Research Article
BibTex RIS Cite

The Effect of Family Support on Foot Care Behaviors in Type 2 Diabetic Patients

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 61 - 68, 21.04.2025

Sebahat Atalıkoğlu Başkan , Demet Guneş

Abstract

Introduction: Diabetes is a chronic disease accompanied by complications and comorbidities. Among these complications, social support is important in diabetic foot care.
Aim: The research was conducted as a descriptive and correlational study to determine the effect of family support on foot care behaviors in type 2 diabetes patients.
Methods: The population of the study consisted of patients diagnosed with diabetes who received inpatient treatment in the internal medicine clinics of a university hospital between April 2023 and June 2024; the sample consisted of 187 individuals diagnosed with type 2 diabetes who met the inclusion criteria. The research data were collected using the descriptive information form, Foot Care Behavior Scale and Hensarling's Diabetes Family Support Scale. Percentage, mean and standard deviation, Skewness and Kurtosis, independent t test, Anova test, correlation, regression analysis and Least Significant Difference test were used in the analysis of the data.
Results: Among the individuals, 58.3% were female, 82.9% were married, 56.7% lived in the city centre, 56.1% were housewives, 40.6% were primary school graduates, 49.2% had income equal to expenses, 86.6% did not smoke, 98.4% did not use alcohol and 38.5% lived with their spouses. It was determined that the mean score of the Foot Care Behaviours Scale was 47.70 ± 13.94 and foot care behaviours were partially adequate. The mean total score of the Diabetes Family Support Scale was 52.30 ± 27.72 and the mean scores of the sub-dimensions were Empathic Support 21.97 ± 11.62, Encouragement 12.58 ± 8.25, Facilitative Support 13.14 ± 7.65 and Sharing Support 5.66 ± 2.78 and it was determined that the family support perceived by the individuals was moderate. It was determined that family support had a statistically significant effect on foot care behaviour (p<0.05, t = 4.246).
Conclusion: It was determined that individuals' foot care behaviors were partially sufficient, their perceived family support was at a moderate level, and that foot care behaviors were better as family support increased. In order for diabetic patients to improve their foot care behaviors and to adapt to behavioral change in a shorter period of time, the support of family members should be increased.

Keywords

Care diabetes diabetic foot family support

References

  • Akın, S., ve Durna, Z. (2011). Diyabetli hastalarda uyumun ve aile destek düzeylerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Bilim Üniversitesi, İstanbul.
  • Alharbi, M. O., & Sulaiman, A. A. (2022). Foot care knowledge, attitude and practices of diabetic patients: A survey in Diabetes health care facility. Journal of Family Medicine and Primary Care, 11(7), 3816–3823. doi: 10.4103/jfmpc.jfmpc_183_21
  • American Diabetes Association. (2022). 2. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes—2022. In Diabetes Care (Vol. 45, Issue Supplement_1). doi: 10.2337/dc22-S002
  • American Diabetes Association. (2021). 2. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes—2021. In Diabetes Care (Vol. 44, Issue Supplement_1). doi: 10.2337/dc21-S002
  • Arı, N., ve Özdelikara, A. (2022). Dahiliye kliniklerine başvuran tip 2 diyabet hastalarında aile desteğinin hastalığı kabullenme ve tedavi uyumuna etkisi: Ordu ili örneği. Turkish Journal of Diabetes and Obesity, 6(1), 39–48. doi: 10.25048/tudod.1018441
  • Arnold, S. V., Khunti, K., Tang, F., Chen, H., Nicolucci, A., Gomes, M. B., Ji, L., … Kosiborod, M. (2022). Impact of micro- and macrovascular complications of type 2 diabetes on quality of life: Insights from the DISCOVER prospective cohort study. Endocrinology, Diabetes & Metabolism, 5(2). doi: 10.1002/edm2.321
  • Aypak, C., Koç, A., Yıkılkan, H., ve Görpelioğlu, S. (2012). Diyabetik ayak bakımı: Aile hekimliği polikliniğine başvuran hastalar tarafından bildirilen uygulama durumu. Cumhuriyet Medical Journal, 34(4), 423–428. doi: 10.7197/1305-0028.1693
  • Azak, O., & Kılıç, M. (2023). Tip 2 diyabetli bireylerin ayak sağlığı durumu ve ayak öz bakım aktivitelerinin değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(1), 175–186.
  • Bahador, R. S., Afrazandeh, S. S., Ghanbarzehi, N., & Ebrahimi, M. (2017). The impact of three-month training programme on foot care and self-efficacy of patients with diabetic foot ulcers. Journal of Clinical and Diagnostic Research , 11(7), IC01–IC04. doi:10.7860/JCDR/2017/29025.10261
  • Baig, A. A., Benitez, A., Quinn, M. T., & Burnet, D. L. (2015). Family interventions to improve diabetes outcomes for adults. Annals of the New York Academy of Sciences, 1353(1), 89–112. doi: 10.1111/nyas.12844
  • Borges, W. J., & Ostwald, S. K. (2008). Improving foot self-care behaviors with pies sanos. Western Journal of Nursing Research, 30(3), 325–341. doi: 10.1177/0193945907303104
  • Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (20th ed.). Pegem Akademi Yayınları.
  • Çelik, S., Taşkın Yılmaz, F., Bağdemir, E., ve Dinççağ, N. (2021). Diyabet tanısı alan bireylerde ayak bakım davranışları ve ilişkili faktörler. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(1), 23–34. doi: 10.26559/ mersinsbd.734210
  • Chaves, F. A., Torres, H. de C., & Chianca, T. C. M. (2024). Terminology subset for the international classification of nursing practice in diabetes mellitus. Revista Latino-Americana de Enfermagem, 32. doi: 10.1590/15188345.7018.4188
  • Cheng, Y.J., Masingboon, K., Samartkit, N., Moungkum, S. (2023) Factors influencing foot care behavior among patients with type 2 diabetes mellitus who have a high-risk diabetic foot in China. Nursing Practice Today,10(1), 44-52. doi: 10.18502/npt.v10i1.12256
  • Erikmen, E., & Keskin, G. (2022). Kronik hastalığı olan bireylerin tedaviye uyum sürecinde aile faktörü: motivasyonel görüşmenin etkileri açısından gözden geçirme. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(4), 1392–1400.
  • Hensarling, J. (2009). Development and psychometrıc testıng of hensarlıng’s dıabetes famıly support scale. Texas Woman’s University.
  • İlaslan, E., Dalkıran, Ş., Özer, Z., ve Balcı, M. K. (2021). Tip 2 diyabetli bireylerin hastalığı kabul düzeyi ve bakım verenlerin bakım verme yükü. Sted, 30(2), 84-95. doi: 10.17942/sted.803667
  • Jalius, M., Ika, N. S., & Asep, D. (2019). Family support with diabetic ulkus prevention effects on diabetes mellitus patients in policy diseases hospital batam. Zona Keperawatan: Program Studi Keperawatan Universitas Batam, 9(2), 62–73.
  • Ju, H. H., Ottosen, M., Alford, J., Jularbal, J., & Johnson, C. (2024). Enhancing foot care education and support strategies in adults with type 2 diabetes. Journal of the American Association of Nurse Practitioners, 36(6), 334–341. doi: 10.1097/JXX.0000000000000998
  • Kaymaz, T. T. (2016). Psychosocial adjustment to disease in ındividuals with diabetes. Journal of Psychiatric Nursing. doi: 10.5505/phd.2016.50251
  • Kır Biçer, E., & Enç, N. (2014). Ayak Bakım Davranış Ölçeği Türkçe Formu geçerlik ve güvenirliği. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu, 6(2), 35–39.
  • Küççük, B., & Selçuk Tosun, A. (2023). Predictors of foot care behavior in adults with Type-2 Diabetes: Self-Efficacy and quality of life. Journal of General Health Sciences. doi: 10.51123/jgehes.2022.53
  • Lim, J. Z. M., Ng, N. S. L., & Thomas, C. (2017). Prevention and treatment of diabetic foot ulcers. Journal of the Royal Society of Medicine, 110(3), 104–109. doi: 10.1177/0141076816688346
  • Mogre, V., Johnson, N. A., Tzelepis, F., & Paul, C. (2019). Barriers to diabetic self-care: A qualitative study of patients’ and healthcare providers’ perspectives. Journal of Clinical Nursing, 28(11–12), 2296–2308. doi: 10.1111/jocn.14835
  • Nursalam, N., Huda, N., Sukartini, T. (2020). Development of efficacy based foot care by family models to family behavior in prevention of diabetic foot ulcer. Systematic Reviews in Pharmacy, 11(7), 240-245.
  • Olagbemide, O. J., Omosanya, O. E., Ayodapo, A. O., Agboola, S. M., Adeagbo, A. O., & Olukokun, T. A. (2021). Family support and medication adherence among adult type 2 diabetes. Annals of African Medicine, 20(4), 282–287. doi: 10.4103/aam.aam_62_20
  • Onyango, J. T., Namatovu, J. F., Besigye, I. K., Kaddumukasa, M., & Mbalinda, S. N. (2022). The relationship between perceived social support from family and diabetes self-management among patients in Uganda. Pan African Medical Journal, 41. doi: 10.11604/pamj.2022.41.279.33723
  • Popoviciu, M. S., Paduraru, L., Nutas, R. M., Ujoc, A. M., Yahya, G., Metwally, K., & Cavalu, S. (2023). Diabetes Mellitus secondary to endocrine diseases: An update of diagnostic and treatment particularities. International Journal of Molecular Sciences, 24(16), 12676. doi: 10.3390/ijms241612676
  • Pourkazemi, A., Ghanbari, A., Khojamli, M., Balo, H., Hemmati, H., Jafaryparvar, Z., & Motamed, B. (2020). Diabetic foot care: knowledge and practice. BMC Endocrine Disorders, 20(1), 40. doi:10.1186/s12902020-0512-y
  • Ramirez-Perdomo, C., Perdomo-Romero, A., & Rodríguez-Vélez, M. (2019). Conhecimentos e práticas para a prevenção do pé diabético. Revista Gaúcha de Enfermagem, 40. doi:10.1590/1983-1447.2019.20180161
  • Reardon, R., Simring, D., Kim, B., Mortensen, J., Williams, D., & Leslie, A. (2020). The diabetic foot ulcer. Australian Journal of General Practice, 49(5), 250–255. doi: 10.31128/AJGP-11-19-5161
  • Sari, Y., Upoyo, A. S., Isworo, A., Taufik, A., Sumeru, A., Anandari, D., & Sutrisna, E. (2020). Foot self-care behavior and its predictors in diabetic patients in Indonesia. BMC Research Notes, 13(1), 38. doi: 10.1186/ s13104-020-4903-y
  • Sanz-Cánovas, J., López-Sampalo, A., Cobos-Palacios, L., Ricci, M., Hernández-Negrín, H., Mancebo-Sevilla, J. J., Álvarez-Recio, E., … Bernal-López, M. R. (2022). Management of Type 2 Diabetes Mellitus in elderly patients with frailty and/or sarcopenia. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(14), 8677. doi: 10.3390/ ijerph19148677
  • Schaper, N. C., van Netten, J. J., Apelqvist, J., Bus, S. A., Hinchliffe, R. J., & Lipsky, B. A. (2020). Practical guidelines on the prevention and management of diabetic foot disease (IWGDF 2019 update). Diabetes/ Metabolism Research and Reviews, 36(S1). doi: 10.1002/dmrr.3266
  • Świątoniowska-Lonc, N., Tański, W., Polański, J., Jankowska-Polańska, B., & Mazur, G. (2021). Psychosocial determinants of treatment adherence in patients with type 2 diabetes – a review. Diabetes, Metabolic Syndrome and Obesity: Targets and Therapy, 14, 2701–2715. doi:10.2147/DMSO.S308322
  • Tsai, M. C., Chuang, H. L., Huang, C. Y., Lee, S. H., Liao, W. C., Lee, M. C., & Kuo, C. P. (2021). Exploring the relationship of health beliefs and self care behaviors related to diabetic foot ulcers of type II diabetes mellitus patients: A cross-sectional study. Int. J. Environ. Res. Public Health, 18(13), 7207. doi: 10.3390/ijerph18137207
  • Yıldız Aslan, G., Tekir, Ö., ve Yıldız, H. (2021). Diyabetli bireylerde aile desteği ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Cukurova Medical Journal, 46(1), 299–309. doi: 10.17826/cumj.795338
  • Yolcu, S. (2024). Diyabetik ayak bakımında kanıta dayalı hemşirelik uygulamaları tanı ve tedavideki gelişmeler. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 16(2), 602–610. doi: 10.5336/nurses.2023-100312
  • Yücel, F., ve Sunay, D. (2016). Diyabetik hastaların diyabetik ayak ve ayak bakımıyla ilgili bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Ankara Medical Journal, 16(3). doi: 10.17098/amj.53438
  • Zeren, F. G., ve Canbolat, O. (2023). The relationship between family support and the level of self care in type 2 diabetes patients. Primary Care Diabetes, 17(4), 341–347. doi:10.1016/j.pcd.2023.04.008

Tip 2 Diyabet Hastalarında Aile Desteğinin Ayak Bakım Davranışlarına Etkisi

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 61 - 68, 21.04.2025

Sebahat Atalıkoğlu Başkan , Demet Guneş

Abstract

Giriş: Diyabet komplikasyonların ve komorbiditelerin eşlik ettiği kronik bir hastalıktır. Bu komplikasyonlar arasında yer alan diyabetik ayak bakımında sosyal destek önemlidir.
Amaç: Araştırma tip 2 diyabet hastalarında aile desteğinin ayak bakım davranışlarına etkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı nitelikte yapılmıştır.
Yöntem: Araştırmanın evrenini Nisan 2023-Haziran 2024 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin dâhiliye kliniklerinde yatarak tedavi gören diyabet tanısı olan hastalar; örneklemini ise araştırmaya dahil edilme kriterlerini sağlayan 187 tip 2 diyabet tanısı olan birey oluşturmuştur. Araştırma verileri tanımlayıcı bilgi formu, Ayak Bakımı Davranış Ölçeği ve Hensarling’in Diyabet Aile Destek Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde yüzde, ortalama ve standart sapma, Skewness ve Kurtosis, Bağımsız gruplarda t testi, Anova testi, korelasyon, regresyon analizi ve Least Significant Difference testi kullanılmıştır.
Bulgular: Bireylerin %58,3’ü kadın, %82,9’u evli, %56,7’si il merkezinde yaşamakta, %56,1’i ev hanımı, %40,6’sı
ilköğretim mezunu, %49,2’sinin gelir durumu gider durumuna eşit, %86,6’sı sigara, %98,4’ü alkol kullanmamakta ve %38,5’i eşi ile yaşamaktadır. Bireylerin Ayak Bakım Davranışları Ölçeği puan ortalamasının 47,70 ± 13,94 ve ayak bakımı davranışlarının kısmen yeterli olduğu belirlenmiştir. Diyabet Aile Destek Ölçeği toplam puan ortalaması 52,30 ± 27,72 olup alt boyutların puan ortalaması ise Empatik Destek 21,97 ± 11,62, Teşvik 12,58 ± 8,25, Kolaylaştırıcı Destek 13,14 ± 7,65 ve Paylaşımcı Destek 5,66 ± 2,78 olduğu ve bireylerin algıladığı aile desteğinin orta düzey olduğu saptanmıştır. Aile desteğinin ayak bakım davranışı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu belirlenmiştir (p<0,05, t=4,246).
Sonuç: Bireylerin ayak bakımı davranışlarının kısmen yeterli, algıladığı aile desteğinin ise orta düzey olduğu, aile desteği arttıkça ayak bakım davranışlarının daha iyi olduğu saptanmıştır. Diyabet hastalarının ayak bakım davranışlarını geliştirebilmeleri ve davranış değişikliğine uyumunu daha kısa sürede kazanmaları için aile üyelerinin desteği artırılmalıdır.

Keywords

Aile desteği bakım diyabet diyabetik ayak

References

  • Akın, S., ve Durna, Z. (2011). Diyabetli hastalarda uyumun ve aile destek düzeylerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Bilim Üniversitesi, İstanbul.
  • Alharbi, M. O., & Sulaiman, A. A. (2022). Foot care knowledge, attitude and practices of diabetic patients: A survey in Diabetes health care facility. Journal of Family Medicine and Primary Care, 11(7), 3816–3823. doi: 10.4103/jfmpc.jfmpc_183_21
  • American Diabetes Association. (2022). 2. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes—2022. In Diabetes Care (Vol. 45, Issue Supplement_1). doi: 10.2337/dc22-S002
  • American Diabetes Association. (2021). 2. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes—2021. In Diabetes Care (Vol. 44, Issue Supplement_1). doi: 10.2337/dc21-S002
  • Arı, N., ve Özdelikara, A. (2022). Dahiliye kliniklerine başvuran tip 2 diyabet hastalarında aile desteğinin hastalığı kabullenme ve tedavi uyumuna etkisi: Ordu ili örneği. Turkish Journal of Diabetes and Obesity, 6(1), 39–48. doi: 10.25048/tudod.1018441
  • Arnold, S. V., Khunti, K., Tang, F., Chen, H., Nicolucci, A., Gomes, M. B., Ji, L., … Kosiborod, M. (2022). Impact of micro- and macrovascular complications of type 2 diabetes on quality of life: Insights from the DISCOVER prospective cohort study. Endocrinology, Diabetes & Metabolism, 5(2). doi: 10.1002/edm2.321
  • Aypak, C., Koç, A., Yıkılkan, H., ve Görpelioğlu, S. (2012). Diyabetik ayak bakımı: Aile hekimliği polikliniğine başvuran hastalar tarafından bildirilen uygulama durumu. Cumhuriyet Medical Journal, 34(4), 423–428. doi: 10.7197/1305-0028.1693
  • Azak, O., & Kılıç, M. (2023). Tip 2 diyabetli bireylerin ayak sağlığı durumu ve ayak öz bakım aktivitelerinin değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(1), 175–186.
  • Bahador, R. S., Afrazandeh, S. S., Ghanbarzehi, N., & Ebrahimi, M. (2017). The impact of three-month training programme on foot care and self-efficacy of patients with diabetic foot ulcers. Journal of Clinical and Diagnostic Research , 11(7), IC01–IC04. doi:10.7860/JCDR/2017/29025.10261
  • Baig, A. A., Benitez, A., Quinn, M. T., & Burnet, D. L. (2015). Family interventions to improve diabetes outcomes for adults. Annals of the New York Academy of Sciences, 1353(1), 89–112. doi: 10.1111/nyas.12844
  • Borges, W. J., & Ostwald, S. K. (2008). Improving foot self-care behaviors with pies sanos. Western Journal of Nursing Research, 30(3), 325–341. doi: 10.1177/0193945907303104
  • Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (20th ed.). Pegem Akademi Yayınları.
  • Çelik, S., Taşkın Yılmaz, F., Bağdemir, E., ve Dinççağ, N. (2021). Diyabet tanısı alan bireylerde ayak bakım davranışları ve ilişkili faktörler. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(1), 23–34. doi: 10.26559/ mersinsbd.734210
  • Chaves, F. A., Torres, H. de C., & Chianca, T. C. M. (2024). Terminology subset for the international classification of nursing practice in diabetes mellitus. Revista Latino-Americana de Enfermagem, 32. doi: 10.1590/15188345.7018.4188
  • Cheng, Y.J., Masingboon, K., Samartkit, N., Moungkum, S. (2023) Factors influencing foot care behavior among patients with type 2 diabetes mellitus who have a high-risk diabetic foot in China. Nursing Practice Today,10(1), 44-52. doi: 10.18502/npt.v10i1.12256
  • Erikmen, E., & Keskin, G. (2022). Kronik hastalığı olan bireylerin tedaviye uyum sürecinde aile faktörü: motivasyonel görüşmenin etkileri açısından gözden geçirme. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(4), 1392–1400.
  • Hensarling, J. (2009). Development and psychometrıc testıng of hensarlıng’s dıabetes famıly support scale. Texas Woman’s University.
  • İlaslan, E., Dalkıran, Ş., Özer, Z., ve Balcı, M. K. (2021). Tip 2 diyabetli bireylerin hastalığı kabul düzeyi ve bakım verenlerin bakım verme yükü. Sted, 30(2), 84-95. doi: 10.17942/sted.803667
  • Jalius, M., Ika, N. S., & Asep, D. (2019). Family support with diabetic ulkus prevention effects on diabetes mellitus patients in policy diseases hospital batam. Zona Keperawatan: Program Studi Keperawatan Universitas Batam, 9(2), 62–73.
  • Ju, H. H., Ottosen, M., Alford, J., Jularbal, J., & Johnson, C. (2024). Enhancing foot care education and support strategies in adults with type 2 diabetes. Journal of the American Association of Nurse Practitioners, 36(6), 334–341. doi: 10.1097/JXX.0000000000000998
  • Kaymaz, T. T. (2016). Psychosocial adjustment to disease in ındividuals with diabetes. Journal of Psychiatric Nursing. doi: 10.5505/phd.2016.50251
  • Kır Biçer, E., & Enç, N. (2014). Ayak Bakım Davranış Ölçeği Türkçe Formu geçerlik ve güvenirliği. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu, 6(2), 35–39.
  • Küççük, B., & Selçuk Tosun, A. (2023). Predictors of foot care behavior in adults with Type-2 Diabetes: Self-Efficacy and quality of life. Journal of General Health Sciences. doi: 10.51123/jgehes.2022.53
  • Lim, J. Z. M., Ng, N. S. L., & Thomas, C. (2017). Prevention and treatment of diabetic foot ulcers. Journal of the Royal Society of Medicine, 110(3), 104–109. doi: 10.1177/0141076816688346
  • Mogre, V., Johnson, N. A., Tzelepis, F., & Paul, C. (2019). Barriers to diabetic self-care: A qualitative study of patients’ and healthcare providers’ perspectives. Journal of Clinical Nursing, 28(11–12), 2296–2308. doi: 10.1111/jocn.14835
  • Nursalam, N., Huda, N., Sukartini, T. (2020). Development of efficacy based foot care by family models to family behavior in prevention of diabetic foot ulcer. Systematic Reviews in Pharmacy, 11(7), 240-245.
  • Olagbemide, O. J., Omosanya, O. E., Ayodapo, A. O., Agboola, S. M., Adeagbo, A. O., & Olukokun, T. A. (2021). Family support and medication adherence among adult type 2 diabetes. Annals of African Medicine, 20(4), 282–287. doi: 10.4103/aam.aam_62_20
  • Onyango, J. T., Namatovu, J. F., Besigye, I. K., Kaddumukasa, M., & Mbalinda, S. N. (2022). The relationship between perceived social support from family and diabetes self-management among patients in Uganda. Pan African Medical Journal, 41. doi: 10.11604/pamj.2022.41.279.33723
  • Popoviciu, M. S., Paduraru, L., Nutas, R. M., Ujoc, A. M., Yahya, G., Metwally, K., & Cavalu, S. (2023). Diabetes Mellitus secondary to endocrine diseases: An update of diagnostic and treatment particularities. International Journal of Molecular Sciences, 24(16), 12676. doi: 10.3390/ijms241612676
  • Pourkazemi, A., Ghanbari, A., Khojamli, M., Balo, H., Hemmati, H., Jafaryparvar, Z., & Motamed, B. (2020). Diabetic foot care: knowledge and practice. BMC Endocrine Disorders, 20(1), 40. doi:10.1186/s12902020-0512-y
  • Ramirez-Perdomo, C., Perdomo-Romero, A., & Rodríguez-Vélez, M. (2019). Conhecimentos e práticas para a prevenção do pé diabético. Revista Gaúcha de Enfermagem, 40. doi:10.1590/1983-1447.2019.20180161
  • Reardon, R., Simring, D., Kim, B., Mortensen, J., Williams, D., & Leslie, A. (2020). The diabetic foot ulcer. Australian Journal of General Practice, 49(5), 250–255. doi: 10.31128/AJGP-11-19-5161
  • Sari, Y., Upoyo, A. S., Isworo, A., Taufik, A., Sumeru, A., Anandari, D., & Sutrisna, E. (2020). Foot self-care behavior and its predictors in diabetic patients in Indonesia. BMC Research Notes, 13(1), 38. doi: 10.1186/ s13104-020-4903-y
  • Sanz-Cánovas, J., López-Sampalo, A., Cobos-Palacios, L., Ricci, M., Hernández-Negrín, H., Mancebo-Sevilla, J. J., Álvarez-Recio, E., … Bernal-López, M. R. (2022). Management of Type 2 Diabetes Mellitus in elderly patients with frailty and/or sarcopenia. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(14), 8677. doi: 10.3390/ ijerph19148677
  • Schaper, N. C., van Netten, J. J., Apelqvist, J., Bus, S. A., Hinchliffe, R. J., & Lipsky, B. A. (2020). Practical guidelines on the prevention and management of diabetic foot disease (IWGDF 2019 update). Diabetes/ Metabolism Research and Reviews, 36(S1). doi: 10.1002/dmrr.3266
  • Świątoniowska-Lonc, N., Tański, W., Polański, J., Jankowska-Polańska, B., & Mazur, G. (2021). Psychosocial determinants of treatment adherence in patients with type 2 diabetes – a review. Diabetes, Metabolic Syndrome and Obesity: Targets and Therapy, 14, 2701–2715. doi:10.2147/DMSO.S308322
  • Tsai, M. C., Chuang, H. L., Huang, C. Y., Lee, S. H., Liao, W. C., Lee, M. C., & Kuo, C. P. (2021). Exploring the relationship of health beliefs and self care behaviors related to diabetic foot ulcers of type II diabetes mellitus patients: A cross-sectional study. Int. J. Environ. Res. Public Health, 18(13), 7207. doi: 10.3390/ijerph18137207
  • Yıldız Aslan, G., Tekir, Ö., ve Yıldız, H. (2021). Diyabetli bireylerde aile desteği ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Cukurova Medical Journal, 46(1), 299–309. doi: 10.17826/cumj.795338
  • Yolcu, S. (2024). Diyabetik ayak bakımında kanıta dayalı hemşirelik uygulamaları tanı ve tedavideki gelişmeler. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 16(2), 602–610. doi: 10.5336/nurses.2023-100312
  • Yücel, F., ve Sunay, D. (2016). Diyabetik hastaların diyabetik ayak ve ayak bakımıyla ilgili bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Ankara Medical Journal, 16(3). doi: 10.17098/amj.53438
  • Zeren, F. G., ve Canbolat, O. (2023). The relationship between family support and the level of self care in type 2 diabetes patients. Primary Care Diabetes, 17(4), 341–347. doi:10.1016/j.pcd.2023.04.008
There are 41 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects ​Internal Diseases Nursing​
Journal Section Araştırma Makaleleri
Authors

Sebahat Atalıkoğlu Başkan 0000-0002-3656-7186

Demet Guneş 0000-0002-4586-9768

Early Pub Date April 16, 2025
Publication Date April 21, 2025
Submission Date January 16, 2025
Acceptance Date February 26, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 7 Issue: 1

Cite

APA Atalıkoğlu Başkan, S., & Guneş, D. (2025). Tip 2 Diyabet Hastalarında Aile Desteğinin Ayak Bakım Davranışlarına Etkisi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 7(1), 61-68.
AMA Atalıkoğlu Başkan S, Guneş D. Tip 2 Diyabet Hastalarında Aile Desteğinin Ayak Bakım Davranışlarına Etkisi. UHSJN. April 2025;7(1):61-68.
Chicago Atalıkoğlu Başkan, Sebahat, and Demet Guneş. “Tip 2 Diyabet Hastalarında Aile Desteğinin Ayak Bakım Davranışlarına Etkisi”. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi 7, no. 1 (April 2025): 61-68.
EndNote Atalıkoğlu Başkan S, Guneş D (April 1, 2025) Tip 2 Diyabet Hastalarında Aile Desteğinin Ayak Bakım Davranışlarına Etkisi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi 7 1 61–68.
IEEE S. Atalıkoğlu Başkan and D. Guneş, “Tip 2 Diyabet Hastalarında Aile Desteğinin Ayak Bakım Davranışlarına Etkisi”, UHSJN, vol. 7, no. 1, pp. 61–68, 2025.
ISNAD Atalıkoğlu Başkan, Sebahat - Guneş, Demet. “Tip 2 Diyabet Hastalarında Aile Desteğinin Ayak Bakım Davranışlarına Etkisi”. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi 7/1 (April 2025), 61-68.
JAMA Atalıkoğlu Başkan S, Guneş D. Tip 2 Diyabet Hastalarında Aile Desteğinin Ayak Bakım Davranışlarına Etkisi. UHSJN. 2025;7:61–68.
MLA Atalıkoğlu Başkan, Sebahat and Demet Guneş. “Tip 2 Diyabet Hastalarında Aile Desteğinin Ayak Bakım Davranışlarına Etkisi”. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, vol. 7, no. 1, 2025, pp. 61-68.
Vancouver Atalıkoğlu Başkan S, Guneş D. Tip 2 Diyabet Hastalarında Aile Desteğinin Ayak Bakım Davranışlarına Etkisi. UHSJN. 2025;7(1):61-8.
 Download Cover Image

University of Health Sciences Journal of Nursing’s content is licensed under a Creative Commons Lisansı Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.