Doğanın hiç tükenmeyecek bir kaynak gibi hoyratça ve amansız kullanımı, insan eylemlerinin ekosistem üzerindeki olumsuz faaliyetleri, kapitalizmin durmak bilmeyen büyüme arzusu, sermayenin doğa üzerindeki tahakkümü sonucunda ekolojik sorunlar ortaya çıkmıştır. Bu durumdan daha özenle korunup gelecek kuşaklara aktarılması hedeflenen milli parklar da etkilenmiştir. Özel kanunlarla koruma altına alınan bu alanların yönetimi ve organizasyonunda çeşitli sorunlar görülebilmektedir. Bu çalışma ile doğa korumada önemli kararlar alınmasına karşın, milli parklara yönelik uygulamaların ekolojik boyutunun sorgulanması gerektiği ve bu kararların ve uygulamaların değerlendirilmeye ihtiyacı olduğu düşünülmüştür. Çalışmanın asıl amacını da Türkiye’de milli park çalışmalarının nasıl başladığı, milli parkların mevcut durumları ve bu alanlara yönelik yapılan düzenlemelerin, müdahalelerin veya planlamaların ne şekilde gerçekleştiği konusunu politik ekoloji çerçevesinde değerlendirmektir. Bu doğrultuda milli parklara yönelik hazırlanmış yasal mevzuat ve alınan kararlar incelenmiş ve bu kararların yansımaları irdelenmiştir. Çalışmanın bulgularına göre, uluslararası ve ulusal ölçekte bu alanların ekolojik bütünlüğünün korunması ve kaynak değerlerine zarar verilmeksizin sürdürülebilir bir şekilde kullanımı vurgulanırken, uygulamada bu kararlara ters örneklerin olduğu ve alınan kararlarda korunan alanların turizme açıldığı, madencilik, enerji, turizm gibi faaliyetlere izin verildiği, statü iptallerinin ve sınır değişikliklerinin yapıldığı ve farklı projelerin gerçekleşerek ekolojik bütünlüğe zarar verici eylemlerin sergilendiği görülmüştür.
Ecological problems have emerged as a result of the reckless and relentless use of nature as an inexhaustible resource, the negative effects of human actions on the ecosystem, capitalism's unceasing desire for growth, and the dominance of capital over nature. Various problems can be seen in the management and organization of these areas, which are protected by special laws. The main purpose of the study is to evaluate how national park studies started in Turkey, the current status of national parks, and how the arrangements, interventions or plans made for these areas are realized within the framework of political ecology. In this context, the legal legislation prepared for national parks and the decisions taken were examined and the reflections of these decisions were examined. According to the findings of the study, while the protection of the ecological integrity of these areas and their sustainable use without damaging their resource values are emphasized on an international and national scale, it has been observed that there are examples contrary to these decisions in practice and in the decisions taken, protected areas are opened to tourism, activities such as mining, energy, tourism are permitted, status cancellations and border changes are made, and different projects are carried out and actions that harm ecological integrity are exhibited.
Nature Conservation Protected Area National Parks Political Ecology Politicization of Nature
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Environmental Geography |
Journal Section | Geography |
Authors | |
Publication Date | June 30, 2025 |
Submission Date | September 4, 2024 |
Acceptance Date | March 24, 2025 |
Published in Issue | Year 2025 Issue: 63 |