Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi

Abstract

Hem küresel hem de yerel düzeyde yapısal değişim ve dönüşüm yaratan neoliberal küreselleşme sürecinde, küresel sermaye merkezleri ve onların aktörleri tarafından belirlenen politikalar 1980 sonrasında, Türkiye’deki tarımsal üretim biçimi ve üretim ilişkilerini de belirlemiştir. Tarımsal üretimin piyasa koşullarına tabi olmasını sağlayan bu politika değişikliği Türkiye köylüsünü, piyasa koşullarında savunmasız ve güvencesiz bırakmıştır. Üretim yapabilmek için piyasa dinamikleri üzerinden borçlanan köylünün üretim yapma çabası, bir borçlanma döngüsü oluşturmaktadır. Bu döngü tarımsal üretim süreçleri içinde borçlanma ağı ve borçlanma örüntüsü ortaya çıkarmaktadır ki bu ağın ve örüntünün kazananları, bankalar, küresel tarım işletmeleri, tüccarlar, tefeciler ve göreli olarak bölgenin zengin çiftçileridir. Kaybedeni ise hızla yoksullaşan ve kırdan tasfiye olan köylü çiftçilerdir. Özetlenen tespitlerden hareketle bu çalışmadaki temel amaç, neoliberal politikalara bağlı olarak oluşan piyasa mekanizması içinde borçlanarak üretim yapma çabasında olan köylü çiftçilerin içine düştüğü borçlanma ağını ve borçlanma örüntüsünü, alandan gelen verilerin ışığında tartışmak ve analiz etmektir. Bergama’nın ova köylerinde yapılan derinlemesine mülakatlardan elde edilen alan araştırmalarının sonuçlarına dayanan bu çalışmada, borçlanmanın köylü çiftçiler ve üretim biçimi üzerindeki dönüştürücü etkisi de irdelenmektedir.