen Çocuklar. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies,9(33), 54-70.
- Yaman, F. (2018).Türkiye’deki ebeveynlerin dijital ebeveynlik öz yeterliklerinin incelenmesi(Doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Yengil, E., Güner, P. D., & Topakkaya, Ö. K. (2019). Okul öncesi çocuklarda ve ebeveynlerinde teknolojik cihaz kullanımı. The Medical Journal of Mustafa Kemal University,10(36), 14-19.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Audiology |
| Journal Section | Kapadokya Sağlık Bilimleri Dergisi |
| Authors | |
| Publication Date | April 30, 2024 |
| Submission Date | April 5, 2024 |
| Acceptance Date | April 27, 2024 |
| Published in Issue | Year 2024 Volume: 2 Issue: 2 |
