Research Article
BibTex RIS Cite

Yaş Dostu Kent: Kayaşehir Üzerine Nitel Bir Araştırma

Year 2025, Volume: 3 Issue: 1, 71 - 93, 21.04.2025

Muhammet Akkaya

Abstract

Araştırmanın amacı yaş dostu kent kavramı ışığında İstanbul’un Başakşehir ilçesine bağlı Kayaşehir bölgesinin bu kıstaslara uygun olup olmadığını ve yaşlıların ihtiyaçlarına cevap verip vermediğini ele almaktır. Fenomenolojik yaklaşımı esas alan bu nitel araştırmada yaşlıların deneyimlerini anlamak için amaçlı örnekleme yapılmış, 65 yaş ve üstündeki 13 kişinin yanında 4 de yerel aktörle yarı yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma, bölgenin genel itibariyle yaşlıların ihtiyaçlarına cevap verebildiğini ancak bu cevap verebilirliğin değişmeye başladığını göstermektedir. Bulgulara göre, DSÖ kriterleri açısından bakıldığında bölgenin konut, bina, ulaşım, yeşil ve açık alan, iletişim ve bilgiye erişimin yanı sıra sosyal katılım imkanlarıyla bir “yaş dostu kent” görünümüne sahip olduğu söylenebilir. Kayaşehir bölgesi hem sahip olduğu imkanlarla kentin içinde hem de doğasıyla kentin çeperinde bir görünüm sergilemektedir. Ancak şehrin artan konut ihtiyacı bu kırsal görünümün bozulup yeşil alanların azalmasına neden olabilmektedir. Ayrıca, bölgenin değişen nüfus yapısı, yaşlıların güvenlikle ilgili endişeler yaşamasına neden olarak söz edilen görünümün değişmesine yol açmaktadır. Bu noktada yerel yönetimlere, politika yapıcılara ve uygulayıcılara yaşlıların taleplerini dikkate alarak gereksinimlerini karşılamaları ve dünyadaki uygulamaları takip ederek yaş dostu bir kentler oluşturmak için çalışmalar yapmaları gibi önemli roller düşmektedir.

Keywords

Yaş dostu kent Aktif yaşlanma Yaşlılık sosyolojisi Kent sosyolojisi Sosyal politika

References

  • Agost-Felip, R., Rua, M. J., & Kouidmi, F. (2021). An inclusive model for assessing age-friendly urban environments in vulnerable areas. Sustainability, 13(15), 8352. google scholar
  • Akyıldız, N. A. (2016). İnsan-Mekân İlişkisi Bağlamında “Yaşlı Dostu Mekânlar”. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. google scholar
  • Arı, M., Başer, G., & İlçin, N. (2024). Yaşlılarda sarkopeni ve toplumsal katılım. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(3), 494-499. google scholar
  • Aydın, A. M. (2022). Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi açısından günümüz öğrenci ihtiyaçlarının incelenmesi. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 5(3), 234-251. doi: https://doi.org/10.52848/ijls.1083692 google scholar
  • BM. (2015). Make cities and human settlements inclusive, safe, resilient and sustainable. 20 Aralık 2024 tarihinde https://sdgs.un.org/goals/goal11 adresinden erişildi. google scholar
  • Braun, V., & Clarke, V. (2024). Thematic analysis. Encyclopedia of quality of life and well-being research içinde (ss. 7187-7193). Springer. google scholar
  • Chen, K., Lin, H., You, S., & Han, Y. (2022). Review of the impact of urban parks and green spaces on residence prices in the environmental health context. Frontiers in Public Health, 10, 993801. google scholar
  • Creswell, J. W. (2017). Eğitim Araştırmaları: Nicel ve Nitel Araştırmanın Planlanması, Yürütülmesi ve Değerlendirilmesi. Edam. google scholar
  • Der, V. (2005). Konut uygulamalarında kaliteyi arttırıcı bir yöntem olarak tasarımda kullanıcı katılımı: Düzce-Beyciler Evleri örneği. İstanbul: YTÜ. google scholar
  • Doğan, M. (2018). Üniversite öğrencilerinin travma sonrası gelişimlerinde içsel dini motivasyon, dini başa çıkma, sabır ve şükrün rolü. Electronic Turkish Studies, 13(25). google scholar
  • DSÖ. (2007a). Global Age Friendly Cities Project. google scholar
  • DSÖ. (2007b). Checklist of essential features of age-friendly cities. Checklist of essential features of age-friendly cities içinde. google scholar
  • Durdubaş, K. (2015). Yaşlı dostu kentler için eşitlik ilkesinin sosyal politikalar için önemi. google scholar
  • Dye, C. (2008). Health and Urban Living. Science, 319(5864), 766-769. doi:10.1126/science.1150198 google scholar
  • Hong, A., Welch-Stockton, J., Kim, J. Y., Canham, S. L., Greer, V., & Sorweid, M. (2023). Age- Friendly Community Interventions for Health and Social Outcomes: A Scoping Review. International journal of environmental research and public health, 20(3), 2554. https://doi.org/10.3390/ ijerph20032554 google scholar
  • Ersoy, M., & Gümrükçüoğlu, Z. Z. (2017). Bir Sermaye Piyasasi Araci Olarak Gayrimenkul Sertifikasi: Park Mavera Iii Projesi Üzerine Bir İnceleme. Yorum Yönetim Yöntem Uluslararası Yönetim Ekonomi ve Felsefe Dergisi, 5(2), 43-60. google scholar
  • Gutman, G. M. (1997). Healthy population ageing. World Health, 50(4), 20-21. google scholar
  • Güngör, Ö. (2012). Yaşlılar için cami temelli sosyal/dini hizmetler. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (38), 161-188. google scholar
  • Heidegger, M. (2010). Being and time. SUNY press. google scholar
  • Fitzgerald, K. G., & Caro, F. G. (2014). An overview of age-friendly cities and communities around the world. Journal of aging & social policy, 26(1-2), 1-18. google scholar
  • Kadıköy Belediyesi. (t.y.). Dünya Sağlık Örgütü Yaşlı Dostu Şehirler ve Topluluklar Küresel Ağı. 22 Şubat 2025 tarihinde. https://kadikoy.bel.tr/tr/dunya-saglikli-orgutu-yasli-dostu-sehirler-ve- topluluklar-kuresel-agi?utm adresinden erişildi. google scholar
  • Lin, D., & Cui, J. (2021). Transport and mobility needs for an ageing society from a policy perspective: Review and implications. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(22), 11802. google scholar
  • Ma, M., & Joshi, G. (2023). Age-friendly future cities. The Palgrave encyclopedia of urban and regional futures içinde (ss. 22-27). Springer. google scholar
  • Mayordomo-Martínez, D., & García-Mateos, G. (2024). Evaluating accessibility solutions in collective residential buildings: field research in Southeast Spain. Buildings, 14(6), 1621. google scholar
  • Özbek, İ. C. (2024). Yaşlılarda sarkopeninin klinik pratikte tanı ve değerlendirme yöntemleri. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(4), 500-502. google scholar
  • Pope, C., & Mays, N. (2013). Qualitative research in health care. John Wiley & Sons, Hoboken. Resmi Gazete. Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı google scholar
  • Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (2002). google scholar
  • Safran-Norton, C. E. (2010). Physical home environment as a determinant of aging in place for different types of elderly households. Journal of Housing for the Elderly, 24(2), 208-231. google scholar
  • Şahin, H. (2016). Kentsel Dönüşümde TKİ Faktörü: İstanbul Sulukule, Kayaşehir ve Ayazma Bölgeleri Örneğinde . (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul. google scholar
  • World Health Organization. (2018). The global network for age-friendly cities and communities: Looking back over the last decade, looking forward to the next. In The global network for age- friendly cities and communities: looking back over the last decade, looking forward to the next. google scholar
  • Taş, E. Z., Kırışık, H., Yıldız, F., Ata, Z., & Aktuğ, M. (2023). Yaşlı dostu kentin anlamı ve aktif yaşlanmaya katkıları: Cumhuriyetin 100. yılında İzmir kenti örneği. Kent Akademisi, 16(Türkiye Cumhuriyetinin 100. Yılı Özel Sayısı| Special Issue for the 100th Anniversary of the Republic of Türkiye), 71-96. google scholar
  • TOKİ. (2024). İstanbul Kayaşehir’de 2.450 sosyal konut hak sahiplerine teslim ediliyor. 23 Aralık 2024 tarihinde https://www.toki.gov.tr/haber/istanbul-kayasehirde-2450-sosyal-konut-hak- sahiplerine-teslim-ediliyor adresinden erişildi. google scholar
  • Tufan, İ., Kılavuz, A., Özgür, Ö., Ayan, F. S., Gürdal, F. Y., & Engin, B. (2019). Türkiye’de gerontoloji atlası: Yaşlı yoksulluğu ve yalnızlık üzerine bulgular. Geriatrik Bilimler Dergisi, 2(1), 1-7. google scholar
  • Tutal, O., & Üstün, B. (2009). Yaşlılık ve yaş dostu kentler: Eskişehir. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2(1), 1-23. google scholar
  • Van Hoof, J., Dikken, J., van Staalduinen, W. H., van der Pas, S., van den Hoven, R. F. M., & Hulsebosch-Janssen, L. M. T. (2022). Towards a better understanding of the sense of safety and security of community-dwelling older adults. the case of the age-friendly city of The Hague. International journal of environmental research and public health, 19(7), 3960. google scholar
  • Wiles, J. L., Leibing, A., Guberman, N., Reeve, J., & Allen, R. E. S. (2012). The meaning of “aging in place” to older people. The gerontologist, 52(3), 357-366. google scholar
  • Yılmaz, Y., Dinçer, R., Akkaya, N., & Artan, T. (2023). Evaluation of the expectations of elderly ındividuals towards public spaces and the residences they live in. Turkish Journal of Applied Social Work, 6(2), 140-153. google scholar
  • Zengin Taş, E., Kırışık, H., Yıldız, F., Ata, Z., ve ark. (2023). Yaşlı dostu kentin anlamı ve aktif yaşlanmaya katkıları: cumhuriyetin 100. yılında İzmir kenti örneği. Kent Akademisi, 16(Türkiye Cumhuriyetinin 100. Yılı Özel Sayısı | Special Issue for the 100th Anniversary of the Republic of Türkiye), 71-96. https://doi.org/10.35674/kent.1352981 google scholar

Age-Friendly City: A Qualitative Research on Kayaşehir

Year 2025, Volume: 3 Issue: 1, 71 - 93, 21.04.2025

Muhammet Akkaya

Abstract

This study aims to evaluate whether the Kayaşehir region, located in Istanbul’s Başakşehir district, aligns with age friendly cities criteria and adequately addresses the needs of older adults. Using a phenomenological approach, this qualitative research employed purposeful sampling to understand the experiences of older adults, conducting semi-structured interviews with 13 individuals aged 65 and above, along with 4 local stakeholders. The findings indicate that the region generally meets the needs of older adults; however, its capacity to do so is beginning to decline. According to the results, Kayaşehir demonstrates the characteristics of an “age-friendly city” in terms of housing, buildings, transportation, green and open spaces, access to communication and information, and social participation opportunities. The region uniquely combines urban amenities with a natural environment, presenting itself both as part of the city and as an area on its periphery. However, the increasing demand for housing in the city threatens to diminish this rural aspect, reducing green spaces. Furthermore, the changing demographic composition of the area raises safety concerns among older residents, causing an altered perception of the region. Therefore, local authorities, policymakers, and practitioners have essential roles in responding to the needs of older adults, considering their demands, and monitoring global best practices to foster age-friendly cities.

Keywords

Age-friendly city Active aging Sociology of aging Urban sociology Social Policy Aging in place

References

  • Agost-Felip, R., Rua, M. J., & Kouidmi, F. (2021). An inclusive model for assessing age-friendly urban environments in vulnerable areas. Sustainability, 13(15), 8352. google scholar
  • Akyıldız, N. A. (2016). İnsan-Mekân İlişkisi Bağlamında “Yaşlı Dostu Mekânlar”. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. google scholar
  • Arı, M., Başer, G., & İlçin, N. (2024). Yaşlılarda sarkopeni ve toplumsal katılım. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(3), 494-499. google scholar
  • Aydın, A. M. (2022). Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi açısından günümüz öğrenci ihtiyaçlarının incelenmesi. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 5(3), 234-251. doi: https://doi.org/10.52848/ijls.1083692 google scholar
  • BM. (2015). Make cities and human settlements inclusive, safe, resilient and sustainable. 20 Aralık 2024 tarihinde https://sdgs.un.org/goals/goal11 adresinden erişildi. google scholar
  • Braun, V., & Clarke, V. (2024). Thematic analysis. Encyclopedia of quality of life and well-being research içinde (ss. 7187-7193). Springer. google scholar
  • Chen, K., Lin, H., You, S., & Han, Y. (2022). Review of the impact of urban parks and green spaces on residence prices in the environmental health context. Frontiers in Public Health, 10, 993801. google scholar
  • Creswell, J. W. (2017). Eğitim Araştırmaları: Nicel ve Nitel Araştırmanın Planlanması, Yürütülmesi ve Değerlendirilmesi. Edam. google scholar
  • Der, V. (2005). Konut uygulamalarında kaliteyi arttırıcı bir yöntem olarak tasarımda kullanıcı katılımı: Düzce-Beyciler Evleri örneği. İstanbul: YTÜ. google scholar
  • Doğan, M. (2018). Üniversite öğrencilerinin travma sonrası gelişimlerinde içsel dini motivasyon, dini başa çıkma, sabır ve şükrün rolü. Electronic Turkish Studies, 13(25). google scholar
  • DSÖ. (2007a). Global Age Friendly Cities Project. google scholar
  • DSÖ. (2007b). Checklist of essential features of age-friendly cities. Checklist of essential features of age-friendly cities içinde. google scholar
  • Durdubaş, K. (2015). Yaşlı dostu kentler için eşitlik ilkesinin sosyal politikalar için önemi. google scholar
  • Dye, C. (2008). Health and Urban Living. Science, 319(5864), 766-769. doi:10.1126/science.1150198 google scholar
  • Hong, A., Welch-Stockton, J., Kim, J. Y., Canham, S. L., Greer, V., & Sorweid, M. (2023). Age- Friendly Community Interventions for Health and Social Outcomes: A Scoping Review. International journal of environmental research and public health, 20(3), 2554. https://doi.org/10.3390/ ijerph20032554 google scholar
  • Ersoy, M., & Gümrükçüoğlu, Z. Z. (2017). Bir Sermaye Piyasasi Araci Olarak Gayrimenkul Sertifikasi: Park Mavera Iii Projesi Üzerine Bir İnceleme. Yorum Yönetim Yöntem Uluslararası Yönetim Ekonomi ve Felsefe Dergisi, 5(2), 43-60. google scholar
  • Gutman, G. M. (1997). Healthy population ageing. World Health, 50(4), 20-21. google scholar
  • Güngör, Ö. (2012). Yaşlılar için cami temelli sosyal/dini hizmetler. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (38), 161-188. google scholar
  • Heidegger, M. (2010). Being and time. SUNY press. google scholar
  • Fitzgerald, K. G., & Caro, F. G. (2014). An overview of age-friendly cities and communities around the world. Journal of aging & social policy, 26(1-2), 1-18. google scholar
  • Kadıköy Belediyesi. (t.y.). Dünya Sağlık Örgütü Yaşlı Dostu Şehirler ve Topluluklar Küresel Ağı. 22 Şubat 2025 tarihinde. https://kadikoy.bel.tr/tr/dunya-saglikli-orgutu-yasli-dostu-sehirler-ve- topluluklar-kuresel-agi?utm adresinden erişildi. google scholar
  • Lin, D., & Cui, J. (2021). Transport and mobility needs for an ageing society from a policy perspective: Review and implications. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(22), 11802. google scholar
  • Ma, M., & Joshi, G. (2023). Age-friendly future cities. The Palgrave encyclopedia of urban and regional futures içinde (ss. 22-27). Springer. google scholar
  • Mayordomo-Martínez, D., & García-Mateos, G. (2024). Evaluating accessibility solutions in collective residential buildings: field research in Southeast Spain. Buildings, 14(6), 1621. google scholar
  • Özbek, İ. C. (2024). Yaşlılarda sarkopeninin klinik pratikte tanı ve değerlendirme yöntemleri. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(4), 500-502. google scholar
  • Pope, C., & Mays, N. (2013). Qualitative research in health care. John Wiley & Sons, Hoboken. Resmi Gazete. Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı google scholar
  • Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (2002). google scholar
  • Safran-Norton, C. E. (2010). Physical home environment as a determinant of aging in place for different types of elderly households. Journal of Housing for the Elderly, 24(2), 208-231. google scholar
  • Şahin, H. (2016). Kentsel Dönüşümde TKİ Faktörü: İstanbul Sulukule, Kayaşehir ve Ayazma Bölgeleri Örneğinde . (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul. google scholar
  • World Health Organization. (2018). The global network for age-friendly cities and communities: Looking back over the last decade, looking forward to the next. In The global network for age- friendly cities and communities: looking back over the last decade, looking forward to the next. google scholar
  • Taş, E. Z., Kırışık, H., Yıldız, F., Ata, Z., & Aktuğ, M. (2023). Yaşlı dostu kentin anlamı ve aktif yaşlanmaya katkıları: Cumhuriyetin 100. yılında İzmir kenti örneği. Kent Akademisi, 16(Türkiye Cumhuriyetinin 100. Yılı Özel Sayısı| Special Issue for the 100th Anniversary of the Republic of Türkiye), 71-96. google scholar
  • TOKİ. (2024). İstanbul Kayaşehir’de 2.450 sosyal konut hak sahiplerine teslim ediliyor. 23 Aralık 2024 tarihinde https://www.toki.gov.tr/haber/istanbul-kayasehirde-2450-sosyal-konut-hak- sahiplerine-teslim-ediliyor adresinden erişildi. google scholar
  • Tufan, İ., Kılavuz, A., Özgür, Ö., Ayan, F. S., Gürdal, F. Y., & Engin, B. (2019). Türkiye’de gerontoloji atlası: Yaşlı yoksulluğu ve yalnızlık üzerine bulgular. Geriatrik Bilimler Dergisi, 2(1), 1-7. google scholar
  • Tutal, O., & Üstün, B. (2009). Yaşlılık ve yaş dostu kentler: Eskişehir. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2(1), 1-23. google scholar
  • Van Hoof, J., Dikken, J., van Staalduinen, W. H., van der Pas, S., van den Hoven, R. F. M., & Hulsebosch-Janssen, L. M. T. (2022). Towards a better understanding of the sense of safety and security of community-dwelling older adults. the case of the age-friendly city of The Hague. International journal of environmental research and public health, 19(7), 3960. google scholar
  • Wiles, J. L., Leibing, A., Guberman, N., Reeve, J., & Allen, R. E. S. (2012). The meaning of “aging in place” to older people. The gerontologist, 52(3), 357-366. google scholar
  • Yılmaz, Y., Dinçer, R., Akkaya, N., & Artan, T. (2023). Evaluation of the expectations of elderly ındividuals towards public spaces and the residences they live in. Turkish Journal of Applied Social Work, 6(2), 140-153. google scholar
  • Zengin Taş, E., Kırışık, H., Yıldız, F., Ata, Z., ve ark. (2023). Yaşlı dostu kentin anlamı ve aktif yaşlanmaya katkıları: cumhuriyetin 100. yılında İzmir kenti örneği. Kent Akademisi, 16(Türkiye Cumhuriyetinin 100. Yılı Özel Sayısı | Special Issue for the 100th Anniversary of the Republic of Türkiye), 71-96. https://doi.org/10.35674/kent.1352981 google scholar
There are 38 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Sociology of Aging
Journal Section Research Articles
Authors

Muhammet Akkaya 0000-0003-1309-7780

Publication Date April 21, 2025
Submission Date January 25, 2025
Acceptance Date March 14, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 3 Issue: 1

Cite

APA Akkaya, M. (2025). Yaş Dostu Kent: Kayaşehir Üzerine Nitel Bir Araştırma. Senectus, 3(1), 71-93. https://doi.org/10.26650/senectus.2025.3.1.0745
 Download Cover Image