Geçmişte olduğu gibi günümüzde de geleneksel çocuk oyunlarından (GÇO) yararlanılmaya devam edilmektedir. Çocukların bütüncül gelişimlerinde küçük yaşlardan itibaren oyun oynamaları oldukça önemlidir. Bu nedenle temel eğitimin başladığı ilkokul kademesinden itibaren beden eğitimi derslerinde GÇO’ya yer verilmektedir. Bu bağlamda sistematik derleme olarak tasarlanan çalışmanın amacı, Türkiye’de ilköğretim-ortaöğretim düzeyinde yapılan GÇO araştırmalarını analiz etmektir. Verilerin toplanmasında; Web of Science, SCOPUS, ERIC, Google Akademik, EBSCO ve TR Dizin ’de taranan çalışmalar ile Ulusal Tez Merkezinden yararlanılmıştır. “Beden eğitimi”, “geleneksel çocuk oyunları”, “physical education” ve “traditional children's games” ifadeleriyle yapılan sorgulamada 486 çalışmaya ulaşılmıştır. Çalışmaya dahil etme kriteri olarak ilköğretim-ortaöğretim öğrenci grubuna yönelik yapılan araştırmalar seçilmiş, bu doğrultuda örneklemi 15 makale, 3 yüksek lisans ve 1 doktora tezi toplam da 19 çalışma oluşturmuştur. Bulgular incelendiğinde, çalışmaların çoğunluğunun deneysel (f=12) olduğu ve çoğunlukla 8-10 haftalık müdahale yaklaşımlarının uygulandığı tespit edilmiştir. 2023 (f=4) ve 2024 (f=4) yılları arasında yoğun yayın yapılmıştır. Yayın indeksleri bakımından SPORT Discus (f=5), TR Dizin (f=4), EBSCO (f=3), SSCI (f=2), ESCI (f=1), ERIC (f=1) ve Scopus (f=1) gibi uluslararası prestijli indekslerde bu alana yer verilmiştir. Ortaokul (f=9) en fazla tercih edilen çalışma grubu olurken, lise ortaokulla birlikte incelemeye tabii tutulmuştur. Genellikle 40-60 (f=8) kişilik küçük deney grupları seçilirken, örneklem 16-1871 arasında değişen geniş bir yelpazeden oluşmuştur. Çoğunlukla tek deney-kontrol gruplu araştırma modeli tercih edilmiş, ancak 2 çalışmada çok gruplu deneysel çalışma modeli benimsenmiştir. Mendil kapmaca (f=13), seksek (f=9), yakan top (f=8), kaleli yakan top (f=7) ve tombik (f=8) araştırmalarda en çok oynatılan oyunlardır. Bu oyunların haricinde etkisi incelenen birçok oyuna yer verilmiştir. GÇO ile ilgili çalışmalarda 25 farklı özelliğe odaklanılmıştır. Bu çalışmaların en çok incelediği konular ise oyuna yönelik görüş ve metaforlar (f=4), fiziksel aktivite (f=3), değer algısı (f=3) ve sosyal becerilerdir (f=2). Özetle, GÇO’nun hem akademik hem de uygulamalı eğitim yaklaşımlarında önemli bir yere sahip olduğu; içerik ve yöntem açısından nitelikli çalışmaların yapıldığı ve bu çalışmaların uluslararası saygın indekslerde yayımlandığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu doğrultuda, GÇO’ya eğitim programlarında yer verilmesi ve farklı değişkenlere yönelik çok merkezli, uzun süreçli araştırmaların yapılması önerilmektedir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Physical Training and Sports |
Journal Section | Derlemeler |
Authors | |
Publication Date | June 30, 2025 |
Submission Date | April 18, 2025 |
Acceptance Date | May 21, 2025 |
Published in Issue | Year 2025 Volume: 1 Issue: 1 |