Research Article
BibTex RIS Cite

MEDICAL TERMS IN THE CONTEXT OF TERMINOLOGY, SEMANTICS, AND TRANSLATION STUDIES

Year 2025, Volume: 10 Issue: 1, 497 - 533, 30.04.2025

Dilber Zeytinkaya

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1601855

Abstract

A discourse analysis focused on terminology related to medical terms in audiovisual products can be conducted. In this context, a multilingual term analysis method was used to identify the French, Spanish, and Turkish equivalents of English medical terms in the biographical film Gifted Hands: The Ben Carson Story. This descriptive study aims to examine the medical terms in the film within the framework of terminology studies, including term formation methods, translation solutions applied in cross-linguistic term transfer in translation studies, and the part-whole (meronym-holonym) relationship of medical terms in semantics. Additionally, the study covers word formation processes within the scope of lexical morphology, a subfield of linguistics, as well as theories in lexical semantics and the science of classification. It also highlights ontoterminology, which offers new perspectives in the construction and representation of conceptual systems, opening up new areas of research. As linguistic and discoursive units, terms are examined with respect to textual coherence, polysemy equivalence, translator creation, and conceptual congruence. Translation solutions for terms, such as reclassification, redefinition, and reorganization, are also discussed. The analysis reveals the methods of term formation for medical terms in English, French, Spanish, and Turkish. It was observed that the majority of these terms were formed through borrowing. Additionally, methods such as imitation, compound and composite terms, foreignization, multiple-word equivalents, and derivation were also identified. This study is significant for addressing part-whole relationships and meaning-based analyses of terms. The aim is to examine medical terms within a holistic approach based on terminology studies, semantics, and translation studies, to make the data visible, and to contribute to the literature with multilingual term analyses. Moreover, this study seeks to contribute to the literature by discussing the part-whole (meronym-holonym) relationship of terms, a rarely addressed topic in translation studies, through an audiovisual framework.

Keywords

term formation methods translation solutions terminology semantics Translation Studies.

References

  • Aksan, Doğan (1962). Anlam Alışverişi Olayları ve Türkçe. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, 9, 207-273.
  • Aksan, Doğan (2015). Her Yönüyle Dil: Ana Çizgileriyle Dilbilim (6. basım). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Aksan, Doğan (2024). Anlambilim – Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi (5. basım). Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • Altay, Osman ve Ulaş, Mustafa (2018). Anlamsal Web Kullanılarak İlaç Ontolojisi Çıkarılması. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 30(1), 169-174.
  • Aşkın Balcı, Hülya (2018). Metindilbilimin ABC’si. İstanbul: Say Yayınları.
  • Baker, Mona (1992). In other words: a course book on translation. London: Routledge.
  • Balcı, Ayla (2018). Biçimbilim-IV: Sözlüksel Biçimbilim. A. S. Özsoy ve Ü. D. Turan (Ed.), Genel Dilbilim I içinde (s. 159-174) Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Berk, Özlem (2005). Kuramlar Işığında Açıklamalı Çeviribilim Terimcesi. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • Boztaş, İsmail ve Okyayuz Yener, Şirin (2005). Açıklamalı Çeviri Terimleri Sözlüğü. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Bulut, Alev ve Abdal, Göksenin (2018). Kültür Varlıklarının Tanıtımında Çevirinin Rolü: Terim Çevirisi Kararlarına Çeviribilimsel Bakış. M. Yazıcı (Ed.), Turizm Metinlerinin Çevirisi: İstanbul Örneği içinde (s. 99-117), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
  • Can, Özgü ve Ünalır, Murat Osman (2010). Ontoloji Tabanlı Erişim Denetimi. Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 16(2), 197-206.
  • Canım-Alkan, Sinem (2016). Türkçe Akademik Yazımda Çeviri ve Terim Sorunları. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 45(1), 78-79.
  • Demir, Nurettin (2018). Biçim Bilgisi. H. Pilancı (Ed.), Türkçe Biçim Bilgisi içinde (s. 3-19). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Duman, Seyyare (2022). Edimbilim, Kavramlar-Yöntemler-Alanlar. Ankara: Dorlion Yayınları.
  • Erten, Asalet (2016). Tıp Terminolojisi ve Tıp Metinleri Çevirisi – Çeviri, Kuram, Uygulama (3. basım). Seçkin Yayınları.
  • Gambier, Yves (2010). Translation strategies and tactics. Gambier, Y. ve Doorslaer, L. V. (Ed.), Handbook of translation studies: vol. 1. içinde (s. 412-418). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
  • Gökçe, Akif ve Batman, Orhan (2022). Turizm Formları: Terimsel Adlandırma Üzerine Nitel Bir Çalışma. Journal of New Tourism Trends, 3(1), 39-59.
  • Guidère, Mathieu (2009). Traduction et Communication Orientée. Editions Le Manuscrit.
  • Gültepe, Yasemin ve Kabataş Memiş, Esra (2014). Kavram Haritalarının Ontoloji Tabanlı Oluşturulması: Kuvvet Konusu Uygulama Örneği. Journal of Instructional Technologies and Teacher Education, 3(1), 24-33.
  • Günay, Veli Doğan (2007). Sözcükbilime Giriş. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • Günay, Veli Doğan (2016). Kültürbilime Giriş: Dil, Kültür ve Ötesi… İstanbul: Papatya Yayıncılık Eğitim.
  • Günay, Veli Doğan (2018). Söylem Çözümlemesi (2. basım). İstanbul: Papatya Yayıncılık Eğitim.
  • Günay, Veli Doğan (2020). 21. Yüzyılda Göstergebilim. İstanbul: Papatya Yayıncılık Eğitim.
  • Güney, Emrullah (1996). Toponimik Terimlerin Sınıflandırılması, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Terim Özel Sayısı, sayı 540, 619-630.
  • Güntay, Muhammet (2023). Uygur Türkçesinde Kuş Adlarında Alt Anlamlılık. Comparative Turkish Dialects and Literatures, 2(4), 39-48.
  • Hartmann, Nicolai (2019). Ontology: Laying the Foundations. Berlin, Boston: De Gruyter.
  • https://doi.org/10.1515/9783110627350
  • Hirik, Seçil (2020). Eylemlerde Alt-Üst Anlamlılık ve Gerektirme İlişkisi: Kısasü’l-Enbiya Örneği. TYB Akademi, 28: 115-142.
  • İçel, Duran (2017). Çeviri Odaklı Fransızca Sözcük Bilgisi. Ankara: Delta Kültür Yayınevi.
  • Kahraman, Mehmet (2013). Güvenlik Bilimine Kavramsal ve Terimsel Bir Yaklaşım, Terminological and Conceptual Approach to Security Sciences. Polis Bilimleri Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 4, 23-44.
  • Kahraman, Mehmet (2018). Kavram Terim İlişkisi ve Terim Yapma Yolları. Saznanje, 1(1), 662-676.
  • Kalafat, Şermin (2023). Bağlam, Nasıl Terim Üretir?: Osmanlı’daki Türkçe Matematik Terimlerinin Oluşumuna İşlevsel (Bağlamsal) Yaklaşım Temelli Bir Bakış. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (60), 267-291. Karaağaç, Günay (2022). Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Karaman, Burcu İlkay (2017). Terimbilimi. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
  • Kıran, Ayşe ve Korkut, Ece (2018). Fransızca Sözcük Bilgisi (3. basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • L’Homme, Marie-Claude (2004). La Terminologie: Principes et Techniques. Les presses de l’université de Montréal.
  • Lehmann, Alise ve Martin-Berthet, Françoise (2008). Introduction à la Lexicologie Semantique et Morphologie (3. basım). Paris: Armand Colin.
  • Lehmann, Alise ve Martin-Berthet, Françoise (2013). Lexicologie Sémantique, Morphologie, Lexicographie (4. basım). Paris: Armand Colin.
  • Mortureux, Marie-Françoise (2008). La Lexicologie Entre Langue et Discours (2. basım). Paris: Armand Colin. Newmark, Peter (1988). Approaches to Translation. Hertfordshire: Prentice Hall.
  • Nutku, Uluğ (2006). Felsefenin Temel Disiplini: Ontoloji. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, sy. 1 (Haziran 2006), 79-84.
  • Odacıoğlu, Mehmet Cem ve Barut, Evren (2018). Çeviri Usul, Strateji ve Yöntemleri Üzerine Bir Analiz. Tarih Okulu Dergisi. Yıl 11, Sayı XXXIV, 1363-1392. DOI No: http://dx.doi.org/10.14225/Joh1184
  • Özcan, Onur (2022a). Terim Oluşturma Yöntemleri Bağlamında Türk Dil Kurumu’nun Batı Kaynaklı Sözcüklere Karşılıklar Adlı Çalışmalarındaki Terimler Üzerine Bir Değerlendirme. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 105-120.
  • Özcan, Onur (2022b). Terim Aktarımlarında Terim-Çeviri İlişkisi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 10(1), 214-225. https://doi.org/10.29228/ijlet.57792
  • Özdemir, Emin (1973). Terim Hazırlama Kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • Özel, Sevgi (1977). Türkiye Türkçesinde Sözcük Türetme ve Bileştirme. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Öztürk Kasar, Sündüz (2009). Dilde Kavramsal Gelişmeye Koşut Olarak Sözbirim ve Terim Üretimi. Dilbilim (21), 29-42.
  • Öztürk Kasar, Sündüz ve Tuna, Didem (2017). Sosyal Bilimler Alanında Terimcelerin Çevrilmesi ve Türkçe Terim Üretimi. Turkish Studies, 12/13, 415-436.
  • Paylan, Kerime (2015). Türkçede Kelime Türetme Yollarına Genel Bir Bakış. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ (Tez no: 406992)
  • Pilav, Salim (2008). Terim Sorunu ve Eğitim Öğretimde Terimlerin Yeri ve Önemi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 267-276.
  • Pym, Anthony (2023). Çeviri Kuramlarını Keşfetmek (Çev. Cemre Özer Taş, Duygu Göç, Gizem Süren, Hesna Doğanel Kalkan ve Hüseyin Güngör) İstanbul: Everest Yayınları.
  • Raková, Zuzana (2016). Çeviri Kuramları (Çev. Yusuf Polat). Ankara: Çevirmenin Yayını.
  • Raus, Rachele (2013). La terminologie Multilingue. la Traduction des Termes de L’égalité H/F Dans le Discours International. De Boeck.
  • Rençberler, Alize Can (2020). Terimbilim Odağında ve Çevirmenin Tanıklığında Kuramsal Çeviri. Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi, (28), 25-55.
  • Rey, Alain (1979). La Terminologie: Noms et Notions. Collection « Que sais-je ? », P.U.F.
  • Rifat, Mehmet (2009). Göstergebilimin ABC’si (3. basım). İstanbul: Say yayınları.
  • Rifat, Mehmet vd. (2010). Göstergebilim, Dilbilim ve Çeviribilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Roche, Christophe (2007). Le Terme et Le Concept: Fondements d’une Ontoterminologie. TOTh 2007: Terminologie et Ontologie: Théories et Applications, Jun 2007, Annecy, France. pp.1-22. ⟨hal-00202645⟩
  • Sağlam, Musa Yaşar (2007). Türkçe’deki Terim Sorunsalı. Türkbilig (14), 168-176.
  • Sarı, Mustafa (2014). Türkçenin Batı Dilleriyle İlişkisi (2. basım). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Sarıtosun, Nadiye (1992). Terim Hazırlama Kılavuzu. İstanbul: İTÜ Terim Hazırlama Komisyonu.
  • Şahin, İbrahim (2023a). Adbilim (6. basım). Ankara: Pegem Akademi.
  • Şahin, İbrahim (2023b). Türk Devletler Teşkilatı, Türklüğün Geleceği ve Terim Meselesi: Ata Mirası Temelinde Ayrıştıran Değil Birleştiren Terminolojiye Geçiş. Avrasya Terim Dergisi, 11(3), 124-134.
  • Şaş, Ali Kemal (2020). Türkçede Terim Oluşturma Yolları ve Bilişim Terimlerinin Oluşum Süreçleri. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (21), 242-256. https://doi.org/10.29000/rumelide.843314
  • Şener, Nilüfer ve Şener, Serkan (2019). Sözcük Anlambilimi. A. S. Özsoy ve Ü. D. Turan (Ed.), Genel Dilbilim II içinde (s. 61-72) Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Stolorow, Robert vd. (Çev. Özgür Gelbal) (2014). Öznelerarası Bakış Açısı. Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları: 166.
  • Stolze, Radegundis (2013). Çeviri Kuramları (Çev. Emra Durukan). İstanbul: Değişim Yayınları.
  • Topaloğlu, Ahmet (2019). Karşılaştırmalı Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Dergah Yayınları.
  • Tufar, Nicolai (2007). Türk Dilinde Meronimi. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, cilt 4, sayı 3, 74-79.
  • Türkyılmaz, İbrahim ve Yaşar, Cumali (2008). Semantik Web Teknolojileri. Akademik Bilişim 2008, 325-331.
  • Uysal, Hülya (2013). Yabancı Terimleri Türkçeleştirmede Uygulanan Yöntem ve İlkeler: 1932-1950 arası. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ (Tez no 330306).
  • Vardar, Berke (2001). Dilbilim Yazıları. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • Vardar, Berke (2007). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü (2. basım). İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • Vendryes, Joseph (2001). Dil ve Düşünce. (Çev. Berke Vardar). İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • Vinay, Jean Paul ve Darbelnet, Jean (1958). Stylistique Comparée du Français et de l’anglais: Méthode de Traduction. Paris: Didier.
  • Yavuzarslan, Paşa ve Beyaz, Ekrem (2022). Terim Bilimi Nedir?. A. İlker (Ed.), Salgın terimleri ve Türkçe bilgi şöleni içinde (s.87-115). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Yazıcı, Mine (2007). Yazılı Çeviri Edinci. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • Yazıcı, Mine (2011). Çeviribilimde Araştırma - Disiplinlerarasılıktan Disiplinlerötesiliğe. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • Yetiş, Kâzım (1996). Kelime Yapmak-Türetmek Bir Sanat Mı? Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Terim Özel Sayısı, sayı 540, 600-606.
  • Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Yumru, Dilek (2010). Terim Üret(me)me Sorunu. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 10-19.
  • Zeytinkaya, Dilber (2021). Terimbilim: Çevirmenin Pusulası. Ankara: Grafiker Yayınları.
  • Zülfikar, Hamza (1991). Terim Sorunları ve Terim Yapma Yolları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Zülfikar, Hamza (2022). Türk Terim Tarihi İçinde Gelişmeler ve Sağlık Terimleri. A. İlker (Ed.), Salgın terimleri ve Türkçe bilgi şöleni içinde (s.15-26). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Terimbilim, Anlambilim ve Çeviribilim İlişkiselliğinde Tıp Terimleri

Year 2025, Volume: 10 Issue: 1, 497 - 533, 30.04.2025

Dilber Zeytinkaya

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1601855

Abstract

Görsel-işitsel ürünlerde tıp terimlerine yönelik terim odaklı söylem çözümlemesi gerçekleştirilebilir. Bu doğrultuda Yetenekli Eller: Ben Carson’ın Öyküsü adlı biyografi filminde yer alan İngilizce tıp terimlerinin Fransızca, İspanyolca ve Türkçe karşılıkları çok dilli terim çözümlemesi yöntemiyle çıkarılarak bir bütünce oluşturulmuştur. Betimsel nitelik taşıyan bu çalışma, filmdeki tıp terimlerini terimbilim kapsamında terim türetme yöntemleri, çeviribilim kapsamında terimlerin dillerarası aktarımlarında başvurulan çeviri çözümleri ve anlambilim kapsamında tıp terimlerinin parça adlılık-bütün adlılık (meronimi-holonimi) ilişkisi bağlamında incelemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca çalışmada, sözlüksel biçimbilim kapsamında sözcük yapma süreçlerine, dilbilimin alt dallarına, sözcük anlambilimi kapsamında kuramlara, sınıflandırma bilimine yer verilmiştir. Kavramsal sistemlerin inşasında ve temsilinde yeni bakış açıları sunarak yeni araştırma alanları açan ontoterimbilim üzerinde durulmuştur. Dilsel ve söylemsel bir birim olarak terim, metin içi tutarlılık ölçütleri, çok anlamlı eşdeğerlik, çevirmen yaratımı ve kavramsal yerdeşlik gibi ölçütlerle incelenmiştir. Yeniden sınıflandırma, yeniden tanımlama, yeniden düzenleme gibi terimlerin çevirisine yönelik çeviri çözümleri de ele alınmıştır. İnceleme sonucunda İngilizce, Fransızca, İspanyolca ve Türkçe dillerinde tıp terimlerinin oluşturulma yöntemleri tespit edilmiştir. Bu terimlerin büyük çoğunluğunun ödünçleme yöntemiyle oluşturulduğu gözlemlenmiştir. Bunun yanı sıra öykünme, birleşik ve bileşik terim, yabancılaştırma, birden çok sözcükle karşılama ve türetme yöntemleri tespit edilmiştir. Çalışma, terimlerin parça ad-bütün ad ilişkisini ve anlam odaklı çözümlemelerini ele alması bakımından önem taşımaktadır. Tıp terimlerini terimbilim, anlambilim ve çeviribilim çerçevesinde bütünleyici bir yaklaşımla incelemek, verileri görünür kılmak ve terimlerin çok dilli çözümlemeleriyle alanyazına katkı sağlamak hedeflenmiştir. Ayrıca bu çalışma, terim araştırmalarında nadiren ele alınan parça ad-bütün ad (meronim-holonim) ilişkisini tartışmaya açarak görsel-işitsel bir bütünce üzerinden alanyazına katkı sunmayı amaçlamaktadır.

Keywords

terim türetme yöntemleri çeviri çözümleri terimbilim anlambilim çeviribilim

References

  • Aksan, Doğan (1962). Anlam Alışverişi Olayları ve Türkçe. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, 9, 207-273.
  • Aksan, Doğan (2015). Her Yönüyle Dil: Ana Çizgileriyle Dilbilim (6. basım). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Aksan, Doğan (2024). Anlambilim – Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi (5. basım). Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • Altay, Osman ve Ulaş, Mustafa (2018). Anlamsal Web Kullanılarak İlaç Ontolojisi Çıkarılması. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 30(1), 169-174.
  • Aşkın Balcı, Hülya (2018). Metindilbilimin ABC’si. İstanbul: Say Yayınları.
  • Baker, Mona (1992). In other words: a course book on translation. London: Routledge.
  • Balcı, Ayla (2018). Biçimbilim-IV: Sözlüksel Biçimbilim. A. S. Özsoy ve Ü. D. Turan (Ed.), Genel Dilbilim I içinde (s. 159-174) Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Berk, Özlem (2005). Kuramlar Işığında Açıklamalı Çeviribilim Terimcesi. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • Boztaş, İsmail ve Okyayuz Yener, Şirin (2005). Açıklamalı Çeviri Terimleri Sözlüğü. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Bulut, Alev ve Abdal, Göksenin (2018). Kültür Varlıklarının Tanıtımında Çevirinin Rolü: Terim Çevirisi Kararlarına Çeviribilimsel Bakış. M. Yazıcı (Ed.), Turizm Metinlerinin Çevirisi: İstanbul Örneği içinde (s. 99-117), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
  • Can, Özgü ve Ünalır, Murat Osman (2010). Ontoloji Tabanlı Erişim Denetimi. Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 16(2), 197-206.
  • Canım-Alkan, Sinem (2016). Türkçe Akademik Yazımda Çeviri ve Terim Sorunları. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 45(1), 78-79.
  • Demir, Nurettin (2018). Biçim Bilgisi. H. Pilancı (Ed.), Türkçe Biçim Bilgisi içinde (s. 3-19). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Duman, Seyyare (2022). Edimbilim, Kavramlar-Yöntemler-Alanlar. Ankara: Dorlion Yayınları.
  • Erten, Asalet (2016). Tıp Terminolojisi ve Tıp Metinleri Çevirisi – Çeviri, Kuram, Uygulama (3. basım). Seçkin Yayınları.
  • Gambier, Yves (2010). Translation strategies and tactics. Gambier, Y. ve Doorslaer, L. V. (Ed.), Handbook of translation studies: vol. 1. içinde (s. 412-418). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
  • Gökçe, Akif ve Batman, Orhan (2022). Turizm Formları: Terimsel Adlandırma Üzerine Nitel Bir Çalışma. Journal of New Tourism Trends, 3(1), 39-59.
  • Guidère, Mathieu (2009). Traduction et Communication Orientée. Editions Le Manuscrit.
  • Gültepe, Yasemin ve Kabataş Memiş, Esra (2014). Kavram Haritalarının Ontoloji Tabanlı Oluşturulması: Kuvvet Konusu Uygulama Örneği. Journal of Instructional Technologies and Teacher Education, 3(1), 24-33.
  • Günay, Veli Doğan (2007). Sözcükbilime Giriş. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • Günay, Veli Doğan (2016). Kültürbilime Giriş: Dil, Kültür ve Ötesi… İstanbul: Papatya Yayıncılık Eğitim.
  • Günay, Veli Doğan (2018). Söylem Çözümlemesi (2. basım). İstanbul: Papatya Yayıncılık Eğitim.
  • Günay, Veli Doğan (2020). 21. Yüzyılda Göstergebilim. İstanbul: Papatya Yayıncılık Eğitim.
  • Güney, Emrullah (1996). Toponimik Terimlerin Sınıflandırılması, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Terim Özel Sayısı, sayı 540, 619-630.
  • Güntay, Muhammet (2023). Uygur Türkçesinde Kuş Adlarında Alt Anlamlılık. Comparative Turkish Dialects and Literatures, 2(4), 39-48.
  • Hartmann, Nicolai (2019). Ontology: Laying the Foundations. Berlin, Boston: De Gruyter.
  • https://doi.org/10.1515/9783110627350
  • Hirik, Seçil (2020). Eylemlerde Alt-Üst Anlamlılık ve Gerektirme İlişkisi: Kısasü’l-Enbiya Örneği. TYB Akademi, 28: 115-142.
  • İçel, Duran (2017). Çeviri Odaklı Fransızca Sözcük Bilgisi. Ankara: Delta Kültür Yayınevi.
  • Kahraman, Mehmet (2013). Güvenlik Bilimine Kavramsal ve Terimsel Bir Yaklaşım, Terminological and Conceptual Approach to Security Sciences. Polis Bilimleri Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 4, 23-44.
  • Kahraman, Mehmet (2018). Kavram Terim İlişkisi ve Terim Yapma Yolları. Saznanje, 1(1), 662-676.
  • Kalafat, Şermin (2023). Bağlam, Nasıl Terim Üretir?: Osmanlı’daki Türkçe Matematik Terimlerinin Oluşumuna İşlevsel (Bağlamsal) Yaklaşım Temelli Bir Bakış. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (60), 267-291. Karaağaç, Günay (2022). Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Karaman, Burcu İlkay (2017). Terimbilimi. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
  • Kıran, Ayşe ve Korkut, Ece (2018). Fransızca Sözcük Bilgisi (3. basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • L’Homme, Marie-Claude (2004). La Terminologie: Principes et Techniques. Les presses de l’université de Montréal.
  • Lehmann, Alise ve Martin-Berthet, Françoise (2008). Introduction à la Lexicologie Semantique et Morphologie (3. basım). Paris: Armand Colin.
  • Lehmann, Alise ve Martin-Berthet, Françoise (2013). Lexicologie Sémantique, Morphologie, Lexicographie (4. basım). Paris: Armand Colin.
  • Mortureux, Marie-Françoise (2008). La Lexicologie Entre Langue et Discours (2. basım). Paris: Armand Colin. Newmark, Peter (1988). Approaches to Translation. Hertfordshire: Prentice Hall.
  • Nutku, Uluğ (2006). Felsefenin Temel Disiplini: Ontoloji. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, sy. 1 (Haziran 2006), 79-84.
  • Odacıoğlu, Mehmet Cem ve Barut, Evren (2018). Çeviri Usul, Strateji ve Yöntemleri Üzerine Bir Analiz. Tarih Okulu Dergisi. Yıl 11, Sayı XXXIV, 1363-1392. DOI No: http://dx.doi.org/10.14225/Joh1184
  • Özcan, Onur (2022a). Terim Oluşturma Yöntemleri Bağlamında Türk Dil Kurumu’nun Batı Kaynaklı Sözcüklere Karşılıklar Adlı Çalışmalarındaki Terimler Üzerine Bir Değerlendirme. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 105-120.
  • Özcan, Onur (2022b). Terim Aktarımlarında Terim-Çeviri İlişkisi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 10(1), 214-225. https://doi.org/10.29228/ijlet.57792
  • Özdemir, Emin (1973). Terim Hazırlama Kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • Özel, Sevgi (1977). Türkiye Türkçesinde Sözcük Türetme ve Bileştirme. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Öztürk Kasar, Sündüz (2009). Dilde Kavramsal Gelişmeye Koşut Olarak Sözbirim ve Terim Üretimi. Dilbilim (21), 29-42.
  • Öztürk Kasar, Sündüz ve Tuna, Didem (2017). Sosyal Bilimler Alanında Terimcelerin Çevrilmesi ve Türkçe Terim Üretimi. Turkish Studies, 12/13, 415-436.
  • Paylan, Kerime (2015). Türkçede Kelime Türetme Yollarına Genel Bir Bakış. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ (Tez no: 406992)
  • Pilav, Salim (2008). Terim Sorunu ve Eğitim Öğretimde Terimlerin Yeri ve Önemi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 267-276.
  • Pym, Anthony (2023). Çeviri Kuramlarını Keşfetmek (Çev. Cemre Özer Taş, Duygu Göç, Gizem Süren, Hesna Doğanel Kalkan ve Hüseyin Güngör) İstanbul: Everest Yayınları.
  • Raková, Zuzana (2016). Çeviri Kuramları (Çev. Yusuf Polat). Ankara: Çevirmenin Yayını.
  • Raus, Rachele (2013). La terminologie Multilingue. la Traduction des Termes de L’égalité H/F Dans le Discours International. De Boeck.
  • Rençberler, Alize Can (2020). Terimbilim Odağında ve Çevirmenin Tanıklığında Kuramsal Çeviri. Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi, (28), 25-55.
  • Rey, Alain (1979). La Terminologie: Noms et Notions. Collection « Que sais-je ? », P.U.F.
  • Rifat, Mehmet (2009). Göstergebilimin ABC’si (3. basım). İstanbul: Say yayınları.
  • Rifat, Mehmet vd. (2010). Göstergebilim, Dilbilim ve Çeviribilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Roche, Christophe (2007). Le Terme et Le Concept: Fondements d’une Ontoterminologie. TOTh 2007: Terminologie et Ontologie: Théories et Applications, Jun 2007, Annecy, France. pp.1-22. ⟨hal-00202645⟩
  • Sağlam, Musa Yaşar (2007). Türkçe’deki Terim Sorunsalı. Türkbilig (14), 168-176.
  • Sarı, Mustafa (2014). Türkçenin Batı Dilleriyle İlişkisi (2. basım). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Sarıtosun, Nadiye (1992). Terim Hazırlama Kılavuzu. İstanbul: İTÜ Terim Hazırlama Komisyonu.
  • Şahin, İbrahim (2023a). Adbilim (6. basım). Ankara: Pegem Akademi.
  • Şahin, İbrahim (2023b). Türk Devletler Teşkilatı, Türklüğün Geleceği ve Terim Meselesi: Ata Mirası Temelinde Ayrıştıran Değil Birleştiren Terminolojiye Geçiş. Avrasya Terim Dergisi, 11(3), 124-134.
  • Şaş, Ali Kemal (2020). Türkçede Terim Oluşturma Yolları ve Bilişim Terimlerinin Oluşum Süreçleri. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (21), 242-256. https://doi.org/10.29000/rumelide.843314
  • Şener, Nilüfer ve Şener, Serkan (2019). Sözcük Anlambilimi. A. S. Özsoy ve Ü. D. Turan (Ed.), Genel Dilbilim II içinde (s. 61-72) Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Stolorow, Robert vd. (Çev. Özgür Gelbal) (2014). Öznelerarası Bakış Açısı. Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları: 166.
  • Stolze, Radegundis (2013). Çeviri Kuramları (Çev. Emra Durukan). İstanbul: Değişim Yayınları.
  • Topaloğlu, Ahmet (2019). Karşılaştırmalı Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Dergah Yayınları.
  • Tufar, Nicolai (2007). Türk Dilinde Meronimi. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, cilt 4, sayı 3, 74-79.
  • Türkyılmaz, İbrahim ve Yaşar, Cumali (2008). Semantik Web Teknolojileri. Akademik Bilişim 2008, 325-331.
  • Uysal, Hülya (2013). Yabancı Terimleri Türkçeleştirmede Uygulanan Yöntem ve İlkeler: 1932-1950 arası. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ (Tez no 330306).
  • Vardar, Berke (2001). Dilbilim Yazıları. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • Vardar, Berke (2007). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü (2. basım). İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • Vendryes, Joseph (2001). Dil ve Düşünce. (Çev. Berke Vardar). İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • Vinay, Jean Paul ve Darbelnet, Jean (1958). Stylistique Comparée du Français et de l’anglais: Méthode de Traduction. Paris: Didier.
  • Yavuzarslan, Paşa ve Beyaz, Ekrem (2022). Terim Bilimi Nedir?. A. İlker (Ed.), Salgın terimleri ve Türkçe bilgi şöleni içinde (s.87-115). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Yazıcı, Mine (2007). Yazılı Çeviri Edinci. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • Yazıcı, Mine (2011). Çeviribilimde Araştırma - Disiplinlerarasılıktan Disiplinlerötesiliğe. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
  • Yetiş, Kâzım (1996). Kelime Yapmak-Türetmek Bir Sanat Mı? Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Terim Özel Sayısı, sayı 540, 600-606.
  • Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Yumru, Dilek (2010). Terim Üret(me)me Sorunu. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 10-19.
  • Zeytinkaya, Dilber (2021). Terimbilim: Çevirmenin Pusulası. Ankara: Grafiker Yayınları.
  • Zülfikar, Hamza (1991). Terim Sorunları ve Terim Yapma Yolları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Zülfikar, Hamza (2022). Türk Terim Tarihi İçinde Gelişmeler ve Sağlık Terimleri. A. İlker (Ed.), Salgın terimleri ve Türkçe bilgi şöleni içinde (s.15-26). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
There are 82 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Translation and Interpretation Studies
Journal Section ÇEVİRİBİLİM / ARAŞTIRMA MAKALELERİ
Authors

Dilber Zeytinkaya 0000-0001-5163-655X

Early Pub Date April 27, 2025
Publication Date April 30, 2025
Submission Date December 15, 2024
Acceptance Date March 24, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 10 Issue: 1

Cite

APA Zeytinkaya, D. (2025). Terimbilim, Anlambilim ve Çeviribilim İlişkiselliğinde Tıp Terimleri. Söylem Filoloji Dergisi, 10(1), 497-533. https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1601855
 Download Cover Image


Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.