Abstract
Bu makale tipleştirmenin imkân ve sınırlılıkları açısından verili bir yaşlılık söyleminin yaşlanma fenomenini ne düzeyde kapsayabileceği sorununa odaklanmaktadır. Metodolojik bir inşa olarak tipleştirme bir mefhumu kavramlar aracılığıyla düşünmenin yoludur ve toplumsal dilin yapısı gereği zorunludur. Bu dilsel yapı içinde fenomenden söyleme geçiş, tip kavramların üretildiği ve yeniden üretildiği bir faaliyet olarak tipleştirme sayesinde mümkün olur. Makale fenomen ile söylem arasında anlamsal bir açıklık bulunduğunu ve bir yorum olarak tipleştirmenin bu açıklığı kapatan işlevini vurguluyor. Makalede, dilin yapısı gereği zorunlu olan t ipleştirme sırasında, kavramların doğası gereği, açıklığı gideren belirli bir tip kavramın alternatifler aleyhine öne çıktığı ve fenomeni belirli bir söyleme doğru sıkıştırdığı varsayılmaktadır. Tip kavramların nesnelleşmesi zamanla fenomen ile söylemi eşitler ve gerek gündelik konuşmada gerekse bilimsel araştırmada açık ya da örtük, bilinçli ya da bilinçsiz kavram deneyim üzerinde belirleyici bir güce erişir. Yaşlanma ve yaşlılık ile ilgili olarak bu durum bütünüyle tekil bir deneyim olan yaşlanmanın, özellikle kronolojik ve biyolojik yaşlılık söylemlerine sıkışmasıyla ortaya çıkar. Makalenin amacı tipleştirmenin imkân ve sınırlılıkları açısından tekilliği törpülemeyen bir araştırma pratiğinin olanağını sorgulamaktır.
References
- Alaydın, N. N. (2019). Türkiye’deki yaşlılık çalışmalarına lisansüstü tezlerden bakmak. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 12(1), 60-72. google scholar
- Apak, H. (2020). Gerontolojiye Yunan mitolojisinden bakmak. Sosyal Çalışma Dergisi, 4(1), 33-38. google scholar
- Aristoteles. (2015). Nikomakhos’a etik (S. Babür, çev.). BilgeSu Yayınları. google scholar
- Armstrong, D. M. (2017). Tümeller (E. S. Kuşçu, çev.). Dergah Yayınları. google scholar
- Arun, Ö. (2018). Türkiye’de yaşlanma çalışmaları. Mediterranean Journal of Humanities, 8(2), 41-61. google scholar
- Beauvoir, S. D. (1970). Yaşlılık (O. Canberk & E. Canberk, çev.). Milliyet Yayınları. google scholar
- Bektaş, O. E. (2017). Postmodern dünyada yaşlı olmak. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 10(2), 9-18. google scholar
- Benton, T., & Craib, I. (2008). Sosyal bilim felsefesi (Ü. Tatlıcan & B. Binay, çev.). Sentez Yayıncılık. google scholar
- Blaine, B. E., & Brenchley, K. J. (2020). Understanding the psyhcology of diversity. Sage. google scholar
- Brubaker, T. H., & Powers, E. A. (1976). The stereotype of “old”: A review and alternative approach. Journal of Gerontology, 31(4), 441-447. google scholar
- Chasteen, A. L., Kang, S. K., & Remedios, J. D. (2011). Aging and stereotype threat. In M. Inzlicht, & T. Schmader (Eds.), Steretype threat (pp. 202-216). Oxford University Press. google scholar
- Cicero. (1998). Yaşlılık - Dostluk (A. Sarıgöllü & T. Tunga, çev.). Cumhuriyet Kitapları. google scholar
- Diogini, R. (2015). Stereotypes of aging: their effects on the health of older adults. Journal of Geriatrics, 2015, 1-9. https://doi.org/10.1155/2015/954027 google scholar
- Doğan, S. (2016). Mekan-bağımlı bir kavram olarak gençlik. M. Şentürk, & Ö. M. Yaman (Ed.), Gençlik, kent ve göç içinde (s. 12-44).Gençlik ve Spor Bakanlığı. google scholar
- Duben, A. (Ed.). (2018). Yaşlanma ve yaşlılık. İstanbul Bilgi Üniversitesi. google scholar
- Elias, N. (2016). Sosyoloji nedir? (O. Değirmenci, çev.). Olvido Kitap. google scholar
- Güvenç, E. (2023). Felsefi perspektiften yaşlılık dönemi. S. Ü. Sosyal Bilimler Enstütüsü Dergisi, 47, 79-105. google scholar
- Haşlakoğlu, O. (2016). Platon düşüncesinde tekhne. Sentez Yayınları. google scholar
- Jensen, H. (2018). Weber ve Durkheim (D. Boyraz, çev.). Dergah Yayınları. google scholar
- Karakaya, T. (2003). Martin Heidegger’in felsefesinde ölüm problemi. U.Ü. F.E.F. Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 23-35. google scholar
- Koç, Y. (1994). Mekan ve nesne. Felsefe Arkivi, 29, 13-20. google scholar
- Korkmaz, N. & Yazıcı, S. (Ed.). (2014). Küreselleşme ve yaşlılık. Ütopya Yayınevi. google scholar
- Öner, N. (2012). Fransız sosyoloji okuluna göre mantığın menşei problemi. Divan Kitap. google scholar
- Özkul, M. & Kalaycı, I. (2015). Türkiye’de yaşlılık çalışmaları. Sosyoloji Konferansları, 52, 259-290. google scholar
- Özlem, D. (1999). Max Weber’de bilim ve sosyoloji. Küyerel Yayınları. google scholar
- Özlem, D. (2017). Mantık. Notos Kitap. google scholar
- Raina, D., & Balodi, G. (2014). Ageism and stereotyping of the older adults. Scholars Journal of Applied Medical Sciences, 2(2C), 733-739. google scholar
- Russell, C. (1981). The aging experience. Routledge. google scholar
- Sawyer, R. K. (2002). A discourse on discourse. Cultural Studies, 16(3), 433-456. google scholar
- Schaffer, J. A. (2005). Zihin felsefesi (T. Koç, çev.). İz Yayıncılık. google scholar
- Smith, D. W. (2013, December 16). Phenomenology. Standford Encyclopedia of Philosophy: https:// plato.stanford.edu/entries/phenomenology/#PhenPhen google scholar
- Şentürk, M. (Ed.). (2021). Dünyada yaşlanma araştırmaları. Nobel Yayıncılık. google scholar
- van Dijk, T. A. (2012). Ideology and discourse. Pompeu Fabra University. google scholar
- Yıldırım, F. & Abukan, B. (2015). Yaşlılıkta bilgelik konusunda bir derleme. Türk Psikoloji Yazıları, 18 (35), 1-9. google scholar
Abstract
This article focuses on the problem of the extent to which a given discourse on old age can encompass the phenomenon of aging in terms of the possibilities and limits of typification. The transition from phenomenon to discourse is made possible within this linguistic structure through typification as an activity in which type concepts are produced and reproduced. This article emphasizes the existence of a semantic gap between phenomenon and discourse and how typification functions as an interpretation to close this gap. The article argues that during typification, which is obligatory due to the nature of language, a particular type of concept that can close the above-mentioned gap comes to the fore at the expense of other alternatives and compresses the phenomenon towards a particular discourse. In the case of aging and old age, this situation occurs when aging, which is a completely singular experience, is squeezed into discourses on chronological and biological old age. The aim of the article is to question the possibility of a research practice that does not erase singularity in terms of the possibilities and limits of typification.
References
- Alaydın, N. N. (2019). Türkiye’deki yaşlılık çalışmalarına lisansüstü tezlerden bakmak. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 12(1), 60-72. google scholar
- Apak, H. (2020). Gerontolojiye Yunan mitolojisinden bakmak. Sosyal Çalışma Dergisi, 4(1), 33-38. google scholar
- Aristoteles. (2015). Nikomakhos’a etik (S. Babür, çev.). BilgeSu Yayınları. google scholar
- Armstrong, D. M. (2017). Tümeller (E. S. Kuşçu, çev.). Dergah Yayınları. google scholar
- Arun, Ö. (2018). Türkiye’de yaşlanma çalışmaları. Mediterranean Journal of Humanities, 8(2), 41-61. google scholar
- Beauvoir, S. D. (1970). Yaşlılık (O. Canberk & E. Canberk, çev.). Milliyet Yayınları. google scholar
- Bektaş, O. E. (2017). Postmodern dünyada yaşlı olmak. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 10(2), 9-18. google scholar
- Benton, T., & Craib, I. (2008). Sosyal bilim felsefesi (Ü. Tatlıcan & B. Binay, çev.). Sentez Yayıncılık. google scholar
- Blaine, B. E., & Brenchley, K. J. (2020). Understanding the psyhcology of diversity. Sage. google scholar
- Brubaker, T. H., & Powers, E. A. (1976). The stereotype of “old”: A review and alternative approach. Journal of Gerontology, 31(4), 441-447. google scholar
- Chasteen, A. L., Kang, S. K., & Remedios, J. D. (2011). Aging and stereotype threat. In M. Inzlicht, & T. Schmader (Eds.), Steretype threat (pp. 202-216). Oxford University Press. google scholar
- Cicero. (1998). Yaşlılık - Dostluk (A. Sarıgöllü & T. Tunga, çev.). Cumhuriyet Kitapları. google scholar
- Diogini, R. (2015). Stereotypes of aging: their effects on the health of older adults. Journal of Geriatrics, 2015, 1-9. https://doi.org/10.1155/2015/954027 google scholar
- Doğan, S. (2016). Mekan-bağımlı bir kavram olarak gençlik. M. Şentürk, & Ö. M. Yaman (Ed.), Gençlik, kent ve göç içinde (s. 12-44).Gençlik ve Spor Bakanlığı. google scholar
- Duben, A. (Ed.). (2018). Yaşlanma ve yaşlılık. İstanbul Bilgi Üniversitesi. google scholar
- Elias, N. (2016). Sosyoloji nedir? (O. Değirmenci, çev.). Olvido Kitap. google scholar
- Güvenç, E. (2023). Felsefi perspektiften yaşlılık dönemi. S. Ü. Sosyal Bilimler Enstütüsü Dergisi, 47, 79-105. google scholar
- Haşlakoğlu, O. (2016). Platon düşüncesinde tekhne. Sentez Yayınları. google scholar
- Jensen, H. (2018). Weber ve Durkheim (D. Boyraz, çev.). Dergah Yayınları. google scholar
- Karakaya, T. (2003). Martin Heidegger’in felsefesinde ölüm problemi. U.Ü. F.E.F. Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 23-35. google scholar
- Koç, Y. (1994). Mekan ve nesne. Felsefe Arkivi, 29, 13-20. google scholar
- Korkmaz, N. & Yazıcı, S. (Ed.). (2014). Küreselleşme ve yaşlılık. Ütopya Yayınevi. google scholar
- Öner, N. (2012). Fransız sosyoloji okuluna göre mantığın menşei problemi. Divan Kitap. google scholar
- Özkul, M. & Kalaycı, I. (2015). Türkiye’de yaşlılık çalışmaları. Sosyoloji Konferansları, 52, 259-290. google scholar
- Özlem, D. (1999). Max Weber’de bilim ve sosyoloji. Küyerel Yayınları. google scholar
- Özlem, D. (2017). Mantık. Notos Kitap. google scholar
- Raina, D., & Balodi, G. (2014). Ageism and stereotyping of the older adults. Scholars Journal of Applied Medical Sciences, 2(2C), 733-739. google scholar
- Russell, C. (1981). The aging experience. Routledge. google scholar
- Sawyer, R. K. (2002). A discourse on discourse. Cultural Studies, 16(3), 433-456. google scholar
- Schaffer, J. A. (2005). Zihin felsefesi (T. Koç, çev.). İz Yayıncılık. google scholar
- Smith, D. W. (2013, December 16). Phenomenology. Standford Encyclopedia of Philosophy: https:// plato.stanford.edu/entries/phenomenology/#PhenPhen google scholar
- Şentürk, M. (Ed.). (2021). Dünyada yaşlanma araştırmaları. Nobel Yayıncılık. google scholar
- van Dijk, T. A. (2012). Ideology and discourse. Pompeu Fabra University. google scholar
- Yıldırım, F. & Abukan, B. (2015). Yaşlılıkta bilgelik konusunda bir derleme. Türk Psikoloji Yazıları, 18 (35), 1-9. google scholar
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Sociology of Aging |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | November 13, 2024 |
| Submission Date | May 12, 2024 |
| Acceptance Date | August 18, 2024 |
| Published in Issue | Year 2024 Volume: 2 Issue: 2 |
