Uzun Sürelı̇ Sese Maruzı̇yetı̇n Çağrı Merkezı̇ Çalışanları Üzerı̇ndekı̇ İşı̇tsel Etkı̇lerı̇nı̇n İncelenmesı
Abstract
Bu çalışmada, uzun süreli sese maruz kalan çağrı merkezi çalışanlarının Azalmış Ses Toleransı Ölçeği –Tarama (ASTÖ-T) skorları ile sese maruz kalmayan bireylerin skorları karşılaştırılmış; elde edilen veriler doğrultusunda hiperakuzi, mizofoni ve fonofobiye yönelik düzeysel farklılıklar analiz edilmiştir. İşitme, bireyin yaşam kalitesini doğrudan etkileyen temel duyulardan biridir. Ancak iş ortamlarında sıkça karşılaşılan gürültü, özellikle çağrı merkezi gibi sürekli sesle etkileşim gerektiren yerlerde çalışan bireyler için işitsel sağlık açısından risk oluşturmaktadır. Araştırmamızda betimsel yöntem kullanılmış olup; çalışma grubunu Trabzon 112 Acil Çağrı Merkezi'nde çalışan 70 birey, kontrol grubunu ise 63 akademisyen oluşturmuştur. Katılımcılardan demografik veriler toplanmış ve her iki gruba da ASTÖ-T ölçeği uygulanmıştır. Elde edilen Veriler SPSS programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Bulgular, çağrı merkezi çalışanlarının ASTÖ-T skorlarının kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğunu göstermiştir. Bu durum, ses toleransında azalmaya işaret etmektedir. Ayrıca, cinsiyet, alkol-sigara kullanımı, yüksek sesle müzik dinleme alışkanlıkları ve tinnitus varlığı gibi faktörlerin ses toleransı üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, uzun süreli gürültü maruziyeti işitsel sağlık açısından önemli riskler taşımaktadır. İş yerlerinde gürültü kontrolü sağlanmalı ve işitme sağlığını korumaya yönelik önlemler alınmalıdır.
Ethical Statement
Avrasya Üniversitesi Etik Kurulu’ndan 04.01.2024 tarihli ve 01 sayılı toplantıda E-69268593-051-22633 nolu karar ile etik izin alınmıştır
References
- Aazh, H., Knipper, M., Danesh, A. A., Cavanna, A. E., & Andersson, L. (2018). Insights from the literature on misophonia, hyperacusis, and phonophobia: Definitions, mechanisms, and clinical anagement. Journal of the American Academy of Audiology, 29(7), 614–625. https://doi.org/10.3766/jaaa.16120
- Alluşoğlu, F. (2020). İşitsel aşırı duyarlılık: Hiperakuzi, fonofobi ve mizofoni. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(2), 124–130. https://doi.org/10.26650/SP2020-845239
- Alluşoğlu, G. (2020). Azalmış ses toleransı olan bireylerin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Alluşoğlu, G., & Aksoy, S. (2022). Azalmış Ses Toleransı Ölçeği: Geliştirme ve geçerlik güvenirlik çalışması [Doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
- Beyan, B., Güler, C., & Akdemir, S. (2016). Çağrı merkezi çalışanlarında gürültü kaynaklı sağlık sorunları. İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 4(2), 45–52. https://doi.org/10.1501/sbeder_0000000108
- Bulut, M., Baş, B., & Öztürk, B. (2017). Tinnitus hastalarında hiperakuzi sıklığı. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Dergisi, 25(3), 123–127.Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi (ÇSGEAM). (2013). Meslek hastalıkları ve korunma yolları. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yayınları.
- Çevik, S. (2024). Yetişkinlerde Hiperakuzi, Mizofoni Ve Fonofobinin Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi: Konya Örneği [Yüksek lisans tezi, Karatay Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
- Çoşkun, E. (2023). Gürültüye maruz kalan bireylerde işitsel aşırı duyarlılık: Fonofobi, hiperakuzi ve mizofoni değerlendirmesi [Yüksek lisans tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
- Gürok, M. (2023). Mizofoninin psikososyal etkileri ve cinsiyet farklılıkları [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
- Jastreboff, P. J., & Jastreboff, M. M. (2017). Decreased sound tolerance: Hyperacusis, misophonia, phonophobia. In M. J. Aminoff, F. Boller, & D. F. Swaab (Eds.), Handbook of Clinical Neurology (Vol. 129, pp. 543–556). Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-0-444-62630-1.00030-X
- Kızmaz, M., & Biçer, A. (2017). Çağrı merkezlerinde çalışan bireylerin iletişim sorunları ve iş doyumu ilişkisi. İletişim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 84–99. https://doi.org/10.17336/igusbd.542494Köseoğlu, A. (2001). Meslek hastalıkları ve işitme kaybı. İstanbul: İş Güvenliği Yayınları.
- Toros, F. (2023). Hiperakuzi, mizofoni ve fonofobi: Kavramsal sınırlar ve değerlendirme. Türk Psikiyatri Dergisi, 34(1), 15–24.Toros, F. (2023). İşitsel aşırı duyarlılık spektrumu: Fonofobi, hiperakuzi ve mizofoni. Türk Odyoloji Dergisi, 7(1), 43–52.
- Zagrożenia, W. (2018). Noise in the workplace: Health effects and legal standards. Occupational Medicine Journal, 65(4), 212–219. https://doi.org/10.1007/s40726-021-00194-4
Abstract
References
- Aazh, H., Knipper, M., Danesh, A. A., Cavanna, A. E., & Andersson, L. (2018). Insights from the literature on misophonia, hyperacusis, and phonophobia: Definitions, mechanisms, and clinical anagement. Journal of the American Academy of Audiology, 29(7), 614–625. https://doi.org/10.3766/jaaa.16120
- Alluşoğlu, F. (2020). İşitsel aşırı duyarlılık: Hiperakuzi, fonofobi ve mizofoni. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(2), 124–130. https://doi.org/10.26650/SP2020-845239
- Alluşoğlu, G. (2020). Azalmış ses toleransı olan bireylerin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Alluşoğlu, G., & Aksoy, S. (2022). Azalmış Ses Toleransı Ölçeği: Geliştirme ve geçerlik güvenirlik çalışması [Doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
- Beyan, B., Güler, C., & Akdemir, S. (2016). Çağrı merkezi çalışanlarında gürültü kaynaklı sağlık sorunları. İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 4(2), 45–52. https://doi.org/10.1501/sbeder_0000000108
- Bulut, M., Baş, B., & Öztürk, B. (2017). Tinnitus hastalarında hiperakuzi sıklığı. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Dergisi, 25(3), 123–127.Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi (ÇSGEAM). (2013). Meslek hastalıkları ve korunma yolları. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yayınları.
- Çevik, S. (2024). Yetişkinlerde Hiperakuzi, Mizofoni Ve Fonofobinin Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi: Konya Örneği [Yüksek lisans tezi, Karatay Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
- Çoşkun, E. (2023). Gürültüye maruz kalan bireylerde işitsel aşırı duyarlılık: Fonofobi, hiperakuzi ve mizofoni değerlendirmesi [Yüksek lisans tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
- Gürok, M. (2023). Mizofoninin psikososyal etkileri ve cinsiyet farklılıkları [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
- Jastreboff, P. J., & Jastreboff, M. M. (2017). Decreased sound tolerance: Hyperacusis, misophonia, phonophobia. In M. J. Aminoff, F. Boller, & D. F. Swaab (Eds.), Handbook of Clinical Neurology (Vol. 129, pp. 543–556). Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-0-444-62630-1.00030-X
- Kızmaz, M., & Biçer, A. (2017). Çağrı merkezlerinde çalışan bireylerin iletişim sorunları ve iş doyumu ilişkisi. İletişim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 84–99. https://doi.org/10.17336/igusbd.542494Köseoğlu, A. (2001). Meslek hastalıkları ve işitme kaybı. İstanbul: İş Güvenliği Yayınları.
- Toros, F. (2023). Hiperakuzi, mizofoni ve fonofobi: Kavramsal sınırlar ve değerlendirme. Türk Psikiyatri Dergisi, 34(1), 15–24.Toros, F. (2023). İşitsel aşırı duyarlılık spektrumu: Fonofobi, hiperakuzi ve mizofoni. Türk Odyoloji Dergisi, 7(1), 43–52.
- Zagrożenia, W. (2018). Noise in the workplace: Health effects and legal standards. Occupational Medicine Journal, 65(4), 212–219. https://doi.org/10.1007/s40726-021-00194-4
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Audiology |
| Journal Section | Kapadokya Sağlık Bilimleri Dergisi |
| Authors | |
| Publication Date | April 30, 2025 |
| Submission Date | April 10, 2025 |
| Acceptance Date | April 30, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 3 Issue: 2 |
