Abstract
This article examines Mark Fisher’s concept of capitalist realism in the context of emancipatory critical social theories, analyzing the dominance of the capitalist system over alternative ideologies. According to Fisher, late capitalism is an economic system and an unavoidable and inescapable social reality. This condition limits the imagination of individuals and societies, weakening belief in alternative ideologies. In this context, the article questions the impact of specific emancipatory social theories that emerged in the post-Marxist era against the late capitalist order. To improve this analysis, Harry G. Frankfurt’s concept of bullshit will serve as a theoretical tool. Frankfurt’s conceptualization is functional in revealing the indifference of certain ideological discourses to truth and their detachment from social reality. Ultimately, by bringing together Fisher’s understanding of capitalist realism and Frankfurt’s theory of bullshit, this article will explore to what extent ideological alternatives today remain grounded in reality and how effective they can be.
Project Number
-
References
- Adorno, T. W. (2002). The Jargon of Authenticity. Routledge. (Orijinal çalışma 1964 yılında yayımlandı).
- Beck, M. (2021). Jargon, Bullshit, sinnlos. Deutsche Zeitschrift für Philosophie, 69(4), 646-660. https://doi.org/10.1515/dzph-2021-0054.
- Boucher, G. (2018). İdeolojinin Büyülü Çemberi: Laclau ve Mouffe, Butler ve Zizek’in Eleştirisi (A. Sarı Çev.). Doruk Yayınları. (Orijinal çalışma 2009 yılında yayımlandı).
- Callinicos, A. (1985). Postmodernism, Post-Structuralism, Post-Marxism? Theory, Culture & Society, 2(3), 85–101. https://doi.org/10.1177/0263276485002003008.
- Cesarale, G. (2015). Philosophy and Forms of Objectivity: Althusser vis-à-vis Hegel. Parallax, 21(4), 375-395.
- Cohen, G. A. (2002). Deeper into bullshit. Contours of agency: Essays on themes from Harry Frankfurt, 321-339.
- Dean, J. (2007). Feminism, communicative capitalism, and the inadequacies of radical democracy. İçinde Radical democracy and the Internet: Interrogating theory and practice, 226-245. London: Palgrave Macmillan UK.
- Dean, J. (2009). Democracy and Other Neoliberal fantasies: Communicative Capitalism and Left Politics. Duke University Press.
- Derrida, J. (2007). Marx’ın Hayaletleri (A. Tümertekin Çev.). Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma 1993 yılında yayımlandı.).
- Dickinson, C. (2023). Archaeology and Hauntology: An Ongoing, Stalled Conversation. Religions, 14(10), 1286. https://doi.org/10.3390/rel14101286).
- Fisher, M. (2011). Kapitalist Gerçekçilik: Başka Alternatif Yok mu? (G. Ç. Güven Çev.). Habitus Kitap. (Orijinal çalışma 2009 yılında yayımlandı.).
- Filc, D., & Ram, U. (2014). Marxism after postmodernism: Rethinking the emancipatory political subject. Current Sociology, 62(3), 295–313. https://doi.org/10.1177/0011392114525794
- Fracchia, J. (1991). Marx’s Aufhebung of Philosophy and the Foundations of a Materialist Science of History. History and Theory, 30(2), 153–179. https://doi.org/10.2307/2505538.
- Frankfurt, H. G. (2005). On Bullshit. Princeton University Press.
- Fukuyama, F., (1999), Tarihin Sonu ve Son İnsan (Z. Dicleli Çev.). İstanbul, Gün Yayınları. (Orijinal çalışma 1992 yılında yayımlandı.). Gjelsvik, O. (2018). Bullshit production. Lying: Language, knowledge, ethics, and politics, 129-142.
- Hughes, C. (2012). Dialogue between Fukuyama's Account of the End of History and Derrida's Hauntology. Journal of Philosophy, 7(18), 13.
- Jameson, F. (1991). Postmodernism, or, the Cultural Logic of Late Capitalism. Duke University Press.
- Johnston, A. (2016). Absolutely contingent: Slavoj Žižek and the Hegelian contingency of necessity. Rethinking German Idealism, 215-245.
- Laclau, E., & Mouffe, C. (2001). Hegemony and socialist strategy: Towards a radical democratic politics (2nd ed.). Verso.
- Lekka-Kowalik, A. (2024). A Post-Truth Theory of Truth. Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL, 37(2), 23-38.
- Macherey, P., & Stolze, T. (1995). Marx dematerialized, or the spirit of Derrida. Rethinking Marxism, 8(4), 18-25.
- McManus, M. (2020). What is Post-modern Conservatism: Essays on Our Hugely Tremendous Times. John Hunt Publishing.
- Millett, N. (1997). The trick of singularity. Theory, culture & society, 14(2), 51-66.
- Nicolacopoulos, T., & Vassilacopoulos, G. (2014). Radical Democratic Subjectivity: Possibilities and Limits. içinde Cornelius Castoriadis and Radical Democracy, 262-290. Brill.
- Pierosara, S. (2021). Progress, emancipation, hope: Rethinking critical theory through memories as counternarratives. Constellations: An International Journal of Critical & Democratic Theory, 28(1), 1-15.
- Pope, W. (1975). Durkheim as a Functionalist. Sociological Quarterly, 16(3), 361-379.
- Sartori, A. (2020). Genealogy, critical theory, history. Critical Historical Studies, 7(1), 63-74.
- Sim, S. (2000). Post-Marxism: An intellectual history. Routledge.
- Spivak, G., C. (2016). Madun Konuşabilir mi? (E. Koyuncu Çev.). Dipnot Yayınları. (Orijinal çalışma 1999 yılında yayımlandı.).
- Varolun, O. (2023). Slavoj Žižek’in İdeoloji Kavramının Lacancı Ön Temelleri. Yedi Aralık Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 100-112.
- Yılmaz, B. (2014). Postmodernizm Bağlamında Fredric Jameson’da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı ve Video Kuramı. Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(14), 131-144. https://doi.org/10.18603/std.75974.
Abstract
Bu makale, Mark Fisher’ın kapitalist gerçekçilik kavramını özgürleştirici eleştirel sosyal teoriler bağlamında ele alarak, kapitalist sistemin alternatif ideolojiler karşısındaki hâkimiyetini analiz etmektedir. Fisher’a göre geç kapitalizm, yalnızca ekonomik bir sistem değil, aynı zamanda kaçınılmaz ve alternatifsiz bir toplumsal gerçeklik olarak da kendini dayatmaktadır. Bu durum, bireylerin ve toplumların hayal gücünü sınırlayarak Marksist ütopyaya ve kapitalizme alternatif ideolojilere duyulan inancı zayıflatmaktadır. Makale, bu bağlamda, Marx sonrası dönemde ortaya çıkan bazı özgürleştirici sosyal teorilerin geç kapitalist düzen karşısındaki etkilerini sorgulamaktadır. Bu analizde, Harry G. Frankfurt’un saçmalık kavramı teorik bir araç olarak kullanılacaktır. Frankfurt’un kavramsallaştırması, bazı ideolojik söylemlerin hakikate olan kayıtsızlığını ve toplumsal gerçeklikten kopukluğunu ortaya koymak açısından işlevseldir. Makalede Fisher’ın kapitalist gerçekçilik anlayışı ile Frankfurt’un saçmalık kavramı bir araya getirilerek, günümüzde ideolojik alternatiflerin ne ölçüde gerçekliğe bağlı olduğu ve ne derece etkili olabildiği tartışılacaktır.
Ethical Statement
Makale tek yazarlıdır. Daha önce bir dergide yayımlanmamış veya başka bir çalışmadan kesilerek ortaya çıkarılmamıştır. Beyan ederim.
Supporting Institution
-
Project Number
-
Thanks
Değerli Hakemlere ve SUITDER ekibindeki değerli hocalara verdikleri fırsat için çok teşekkür eder, saygılarımı arz ederim
References
- Adorno, T. W. (2002). The Jargon of Authenticity. Routledge. (Orijinal çalışma 1964 yılında yayımlandı).
- Beck, M. (2021). Jargon, Bullshit, sinnlos. Deutsche Zeitschrift für Philosophie, 69(4), 646-660. https://doi.org/10.1515/dzph-2021-0054.
- Boucher, G. (2018). İdeolojinin Büyülü Çemberi: Laclau ve Mouffe, Butler ve Zizek’in Eleştirisi (A. Sarı Çev.). Doruk Yayınları. (Orijinal çalışma 2009 yılında yayımlandı).
- Callinicos, A. (1985). Postmodernism, Post-Structuralism, Post-Marxism? Theory, Culture & Society, 2(3), 85–101. https://doi.org/10.1177/0263276485002003008.
- Cesarale, G. (2015). Philosophy and Forms of Objectivity: Althusser vis-à-vis Hegel. Parallax, 21(4), 375-395.
- Cohen, G. A. (2002). Deeper into bullshit. Contours of agency: Essays on themes from Harry Frankfurt, 321-339.
- Dean, J. (2007). Feminism, communicative capitalism, and the inadequacies of radical democracy. İçinde Radical democracy and the Internet: Interrogating theory and practice, 226-245. London: Palgrave Macmillan UK.
- Dean, J. (2009). Democracy and Other Neoliberal fantasies: Communicative Capitalism and Left Politics. Duke University Press.
- Derrida, J. (2007). Marx’ın Hayaletleri (A. Tümertekin Çev.). Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma 1993 yılında yayımlandı.).
- Dickinson, C. (2023). Archaeology and Hauntology: An Ongoing, Stalled Conversation. Religions, 14(10), 1286. https://doi.org/10.3390/rel14101286).
- Fisher, M. (2011). Kapitalist Gerçekçilik: Başka Alternatif Yok mu? (G. Ç. Güven Çev.). Habitus Kitap. (Orijinal çalışma 2009 yılında yayımlandı.).
- Filc, D., & Ram, U. (2014). Marxism after postmodernism: Rethinking the emancipatory political subject. Current Sociology, 62(3), 295–313. https://doi.org/10.1177/0011392114525794
- Fracchia, J. (1991). Marx’s Aufhebung of Philosophy and the Foundations of a Materialist Science of History. History and Theory, 30(2), 153–179. https://doi.org/10.2307/2505538.
- Frankfurt, H. G. (2005). On Bullshit. Princeton University Press.
- Fukuyama, F., (1999), Tarihin Sonu ve Son İnsan (Z. Dicleli Çev.). İstanbul, Gün Yayınları. (Orijinal çalışma 1992 yılında yayımlandı.). Gjelsvik, O. (2018). Bullshit production. Lying: Language, knowledge, ethics, and politics, 129-142.
- Hughes, C. (2012). Dialogue between Fukuyama's Account of the End of History and Derrida's Hauntology. Journal of Philosophy, 7(18), 13.
- Jameson, F. (1991). Postmodernism, or, the Cultural Logic of Late Capitalism. Duke University Press.
- Johnston, A. (2016). Absolutely contingent: Slavoj Žižek and the Hegelian contingency of necessity. Rethinking German Idealism, 215-245.
- Laclau, E., & Mouffe, C. (2001). Hegemony and socialist strategy: Towards a radical democratic politics (2nd ed.). Verso.
- Lekka-Kowalik, A. (2024). A Post-Truth Theory of Truth. Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL, 37(2), 23-38.
- Macherey, P., & Stolze, T. (1995). Marx dematerialized, or the spirit of Derrida. Rethinking Marxism, 8(4), 18-25.
- McManus, M. (2020). What is Post-modern Conservatism: Essays on Our Hugely Tremendous Times. John Hunt Publishing.
- Millett, N. (1997). The trick of singularity. Theory, culture & society, 14(2), 51-66.
- Nicolacopoulos, T., & Vassilacopoulos, G. (2014). Radical Democratic Subjectivity: Possibilities and Limits. içinde Cornelius Castoriadis and Radical Democracy, 262-290. Brill.
- Pierosara, S. (2021). Progress, emancipation, hope: Rethinking critical theory through memories as counternarratives. Constellations: An International Journal of Critical & Democratic Theory, 28(1), 1-15.
- Pope, W. (1975). Durkheim as a Functionalist. Sociological Quarterly, 16(3), 361-379.
- Sartori, A. (2020). Genealogy, critical theory, history. Critical Historical Studies, 7(1), 63-74.
- Sim, S. (2000). Post-Marxism: An intellectual history. Routledge.
- Spivak, G., C. (2016). Madun Konuşabilir mi? (E. Koyuncu Çev.). Dipnot Yayınları. (Orijinal çalışma 1999 yılında yayımlandı.).
- Varolun, O. (2023). Slavoj Žižek’in İdeoloji Kavramının Lacancı Ön Temelleri. Yedi Aralık Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 100-112.
- Yılmaz, B. (2014). Postmodernizm Bağlamında Fredric Jameson’da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı ve Video Kuramı. Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(14), 131-144. https://doi.org/10.18603/std.75974.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | 21st Century Philosophy , Continental Philosophy |
| Journal Section | Philosophy |
| Authors | |
| Project Number | - |
| Publication Date | June 30, 2025 |
| Submission Date | February 11, 2025 |
| Acceptance Date | May 2, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Issue: 63 |
- Article Files