Abstract
The aim of this study is to evaluate the books in TRT Children's Library, one of the most comprehensive digital children's libraries in Turkey, in terms of critical thinking and creativity skills. In the study, 51 books on the theme of “Curious Scholar” in TRT Children's Bookshelf were examined in terms of critical thinking and creativity dimensions of 21st century skills by descriptive analysis method. During the analysis, the sub-dimensions suggested by Torrance (1995) for creativity and Nosich (2016) for critical thinking were taken as a basis. The results showed that the skill of asking qualified questions (62%) was prominent among the critical thinking dimensions; however, sub-dimensions such as providing solid reasons and making decisions according to rational criteria were not covered at all or not at all. In the creativity dimensions, fluency (72%) was emphasized the most, while other dimensions such as flexibility were dealt with less. In addition, it is noteworthy that 27 out of 51 books did not include any elements of creativity and 17 did not include any elements of critical thinking skills. These findings show that the content of TRT Children's Bookshelf should be handled in a more balanced and comprehensive
References
- Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388. https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
- Boynukara, M. (2019). Etkileşimli e-kitap oluşturulması, öğretmen adaylarının gelecekte etkileşimli e-kitap kullanımı hakkındaki düşünceleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
- Canbaz, B., & Kaplan Sayı, A. (2022). Çıtır çıtır felsefe kitap serisinin eleştirel düşünme becerileri açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 51(236), 3081-3106. https://doi.org/10.37669/milliegitim.953935
- Ceylan, E. (2023). Etkileşimli e-kitap destekli ters yüz öğrenme modelinin fen bilgisi öğretmen adaylarının astronomi konularındaki akademik başarı ve ilgisine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
- Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Sage Publications.
- Durmaz, G. (2024). Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik e-kitaplardaki çocukluk anlayışının incelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Maltepe Üniversitesi.
- Erhan, G. (2019). Resimli çocuk kitaplarinda steam: “yaratici ve eleştirel düşünme becerisi". Journal of STEAM Education, 2(1), 1-20.
- Farrokhi, N. (2015). Eğitim amaçlı e-kitaplarda tasarım sorunları: Türkçe öğrenimi için bir e-kitap uygulaması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
- Göçerler, H., & Asutay, H. (2016). Yazınsal bir ürün olarak sesli kitapların okuma derslerindeki etkililiği ve kullanılabilirliği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 151-167.
- Güzelküçük, D. M., & Can, R. (2023). Üniversitenin sesli kitap ve podcast dinlemeye yönelik görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Dil Eğitimi ve Öğretimi Dergisi, 11(4), 33-48. https://doi.org/10.29228/ijlet.73794
- Kara, C. (2022). Okul öncesi dönem çocuk kitaplarında yaratıcılığı destekleyen bir faktör olarak resimlemelerin kullanımı. STAR Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi, 3(4), 221-240.
- Karatay, H. (2011). Çocuk edebiyatı ve dil gelişimi. Türk Dil Dergisi, 89(1), 15-25.
- Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. Jossey-Bass.
- Nosich, G. M. (2016). Learning to think things through: A guide to critical thinking across the curriculum. Pearson.
- Özenç, E., & Akın, E. (2020). Okuduğunu anlama ve akılda tutma becerileri bakımından baskı ve dijital kitap okumanın karşılaştırılması. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(25), 40-50. https://doi.org/10.33692/avrasyad.836088
- Pektaş Turgut, Ö. (2018). Çocuklara yönelik etkileşimli e-kitap uygulamaları. Sanat ve Tasarım Dergisi, 21, 205-221. https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.435664
- Şimşek, Ş., & Özkan, A. (2022). Anooshirvan miandji’nin çocuk kitaplarının eleştirel düşünme becerileri bağlamında incelenmesi. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi (ÇEDAR), 6(1), 1-17.
- Soydan, E. (2012). E-kitap teknolojisi ve basılı kitabın geleceği. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 389-399.
- Torrance, E. P. (1995). The Torrance tests of creative thinking. Scholastic Testing Service.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız İ, Kanak M. (2021). Çocukların dijital teknoloji kullanımı ve ebeveyn yaklaşımları: kesitsel bir çalışma. TJFMPC, 15(2), 306-14.
- Yıldızhan Bora, B. (2024). Alfa kuşağına atfedilen dört becerinin erken çocukluk dönemi kapsamında araştırılması: Dijital okuryazarlık, problem çözme ve eleştirel düşünme, yaratıcılık, iş birliği [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi.
Abstract
Bu araştırmanın amacı, Türkiye’nin en kapsamlı dijital çocuk kütüphanelerinden biri olan TRT Çocuk Kitaplık uygulamasında bulunan kitapların, eleştirel düşünme ve yaratıcılık becerileri açısından değerlendirilmesidir. Araştırmada, TRT Çocuk Kitaplık'ta "Meraklı Bilgin" temasındaki 51 kitap, 21. yüzyıl becerilerinden eleştirel düşünme ve yaratıcılık boyutları açısından betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. İnceleme sırasında, yaratıcılık için Torrance (1995) ve eleştirel düşünme için Nosich (2016) tarafından önerilen alt boyutlar esas alınmıştır. Sonuçlar, eleştirel düşünme boyutlarından nitelikli soru sorma (%62) becerisinin öne çıktığını; ancak sağlam gerekçeler sunma ve akla uygun ölçütlere göre karar verme gibi alt boyutların az veya hiç işlenmediğini göstermiştir. Yaratıcılık boyutlarında ise en çok akıcılık (%72) vurgulanırken esneklik gibi diğer boyutların daha az ele alındığı görülmüştür. Ayrıca, 51 kitaptan 27’sinde yaratıcılık, 17’sinde ise eleştirel düşünme becerilerine dair herhangi bir unsurun bulunmaması dikkat çekicidir. Bu bulgular, çocukların eleştirel düşünme ve yaratıcılık becerilerinin gelişimini desteklemek için TRT Çocuk Kitaplık içeriklerinin daha dengeli ve kapsamlı bir şekilde ele alınması gerektiğini göstermektedir.
Ethical Statement
Bu çalışmada etik kurul izni gerekmemektedir.
References
- Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388. https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
- Boynukara, M. (2019). Etkileşimli e-kitap oluşturulması, öğretmen adaylarının gelecekte etkileşimli e-kitap kullanımı hakkındaki düşünceleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
- Canbaz, B., & Kaplan Sayı, A. (2022). Çıtır çıtır felsefe kitap serisinin eleştirel düşünme becerileri açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 51(236), 3081-3106. https://doi.org/10.37669/milliegitim.953935
- Ceylan, E. (2023). Etkileşimli e-kitap destekli ters yüz öğrenme modelinin fen bilgisi öğretmen adaylarının astronomi konularındaki akademik başarı ve ilgisine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
- Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Sage Publications.
- Durmaz, G. (2024). Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik e-kitaplardaki çocukluk anlayışının incelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Maltepe Üniversitesi.
- Erhan, G. (2019). Resimli çocuk kitaplarinda steam: “yaratici ve eleştirel düşünme becerisi". Journal of STEAM Education, 2(1), 1-20.
- Farrokhi, N. (2015). Eğitim amaçlı e-kitaplarda tasarım sorunları: Türkçe öğrenimi için bir e-kitap uygulaması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
- Göçerler, H., & Asutay, H. (2016). Yazınsal bir ürün olarak sesli kitapların okuma derslerindeki etkililiği ve kullanılabilirliği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 151-167.
- Güzelküçük, D. M., & Can, R. (2023). Üniversitenin sesli kitap ve podcast dinlemeye yönelik görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Dil Eğitimi ve Öğretimi Dergisi, 11(4), 33-48. https://doi.org/10.29228/ijlet.73794
- Kara, C. (2022). Okul öncesi dönem çocuk kitaplarında yaratıcılığı destekleyen bir faktör olarak resimlemelerin kullanımı. STAR Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi, 3(4), 221-240.
- Karatay, H. (2011). Çocuk edebiyatı ve dil gelişimi. Türk Dil Dergisi, 89(1), 15-25.
- Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. Jossey-Bass.
- Nosich, G. M. (2016). Learning to think things through: A guide to critical thinking across the curriculum. Pearson.
- Özenç, E., & Akın, E. (2020). Okuduğunu anlama ve akılda tutma becerileri bakımından baskı ve dijital kitap okumanın karşılaştırılması. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(25), 40-50. https://doi.org/10.33692/avrasyad.836088
- Pektaş Turgut, Ö. (2018). Çocuklara yönelik etkileşimli e-kitap uygulamaları. Sanat ve Tasarım Dergisi, 21, 205-221. https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.435664
- Şimşek, Ş., & Özkan, A. (2022). Anooshirvan miandji’nin çocuk kitaplarının eleştirel düşünme becerileri bağlamında incelenmesi. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi (ÇEDAR), 6(1), 1-17.
- Soydan, E. (2012). E-kitap teknolojisi ve basılı kitabın geleceği. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 389-399.
- Torrance, E. P. (1995). The Torrance tests of creative thinking. Scholastic Testing Service.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız İ, Kanak M. (2021). Çocukların dijital teknoloji kullanımı ve ebeveyn yaklaşımları: kesitsel bir çalışma. TJFMPC, 15(2), 306-14.
- Yıldızhan Bora, B. (2024). Alfa kuşağına atfedilen dört becerinin erken çocukluk dönemi kapsamında araştırılması: Dijital okuryazarlık, problem çözme ve eleştirel düşünme, yaratıcılık, iş birliği [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Turkish Education |
| Journal Section | Makaleler |
| Authors | |
| Publication Date | April 30, 2025 |
| Submission Date | January 29, 2025 |
| Acceptance Date | April 20, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Issue: 74 |
Mehmet Akif Ersoy University Journal of Education Faculty