Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature

Abstract

Edebiyat dünyası babalığı ve babaları edebi türleri merkeze alarak tartışmış, yazarın babayla metin üzerinden kurduğu bazen örtük bazense açık ilişkiyi çözümlemeyi denemiştir. Babanın varlığında ve yokluğunda evin ve ailenin durumu değişik açılardan kurmaca metinlere yansımış, gerçek ya da sembolik babanın etrafında çokça düşünülmüştür. Türkçe edebiyatın hatıra ve roman alanında çarpıcı özneleri ve nesneleriyle kendisinden sıkça söz ettiren Orhan Pamuk, 2016 yılında yayımlanan ve bir aile romansı olarak okunabilecek Kırmızı Saçlı Kadın’ı bilmeden babasının sevgilisiyle beraber olan oğul üzerine kurmuştur. Pataki Yayınları tarafından İ Yineka me ta Kokkina Mallia başlığıyla Yunancaya aktarılan roman, okurun yoğun ilgisini kazanmıştır. Otuzlu yılların Yunanistan’ıyla seksenli yılların Türkiye’sinin her yönüyle görüldüğü metinler roman türü için sayısız örnekler sunarlar. Dünya ve Türkiye romancılığında sıkça karşımıza çıkan gaddar, anlayışsız, içkici, kumarbaz babalar iki romanda da yoktur. Benzer biçimde oğullarını kendileriyle kıyaslayan ve onları kendilerine benzememekle aşağılayan babalara tesadüf edilmez. Kurmacalarda batılı ve asyalı babalar ve babalıklar asırlık efsanelere dayandırılarak anlatılır. Babalık testinin sonuçlanmasıyla babalığı kabul eden babalarla siyasal nedenlerle kaybolan babaların oğullarıyla ve oğulların babalarıyla çatışması halk söylencelerinde düğümlenir. Bu çalışma Orhan Pamuk’un Kırmızı Saçlı Kadın romanıyla M. Karağatsis’in İ Meğali Himera adlı yapıtının çapraz okumasına yaslanmaktadır. Sakat bağlanmalar neticesinde gayri meşru çocukların doğumuna neden olmuş babaların doğal kadar doğal olmayan yollarla yitimlerinin anlaşılmaya çalışılacağı incelemede babalık oylumu ve babalar karşılaştırılarak ele alınacaktır. Yazgının türlü hilelerle babayı erittiği, neredeyse yok ettiği iki romanda baba bağlantılılığının aktarımına bakılacaktır. Evripides’ten, Firdevsî’ye; oldukça geniş bir skalada (post)modernist unsurlarla işlenen yasak ilişkiler ve bunların doğurdukları tespit edilecektir.