Research Article
BibTex RIS Cite

Analysis of the Story of Ferhat and Shirin within the Framework of Rene Girard's Desire Triangle Model

Year 2025, Volume: 12 Issue: 1, 1 - 12, 30.06.2025
https://doi.org/10.34086/rteusbe.1593845

Abstract

The tale of Ferhat and Shirin is an excellent example of René Girard's triangle of desire theory. In the tale, Farhad learns about his love for Shirin from the King's desire for her. This situation forms a ‘triangle of desire’ according to Girard's theory: Farhad desires Shirin not directly but by imitating the King's desire for Shirin. This imitative desire leads Farhad into a self-consuming endeavour to win Shirin. Being aware of the King's desire, Shirin becomes an object that triggers Ferhat's desire. Farhad competes with the King's desire to win Shirin, but according to Girard's theory, this competition further strengthens Farhad's desire for Shirin. Shirin, on the other hand, remains in a dilemma in the face of Ferhat's love: Despite her sympathy for Ferhat, she is afraid to love him because the source of her desire is the King's desire, and Shirin's desire overlaps with the King's desire. This situation reveals the tragic outcome of the ‘triangle of desire’ in Girard's theory: Farhad dies by failing to win Shirin and exhausting himself, while Shirin is overcome with deep sorrow. In the tale, the triangle of desire functions as a tool to show a tragic outcome of love, longing and ambition.

References

  • Afzalov, Mansur. (1950). Farhod va Shirin Dastonining Halq Varyanti. (Doktora Tezi). Taşkent: A.S. Puşkin Dil ve Edebiyat Enstitüsü.
  • Aktulum, Kubilay (2013). Folklor ve Metinlerarasılık, Çizgi Kitabevi, Konya.
  • Bailie, G. (1995). Violence Unveiled: Humanity At The Crossroads. New York: Crossroad.
  • Barthes, Roland (2009). Göstergebilimsel Serüven. (çev. Mehmet Rifat-Sema Rifat). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Boratav, Pertev Naili. (1988). Halk Hikâyeleri ve Halk Hikâyeciliği. İstanbul: Adam Yayınları.
  • Çobanoğlu, Özkul. (2008), Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş, Akçağ Yay., Ankara.
  • Fleming, C. (2014). Mimesis, Violence, and the Sacred: An Overview of the Thought of Rene Girard. S.Cowdell, C. Fleming, J. Hodge (Ed.), Violence, Desire, And The Sacred (s. 1-13). Broadway/Bedford: Bloomsbury.
  • Girard, R. (1991). Theatre of Envy: William Shakespeare. Indiana: St. Augustine’s.
  • Girard, R. (2005). Günah Keçisi (Çev. I. Ergüden). İstanbul: Kanat Kitap.
  • Girard, R. (2013). Romantik Yalan ve Romansal Hakikat: Edebi Yapıda Ben ve Öteki (Çev. A. E. İldem). İstanbul: Metis.
  • Girard, R. (2018). Dünyanın Kuruluşundan Beri Gizli Kalmış Sırlar (Çev. A. Berktay). İstanbul: Alfa.
  • Girard, René (2003). Şiddet ve Kutsal. (çev. Necmiye Alpay). İstanbul: Kanat Kitap.
  • Girard, René (2005). Günah Keçisi. (çev. Işık Ergüden). İstanbul: Kanat Kitap.
  • Girard, René (2007). Romantik Yalan ve Romansal Hakikat: Edebi Yapıda Ben ve Öteki. (çev. Arzu Etensel İldem). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Gökalp-Alpaslan, Gonca. (2009). “Metinlerarası İlişkiler Işığında Cemal Süreyya Şiirinin Bileşenleri”, Turkish Studies, 4/1-I, 435-463.
  • Güngör, Bilgin (2018). “Arzulayan ile Arzulanan Arasında: Faruk Nafiz Çamlıbel’in Aşk Temalı Şiirlerinde Arzu Modeli”, Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, C. 19, S. 19, s. 89-100.
  • İlhan, M. Emir (2021). “Yedi Düvelden Yedi Başa Salur Kazan’ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürdüğü Boyda Mimetik Arzu”. Folklor/Edebiyat Dergisi, C. 27, S. 105, s.15-27.
  • Köprülü, Fuat. (1989). Edebiyat Araştırmaları 1. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Mallayev, N. Murodoviç. (1950). O’zbek Adabiyoti Tarixi. Taşkent: Oqituvchi Nashriyoti.
  • Mallayev, N. Murodoviç. (1974). Alisher Navoiy va Xalq İcodiyati. Taşkent: Adabiyyot va San’at Nashriyoti.
  • Timurtaş, F. K. (1959). Türk Edebiyatında Hüsrev ü Şirin ve Ferhad ü Şirin Hikayesi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi TDE Dergisi, 9 (12), 65-88.
  • Yılar, Ömer. (2014). Halk Hikâyesi Olarak Ferhat ile Şirin. Ankara: Pegem Akademi.

Ferhat ile Şirin Hikâyesinin Rene Girard’ın Arzu Üçgen Modeli Çerçevesinde Analizi

Year 2025, Volume: 12 Issue: 1, 1 - 12, 30.06.2025
https://doi.org/10.34086/rteusbe.1593845

Abstract

Ferhat ile Şirin hikâyesi, René Girard'ın arzu üçgeni teorisine mükemmel bir örnek teşkil eder. Hikâyede Ferhat, Şirin'e olan aşkını Kral'ın Şirin'e olan arzusundan öğrenir. Bu durum, Girard'ın teorisine göre "arzu üçgeni" oluşturur: Ferhat, Şirin'i doğrudan değil, Kral'ın Şirin'e olan arzusunu taklit ederek arzulamaktadır. Bu taklitçi arzu, Ferhat'ın Şirin'i kazanmak için kendini tüketen bir çabaya sürüklenmesine yol açar. Şirin ise, Kral'ın arzusunun farkında olarak, Ferhat'ın arzusunu tetikleyen bir nesne haline gelir. Ferhat, Şirin'i elde etmek için Kral'ın arzusuyla rekabet eder, ancak Girard'ın teorisine göre bu rekabet, Ferhat'ın Şirin'e olan arzusunu daha da güçlendirir. Şirin ise, Ferhat'ın aşkı karşısında bir ikilemde kalır: Ferhat'a olan sempatisine rağmen, onu sevmeye korkar çünkü onun arzusunun kaynağı Kral'ın arzusu olduğu için, Şirin'in arzusu Kral'ın arzusuyla örtüşür. Bu durum, Girard'ın teorisindeki "arzu üçgeni"nin trajik sonucunu ortaya koyar: Ferhat, Şirin'i elde edemeyerek ve kendini tüketerek ölür, Şirin ise derin bir üzüntüye kapılır. Hikâyede, arzu üçgeni, aşkın, özlemin ve ihtirasın trajik bir sonucunu gösteren bir araç olarak işlev görür.

References

  • Afzalov, Mansur. (1950). Farhod va Shirin Dastonining Halq Varyanti. (Doktora Tezi). Taşkent: A.S. Puşkin Dil ve Edebiyat Enstitüsü.
  • Aktulum, Kubilay (2013). Folklor ve Metinlerarasılık, Çizgi Kitabevi, Konya.
  • Bailie, G. (1995). Violence Unveiled: Humanity At The Crossroads. New York: Crossroad.
  • Barthes, Roland (2009). Göstergebilimsel Serüven. (çev. Mehmet Rifat-Sema Rifat). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Boratav, Pertev Naili. (1988). Halk Hikâyeleri ve Halk Hikâyeciliği. İstanbul: Adam Yayınları.
  • Çobanoğlu, Özkul. (2008), Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş, Akçağ Yay., Ankara.
  • Fleming, C. (2014). Mimesis, Violence, and the Sacred: An Overview of the Thought of Rene Girard. S.Cowdell, C. Fleming, J. Hodge (Ed.), Violence, Desire, And The Sacred (s. 1-13). Broadway/Bedford: Bloomsbury.
  • Girard, R. (1991). Theatre of Envy: William Shakespeare. Indiana: St. Augustine’s.
  • Girard, R. (2005). Günah Keçisi (Çev. I. Ergüden). İstanbul: Kanat Kitap.
  • Girard, R. (2013). Romantik Yalan ve Romansal Hakikat: Edebi Yapıda Ben ve Öteki (Çev. A. E. İldem). İstanbul: Metis.
  • Girard, R. (2018). Dünyanın Kuruluşundan Beri Gizli Kalmış Sırlar (Çev. A. Berktay). İstanbul: Alfa.
  • Girard, René (2003). Şiddet ve Kutsal. (çev. Necmiye Alpay). İstanbul: Kanat Kitap.
  • Girard, René (2005). Günah Keçisi. (çev. Işık Ergüden). İstanbul: Kanat Kitap.
  • Girard, René (2007). Romantik Yalan ve Romansal Hakikat: Edebi Yapıda Ben ve Öteki. (çev. Arzu Etensel İldem). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Gökalp-Alpaslan, Gonca. (2009). “Metinlerarası İlişkiler Işığında Cemal Süreyya Şiirinin Bileşenleri”, Turkish Studies, 4/1-I, 435-463.
  • Güngör, Bilgin (2018). “Arzulayan ile Arzulanan Arasında: Faruk Nafiz Çamlıbel’in Aşk Temalı Şiirlerinde Arzu Modeli”, Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, C. 19, S. 19, s. 89-100.
  • İlhan, M. Emir (2021). “Yedi Düvelden Yedi Başa Salur Kazan’ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürdüğü Boyda Mimetik Arzu”. Folklor/Edebiyat Dergisi, C. 27, S. 105, s.15-27.
  • Köprülü, Fuat. (1989). Edebiyat Araştırmaları 1. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Mallayev, N. Murodoviç. (1950). O’zbek Adabiyoti Tarixi. Taşkent: Oqituvchi Nashriyoti.
  • Mallayev, N. Murodoviç. (1974). Alisher Navoiy va Xalq İcodiyati. Taşkent: Adabiyyot va San’at Nashriyoti.
  • Timurtaş, F. K. (1959). Türk Edebiyatında Hüsrev ü Şirin ve Ferhad ü Şirin Hikayesi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi TDE Dergisi, 9 (12), 65-88.
  • Yılar, Ömer. (2014). Halk Hikâyesi Olarak Ferhat ile Şirin. Ankara: Pegem Akademi.
There are 22 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Turkish Language and Literature (Other)
Journal Section Research Article
Authors

Merve Nur Sezgin 0000-0003-2124-3821

Publication Date June 30, 2025
Submission Date November 30, 2024
Acceptance Date April 3, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 12 Issue: 1

Cite

ISNAD Sezgin, Merve Nur. “Ferhat Ile Şirin Hikâyesinin Rene Girard’ın Arzu Üçgen Modeli Çerçevesinde Analizi”. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 12/1 (June 2025), 1-12. https://doi.org/10.34086/rteusbe.1593845.

Recep Tayyip Erdoğan University Journal of Social Sciences © 2015 is licensed with Creative Commons Attribution-NonCommercial-NonDerivative 4.0 (CC-BY-NC-ND 4.0)