Bir Söz-Eylem Olarak Kezban Arca Batıbeki’nin Yapıtlarındakİ Vamp Kadın Temsilleri: “Kendi İplerini Başkalarının Eline Veren Kadınlar”
Abstract
Bu çalışma, Kress ve Van Leeuwen (2006)’in Görsel Dilbilgisi kuramını temel alarak, Kezban Arca Batıbeki’nin eserinde yer alan vamp kadın temsillerinin altında yatan derin anlamı çözümlemeyi amaçlamaktadır. Analiz, görsel söylemin yapılandırılmasında kullanılan katılımcılar, konumsal bağlamlar ve metinsel işlevler gibi görsel öğelerin kadının toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında kimlik inşasında nasıl kodlandığını ortaya koymaktadır. Görsel söylem incelemesi için seçilen kadın katılımcı içeren görseller, katılımcılar (etkileşimli, temsil edilen ve bağlamsal), anlatısal temsil süreçleri (eylemsel süreçler, tepkisel süreçler, konuşma ve zihin süreçleri ve dönüşüm süreçleri) ile kavramsal temsil süreçleri (sınıflandırma, analitik ve sembolik süreçler) bakımından analiz edilmiş ve inşa edilen kadın kimliğine ait anlamsal manzaranın betimsel bir portresine ulaşılmıştır. Bahsedilen görsel anlam bileşenlerinin analizi sonucunda Batıbeki’nin görsel söyleminde edilgenleştirilmiş, nesneleştirilmiş ve monolitik kadın temsiline karşı, bireyselliğin ve mücadelenin izlerini yansıtma çabası, çalışmanın temel odak noktası olarak ele alınmış, böylece çağdaş sanat pratiğinde toplumsal normların ve ideolojik yapıların sorgulanmasına katkı sağlanmıştır.
Keywords
: sosyal göstergebilim görsel dilbilgisi görsel söylem toplumsal cinsiyet rolleri kadın kimliği
References
- Anyiwo, Melissa U. (2016). “The Female Vampire in Popular Culture”. [Kitap Bölümü, s. 173–192]. doi:10.1007/978-94-6300-714-6_12.
- Barthes, Roland (1973). Le Plaisir du Texte. Paris: Editions Seuil.
- Baudrillard, Jean (1994). Simulacra and Simulation. Ann Arbor: University of Michigan Press.
- Bohan, Janis S. (1992). “The Social Construction of Gender”. Psychology of Women Quarterly, 16(4), 539–540. doi:10.1177/036168439201600402.
- Bohovyk, Oksana, ve Bezrukov, Andrii (2022). “Representation of Gender Specific Vocabulary through Sociocultural Transformations of Linguistic Identity”. Philological Review, (1), 18–27. doi:10.31499/2415 8828.1.2022.257910. Bourdieu, Pierre (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste. Cambridge, MA: Harvard University Press.
- Bourdieu, Pierre (1991). Language and Symbolic Power. Oxford: Polity Press. Butler, Judith (1990). Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. New York: Routledge.
- Carey, James W. (1989). Communication as Culture: Essays on Media and Society. New York: Routledge.
- Crenshaw, Kimberlé W. (1989). “Demarginalising the Intersection of Race and Sex: A Black Feminist Critique of Antidiscrimination Doctrine, Feminist Theory, and Antiracist Politics”. University of Chicago Legal Forum.
- Foucault, Michel (2022). Bilginin Arkeolojisi (V. Urhan, Çev.). İstanbul: Ayrıntı. (Orijinal çalışma 1972).
- Hall, Stuart (Ed.). (1997). Representation: Cultural Representations and Signifying Practices. London: Sage Publications; Open University Press.
- Halliday, M. A. K. (1978). Language as Social Semiotic: The Social Interpretation of Language and Meaning. London: Edward Arnold.
- Hooks, Bell (2000). Feminism is for Everybody: Passionate Politics. Cambridge, MA: South End Press.
- Huang, Chiung-Ying (2024). “The Femme Fatale in Text and Image: Analysing Gender, Power, and Representation in Rudyard Kipling’s ‘The Vampire’ and Philip Burne Jones’s Painting”. International Journal of Linguistics and Translation Studies, 5(4), 32–38. doi:10.36892/ijlts.v5i4.519.
- Jung, Carl G. (1968). The Archetypes and the Collective Unconscious (2nd ed., Vol. 9, Part 1). Princeton: Princeton University Press.
- Jung, Carl G. (2019). Kırmızı Kitap (O. Gündüz, Çev.). İstanbul: Kaktüs. (Orijinal çalışma 2009).
- Jung, Carl G. (2020). İnsan ve Sembolleri (H. M. İlgün, Çev.). İstanbul: Kabalcı. (Orijinal çalışma 1946).
- Keskin, F., & Ulusan, A. (2016). Kadının toplumsal inşasına yönelik kuramsal yaklaşımlara dair bir değerlendirme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (26), 47-68.
- Kezban Arca ile ilgili röportaj. (n.d.). “Batıbeki ve Vamp Kadınları”. https://web.archive.org/web/20181017112708/http://netlife.blog/kezban-arca-batibeki-ve-vamp-kadinlari/. Erişim, 03.05.2024
- Koliieva, I.A ve Kuptsova, T. A. (2019). “Anthropological Comprehension of a Woman Author as the Subject of Culture through the Prism of Language and Literature (Gender Aspect)”. Anthropological Measurements of Philosophical Research, (15), 123–133. doi:10.15802/ampr.v0i15.169641.
- Kress, Gunther, & Van Leeuwen, Theo. (2006). Reading Images: The Grammar of Visual Design (2nd ed.). London: Routledge.
- Montiel, Danie E. ve Borham, Miriam (2020). “Villains and Vixens: The Representation of Female Vampires in Videogames”. Oceánide, 12, 85–93. doi:10.37668/oceanide.v12i.29.
- Özdemir, Burcu ve Yıldırım, Gonca (2019). “Dijitalleşen İletişim Ortamlarında Kimlik İnşası ve Benlik Sunumu: İletişim Fakültesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”. e Journal of New Media, 3(3), 178–191. doi:10.17932/IAU.EJNM.25480200.2019.3/3.178-191.
- Özperçin, Alaskar (2021). “Discursive Reconstruction of Women’s Identity and Body through the Concept of Otherness”. In: Developments in Educational Sciences (s. 220–235). Sofia: St. Kliment Ohridski University Press.
- van Dijk, Teun A. (2008). Discourse and Power. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
- Uzunoğlu, Meryem (2019). “Yapıbozumcu Çağdaş Sanat Pratikleri”. Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, (21), 21–31. doi:10.17484/yedi.418434.
- Resim 1: https://www.juxtapoz.com/news/turkish-painter-kezban-arca-batibeki/ Erişim: 10.11.2023
- Resim 2:https://thebedlamfiles.com/commentary/the-red-book-of-carl-jung/. Erişim 10.11.2023
- Resim 3: https://www.juxtapoz.com/news/turkish-painter-kezban-arca-batibeki/ Erişim : 11.1.2023
The Representation of Vamp Women in Kezban Arca Batıbeki’s Works as a Speech-Act: “Women Who Let Others Pull Their Own Strings “
Abstract
Abstract
Based on Kress and Van Leeuwen’s (2006) Visual Grammar theory, this study aims to analyse the deeper meaning underlying the representations of vamp women in Kezban Arca Batıbeki’s work. The analysis reveals how visual elements such as participants, spatial contexts and textual functions used in the construction of visual discourse are coded in constructing identity in the context of women’s gender roles. The images with female participants selected for visual discourse analysis were analysed in terms of participants (interactive, represented and contextual), narrative representational processes (actional processes, reactive processes, speech and mind processes and transformation processes) and conceptual representational processes (categorisation, analytical and symbolic processes), and a descriptive portrait of the semantic landscape of constructed female identity was reached. As a result, the socio-semantic analysis of the aforementioned visual meaning components demonstrates that (a) Batıbeki creates visual meaning components to emphasise women’s social status and aesthetic representation; (b) she examines indicators of individual resistance against the passive, objectified, and monolithic portrayal of women in her visual discourse. Ultimately, the study concludes that Batıbeki’s exploration critiques the social norms and ideological structures shaping contemporary art practice.
References
- Anyiwo, Melissa U. (2016). “The Female Vampire in Popular Culture”. [Kitap Bölümü, s. 173–192]. doi:10.1007/978-94-6300-714-6_12.
- Barthes, Roland (1973). Le Plaisir du Texte. Paris: Editions Seuil.
- Baudrillard, Jean (1994). Simulacra and Simulation. Ann Arbor: University of Michigan Press.
- Bohan, Janis S. (1992). “The Social Construction of Gender”. Psychology of Women Quarterly, 16(4), 539–540. doi:10.1177/036168439201600402.
- Bohovyk, Oksana, ve Bezrukov, Andrii (2022). “Representation of Gender Specific Vocabulary through Sociocultural Transformations of Linguistic Identity”. Philological Review, (1), 18–27. doi:10.31499/2415 8828.1.2022.257910. Bourdieu, Pierre (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste. Cambridge, MA: Harvard University Press.
- Bourdieu, Pierre (1991). Language and Symbolic Power. Oxford: Polity Press. Butler, Judith (1990). Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. New York: Routledge.
- Carey, James W. (1989). Communication as Culture: Essays on Media and Society. New York: Routledge.
- Crenshaw, Kimberlé W. (1989). “Demarginalising the Intersection of Race and Sex: A Black Feminist Critique of Antidiscrimination Doctrine, Feminist Theory, and Antiracist Politics”. University of Chicago Legal Forum.
- Foucault, Michel (2022). Bilginin Arkeolojisi (V. Urhan, Çev.). İstanbul: Ayrıntı. (Orijinal çalışma 1972).
- Hall, Stuart (Ed.). (1997). Representation: Cultural Representations and Signifying Practices. London: Sage Publications; Open University Press.
- Halliday, M. A. K. (1978). Language as Social Semiotic: The Social Interpretation of Language and Meaning. London: Edward Arnold.
- Hooks, Bell (2000). Feminism is for Everybody: Passionate Politics. Cambridge, MA: South End Press.
- Huang, Chiung-Ying (2024). “The Femme Fatale in Text and Image: Analysing Gender, Power, and Representation in Rudyard Kipling’s ‘The Vampire’ and Philip Burne Jones’s Painting”. International Journal of Linguistics and Translation Studies, 5(4), 32–38. doi:10.36892/ijlts.v5i4.519.
- Jung, Carl G. (1968). The Archetypes and the Collective Unconscious (2nd ed., Vol. 9, Part 1). Princeton: Princeton University Press.
- Jung, Carl G. (2019). Kırmızı Kitap (O. Gündüz, Çev.). İstanbul: Kaktüs. (Orijinal çalışma 2009).
- Jung, Carl G. (2020). İnsan ve Sembolleri (H. M. İlgün, Çev.). İstanbul: Kabalcı. (Orijinal çalışma 1946).
- Keskin, F., & Ulusan, A. (2016). Kadının toplumsal inşasına yönelik kuramsal yaklaşımlara dair bir değerlendirme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (26), 47-68.
- Kezban Arca ile ilgili röportaj. (n.d.). “Batıbeki ve Vamp Kadınları”. https://web.archive.org/web/20181017112708/http://netlife.blog/kezban-arca-batibeki-ve-vamp-kadinlari/. Erişim, 03.05.2024
- Koliieva, I.A ve Kuptsova, T. A. (2019). “Anthropological Comprehension of a Woman Author as the Subject of Culture through the Prism of Language and Literature (Gender Aspect)”. Anthropological Measurements of Philosophical Research, (15), 123–133. doi:10.15802/ampr.v0i15.169641.
- Kress, Gunther, & Van Leeuwen, Theo. (2006). Reading Images: The Grammar of Visual Design (2nd ed.). London: Routledge.
- Montiel, Danie E. ve Borham, Miriam (2020). “Villains and Vixens: The Representation of Female Vampires in Videogames”. Oceánide, 12, 85–93. doi:10.37668/oceanide.v12i.29.
- Özdemir, Burcu ve Yıldırım, Gonca (2019). “Dijitalleşen İletişim Ortamlarında Kimlik İnşası ve Benlik Sunumu: İletişim Fakültesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”. e Journal of New Media, 3(3), 178–191. doi:10.17932/IAU.EJNM.25480200.2019.3/3.178-191.
- Özperçin, Alaskar (2021). “Discursive Reconstruction of Women’s Identity and Body through the Concept of Otherness”. In: Developments in Educational Sciences (s. 220–235). Sofia: St. Kliment Ohridski University Press.
- van Dijk, Teun A. (2008). Discourse and Power. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
- Uzunoğlu, Meryem (2019). “Yapıbozumcu Çağdaş Sanat Pratikleri”. Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, (21), 21–31. doi:10.17484/yedi.418434.
- Resim 1: https://www.juxtapoz.com/news/turkish-painter-kezban-arca-batibeki/ Erişim: 10.11.2023
- Resim 2:https://thebedlamfiles.com/commentary/the-red-book-of-carl-jung/. Erişim 10.11.2023
- Resim 3: https://www.juxtapoz.com/news/turkish-painter-kezban-arca-batibeki/ Erişim : 11.1.2023
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Discourse and Pragmatics |
| Journal Section | DİLBİLİM / ARAŞTIRMA MAKALELERİ |
| Authors | |
| Early Pub Date | April 30, 2025 |
| Publication Date | April 30, 2025 |
| Submission Date | February 21, 2025 |
| Acceptance Date | April 29, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 10 Issue: 1 |
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.