Research Article
BibTex RIS Cite

HEKİM, KURRÂ VE EŞSİZ MÜCADELE İNSANI FİLİSTİNLİ ÂLİM DR. ZİYÂB ŞÂDIRMA

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 310 - 321, 29.06.2025
https://doi.org/10.56574/nohusosbil.1716796

Abstract

İlk Peygamber Hz. Âdem’den son Peygamber Hz. Muhammed’e (sav) kadar gelen her bir elçi ve din için kutsal bir şehir olarak kabul edilmiş olan Kudüs günümüze dek nice âlimler yetiştirmiştir.
Bu âlimlerden uzakta parlayan bir yıldız misali gizli kaldığını fark ettiğimiz biri, kıraat ilmiyle ilerleyen yaşlarında tanışmış olmasına rağmen alanda eser vermiş ve yüzlerce öğrenci yetiştirmiş olan Filistin doğumlu Dr. Ziyâb Şâdırma’dır. O, Filistin coğrafyasında yetişen ve bölge Müslümanlarının yaşadığı onca zorluğa rağmen üstün başarılara imza atan müstesna bir şahsiyettir.
Bu çalışmanın hedefi bütün zorluklara rağmen kıraat alanında Filistin’de yetişen son devrin ender şahsiyetlerinden olan Dr. Ziyâb Şâdırma’yı tanıtmaktır. Bu çalışmanın verileri yazar hakkında ulaşılabilen kaynaklardan başka; ailesi ve talebeleri ile yapılan çevrim içi görüşme ve yazışmalardan elde edilmiştir. Filistin ve ülkemiz gençliği için model olabilecek örnek bir değer olduğunu düşündüğümüz bu şahsın tanınması oldukça önemlidir.
Ziyâb Şâdırma bir yetim olarak başladığı hayatına bir tıp hekimi olduktan sonra edindiği kıraat donanımı ile bir kâri ve kanaat önderi olarak devam etmektedir.
Bu önemli âlim kırk yaşının üzerindeyken hafızlığını tamamlamış ve ilgi duyduğu kıraate yönelerek çeşitli âlimlerden okuduktan sonra kıraati aşere icazeti almıştır. Ürdün’de Şeria Fakültesi Kıraat bölümünden de geç yaşına rağmen diploma alan Şâdırma, bu alanda çok sayıda öğrenci yetiştirmiş çok saygın ve sevilen biri olmayı başarmıştır. Onun kıraatle ilgili olan tamamlanmış ancak basılmamış olan eserini bastırmak da bu çalışma vesilesi ile mümkün hale gelmiştir. Onun mevcut eserleri Makâsidü'l-Kur'âniyye, Rivâyetü Hafs Ta'lil ve Tecsîr, Esrâr-u Mihneti’t-Tıbb adlı telifler olarak tespit edilmiştir. Müellifin makalelerinin toplanmasıyla vucuda gelen el-Makâlât adlı bir eseri olduğundan bahsedilse de bu esere ulaşılamamıştır.
Nihayetinde Dr. Şâdırma katıldığı birçok ilmî ve fikrî seferler vasıtasıyla değerli kazanımlar elde etmiş; gerek gittiği yerlerde, gerekse Ürdün’de çok sayıda insanın hayatına dokunmuştur. Bu örnek âlimi tanıyan herkesin onda kendi dünyasına ışık olacak bir aydınlık ile modelleyebileceği bir vasıf bulacağını fark etmek bizleri heyecanlandırmıştır. Bölgede saklı olan bu ve benzeri âlimlerin müstesna hayat hikâyelerini bularak gün yüzüne çıkarmak ve kamuoyunun istifade edeceği nitelikte sunmak konuyla ilgilenen hemen her araştırmacının görev edinmesi gereken önemli bir araştırma alanı olarak karşımızda durmaktadır. Bu alan nitelikli ve gayretli araştırmacıları beklemektedir.

Ethical Statement

Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (NÖHÜSOSBİLD) 'nde uygulanan etik ilkelere yönelik standartlara uymaktadır.

Supporting Institution

-

Project Number

-

Thanks

özverili gayretlerinden dolayı dergi editörlerine ve yayında emeği geçen herkese içtenlikle teşekkür ederim.

References

  • Ağrıakça, A. (2021), Müslümanların İlk Kıblesi Mescid-İ Aksâ ve Mübarek Şehir Kudüs, Mukaddes Miras Kudüs, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 14-18.
  • Ağırbaş, A. (2021), "Hz. Peygamber Döneminde Kur'an/Kırâat Eğitim-Öğretimi" Darulhadis İslami Araştırmalar Dergisi 1, 93, 83-117.
  • Ağırbaş, A. (2022), Kırâat Eğitim-Öğretim Geleneği ve Günümüzdeki Uygulamalar, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 69-98.
  • Ağırbaş, A. (2024), “Kur’an Tilâvetinde Lahn Olgusu Ve Uygulamada Karşılaşılan Yaygın Hatalar”. İslami İlimler Dergisi 39 (Kasım 2024), 215-238.
  • Ahmet bin Hanbel, E. A. Ş. (1421), el-Müsned, thk. Şuayb Arnavut ve diğerleri, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut.
  • Akkuş, M. (2021), “İbnü’l-Cezerî’de İndirac Usûlü”, Uluslararası İbnü’l-Cezeri Sempozyumu 01-04 Kasım 2018, Bursa, 556.
  • Berekât, B. A. (2021), el-Mukriûne’l-Makdisiyûn, Merkezi’t-târîhu’l-Arabiyye li’n-neşr, Beytü’l-Makdis.
  • Buharî, M. b. İ. (1419), el-Câmi’u’s-sahîh, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut.
  • Efe, F. (2002), Cemaati Tebliğ, Doğuşu ve Kendisine Yöneltilen Eleştiriler, İslâm Araştırmaları Dergisi, sayı 8.
  • Gûga, A. T. (2017), Siyeri’l-kurra ve’l-mukriin Fi’l-Ürdün ve Filistin fi’l-karni’l-muasır, Cemiyyetu’l-Muhafaza ale’l-Kur’an’il-Kerim, Ürdün.
  • Gürkan, M. (2010), Hz. Peygamber'in Aile Hayatından Yansımalar. Sevgiliden, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 75-91.
  • Harman, Ö. F. (2002), “Kudüs”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 26/323-327, TDV Yayınları, Ankara.
  • Heyet (Kollektif), (2018), Kudüs Tarihi, 3. baskı, Nida Yayıncılık, İstanbul. https://ihh.org.tr/ haber/15-mayis-nakba-buyuk-felaket-912. Erişim.01.11.2023.
  • İbn ‘Âşûr, M. T. (Tsz.), et-Tahrîr ve’t-tenvîr. 30 Cilt. Mü’essesetü’t-Târîh, Beyrut.
  • İmâm Mâlik, E. A. M. b. Y. (1980), es-Sünen, İstanbul.
  • İbrâhim b. Muhammed, İ. (1827/1967), Mesâlikü’l-memâlik, nşr. M. J. de Goeje, Leiden.
  • Karaoğlan, A. (2017), Endülüs Tefsir Mirasına Panoramik Bir Bakış, Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(5), 5-32.
  • Karaoğlan, A. (2020), İhtiyaçlar Hiyerarşisini ve İktisadın Bireyini Kur’ân’ın Bazı Âyetleri Üzerinden Değerlendirme, Dergiabant, 8/202-233.
  • Malik b. E. (1981), Muvatta, 2 Cilt, Çağrı Yayınları, İstanbul.
  • Özbek, Ö. (2018), İbnü'l-Cezerî'nin Kırâatlerin Mütevâtirliği Meselesine Bakışı, Bilimname Düşünce Platformu, 36/555-586.
  • Taberî, E. C. M. b. C. (2006), Câmiu‘l-beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân. thk. Mahmud Şâkir. 30 Cilt. Dâru’l-A’lem, Ürdün.
  • Taylan, N. (2021), Müminin Sınav Kağıdı: Kudüs, , Mukaddes Miras Kudüs, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 18-24.
  • UNRWA: Filistinli mülteciler, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/unrwa-filistinli-multecilerin-temel-ihtiyaclari-icin-2985343. Erişim. 01.11.2023.
  • Ziyab Şadırma’nın oğluyla gerçekleştirilen yazışmalar. 15.08.2023.

A DOCTOR, A QAARI, AND UNIQUE PERSON OF STRUGGLE PHALESTINIAN SCHOLAR DR. ZIYÂB SHĀDIRMA

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 310 - 321, 29.06.2025
https://doi.org/10.56574/nohusosbil.1716796

Abstract

Jerusalem, which has been recognized as a holy city for every messenger and religion from the first Prophet Adam to the last Prophet Muhammad (peace be upon him), has raised many scholars until today.
One of these scholars, whom we have noticed to be hidden like a shining star in the distance, is Dr. Ziyaeb Şhādirma, born in Palestine, who, although he was introduced to the science of Qiraat at an advanced age, has produced works in the field and trained hundreds of students. He is an exceptional figure who grew up in the Palestinian geography and achieved outstanding achievements despite all the difficulties experienced by the Muslims in the region.
The aim of this study is to introduce Dr. Ziyaeb Şhādirma, one of the rare personalities of the last period who grew up in Palestine in the field of Qiraat despite all the difficulties. The data for this study was obtained from online interviews and correspondence with his family and students, in addition to the sources available about the author. It is very important to recognize this person who we think is an exemplary value that can be a model for the youth of Palestine and our country.
Ziyaeb Shādirma started his life as an orphan, became a medical doctor, and then a Qur'ānic scholar and opinion leader.
This prominent scholar completed his hafizat at the age of forty and turned his attention to Qiraat, which he was interested in, and after studying from various scholars, he received his ijazah in Qiraat ashara. Despite his late age, Shādirma received a diploma in Qiraat from the Faculty of Sharia in Jordan, where he trained a large number of students and became a well-respected and popular figure. This study has made it possible to publish his completed but unpublished work on Qiraat. His existing works were identified as Maqāsid al-Qur'āniyya, Rivāyah al-Hafs Ta'lil wa Tajsīr, and Esrār-u Mihnat al-Tibb. Although it was mentioned that he had a work titled Maqālāt, the existence of this work could not be determined.
In the end, Dr. Shādirma gained valuable achievements through the many expeditions he participated in, and by combining them with his scholarly, intellectual and moral knowledge, he touched the lives of many people both in the places he visited and in Jordan. We are excited to realize that anyone who knows this exemplary scholar will find in him a light that will illuminate his world and a quality that he can model. Finding the exceptional life stories of these and similar scholars hidden in the region, bringing them to light and presenting them in a way that the public can benefit from them is an important field of research that almost every researcher interested in the subject should take on as a task. This field awaits qualified and diligent researchers.

Project Number

-

References

  • Ağrıakça, A. (2021), Müslümanların İlk Kıblesi Mescid-İ Aksâ ve Mübarek Şehir Kudüs, Mukaddes Miras Kudüs, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 14-18.
  • Ağırbaş, A. (2021), "Hz. Peygamber Döneminde Kur'an/Kırâat Eğitim-Öğretimi" Darulhadis İslami Araştırmalar Dergisi 1, 93, 83-117.
  • Ağırbaş, A. (2022), Kırâat Eğitim-Öğretim Geleneği ve Günümüzdeki Uygulamalar, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 69-98.
  • Ağırbaş, A. (2024), “Kur’an Tilâvetinde Lahn Olgusu Ve Uygulamada Karşılaşılan Yaygın Hatalar”. İslami İlimler Dergisi 39 (Kasım 2024), 215-238.
  • Ahmet bin Hanbel, E. A. Ş. (1421), el-Müsned, thk. Şuayb Arnavut ve diğerleri, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut.
  • Akkuş, M. (2021), “İbnü’l-Cezerî’de İndirac Usûlü”, Uluslararası İbnü’l-Cezeri Sempozyumu 01-04 Kasım 2018, Bursa, 556.
  • Berekât, B. A. (2021), el-Mukriûne’l-Makdisiyûn, Merkezi’t-târîhu’l-Arabiyye li’n-neşr, Beytü’l-Makdis.
  • Buharî, M. b. İ. (1419), el-Câmi’u’s-sahîh, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut.
  • Efe, F. (2002), Cemaati Tebliğ, Doğuşu ve Kendisine Yöneltilen Eleştiriler, İslâm Araştırmaları Dergisi, sayı 8.
  • Gûga, A. T. (2017), Siyeri’l-kurra ve’l-mukriin Fi’l-Ürdün ve Filistin fi’l-karni’l-muasır, Cemiyyetu’l-Muhafaza ale’l-Kur’an’il-Kerim, Ürdün.
  • Gürkan, M. (2010), Hz. Peygamber'in Aile Hayatından Yansımalar. Sevgiliden, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 75-91.
  • Harman, Ö. F. (2002), “Kudüs”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 26/323-327, TDV Yayınları, Ankara.
  • Heyet (Kollektif), (2018), Kudüs Tarihi, 3. baskı, Nida Yayıncılık, İstanbul. https://ihh.org.tr/ haber/15-mayis-nakba-buyuk-felaket-912. Erişim.01.11.2023.
  • İbn ‘Âşûr, M. T. (Tsz.), et-Tahrîr ve’t-tenvîr. 30 Cilt. Mü’essesetü’t-Târîh, Beyrut.
  • İmâm Mâlik, E. A. M. b. Y. (1980), es-Sünen, İstanbul.
  • İbrâhim b. Muhammed, İ. (1827/1967), Mesâlikü’l-memâlik, nşr. M. J. de Goeje, Leiden.
  • Karaoğlan, A. (2017), Endülüs Tefsir Mirasına Panoramik Bir Bakış, Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(5), 5-32.
  • Karaoğlan, A. (2020), İhtiyaçlar Hiyerarşisini ve İktisadın Bireyini Kur’ân’ın Bazı Âyetleri Üzerinden Değerlendirme, Dergiabant, 8/202-233.
  • Malik b. E. (1981), Muvatta, 2 Cilt, Çağrı Yayınları, İstanbul.
  • Özbek, Ö. (2018), İbnü'l-Cezerî'nin Kırâatlerin Mütevâtirliği Meselesine Bakışı, Bilimname Düşünce Platformu, 36/555-586.
  • Taberî, E. C. M. b. C. (2006), Câmiu‘l-beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân. thk. Mahmud Şâkir. 30 Cilt. Dâru’l-A’lem, Ürdün.
  • Taylan, N. (2021), Müminin Sınav Kağıdı: Kudüs, , Mukaddes Miras Kudüs, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 18-24.
  • UNRWA: Filistinli mülteciler, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/unrwa-filistinli-multecilerin-temel-ihtiyaclari-icin-2985343. Erişim. 01.11.2023.
  • Ziyab Şadırma’nın oğluyla gerçekleştirilen yazışmalar. 15.08.2023.
There are 24 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Middle East Studies
Journal Section Research Articles
Authors

Ömer Özbek 0000-0001-7668-1701

Yakup Aktaş 0000-0002-4050-2211

Project Number -
Publication Date June 29, 2025
Submission Date June 10, 2025
Acceptance Date June 23, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 7 Issue: 1

Cite

APA Özbek, Ö., & Aktaş, Y. (2025). HEKİM, KURRÂ VE EŞSİZ MÜCADELE İNSANI FİLİSTİNLİ ÂLİM DR. ZİYÂB ŞÂDIRMA. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 310-321. https://doi.org/10.56574/nohusosbil.1716796
Creative Commons Lisansı
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi  Creative Commons Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.