Abstract
Milliyetçilik, bir ulusun kimliğini ve birliğini koruma, geliştirme ve savunma sürecidir. Bu kavram, geçmişten günümüze ulusal kimliği ve aidiyeti vurgulayan en önemli kavramlardan birisi olmuştur. Milliyetçilik genel ekseriyetle ulusun dil, kültür, tarih gibi değerlerini merkeze almaktadır. Primordialist yaklaşım, ulusal kimliğin tarihsel ve kültürel kökenlere dayandığını, ulusların doğal ve kadim topluluklar olduğunu savunur. Modernist yaklaşım ise milliyetçiliğin modern dönemlerde ortaya çıktığını ve ulusların sanayileşme, merkezi devletlerin oluşumu ve modern iletişim araçları gibi süreçlerin bir ürünü olduğunu ileri sürer. Ziya Gökalp, Türkiye'de milliyetçiliğin teorik temellerini atan önemli bir düşünürdür. Onun çalışmaları, Türk milliyetçiliğinin inşasında önemli bir rol oynamıştır. Gökalp'in milliyetçilik anlayışı, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında büyük etkiler yaratmıştır. Yarattığı etki öylesine kilit bir rol oynamıştır ki, cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurucu parti olan Cumhuriyet Halk Fırkası’nın gayriresmî ideoloğu olarak tanımlanmıştır. Ziya Gökalp, Türk milletini kültürel ve sosyolojik bir perspektiften ele almış, ulusal kimliğin inşasında kültürün, dilin ve eğitimin önemini vurgulamıştır. Bu bağlamda, Gökalp'in milliyetçilik anlayışının primordialist mi yoksa modernist mi olduğu tartışma konusu olmuştur. Bu çalışmada, Ziya Gökalp'in milliyetçilik anlayışının primordialist yaklaşıma mı yoksa modernist yaklaşıma mı dayandığı incelenecektir. Bu bağlamda şu sorulara yanıt aranacaktır: Gökalp'in milliyetçilik anlayışı hangi teorik çerçeveye daha
yakındır? Gökalp'in milliyetçilik anlayışının Atatürk dönemi Türk milliyetçiliği üzerindeki etkileri nelerdir? Gökalp'in düşünceleri günümüz milliyetçilik teorileriyle nasıl bir ilişki içindedir?
References
- Anderson, B. (1983). Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism. London: Verso.
- Brass, P. (1991). Ethnicity and Nationalism: Theory and Comparison. New Delhi: Sage Publications.
- Breuilly, J. (1993). Nationalism and the State. Chicago: University of Chicago Press.
- Connor, W. (1994). Ethnonationalism: The Quest for Understanding. New Jersey: Princeton University Press.
- Fichte, J. G. (1808). Reden an die deutsche Nation. Berlin: Realschulbuchhandlung.
- Gellner, E. (1983). Nations and Nationalism. Oxford: Blackwell.
- Geertz, C. (1973). The Interpretation of Cultures: Selected Essays. New York: Basic Books.
- Gökalp, Z. (2014). Türkçülüğün Esasları. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Gökalp, Z. (2015). Türk Medeniyeti Tarihi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Hechter, M. (1975). Internal Colonialism: The Celtic Fringe in British National Development. Berkeley: University of California Press.
- Herder, J. G. (2004). Another Philosophy of History and Selected Political Writings (I. D. Evrigenis & D. Pellerin, Trans.). İndiana: Hackett Publishing.
- Hobsbawm, E. J. (1990). Nations and Nationalism since 1780: Programme, Myth, Reality. Cambridge: Cambridge University Press.
- Kedourie, E. (1993). Nationalism. Oxford: Blackwell.
- Köker, L. (1990). Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Mardin, Ş. (1962). The Genesis of Young Ottoman Thought: A Study in the Modernization of Turkish Political Ideas. Syracuse: Syracuse University Press.
- Mardin, Ş. (1983). Religion and Social Change in Modern Turkey: The Case of Bediüzzaman Said Nursi. New York: State University of New York Press.
- Nairn, T. (1977). The Break-up of Britain: Crisis and Neo-nationalism. London: New Left Books.
- Parla, T. (1985). Ziya Gökalp, Kemalizm ve Türkiye’de Korporatizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Smith, A. D. (1986). The Ethnic Origins of Nations. Oxford: Blackwell.
- Smith, A. D. (1991). National Identity. Reno: University of Nevada Press.
Abstract
Nationalism is the process of preserving, developing, and defending the identity and unity of a nation. This concept has been one of the most significant in emphasizing national identity and belonging throughout history. Nationalism generally centers on values such as language, culture, and history of a nation. The primordialist approach argues that national identity is based on historical and cultural roots, asserting that nations are natural and ancient communities. The modernist approach, on the other hand, suggests that nationalism emerged in modern times and that nations are products of processes like industrialization, the formation of centralized states, and modern communication tools. Ziya Gokalp is a prominent thinker who laid the theoretical foundations of nationalism in Turkey. His works played a crucial role in the construction of Turkish nationalism. Gokalp's understanding of nationalism had had a significant impact during the late Ottoman Empire and the early years of the Republic of Turkey. His influence was so key that Mustafa Kemal Ataturk, the founder of the Turkish Republic, described him as the unofficial ideologue of the founding party that was the Republican People's Party. Gokalp approached the Turkish nation from a cultural and sociological perspective, emphasizing the importance of culture, language, and education in the construction of national identity. In this context, it has been debated whether Gokalp's understanding of nationalism is primordialist or modernist. This study examines whether Ziya Gokalp's understanding of nationalism is closer to the primordialist or modernist approach. In this regard, the following questions will be addressed: Which theoretical framework is Gokalp's understanding
of nationalism closer to? What are the effects of Gokalp's understanding of nationalism on Ataturk-era Turkish nationalism? How do Gokalp's ideas relate to contemporary nationalism theories?
References
- Anderson, B. (1983). Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism. London: Verso.
- Brass, P. (1991). Ethnicity and Nationalism: Theory and Comparison. New Delhi: Sage Publications.
- Breuilly, J. (1993). Nationalism and the State. Chicago: University of Chicago Press.
- Connor, W. (1994). Ethnonationalism: The Quest for Understanding. New Jersey: Princeton University Press.
- Fichte, J. G. (1808). Reden an die deutsche Nation. Berlin: Realschulbuchhandlung.
- Gellner, E. (1983). Nations and Nationalism. Oxford: Blackwell.
- Geertz, C. (1973). The Interpretation of Cultures: Selected Essays. New York: Basic Books.
- Gökalp, Z. (2014). Türkçülüğün Esasları. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Gökalp, Z. (2015). Türk Medeniyeti Tarihi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Hechter, M. (1975). Internal Colonialism: The Celtic Fringe in British National Development. Berkeley: University of California Press.
- Herder, J. G. (2004). Another Philosophy of History and Selected Political Writings (I. D. Evrigenis & D. Pellerin, Trans.). İndiana: Hackett Publishing.
- Hobsbawm, E. J. (1990). Nations and Nationalism since 1780: Programme, Myth, Reality. Cambridge: Cambridge University Press.
- Kedourie, E. (1993). Nationalism. Oxford: Blackwell.
- Köker, L. (1990). Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Mardin, Ş. (1962). The Genesis of Young Ottoman Thought: A Study in the Modernization of Turkish Political Ideas. Syracuse: Syracuse University Press.
- Mardin, Ş. (1983). Religion and Social Change in Modern Turkey: The Case of Bediüzzaman Said Nursi. New York: State University of New York Press.
- Nairn, T. (1977). The Break-up of Britain: Crisis and Neo-nationalism. London: New Left Books.
- Parla, T. (1985). Ziya Gökalp, Kemalizm ve Türkiye’de Korporatizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Smith, A. D. (1986). The Ethnic Origins of Nations. Oxford: Blackwell.
- Smith, A. D. (1991). National Identity. Reno: University of Nevada Press.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Political Science (Other) |
| Journal Section | Araştırma Makaleleri |
| Authors | |
| Publication Date | April 27, 2025 |
| Submission Date | December 19, 2024 |
| Acceptance Date | February 26, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 7 Issue: 1 |
