Research Article
BibTex RIS Cite

Osmanlı Devleti'nde Eşkıyalıkla Nam Salmış Bir Aile: Şehsüvarzâdeler (1683-1800)

Year 2024, Volume: 14 Issue: 2, 103 - 117, 28.12.2024
https://doi.org/10.13114/mjh.1549670

Abstract

Bu çalışmada Erzurum eyaleti sınırları dahilinde bulunan Kuruçay’da, eşkıyalık faaliyetleriyle ön plana çıkmış olan Şehsüvarzâde ailesinin kimliği ve etkinlikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. 18. yüzyıl, Osmanlı Devleti’nin taşra hakimiyetinde bir takım idarî aksaklıklar yaşadığı ve bunun sonucunda Rumeli ve Anadolu’da birçok nüfuzlu ailenin ortaya çıktığı bir dönemdir. “Âyanlar Çağı” adı verilen bu yüzyılda, zaman içerisinde bulundukları bölgelerde mali, askerî ve idarî konularda ön plana çıkan şahıslar hakimiyetlerini oğulları ve akrabaları vasıtasıyla uzun yıllar koruyabilmiştir. Bu bağlamda Şehsüvarzâde ailesi de “âyan” olarak anılmasa da Kuruçay’da zamanla nüfuz kazanan güçlü bir aile olarak karşımıza çıkmaktadır. Şehsüvarzâde ailesi hakkında daha önce kaleme alınan kapsamlı bir eser bulunmadığı için ortaya çıkarılan bulgular büyük ölçüde arşiv belgelerine dayanmaktadır. Fakat incelenen belgeler özellikle akrabalık bilgileri açısından çelişki taşıdığından dolayı sentezlenmiş ve ortaya en doğru bilgiler sunulmaya çalışılmıştır. Ayrıca yapılan araştırmalar doğrultusunda Şehsüvarzâde ailesinin köken meselesi tartışılmış, Kuruçay’daki faaliyetleri tespit edilmiş ve en uygun aile şeceresi ortaya konulmuştur.

References

  • Devellioğlu F. 2004, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügât, 21. Baskı, Aydın Kitabevi, Ankara.
  • Durmuş G. 2022, “Kuruçay Kazasında XVIII. Yüzyıl Ortalarında Meydana Gelen Asayiş Sorunları ve Devlet Merkezinin Yaklaşımı (1 ve 3 Numaralı Erzurum Ahkâm Defterlerine Göre), Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 24 (44), 191-210.
  • Parlatır İ. 2011, Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, 3. Baskı, Yargı Yayınevi, Ankara.
  • Polat S. 2024, “Çapanoğulları Örneğinde Osmanlı Devleti’nde Âyanlara Paye Tevcihi”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 12 (40), 377-402.
  • Mert Ö. 1991, “Âyan”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 4, TDV Yayınları, İstanbul.
  • Süreyya M. 1996, Sicill-i Osmanî 5, Haz. N. Akbayar, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
Year 2024, Volume: 14 Issue: 2, 103 - 117, 28.12.2024
https://doi.org/10.13114/mjh.1549670

Abstract

References

  • Devellioğlu F. 2004, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügât, 21. Baskı, Aydın Kitabevi, Ankara.
  • Durmuş G. 2022, “Kuruçay Kazasında XVIII. Yüzyıl Ortalarında Meydana Gelen Asayiş Sorunları ve Devlet Merkezinin Yaklaşımı (1 ve 3 Numaralı Erzurum Ahkâm Defterlerine Göre), Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 24 (44), 191-210.
  • Parlatır İ. 2011, Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, 3. Baskı, Yargı Yayınevi, Ankara.
  • Polat S. 2024, “Çapanoğulları Örneğinde Osmanlı Devleti’nde Âyanlara Paye Tevcihi”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 12 (40), 377-402.
  • Mert Ö. 1991, “Âyan”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 4, TDV Yayınları, İstanbul.
  • Süreyya M. 1996, Sicill-i Osmanî 5, Haz. N. Akbayar, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
There are 6 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Late Modern Ottoman History
Journal Section Araştırma Makaleleri
Authors

Alper Kağan Kiraç 0009-0003-1158-5155

Publication Date December 28, 2024
Submission Date September 13, 2024
Acceptance Date December 13, 2024
Published in Issue Year 2024 Volume: 14 Issue: 2

Cite

APA Kiraç, A. K. (2024). Osmanlı Devleti’nde Eşkıyalıkla Nam Salmış Bir Aile: Şehsüvarzâdeler (1683-1800). Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 14(2), 103-117. https://doi.org/10.13114/mjh.1549670
Adres:
Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi
Akdeniz Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi
07058 Kampüs, Antalya / TÜRKİYE
E-Posta:
mjh@akdeniz.edu.tr