ANALYSİS OF THE LEGAL REGİME -RULES AND EXCEPTİONS- ABOUT RATİFİCATİON OF INTERNATİONAL TREATİES İN TURKİSH CONSTİTUTİONAL LAW. (AN EVALUATİON THROUGH THE EXAMPLE OF ACCESSİON PROCESS OF SWEDEN AND FİNLAND TO NATO)
Abstract
International treaties require a domestic legal process in order to become valid in domestic laws. In some states only legislature, some states only the executive, in some states the legislature and the executive organs corporately authorized in this procedure.
Accession protocol for Sweden and Finland to join NATO to be ratified in Turkish domestic law was passed through deeply complicated procedure including the accession protocol signed by Sweden and Finland with NATO member states, the trilateral memorandum signed between Turkey, Sweden and Finland, the law of ratification by the Turkish Grand National Assembly, and the President's approval decision.
This article to carry out a review about; Turkey's decision to ratify the accession protocols. Try to analyzed in the light of the general regulations on the ratification of international treaties by domestic law, our Constitutional Law framework and practices by triying putting forward a legal perspective by evaluating the positive legal sources with in constitutional regulations and govermental system rules.
Constitutional law is also law of politics. While presenting the legal perspective, political factors that are effective in the use or non-use of the powers arising from the law have also been tried to be analyzed, albeit in a limited way.
Keywords
International treaties ratification process of the Turkish Grand National Assembly regime of exceptions NATO Accession Protocol.
References
- ANAYURT, Ömer: Anayasa Hukuku Genel Kısım, 4. Baskı, Ankara 2021.
- ASAR ERSON, Banu: “Uluslararası Hukukta Andlaşma Akdetme Yetkisi ve Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi”, https://iupress.istanbul.edu.tr/tr/journal/ppil/article/uluslararasi-hukukta-andlasma-akdetme-yetkisi-ve-viyana-andlasmalar-hukuku-sozlesmesi (Erişim Tarihi: 05.06.2024).
- ATAR, Yücel: Türk Anayasa Hukuku, 12. Baskı, Ankara 2018.
- BAHRAIN Constitution, https://adsdatabase.ohchr.org/IssueLibrary/BAHRAIN_Constitution.pdf (Erişim Tarihi: 12.06.2024).
- BAŞARAN, Halil Rahman: “The 2022–2023 Russia-Ukraine War and International Community: A View”, Indian Journal of International Law, May 2023, s. 267-286.
- BILGE, A. Sahir: “Türk Hukukuna Göre Milletlerarası Andlaşmaların Akti”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 22, S. 2, 1967, s. 97-149.
- BROWN-LIE (ed.) CRAWFORD, James: Brownlie’s Principles of International Public Law, Oxford University Press, Londra 2008.
- CONSEIL CONSTITUTIONNEL: Constitution of the French Republic, https://www.conseilconstitutionnel.fr/sites/default/files/as/root/bank_mm/anglais/constiution_anglais_oct2009.pdf (Erişim Tarihi: 12.06.2024).
- DÖNER, Ahmet: Türk Anayasa Hukuku, Ankara: Yetkin Yayınları, 2024.
- ERCİVELEK, Halit Süleyman: Devletler Üstü Hukukun Oluşumu ve Devletlerin Egemenlik Hakları, İstanbul: On İki Levha Yayınları, 2024.
- EREN, Ali: Anayasa Hukuku Dersleri, 2. Baskı, Ankara 2023.
- JAPAN, Constitution and Government of Japan – Constitution (1947), https://web.archive.org/web/20131214104438/http://www.kantei.go.jp/foreign/constitution_and_government_of_japan/constitution_e.html (Erişim Tarihi: 12.06.2024).
- KLABBERS, Jan: An Introduction to International Institutional Law, Cambridge University Press, New York 2002.
- KLABBERS, Jan: International Law, 3. Baskı, Cambridge University Press, Cambridge 2021.
- LEGAL.UN.ORG, Draft Articles on the Law of Treaties (1966), https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/draft_articles/1_1_1966.pdf (Erişim Tarihi: 13.06.2024).
- LEGAL.UN.ORG, Vienna Convention on the Law of Treaties between States and International Organizations or between International Organizations (1986), https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/conventions/1_2_1986.pdf (Erişim Tarihi: 05.06.2024).
- NATO, “Accession Protocol for Sweden”, https://www.nato.int/NATO_static_fl2014/assets/pdf/2022/7/pdf/220705-accession-protocol-sweden.pdf (Erişim Tarihi: 01.04.2024).
- NATO, “Official Texts”, https://www.nato.int/cps/en/NATOlive/official_texts_17120.htm (Erişim Tarihi: 05.06.2024).
- ORTAK, Yılmaz: Danıştay Kararları Işığında İdari İşlemin Yetki Unsuru, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. İstanbul Medipol Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2019.
- ÖZBUDUN, Ergun: Türk Anayasa Hukuku, Ankara: Yetkin Yayınları, 2019.
- ÖZÇELİK, Ali Sabri: Esas Teşkilat Hukuku Dersleri, C. II, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul 1976.
- RAIC, David: Statehood and the Law of Self-Determination, Kluwer Law International, New York SALİHPAŞAOĞLU, Yelda & Gümüş Boyacı, Özlem Tuğçe: “Bir Modern Devlet ve Egemenlik Miti: Westphalia Barışı”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 15-1, 2020, s. 191-224.
- SHAW, Malcolm N.: International Law, Cambridge University Press, Cambridge 2004.
- TBMM, Tutanak Dergisi (Dönem 0, Cilt 2), https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TM__/d00/c002/tm__00002034.pdf (Erişim Tarihi: 05.07.2024).
- TEZİÇ, Erdoğan: Anayasa Hukuku, İstanbul: Beta Yayınları, 2012.
- ULU, Gökhan: İdari İşlemin Yetki Unsuru, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa 2011.
- 1320 | Dr. Halit Serhan ERCİVELEK
- UNITED NATIONS, Law of Treaties – Analytical Guide to the Work of the International Law Commission, https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/conventions/1_1_1969.pdf (Erişim Tarihi: 01.04.2024).
- ÜÇLÜ MUHTIRA, T.C. Cumhurbaşkanlığı, https://www.tccb.gov.tr/assets/dosya/2022-06-28-uclu-muhtira.pdf (Erişim Tarihi: 25.03.2024).
- YAYLA, Yekta: “İdarenin Takdir Yetkisi”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 30, S. 1-2, 1964, s. 201- 211.
TÜRK ANAYASA HUKUKUNDA MİLLETLERARASI ANDLAŞMALARIN ONAYLANMASINA DAİR KURAL VE İSTİSNALAR REJİMİNİN ANALİZİ. (İSVEÇ VE FİNLANDİYA’NIN NATO’YA KATILIM SÜRECİ ÖRNEKLİĞİNDE BİR DEĞERLENDİRME)
Abstract
Ulusal hukuk ağırlıklı monist sistemi benimseyen devletlerde, milletlerarası andlaşmaların geçerlilik kazanmaları için akit ülke tarafından onaylanması gerekir. Onay bir iç hukuk işlemidir. Onay işlemine kimi devletlerde sadece yasama, kimi devletlerde sadece yürütme, kimi devletlerde ise yasama ve yürütme kolektif şekilde yetkilidir.
İsveç ve Finlandiya ile NATO üyesi ülkeler arasında aktedilen katılım protokolünün Türk iç hukukunda onaylanması 15 ayı aşkın bir sürede gerçekleşmiştir. Oldukça karmaşık şekilde işleyen süreç; İsveç ve Finlandiya’nın NATO üye devletleri ile imzaladıkları katılım protokolü, Türkiye, İsveç, Finlandiya arasında imzalanan üçlü muhtıra, TBMM’nin onayı uygun bulma kanunu, Cumhurbaşkanı’nın onay kararı olmak üzere farklı nitelikte hukuki işlemlerden oluştu.
Bu çalışmamızda İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılmaları için aktedilen katılım protokollerinin geçerli olabilmesi için Türkiye’nin verdiği onay kararı, milletlerarası andlaşmaların onaylanmasına dair Anayasal rejim ve uygulamalar ışığında irdelenmiştir.
İncelemelerimizde konuyu düzenleyen pozitif hukuk kaynakları, Anayasal sistemimiz, hükümet sistemi tercihi ve bu sistemin bel kemiğini oluşturan kuvvetler ayrılığı uygulaması birlikte değerlendirilerek hukuki bir perspektif ortaya konmaya çalışılmıştır.
Anayasa hukuku bir yönüyle de politikanın hukukudur. Bu nedenle çalışmamızda hukuktan kaynaklanan yetkilerin kullanımı - kullanılmaması tercihlerinde etkin olan politik ve diplomatik faktörlere de –işaret etmekle sınırlı olsa da – değinilmeye çalışılmıştır.
References
- ANAYURT, Ömer: Anayasa Hukuku Genel Kısım, 4. Baskı, Ankara 2021.
- ASAR ERSON, Banu: “Uluslararası Hukukta Andlaşma Akdetme Yetkisi ve Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi”, https://iupress.istanbul.edu.tr/tr/journal/ppil/article/uluslararasi-hukukta-andlasma-akdetme-yetkisi-ve-viyana-andlasmalar-hukuku-sozlesmesi (Erişim Tarihi: 05.06.2024).
- ATAR, Yücel: Türk Anayasa Hukuku, 12. Baskı, Ankara 2018.
- BAHRAIN Constitution, https://adsdatabase.ohchr.org/IssueLibrary/BAHRAIN_Constitution.pdf (Erişim Tarihi: 12.06.2024).
- BAŞARAN, Halil Rahman: “The 2022–2023 Russia-Ukraine War and International Community: A View”, Indian Journal of International Law, May 2023, s. 267-286.
- BILGE, A. Sahir: “Türk Hukukuna Göre Milletlerarası Andlaşmaların Akti”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 22, S. 2, 1967, s. 97-149.
- BROWN-LIE (ed.) CRAWFORD, James: Brownlie’s Principles of International Public Law, Oxford University Press, Londra 2008.
- CONSEIL CONSTITUTIONNEL: Constitution of the French Republic, https://www.conseilconstitutionnel.fr/sites/default/files/as/root/bank_mm/anglais/constiution_anglais_oct2009.pdf (Erişim Tarihi: 12.06.2024).
- DÖNER, Ahmet: Türk Anayasa Hukuku, Ankara: Yetkin Yayınları, 2024.
- ERCİVELEK, Halit Süleyman: Devletler Üstü Hukukun Oluşumu ve Devletlerin Egemenlik Hakları, İstanbul: On İki Levha Yayınları, 2024.
- EREN, Ali: Anayasa Hukuku Dersleri, 2. Baskı, Ankara 2023.
- JAPAN, Constitution and Government of Japan – Constitution (1947), https://web.archive.org/web/20131214104438/http://www.kantei.go.jp/foreign/constitution_and_government_of_japan/constitution_e.html (Erişim Tarihi: 12.06.2024).
- KLABBERS, Jan: An Introduction to International Institutional Law, Cambridge University Press, New York 2002.
- KLABBERS, Jan: International Law, 3. Baskı, Cambridge University Press, Cambridge 2021.
- LEGAL.UN.ORG, Draft Articles on the Law of Treaties (1966), https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/draft_articles/1_1_1966.pdf (Erişim Tarihi: 13.06.2024).
- LEGAL.UN.ORG, Vienna Convention on the Law of Treaties between States and International Organizations or between International Organizations (1986), https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/conventions/1_2_1986.pdf (Erişim Tarihi: 05.06.2024).
- NATO, “Accession Protocol for Sweden”, https://www.nato.int/NATO_static_fl2014/assets/pdf/2022/7/pdf/220705-accession-protocol-sweden.pdf (Erişim Tarihi: 01.04.2024).
- NATO, “Official Texts”, https://www.nato.int/cps/en/NATOlive/official_texts_17120.htm (Erişim Tarihi: 05.06.2024).
- ORTAK, Yılmaz: Danıştay Kararları Işığında İdari İşlemin Yetki Unsuru, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. İstanbul Medipol Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2019.
- ÖZBUDUN, Ergun: Türk Anayasa Hukuku, Ankara: Yetkin Yayınları, 2019.
- ÖZÇELİK, Ali Sabri: Esas Teşkilat Hukuku Dersleri, C. II, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul 1976.
- RAIC, David: Statehood and the Law of Self-Determination, Kluwer Law International, New York SALİHPAŞAOĞLU, Yelda & Gümüş Boyacı, Özlem Tuğçe: “Bir Modern Devlet ve Egemenlik Miti: Westphalia Barışı”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 15-1, 2020, s. 191-224.
- SHAW, Malcolm N.: International Law, Cambridge University Press, Cambridge 2004.
- TBMM, Tutanak Dergisi (Dönem 0, Cilt 2), https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TM__/d00/c002/tm__00002034.pdf (Erişim Tarihi: 05.07.2024).
- TEZİÇ, Erdoğan: Anayasa Hukuku, İstanbul: Beta Yayınları, 2012.
- ULU, Gökhan: İdari İşlemin Yetki Unsuru, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa 2011.
- 1320 | Dr. Halit Serhan ERCİVELEK
- UNITED NATIONS, Law of Treaties – Analytical Guide to the Work of the International Law Commission, https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/conventions/1_1_1969.pdf (Erişim Tarihi: 01.04.2024).
- ÜÇLÜ MUHTIRA, T.C. Cumhurbaşkanlığı, https://www.tccb.gov.tr/assets/dosya/2022-06-28-uclu-muhtira.pdf (Erişim Tarihi: 25.03.2024).
- YAYLA, Yekta: “İdarenin Takdir Yetkisi”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 30, S. 1-2, 1964, s. 201- 211.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Constitutional Law |
| Journal Section | MAKALELER |
| Authors | |
| Publication Date | June 30, 2025 |
| Submission Date | November 5, 2024 |
| Acceptance Date | May 22, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 33 Issue: 2 |
Cite
Our journal's publisher website address: https://yayinevi.selcuk.edu.tr/index.php/su
Our journal's publisher: Address and e-mail
Selçuk Üniversitesi Rektörlüğü, Alaeddin Keykubat Yerleşkesi, Akademi Mah. Yeni İstanbul Cad. No:369 Posta Kodu:42130 Selçuklu-Konya / TÜRKİYEpress@selcuk.edu.tr
Coordinator
Prof. Dr. Erhan TECİM
erhan.tecim@selcuk.edu.tr
Support Contact
Dr. Selahattin Alan
salan@selcuk.edu.tr
Phone
0332 223 14 12