Research Article
Year 2025,
Volume: 9 Issue: 2, 460 - 471, 20.06.2025
Abstract
This study investigated whether there is a causal relationship between the Currency Hedged Deposit and the risk appetite index of different investor groups (domestic, foreign, real, corporate and all investors). The study used the weekly data of the Currency Hedged Deposit size covering the period between 25.02.2022 and 08.12.2023 and the risk appetite index of investor groups. The causal relationship between the Currency Hedged Deposit and domestic, foreign, real, corporate and all investors was tested with the Toda Yamamoto causality analysis. As a result of the analysis, while there was a unidirectional causality from the risk appetite index of domestic, real, corporate and all investor groups to the Currency Hedged Deposit, no causal relationship was found in both directions between the risk appetite index of foreign investors and the Currency Hedged Deposit. As a result, it has been observed that investors tend to stay in Turkish Lira because the Currency Hedged Deposit has a safe and risk-free return function, and on the other hand, investors tend to avoid taking risks and maximize their benefits by acting in a return-oriented manner, thus supporting the Expected Utility Theory, one of the finance theories of this instrument.
References
- Akdağ, S.; İskenderoğlu, O. (2019). Risk iştahı endeksinin markov rejim modeli ile ˙incelenmesi: Türkiye örneği. Ege Akademik Bakış, 19, 265–275.
- Akgemci, A. (2022). BOBI FRS kapsamında kur korumalı mevduat hesabının muhasebeleştirilmesi. International Academic Social Resources Dergisi, 7(42), 1245- 1250.
- Akgemci, A.; Akgemci, M. A. (2022). Covid-19 pandemisinin ekonomik yansımaları: Kur korumalı mevduat hesabına yönelik BIST 100 endeksinde bir inceleme Covid-19 pandemisi sürecinde Türkiye: eğitim ve finans alanlarında incelemeler içinde, 1. Basım; Ed., Oğuz Emre B., O.E., Çizgi Kitabevi Yayınları: Konya, ss. 99-111.
- Balat, A. (2020). Türkiye’nin hisse senedi piyasası ile yerli ve yabancı yatırımcı risk iştah endeksi ilişkisi: Eşbütünleşme ve nedensellik analizi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 49, 162-171.
- Beybur, M., (2023). Liralaşma Stratejisi ve Kur Korumalı Mevduat Üzerine Bir Araştırma. 26. Finans Sempozyumu, Sivas (18-21 Ekim 2023).
- Bulut, N.; Erdil, S. (2023). Dövizden dönüşümlü kur korumalı mevduat hesabı ve muhasebeleştirilmesi. Akademik İzdüşüm Dergisi, 8(2), 495-524.
- Buyuran, B.; Karaca, C.; Hacıevliyagil, N.; Taşçı, H. (2023). Kur Korumalı Mevduat Hesaplarının Mevduat Bankalarının Bankacılık Faaliyetlerine Etkisi. 26. Finans Sempozyumu, Sivas (18-21 Ekim 2023).
- Çağlayan, E.; Saçaklı, İ. (2006). Satın alma gücü paritesinin geçerliliğinin sıfır frekansta spektrum tahmincisine dayanan birim kök testleri ile incelenmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 121-137.
- Çelik, S.; Dönmez, E.; Acar, B. (2017). Risk iştahının belirleyicileri: Türkiye örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(IASOS Özel Sayısı), 153-162.
- Çifçi, G.; Reis, Ş.G. (2020). Risk iştahı ile piyasa likiditesi arasındaki nedensellik ilişkisi. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 5(2), 389-403.
- Demirci, F.; Sinoplu, Ç. (2023). Yatırımcıların risk iştahları ve hisse senedi getirileri arasındaki ilişki: Borsa İstanbul’da bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 98, 155-170.
- Demirez, D.; Kandır, S. (2020). Risk iştahının pay getirileri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(4), 92-102.
- Enders, W. (2004). Applied Econometric Time Series, 2. Basım; John Wiley ve Sons: NewYork, 2004.
- Ergün, Z.C.; Cagli, E.C.; Salı, M.B.D. (2022). The interconnectedness across risk appetite of distinct investor types in Borsa Istanbul. Studies in Economics and Finance, 40(3), 425-444.
- Gemici, E.; Gök, R.; Bouri, E. (2023). Predictability of risk appetite in Turkey: Local versus global factors. Emerging Markets Review, 55, 1-28.
- https://tcmb.gov.tr
- İskenderoğlu, Ö.; Akdağ, S. (2019). Risk iştahı ile petrol fiyatları, döviz kuru, altın fiyatları ve faiz oranları arasında nedensellik analizi: Türkiye örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 20(1), 1-14.
- Köstekçi, A.; Özbay, F. (2023). Kur korumalı mevduat sistemi ve vergilemenin amaçları üzerine bir değerlendirme. Business Economics and Management Research Journal, 6(1), 44-56.
- Köycü, E. (2022). Risk iştah endeksi ile BİST 100 endeksi arasındaki ilişki: Covid-19 öncesi ve sonrası döneme yönelik bir araştırma. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 1-11.
- Medetoğlu, B.; Doğru, E. (2022). Toda-Yamamoto Testi ile Nedensellik İlişkisi Tespiti: Değerli Metaller Üzerine Bir Uygulama. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(4), 747-757.
- Phillips, P. C.; Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
- Reis, Ş. G. (2021). Covid-19 (koronavirüs) pandemisi ve risk iştahı: Borsa İstanbul yerli ve yabancı yatırımcılar örneği. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(3), 87-98.
- Saka Ilgın, K. (2024). Investigating the effect of exchange rate protected deposit application on the performance of commercial banks in Turkey. Turkish Studies - Economy, 19(3), 885-901.
- Saraç, T. B. I.; İskenderoğlu, Ö.; Akdağ, S. (2016). Yerli ve yabancı yatırımcılara ait risk iştahlarının incelenmesi: Türkiye örneği. Sosyoekonomi, 24(30), 29-44.
- Sefil, S.; Çilingiroğlu, H. K. (2011). Davranışsal finansın temelleri: Karar vermenin bilişsel ve duygusal eğilimleri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(19), 247-268.
- Sözen, Ç.; Şeyranlıoğlu, O.; İspiroğlu, F. (2024). Causality analysis between BIST-100, investor risk appetite, exchange rate, inflation and interest rate in Türkiye economy. International Journal of Economics, Business and Politics, 8(1), 24-37.
- Toda, H.; Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66(1-2), 225-250.
- Tunalı, H.; Kalkay, D. (2024). Makro ihtiyati para politika aracı olarak kur korumalı mevduat hesabı uygulaması. Press Academia Procedia, 18(1), 63-68.
- www.tbb.org.tr
- www.vap.org.tr
- Yayman, D. (2022). Kur korumalı mevduat hesabına tanınan vergi ayrıcalıklarının bütçeye etkileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31(2), 526-535.
- Yıldırım, K.; Erdoğan, E.; Algan, N.; Bal, H. (2023). Finansal Piyasalardaki Gelişmelerin Ve Kur Korumalı Mevduat Sisteminin Finansal Derinleşmeye Etkisi: Türkiye Örneği, International Congress on Eurasian Economies, Kırgızistan.
- Yılmaz, T.; Yıldız, B. (2022). Yatırımcıların risk iştahı endeksi ile korku endeksleri arasındaki ilişki: Türkiye’de ARDL ile ampirik bir uygulama. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 7(3), 646–676.
- Yurttadur, M.; Tasci, M.Z. (2023). Kur korumalı mevduat uygulamasının katılım bankalarının finansal performansına etkisi. PressAcademia Procedia, 16(1), 205-206.
- Zivot, E.; Andrews, D.W. K (1992). Further evidence on the great crash, the oil price shock, and the unit-root hypothesis. Journal of Business & Economic Statistics, 10(3), 251-270.
- Zuhal, M.; Göcen, S. (2023). Kur korumalı mevduat hesabı uygulamasının döviz kurları üzerindeki etkisi: Birim kök testleriyle bir inceleme. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 15(28), 298-317.
Year 2025,
Volume: 9 Issue: 2, 460 - 471, 20.06.2025
Abstract
Bu çalışmada Kur Korumalı Mevduat ile farklı yatırımcı gruplarına ait (yerli, yabancı, gerçek, tüzel ve tüm yatırımcılar) risk iştahı endeksi arasında nedensel ilişki olup olmadığı araştırılmıştır. Çalışmada 25.02.2022-08.12.2023 arası dönemi içerisine alan Korumalı Mevduat büyüklüğü ile yatırımcı gruplarına ait risk iştahı endeksinin haftalık verileri kullanılmıştır. Kur Korumalı Mevduat ile yerli, yabancı, gerçek, tüzel ve tüm yatırımcılar arasındaki nedensellik ilişkisi Toda Yamamato nedensellik analizi ile test edilmiştir. Analiz sonucunda; yerli, gerçek, tüzel ve tüm yatırımcı gruplarının risk iştahı endeksinden Kur Korumalı Mevduata doğru tek yönlü nedensellik bulunurken, yabancı yatırımcıların risk iştahı endeksi ile Kur Korumalı Mevduat arasında her iki yöne doğru nedensellik ilişkisi bulunamamıştır. Sonuç olarak, Kur Korumalı mevduatın güvenli ve risksiz getiri fonksiyona sahip olduğundan yatırımcıların Türk Lirasında kalmaya eğilim gösterdiğini diğer taraftan da yatırımcıların risk alma eğiliminden kaçınması ve getiri odaklı davranarak fayda maksimizasyonu sağlama eğiliminde olduğundan bu enstrümanın finans teorilerinden biri olan Beklenen Fayda Teorisi’nin desteklendiği görülmüştür.
References
- Akdağ, S.; İskenderoğlu, O. (2019). Risk iştahı endeksinin markov rejim modeli ile ˙incelenmesi: Türkiye örneği. Ege Akademik Bakış, 19, 265–275.
- Akgemci, A. (2022). BOBI FRS kapsamında kur korumalı mevduat hesabının muhasebeleştirilmesi. International Academic Social Resources Dergisi, 7(42), 1245- 1250.
- Akgemci, A.; Akgemci, M. A. (2022). Covid-19 pandemisinin ekonomik yansımaları: Kur korumalı mevduat hesabına yönelik BIST 100 endeksinde bir inceleme Covid-19 pandemisi sürecinde Türkiye: eğitim ve finans alanlarında incelemeler içinde, 1. Basım; Ed., Oğuz Emre B., O.E., Çizgi Kitabevi Yayınları: Konya, ss. 99-111.
- Balat, A. (2020). Türkiye’nin hisse senedi piyasası ile yerli ve yabancı yatırımcı risk iştah endeksi ilişkisi: Eşbütünleşme ve nedensellik analizi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 49, 162-171.
- Beybur, M., (2023). Liralaşma Stratejisi ve Kur Korumalı Mevduat Üzerine Bir Araştırma. 26. Finans Sempozyumu, Sivas (18-21 Ekim 2023).
- Bulut, N.; Erdil, S. (2023). Dövizden dönüşümlü kur korumalı mevduat hesabı ve muhasebeleştirilmesi. Akademik İzdüşüm Dergisi, 8(2), 495-524.
- Buyuran, B.; Karaca, C.; Hacıevliyagil, N.; Taşçı, H. (2023). Kur Korumalı Mevduat Hesaplarının Mevduat Bankalarının Bankacılık Faaliyetlerine Etkisi. 26. Finans Sempozyumu, Sivas (18-21 Ekim 2023).
- Çağlayan, E.; Saçaklı, İ. (2006). Satın alma gücü paritesinin geçerliliğinin sıfır frekansta spektrum tahmincisine dayanan birim kök testleri ile incelenmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 121-137.
- Çelik, S.; Dönmez, E.; Acar, B. (2017). Risk iştahının belirleyicileri: Türkiye örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(IASOS Özel Sayısı), 153-162.
- Çifçi, G.; Reis, Ş.G. (2020). Risk iştahı ile piyasa likiditesi arasındaki nedensellik ilişkisi. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 5(2), 389-403.
- Demirci, F.; Sinoplu, Ç. (2023). Yatırımcıların risk iştahları ve hisse senedi getirileri arasındaki ilişki: Borsa İstanbul’da bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 98, 155-170.
- Demirez, D.; Kandır, S. (2020). Risk iştahının pay getirileri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(4), 92-102.
- Enders, W. (2004). Applied Econometric Time Series, 2. Basım; John Wiley ve Sons: NewYork, 2004.
- Ergün, Z.C.; Cagli, E.C.; Salı, M.B.D. (2022). The interconnectedness across risk appetite of distinct investor types in Borsa Istanbul. Studies in Economics and Finance, 40(3), 425-444.
- Gemici, E.; Gök, R.; Bouri, E. (2023). Predictability of risk appetite in Turkey: Local versus global factors. Emerging Markets Review, 55, 1-28.
- https://tcmb.gov.tr
- İskenderoğlu, Ö.; Akdağ, S. (2019). Risk iştahı ile petrol fiyatları, döviz kuru, altın fiyatları ve faiz oranları arasında nedensellik analizi: Türkiye örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 20(1), 1-14.
- Köstekçi, A.; Özbay, F. (2023). Kur korumalı mevduat sistemi ve vergilemenin amaçları üzerine bir değerlendirme. Business Economics and Management Research Journal, 6(1), 44-56.
- Köycü, E. (2022). Risk iştah endeksi ile BİST 100 endeksi arasındaki ilişki: Covid-19 öncesi ve sonrası döneme yönelik bir araştırma. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 1-11.
- Medetoğlu, B.; Doğru, E. (2022). Toda-Yamamoto Testi ile Nedensellik İlişkisi Tespiti: Değerli Metaller Üzerine Bir Uygulama. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(4), 747-757.
- Phillips, P. C.; Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
- Reis, Ş. G. (2021). Covid-19 (koronavirüs) pandemisi ve risk iştahı: Borsa İstanbul yerli ve yabancı yatırımcılar örneği. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(3), 87-98.
- Saka Ilgın, K. (2024). Investigating the effect of exchange rate protected deposit application on the performance of commercial banks in Turkey. Turkish Studies - Economy, 19(3), 885-901.
- Saraç, T. B. I.; İskenderoğlu, Ö.; Akdağ, S. (2016). Yerli ve yabancı yatırımcılara ait risk iştahlarının incelenmesi: Türkiye örneği. Sosyoekonomi, 24(30), 29-44.
- Sefil, S.; Çilingiroğlu, H. K. (2011). Davranışsal finansın temelleri: Karar vermenin bilişsel ve duygusal eğilimleri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(19), 247-268.
- Sözen, Ç.; Şeyranlıoğlu, O.; İspiroğlu, F. (2024). Causality analysis between BIST-100, investor risk appetite, exchange rate, inflation and interest rate in Türkiye economy. International Journal of Economics, Business and Politics, 8(1), 24-37.
- Toda, H.; Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66(1-2), 225-250.
- Tunalı, H.; Kalkay, D. (2024). Makro ihtiyati para politika aracı olarak kur korumalı mevduat hesabı uygulaması. Press Academia Procedia, 18(1), 63-68.
- www.tbb.org.tr
- www.vap.org.tr
- Yayman, D. (2022). Kur korumalı mevduat hesabına tanınan vergi ayrıcalıklarının bütçeye etkileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31(2), 526-535.
- Yıldırım, K.; Erdoğan, E.; Algan, N.; Bal, H. (2023). Finansal Piyasalardaki Gelişmelerin Ve Kur Korumalı Mevduat Sisteminin Finansal Derinleşmeye Etkisi: Türkiye Örneği, International Congress on Eurasian Economies, Kırgızistan.
- Yılmaz, T.; Yıldız, B. (2022). Yatırımcıların risk iştahı endeksi ile korku endeksleri arasındaki ilişki: Türkiye’de ARDL ile ampirik bir uygulama. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 7(3), 646–676.
- Yurttadur, M.; Tasci, M.Z. (2023). Kur korumalı mevduat uygulamasının katılım bankalarının finansal performansına etkisi. PressAcademia Procedia, 16(1), 205-206.
- Zivot, E.; Andrews, D.W. K (1992). Further evidence on the great crash, the oil price shock, and the unit-root hypothesis. Journal of Business & Economic Statistics, 10(3), 251-270.
- Zuhal, M.; Göcen, S. (2023). Kur korumalı mevduat hesabı uygulamasının döviz kurları üzerindeki etkisi: Birim kök testleriyle bir inceleme. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 15(28), 298-317.
There are 36 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Finance, Finance and Investment (Other) |
| Journal Section | Makaleler |
| Authors | |
| Early Pub Date | June 18, 2025 |
| Publication Date | June 20, 2025 |
| Submission Date | December 3, 2024 |
| Acceptance Date | February 13, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 9 Issue: 2 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.