Abstract
Bu araştırmada, Türkçe Sözlük’teki c, ç ve d harfi ile başlayan dil bilgisi etiketli sözcüklerin, anlam, tür, kaynak dil ve yapı açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Türkçe Sözlük’te c, ç ve d harfi ile başlayan dil bilgisi etiketli toplam 68 sözcük tespit edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, inceleme kapsamındaki sözcüklerin, Türkçe Sözlük’teki farklı sıradaki anlamlarıyla dil bilgisi kategorisine dâhil edildiği, isim, sıfat ve fiil türünde olduğu, Arapça, Türkçe ve Fransızcaya ait olduğu, yarıdan fazlasının ise birleşik sözcük yapısında olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Türkçe Sözlük’teki kırk kategori içerisinde dil ile ilgili kategorilerden biri olan dil bilgisi kategorisinde çok sayıda sözcük bulunmasının son derece olağan olduğu söylenebilir. Bu araştırmada c, ç ve d harfi ile başlayan dil bilgisi etiketli sözcükler incelenmiştir. Daha sonra yapılacak çalışmalarda e harfi veya diğer harflerle başlayan dil bilgisi etiketli sözcüklerin incelenmesi önerilebilir.
References
- Akalın, Ş. H. vd. (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu, 11. Basım.
- Çelik, M. (2020). Türkçe Sözlük'te yer alan tiyatro terimleri üzerine. Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi 5/4, 26-49.
- Çolak, S. (2024). Türkçe Sözlük’te denizcilik alanındaki yabancı kökenli taşıt adlandırmalarının terim bilimi açısından incelenmesi. Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi 8/2, 31-50.
- Dilâçar, A. (1971). Gramer: tanımı, adı, kapsamı, türleri, yöntemi, eğitimdeki yeri ve tarihçesi. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 19, 83-145.
- Dolunay, S. K. (2010). Dil bilgisi öğretiminin amacı ve önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları 27, 275-284.
- Gökter Gençer, B. (2019). Türkçe Sözlük’teki analitik tanımlar üzerine: doğal tür sözcükleri. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 23/1, 28-44.
- Gülen, B. (2018). Türkçe Sözlük'te anatomi alanındaki A harfi ile başlayan terimler üzerine. Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi 3/1, 25-49.
- İnce, S. (2020). Türkçe Sözlük'te askerlik alanındaki alıntı terimler üzerine. Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi 5/1 1-32.
- Kamacı Gencer, D. (2021). Türkçe Sözlük'teki biçim bilim terimlerine sözlük bilimsel bir bakış. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi 25/2, 183-206.
- Kavun, M. – Mert, O. (2023). Ruh bilimiyle ilgili Türkçe Sözlük’te yer alan söz varlığı. Gökçen S. – Sümeyra A.(Ed). Dil ve Edebiyatta Psikolojik Unsurlar, içinde (s. 370-403). İstanbul: Çizgi Kitabevi.
- Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Maden, S. - Kavun, M. (2023). Türkçe Sözlük’te eğitim bilimi etiketli sözcükler üzerine bir inceleme. Maden S. (Ed). Türkçe Eğitiminde Güncel Araştırmalar II. İçinde (s. 217-234). İstanbul: Hiperyayın.
- Maden, A. - Kavun, M. (2023). Türkçe Sözlük’te dil bilgisi etiketli (a-b harfiyle başlayan) sözcükler üzerine bir inceleme. Sedat M. (Ed.) Türkçe Eğitiminde Güncel Araştırmalar II. İçinde (s. 258-281). İstanbul: Hiperyayın.
- Yıldırım, A. - Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. baskı).Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, Ş. (2019). Türkçe sözlükte a-ç harfleri ile başlayan matematik terimleri üzerine bir inceleme. Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi 4/3 1-21.
Abstract
The current study aims to investigate words labelled grammatically and starting with the letters c, ç and d in Turkish Dictionary in terms of meaning, genre, source language and structure. Document analysis, one of the qualitative research methods, is employed in order to collect and analyze the data of the research. A total of 68 words with grammatical tags starting with the letters c, ç and d are identified in the Turkish Dictionary. The results of the study revealed that the words within the scope of the analysis are included in the grammar category with its different meanings in the Turkish Dictionary; to clarify, they are indicated in the form of nouns, adjectives and verbs, which belong to Arabic, Turkish and French languages, and besides more than half of them hold compound word structures. Thus, it may be claimed that it is extremely normal to come up with a large number of words in the grammar category, which is one of the language-related categories among the forty categories in the Turkish Dictionary.
References
- Akalın, Ş. H. vd. (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu, 11. Basım.
- Çelik, M. (2020). Türkçe Sözlük'te yer alan tiyatro terimleri üzerine. Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi 5/4, 26-49.
- Çolak, S. (2024). Türkçe Sözlük’te denizcilik alanındaki yabancı kökenli taşıt adlandırmalarının terim bilimi açısından incelenmesi. Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi 8/2, 31-50.
- Dilâçar, A. (1971). Gramer: tanımı, adı, kapsamı, türleri, yöntemi, eğitimdeki yeri ve tarihçesi. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 19, 83-145.
- Dolunay, S. K. (2010). Dil bilgisi öğretiminin amacı ve önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları 27, 275-284.
- Gökter Gençer, B. (2019). Türkçe Sözlük’teki analitik tanımlar üzerine: doğal tür sözcükleri. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 23/1, 28-44.
- Gülen, B. (2018). Türkçe Sözlük'te anatomi alanındaki A harfi ile başlayan terimler üzerine. Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi 3/1, 25-49.
- İnce, S. (2020). Türkçe Sözlük'te askerlik alanındaki alıntı terimler üzerine. Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi 5/1 1-32.
- Kamacı Gencer, D. (2021). Türkçe Sözlük'teki biçim bilim terimlerine sözlük bilimsel bir bakış. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi 25/2, 183-206.
- Kavun, M. – Mert, O. (2023). Ruh bilimiyle ilgili Türkçe Sözlük’te yer alan söz varlığı. Gökçen S. – Sümeyra A.(Ed). Dil ve Edebiyatta Psikolojik Unsurlar, içinde (s. 370-403). İstanbul: Çizgi Kitabevi.
- Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Maden, S. - Kavun, M. (2023). Türkçe Sözlük’te eğitim bilimi etiketli sözcükler üzerine bir inceleme. Maden S. (Ed). Türkçe Eğitiminde Güncel Araştırmalar II. İçinde (s. 217-234). İstanbul: Hiperyayın.
- Maden, A. - Kavun, M. (2023). Türkçe Sözlük’te dil bilgisi etiketli (a-b harfiyle başlayan) sözcükler üzerine bir inceleme. Sedat M. (Ed.) Türkçe Eğitiminde Güncel Araştırmalar II. İçinde (s. 258-281). İstanbul: Hiperyayın.
- Yıldırım, A. - Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. baskı).Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, Ş. (2019). Türkçe sözlükte a-ç harfleri ile başlayan matematik terimleri üzerine bir inceleme. Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi 4/3 1-21.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | New Turkish Language (Turkish of Old Anatolia, Ottoman, Turkiye) |
| Journal Section | Araştırma Makaleleri |
| Authors | |
| Early Pub Date | June 24, 2025 |
| Publication Date | |
| Submission Date | April 27, 2025 |
| Acceptance Date | June 4, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 9 Issue: 1 |
