Abstract
Varlık dergisi 1930 yılının temmuz ayında Yaşar Nabi tarafından yayımlanmaya başlamıştır. Cumhuriye-tin özgür ve özerk bir birey yaratmaya yönelik kültür politikasını toplumsal zeminde yaygınlaştırmak ve kökleştirmek gibi bir amacı takip etmiştir. Kemalizmin gerçekleştirdiği dönüşümlerin benimsenmesi ve topluma aktarılmasına yönelik yayınlamış olduğu metinlerde düşünsel açıdan bir süreklilik içinde olmuş-tur. 1930’lu yılların sağ ve sol ideolojilerin dışında konumlandırdığı Kemalizm anlayışını 1970’lı ve 1980’lı yıllarda da savunmuştur. Bu doğrultuda sol Kemalist tezlerle arasına mesafe koyarken sosyalist aydınların Kemalizm eleştirileri karşısında ise tek parti döneminin Kemalizm yorumunu öne çıkarmıştır. Özellikle milliyetçilik ilkesi üzerinden Kemalizme eklemlenmeye çalışan siyasi partileri ve politik grup-ları Kemalizmi yozlaştırmakla eleştirirken muhafazakâr ve mukaddesatçı kesimin köktenci eleştirileri kar-şısında ise ulus devlet ve laik ekseninde bir Kemalizm savunusu ortaya koymuştur. Varlık dergisi bu yaklaşımıyla Atatürk’ün gerçekleştirmiş olduğu siyasal ve sosyal dönüşümleri 1930’ların perspektifinden okumaya çalışan askeri bürokrasiyle aynı noktada buluşmuştur. 12 Mart 1971 Muhtırası ve 12 Eylül 1980 askeri darbesinin Kemalizmi yorumlayış biçimiyle aynı doğrultuda bir Kemalizm tanımı ortaya koymuştur.
References
- Ahmad F. 2009, Modern Türkiye’nin Oluşumu. Kaynak Yayınları, İstanbul.
- Ahmad F. 2022, Bir Kimlik Peşinde Türkiye. İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul.
- Alpkaya F. 2015, “Bir 20. Yüzyıl Akımı: Sol Kemalizm”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Kemalizm. İletişim Yayınları. İstanbul, 477-518.
- Arcayürek C. 2012, Çankaya 1980-2011. Cumhuriyet Kitapları, İstanbul.
- Ateş T. 1994, Kemalizmin Özü, Görüşler, Düşünceler. Der Yayınları, İstanbul.
- Ateş T.1986, “Laiklik ve Kemalizm”. Varlık Dergisi 941, 6,7.
- Atılgan G. 2020a, Yön Devrim Hareketi Kemalizm ile Marksizm Arasında Geleneksel Aydınlar. Yordam Yayınları, İstanbul.
- Atılgan G. 2020b, “12 Mart Kapanan ve Açılan Yollar”. Ed. M. K. Kaynar. Türkiye’nin 1970’li Yılları. İletişim Yayınları, İstanbul, 55-99.
- Bora T & Yüksel T. 2015, “Sağ Kemalizm”. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Kemalizm. İletişim Yayınları. İstanbul, 529-555.
- Bora T. 2017, Cereyanlar Türkiye’de Siyasal İdeolojiler. İletişim Yayınları, İstanbul.
- Çavdar T. 2013, Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1950’den Günümüze. İmge Yayınevi, Ankara.
- Çelik S. 2021, İnönü Döneminde Kemalizm: Kırmızı Kedi Yayınları, İstanbul.
- Demirel T. 2013, Adalet Partisi İdeolojisi ve Politika. İletişim Yayınları, İstanbul.
- Demirel T. 2023, 12 Mart ve 12 Eylül’ün Anatomisi: 1960-1980 Dönemi Türkiyesi’nde Siyaset. Liberte Yayınları, İstanbul.
- Dündar A. 1978, “Kemalizmin Işığında”. Varlık Dergisi 854, 20.
- Dündar A. 1980, “Her Yol Kemalizme Varır”. Varlık Dergisi 878,16.
- Esen B. 2022, “Post- Kemalizmin Vesayet Eleştirisi: AKP Rejiminin Resmi Tezi”. Eds. İ. Aytürk- B.Esen. Post- Post- Kemalizm Türkiye Çalışmalarında Yeni Arayışlar. İletişim Yayınları. İstanbul, 355-417.
- Esen B. 2023, “Kemalizm”. Ed. T. Bora. Siyasi Düşüncenin Bir Muhasebesi. Tarih Vakfı Yurt Yayınları. İstanbul, 65-95.
- Hale W. 2014, Türkiye’de Ordu ve Siyaset. Alfa Yayınları, İstanbul.
- Kahraman H. 2011, “Türk Solunun Çıkmaz Sokağı: Kemalizm (Ordu) İlişkisi”, Doğu Batı 15 (59), 35-76.
- Kansu A C. 1972a, “Gerekçe”. Varlık Dergisi 777, 3.
- Kansu A C. 1972b, “Kurtuluş Savaşlarının Babası”. Varlık Dergisi 772, 3.
- Kansu A C.1972c, “Konuşan Önder”. Varlık Dergisi 779, 3.
- Kansu A C. 1972ç, “Ulusal Onur”. Varlık Dergisi 772, 3.
- Kansu A C.1972d, “Kurtuluş Savaşı İnsancılıktır”. Varlık Dergisi 773, 3.
- Kansu A C.1975, “Kemalizm Üzerine”. Varlık Dergisi 818, 9-11.
- Karagülle F.2006, “Varlık Dergisi”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 4(8), 609-727.
- Kayalı K. 2021a, “İki Farklı Dönemde Kemalizm Algılanması (1960’lı ve 1990’lı Yıllar)”. Eds. E. Ünlen & H.A.Tokur, 9.Uluslararası Atatürk Kongresi. Amasya, 12 – 15 Kasım. Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları. Ankara. 1263-1285.
- Kayalı K. 2021b, Düşüncenin Coğrafyası Toplum Tarih ve Kültürden Soyutlanma. Ketebe, İstanbul.
- Kayalı K. 2002, Türk Düşünce Dünyasının Bunalımı. İletişim Yayınları, İstanbul.
- Köklügiller A. 1977, “Atatürk ve Ordu”, Varlık Dergisi 842, 7.
- Köklügiller A. 1980, “Kemal Atatürk’ün Aydın İzinden”, Varlık Dergisi 878, 6.
- Nayır N Y. 1970, “Neden Karşıdırlar Atatürk’e”. Varlık Dergisi 758, 3.
- Nayır N Y. 1971a, “Hoşgörüsüz İnsanlar”. Varlık Dergisi 767, 3.
- Nayır N Y. 1971b, “Atatürk’e Dönüş”. Varlık Dergisi 763, 3.
- Nayır N Y. 1977, “Niçin Atatürk ve Hep Atatürk”. Varlık Dergisi 842, 4.
- Nayır N Y. 1978a, “Niçin Atatürk”. Varlık Dergisi 854, 3.
- Nayır N Y. 1978b “Politika Çıkarcıları”. Varlık Dergisi 849, 3.
- Ozan E D. 2015, “İki Darbe Arasında Kriz Sarmalı”. Eds. G. Atılgan, C. Saraçoğlu & A. Uslu. Osmanlıdan Günümüze Türkiye’de Siyasal Hayat. Yordam Yayınları, İstanbul, 663-753.
- Özdemir, E. 1975, “Atatatürkçü müyüz?”. Varlık Dergsi 818, 7.
- Özdenoğlu Ş. 1977, “Çağdaş Atatürkçülük ve Yeni Çözümler”. Varlık Dergisi 838, 3.
- Özerdim S. 1978, “Anıt- Kabir Yıkılır mı ?”. Varlık Dergisi 853, 3.
- Özerdim S.1979, “Soyut Bir Demokrasi”. Varlık Dergisi 858, 6.
- Özerdim S.1980a, “Atatürk ve Politikacılar”. Varlık Dergisi 875, 3.
- Özerdim S.1980b, “Atatürk’ten Ayrılış”. Varlık Dergisi 876, 3.
- Salihoğlu M.1980, “Atatürkçülüğün Anlamı”. Varlık Dergisi 878, 9.
- Saraçoğlu C. 2015, “Tank Paletiyle Neoliberalizm” Eds. G. Atılgan, C. Saraçoğlu & A. Uslu. Osmanlıdan Günümüze Türkiye’de Siyasal Hayat. Yordam Yayınları, İstanbul, 753-875.
- Selçuk S. 1982, “Atatürk Devriminin Sorunsalı ve Niteliği”. Varlık Dergisi 896, 2-10.
- Tanör B. 2014, “Siyasal Tarih 1980-1995”. Ed. S. Akşin. Bugünkü Türkiye 1980-2003. Cem Yayınevi. İstanbul, 27-163.
- Taşkın Y. 2015, “12 Eylül Atatürkçülüğü ya da Bir Kemalist Restorasyon Teşebbüsü Olarak 12 Eylül”. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Kemalizm. İletişim Yayınları. İstanbul, 570-584.
- Tunçay M. 1978, “Atatürk’e Nasıl Bakmak”. Toplum ve Bilim 4, 86-92.
- Uzun H. 2010, “Tek Parti Döneminde Yapılan Cumhuriyet Halk Partisi Kongreleri Temelinde Değişmez Genel Başkanlık, Kemalizm ve Milli Şef Kavramları”. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi 9 (20-21), 233-271.
- Zürcher E J. 2010, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi : İletişim Yayınları. İstanbul.
Abstract
Varlık magazine began publication in July 1930 under the leadership of Yasar Nabi. It aimed to spread and solidify the Republic’s cultural policy to foster a free and autonomous individual within society. The magazine consistently supported and promoted the ideological foundations of the transformations brought about by Kemalism. Maintaining a perspective rooted in the interpretation of Kemalism from the 1930s—positioned outside of both right-wing and left-wing ideologies—it continued to advocate this view through the 1970s and 1980s. While distancing itself from leftist Kemalist theses, Varlık responded to criticisms from socialist intellectuals by emphasizing the interpretation of Kemalism prevalent during the single-party era. The magazine criticized political parties and groups that sought to align themselves with Kemalism through nationalism, accusing them of distorting its principles. Conversely, when faced with radical critiques from conservative and religious factions, it defended Kemalism based on the ideals of the nation-state and secularism. Through this stance, Varlık aligned itself with the military-bureaucratic establishment, which also interpreted Ataturk’s political and social reforms from a 1930s perspective. Its understanding of Kemalism echoed the narratives endorsed by the military interventions of March 12, 1971, and the September 12, 1980 coup.
References
- Ahmad F. 2009, Modern Türkiye’nin Oluşumu. Kaynak Yayınları, İstanbul.
- Ahmad F. 2022, Bir Kimlik Peşinde Türkiye. İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul.
- Alpkaya F. 2015, “Bir 20. Yüzyıl Akımı: Sol Kemalizm”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Kemalizm. İletişim Yayınları. İstanbul, 477-518.
- Arcayürek C. 2012, Çankaya 1980-2011. Cumhuriyet Kitapları, İstanbul.
- Ateş T. 1994, Kemalizmin Özü, Görüşler, Düşünceler. Der Yayınları, İstanbul.
- Ateş T.1986, “Laiklik ve Kemalizm”. Varlık Dergisi 941, 6,7.
- Atılgan G. 2020a, Yön Devrim Hareketi Kemalizm ile Marksizm Arasında Geleneksel Aydınlar. Yordam Yayınları, İstanbul.
- Atılgan G. 2020b, “12 Mart Kapanan ve Açılan Yollar”. Ed. M. K. Kaynar. Türkiye’nin 1970’li Yılları. İletişim Yayınları, İstanbul, 55-99.
- Bora T & Yüksel T. 2015, “Sağ Kemalizm”. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Kemalizm. İletişim Yayınları. İstanbul, 529-555.
- Bora T. 2017, Cereyanlar Türkiye’de Siyasal İdeolojiler. İletişim Yayınları, İstanbul.
- Çavdar T. 2013, Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1950’den Günümüze. İmge Yayınevi, Ankara.
- Çelik S. 2021, İnönü Döneminde Kemalizm: Kırmızı Kedi Yayınları, İstanbul.
- Demirel T. 2013, Adalet Partisi İdeolojisi ve Politika. İletişim Yayınları, İstanbul.
- Demirel T. 2023, 12 Mart ve 12 Eylül’ün Anatomisi: 1960-1980 Dönemi Türkiyesi’nde Siyaset. Liberte Yayınları, İstanbul.
- Dündar A. 1978, “Kemalizmin Işığında”. Varlık Dergisi 854, 20.
- Dündar A. 1980, “Her Yol Kemalizme Varır”. Varlık Dergisi 878,16.
- Esen B. 2022, “Post- Kemalizmin Vesayet Eleştirisi: AKP Rejiminin Resmi Tezi”. Eds. İ. Aytürk- B.Esen. Post- Post- Kemalizm Türkiye Çalışmalarında Yeni Arayışlar. İletişim Yayınları. İstanbul, 355-417.
- Esen B. 2023, “Kemalizm”. Ed. T. Bora. Siyasi Düşüncenin Bir Muhasebesi. Tarih Vakfı Yurt Yayınları. İstanbul, 65-95.
- Hale W. 2014, Türkiye’de Ordu ve Siyaset. Alfa Yayınları, İstanbul.
- Kahraman H. 2011, “Türk Solunun Çıkmaz Sokağı: Kemalizm (Ordu) İlişkisi”, Doğu Batı 15 (59), 35-76.
- Kansu A C. 1972a, “Gerekçe”. Varlık Dergisi 777, 3.
- Kansu A C. 1972b, “Kurtuluş Savaşlarının Babası”. Varlık Dergisi 772, 3.
- Kansu A C.1972c, “Konuşan Önder”. Varlık Dergisi 779, 3.
- Kansu A C. 1972ç, “Ulusal Onur”. Varlık Dergisi 772, 3.
- Kansu A C.1972d, “Kurtuluş Savaşı İnsancılıktır”. Varlık Dergisi 773, 3.
- Kansu A C.1975, “Kemalizm Üzerine”. Varlık Dergisi 818, 9-11.
- Karagülle F.2006, “Varlık Dergisi”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 4(8), 609-727.
- Kayalı K. 2021a, “İki Farklı Dönemde Kemalizm Algılanması (1960’lı ve 1990’lı Yıllar)”. Eds. E. Ünlen & H.A.Tokur, 9.Uluslararası Atatürk Kongresi. Amasya, 12 – 15 Kasım. Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları. Ankara. 1263-1285.
- Kayalı K. 2021b, Düşüncenin Coğrafyası Toplum Tarih ve Kültürden Soyutlanma. Ketebe, İstanbul.
- Kayalı K. 2002, Türk Düşünce Dünyasının Bunalımı. İletişim Yayınları, İstanbul.
- Köklügiller A. 1977, “Atatürk ve Ordu”, Varlık Dergisi 842, 7.
- Köklügiller A. 1980, “Kemal Atatürk’ün Aydın İzinden”, Varlık Dergisi 878, 6.
- Nayır N Y. 1970, “Neden Karşıdırlar Atatürk’e”. Varlık Dergisi 758, 3.
- Nayır N Y. 1971a, “Hoşgörüsüz İnsanlar”. Varlık Dergisi 767, 3.
- Nayır N Y. 1971b, “Atatürk’e Dönüş”. Varlık Dergisi 763, 3.
- Nayır N Y. 1977, “Niçin Atatürk ve Hep Atatürk”. Varlık Dergisi 842, 4.
- Nayır N Y. 1978a, “Niçin Atatürk”. Varlık Dergisi 854, 3.
- Nayır N Y. 1978b “Politika Çıkarcıları”. Varlık Dergisi 849, 3.
- Ozan E D. 2015, “İki Darbe Arasında Kriz Sarmalı”. Eds. G. Atılgan, C. Saraçoğlu & A. Uslu. Osmanlıdan Günümüze Türkiye’de Siyasal Hayat. Yordam Yayınları, İstanbul, 663-753.
- Özdemir, E. 1975, “Atatatürkçü müyüz?”. Varlık Dergsi 818, 7.
- Özdenoğlu Ş. 1977, “Çağdaş Atatürkçülük ve Yeni Çözümler”. Varlık Dergisi 838, 3.
- Özerdim S. 1978, “Anıt- Kabir Yıkılır mı ?”. Varlık Dergisi 853, 3.
- Özerdim S.1979, “Soyut Bir Demokrasi”. Varlık Dergisi 858, 6.
- Özerdim S.1980a, “Atatürk ve Politikacılar”. Varlık Dergisi 875, 3.
- Özerdim S.1980b, “Atatürk’ten Ayrılış”. Varlık Dergisi 876, 3.
- Salihoğlu M.1980, “Atatürkçülüğün Anlamı”. Varlık Dergisi 878, 9.
- Saraçoğlu C. 2015, “Tank Paletiyle Neoliberalizm” Eds. G. Atılgan, C. Saraçoğlu & A. Uslu. Osmanlıdan Günümüze Türkiye’de Siyasal Hayat. Yordam Yayınları, İstanbul, 753-875.
- Selçuk S. 1982, “Atatürk Devriminin Sorunsalı ve Niteliği”. Varlık Dergisi 896, 2-10.
- Tanör B. 2014, “Siyasal Tarih 1980-1995”. Ed. S. Akşin. Bugünkü Türkiye 1980-2003. Cem Yayınevi. İstanbul, 27-163.
- Taşkın Y. 2015, “12 Eylül Atatürkçülüğü ya da Bir Kemalist Restorasyon Teşebbüsü Olarak 12 Eylül”. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Kemalizm. İletişim Yayınları. İstanbul, 570-584.
- Tunçay M. 1978, “Atatürk’e Nasıl Bakmak”. Toplum ve Bilim 4, 86-92.
- Uzun H. 2010, “Tek Parti Döneminde Yapılan Cumhuriyet Halk Partisi Kongreleri Temelinde Değişmez Genel Başkanlık, Kemalizm ve Milli Şef Kavramları”. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi 9 (20-21), 233-271.
- Zürcher E J. 2010, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi : İletişim Yayınları. İstanbul.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | History of Turkish Ideas, History of The Republic of Turkiye, Modern Turkish History |
| Journal Section | Araştırma Makaleleri |
| Authors | |
| Publication Date | June 27, 2025 |
| Submission Date | March 12, 2025 |
| Acceptance Date | June 16, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 15 Issue: 1 |
| Adres: Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi Akdeniz Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi 07058 Kampüs, Antalya / TÜRKİYE | E-Posta: mjh@akdeniz.edu.tr |