Research Article
BibTex RIS Cite

Ömer b. Abdülazîz’in Zekâtın Sarfına Dair Uygulamaları

Year 2025, Volume: 11 Issue: 1, 551 - 575, 30.06.2025

Serkan Ağa

https://doi.org/10.47424/tasavvur.1641823

Abstract

Ömer b. Abdülazîz, 61/680 yılında Medine’de doğmuş ve Medine’nin tanınmış tâbiîn âlimlerinden eğitim almıştır. 86/705 yılında Hicaz valisi ola-rak atanmış ve yaklaşık yedi yıl bu görevi sürdürmüştür. 99/717 yılında halife ilan edilmiş ve 29 aylık halifeliği boyunca adaletli ve yenilikçi bir yö-netim sergilemiştir. 101/720 yılında vefat etmiştir. Ömer b. Abdülazîz, bir-çok alanda olduğu gibi zekât alanında da adaletli ve kapsayıcı uygulamalar getirmiştir. Zekât uygulamalarında gönüllülük esasına dayalı bir sistem be-nimsemiş ve zorla zekât toplamamıştır. Vergi yükümlülüğünden muaf tu-tulmasını sağlayarak gönüllü zekât toplanmasını temin etmiştir. Ömer b. Abdülazîz, Tevbe suresinin 60. ayetini esas alarak zekâtın mevcut olan tüm sınıflara verilmesi gerektiğini savunmuştur. Ancak o, bu sınıfların kapsamı-nı genişletmiş, özellikle savunma alanına birçok sınıftan pay ayırmış ve zekât malını günümüzde sarf edilmeyen yerlerde sarf etmiştir. Devlet eliyle zekât mallarını kullanarak toplumsal refahı artırmayı hedefleyen adaletli ve kapsamlı bir sistem oluşturmuştur. Ömer b. Abdülazîz’in zekâtın sarfına dair politikaları Müslümanlar için, günümüz sosyal yardım sistemleri açı-sından zekâtın sarf edildiği yerler önemli bir model teşkil edebilecek nitelik-tedir. Bu önemi göz önünde bulundurarak, bu çalışmada Ömer b. Abdü-lazîz’in zekâta ilişkin uygulamalarını ele aldık.

Keywords

Fıkıh Zekât Âmiller İbnü’s-sebîl Müellefe-i kulûb Maaşlar Ömer b. Abdü-lazîz

References

  • Apak, Âdem. “Emevîler Döneminde Zekât Uygulamaları”. Tarihte ve Gü-nümüzde Zekât Uygulamaları: Milletlerarası Tartışmalı İlmî Toplantı. 303-322. İstanbul: Ensar Neşriyat, 1. Basım, 2017.
  • Aslan, Zübeyr. “İslâm Hukukunda Müellefe-i Kulûb Kapsamındaki Gayri Müslimlere Zekât Fonundan Pay/Hisse Tahsisi”. Batman Akademi Der-gisi 7/2 (2023), 198-215.
  • Bâbertî, Ekmelüddîn Muhammed b. Mahmûd. el-‘İnâye şerhu’l-Hidâye. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1. Basım, 1389/1970.
  • Bâcî, Ebü’l-Velîd Süleymân b. Halef. el-Müntekâ şerhi Muvatta’. 7 Cilt. Mısır: Matbaatü’s-Saâdet, 1. Basım, 1332.
  • Dumlu, Emrullah. “Kamu Harcamaları Açısından Zekât”. Atatürk Üniversi-tesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 36 (Aralık 2011), 217-252.
  • Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as. es-Sünen. 7 Cilt. Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, 1. Basım, 1430.
  • Ebû Ubeyd, Kâsım b. Sellâm. Kitâbü’l-Emvâl. 2 Cilt. Mısır: Dâru’l-Hedyi’n-Nebevi, 1. Basım, 1428/2007.
  • Haddâd, Radıyyüddîn Ebû Bekr b. Alî. el-Cevheretü’n-neyyire. 2 Cilt. Matba-atü’l-hayriyye, 1. Basım, 1322.
  • Haraşî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh el-Mâlikî. Şerhu Muhtasar-ı Halîl. 8 Cilt. Mısır/Bulak: el- Matbaatüʼl-Kübrâ el-Emîriyye, 2. Basım, 1317/1899.
  • Heyet. el-Mevsûatü’l-Fıkhiyye el-Kuveytiyye. 45 Cilt. Kuveyt: Dâru’s-Selâsil, 2. Basım, 1989-2006.
  • İbn Abdülhakem, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdilhakem el-Mâlikî. Sîye-rü Ömer b. Abdülazîz alâ mâ revâhü’l-İmâm Mâlik b. Enes ve Ashâbüh. Beyrut: Âlemu’l-Kütüb, 6. Basım, 1404/1984.
  • İbn Asâkir, Ebü’l-Kâsım Alî b. el-Hasen ed-Dımaşkî. Târîhu Medîneti Dımaşk. 80 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1415/1995.
  • İbn Ebû Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed. el-Musannef fi’l-ehâdîs ve’l-âsâr. 7 Cilt. Riyad: Müsessesetü’r-Rüşd, 1. Basım, 1409/1989.
  • İbn Hallikân, Ebü’l-Abbâs Şemsüddîn Ahmed b. Muhammed. Vefeyâtü’l-aʿyân. 7 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdr, 1. Basım, 1994.
  • İbn Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibbân. es-Sikât. 9 Cilt. Hay-darâbâd: Dâiretü’l-Meârifi’l-Osmâniyye, 1. Basım, 1393/1973.
  • İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn. el-Bidâye ve’n-nihâye. 15 Cilt. Dâru’l-Fikr, 1407/1986.
  • İbn Kudâme, Muvaffakuddîn Abdullah b. Ahmed el-Makdisî. el-Muğnî. 10 Cilt. Kahire: Mektebetü’l-Kahire, 1. Basım, 1388/1968.
  • İbn Rüşd, Ebü’l-Velîd Muhammed b. Ahmed. Bidâyetü’l-müctehid ve nihâye-tü’l-muktesid. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 6. Basım, 1402/1982.
  • İbn Sa‘d, Ebû Abdillâh Muhammed b. Sa‘d el-Bağdâdî. et-Tabakâtü’l-kübrâ. 8 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdr, 1. Basım, 1968.
  • İbn Zencûye, Ebû Ahmed Humeyd b. Mahled. Kitabü’l-Emvâl. thk. Şâkir Zîb Feyyâz. 3 Cilt. Suudi Arabistan: Merkezü’l-Melik Faysal li’l-Buhûsi ve’d-Dirâsâti’l-İslâmiyye, 1. Basım, 1406/1986.
  • İbnü’l-Esîr, Ebü’l-Hasen İzzüddîn Alî b. Muhammed el-Cezerî. el-Kâmil fi’t-târîh. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kitâbü’l- Arabî, 1. Basım, 1417/1997.
  • İmrânî, Ebü’l-Hüseyn Yahyâ b. Ebi’l-Hayr. el-Beyân fî mezhebi’l-İmâm eş-Şâfiî. 13 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Minhâc, 1. Basım, 1421/2000.
  • Karadâvî, Yûsuf. Fıkhü’z-Zekât. 2 Cilt. Beyrut: Müsessesetü’r-Risâle, 2. Ba-sım, 1435/2014.
  • Kâsânî, Alâüddîn Ebû Bekr b. Mes‘ûd. Bedâ’i‘u’s-sanâ’i‘ fî tertîbi’ş-şerâ’i‘. 7 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 1406/1986.
  • Keskin, Mehmet. “Zekâta Tabi Mallar ve Nisap Miktarları”. Zekât İlmihali. mlf. Yaşar Yiğit vd. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2. Ba-sım, 2013.
  • Koyuncu, Mevlüt. Emevi Halifesi Ömer b. Abdülaziz ve Devri (717-720). İs-tanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1987.
  • Köse, Murteza. “Sosyal Siyaset Kavramı ve Ömer b. Abdülaziz’in Sosyal Siyaseti”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 34 (2010), 75-98.
  • Kudâme b. Ca‘fer, Ebü’l-Ferec. Kitâbü’l-Harâc ve sınâ’ati’l-kitâbe. Bağdat: Dâru’r-Reşîd, 1. Basım, 1981.
  • Mannan, Muhammed Abdul. İslam Ekonomisi Teori ve Pratik. çev. Bahri Zengin - Tevfik Ömeroğlu. İstanbul: Fikri Yayınları, 4. Basım, 1980.
  • Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed. el-Hâvi’l-kebîr. 19 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1419/1999.
  • Mevsılî, Ebü’l-Fazl Mecdüddîn Abdullah b. Mahmûd. el-İhtiyâr li-ta’lîli’l-Muhtâr. 5 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l- İlmiyye, 1356/1937.
  • Muhammed el-Gazzâlî. el-İslâm ve’l-evzâʾu’l-iktisâdiyye. 1 Cilt. Mısır: Dâru Nahde, 1. Basım, ts.
  • Müsâid, Bella el-Hasan Ömer. “Zekâtü’r-ravâtibi ve’l-ücûri ve îrâdâti’l-miheni’l-hürre”. Mecelletü Câmi’ati’l- Melik Suûd 14/2 (1422/2002), 675-704.
  • Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref. el-Mecmûʿ şerhu’l-Mühezzeb. 9 Cilt. Kahire: İdâretü’t-tıbâati’l-münîriyye, 1344-1347.
  • Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref. Ravzatü’t-tâlibîn ve ‘umdetü’l-müttakîn. 12 Cilt. Beyrut-Dımeşk-Amman: el-Mektebü’l-İslâmî, 3. Basım, 1412/1991.
  • Sahnûn, Ebû Saîd Abdüsselâm b. Saîd b. Habîb et-Tenûhî. el-Müdevvenetü’l-kübrâ. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l- Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1415/1994.
  • Sallâbî, Ali Muhammed. Ömer b. Abdülazîz Meâlimu’t-Tecdîd ve’l-İslâhu’r-Râşidî alâ Minhâci’n-Nübüvve. Kahire: Dâru’t-tevzî’ ve’n-neşri’l-İslâmiyye, 1. Basım, 1427/2006.
  • San‘ânî, Ebû Bekr Abdürrezzâk b. Hemmâm. el-Musannef. 11 Cilt. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, 2. Basım, 1403.
  • Serahsî, Şemsü’l-eimme Muhammed b. Ebî Sehl Ahmed. el-Mebsût. 30 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1414.
  • Şebbânî, Muhammed b. Abdullah. “es-Sükkân ve’t-tenmiyye mine’l-menzûri’l-İslâmî”. Mecelletü’l-Beyân 85/238 (1415/1995), 43-49.
  • Şeyho, Luvis. en-Nesrâniyye ve Âdâbuhâ beyne Arabi’l-Câhiliyye. Beyrut: Dâru’l-Meşrik, 2. Basım, 1989.
  • Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. el-Câmi’u’l-kebîr. 6 Cilt. Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, 1. Basım, 1430/2009.
  • Yahyâ b. Âdem, Ebû Zekeriyyâ. Kitâbü’l-Harâc. Kahire: Matbaatü’s-Selefiyye, 2. Basım, 1384.
  • Yiğit, İsmail. “Ömer b. Abdülazîz”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C. 34. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
  • Zehebî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed. Siyeru A‘lâmi’n-Nübelâ. 25 Cilt. Beyrut: Müsessesetü’r-Risâle, 3. Basım, 1405/1985.
  • Zehebî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed. Tezkiretü’l-Huffâz. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1419/1998.
  • Zürkânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdilbâkî. Şerhu’z-Zürkânî ala Muvat-ta’ el-İmâm Mâlik. 4 Cilt. Kahire: Mektebetü’s-Sekâfe ed-Dînîyye, 1. Ba-sım, 1324/2003.

ʿUmar ibn ʿAbd al-ʿAzīz's Practices regarding the Expenditure of Zakāt

Year 2025, Volume: 11 Issue: 1, 551 - 575, 30.06.2025

Serkan Ağa

https://doi.org/10.47424/tasavvur.1641823

Abstract

ʿUmar ibn ʿAbd al-ʿAzīz was born in Medina in 61/680 and received education from the well-known tābiʿīn scholars of Medina. He was appoin-ted as the governor of Hijaz in 86/705 and held this position for about se-ven years. He was declared caliph in 99/717 and displayed a just and in-novative administration during his 29-month caliphate. He died in 101/720. ʿUmar ibn ʿAbd al-ʿAzīz introduced fair and inclusive practices in the field of zakāt as in many other fields. He adopted a voluntary system in zakāt practices and did not collect zakāt by force. He ensured the voluntary collection of zakāt by exempting them from tax liability. ʿUmar ibn ʿAbd al-ʿAzīz, based on the 60th verse of Surah al-Tawbah, argued that zakāt sho-uld be given to all existing classes. However, he expanded the scope of these classes, allocated shares from many classes, especially in the field of defence, and spent zakāt wealth in places where it is not spent today. He created a just and comprehensive system aiming to increase social welfare by using zakāt wealth through the state. ʿUmar ibn ʿAbd al-ʿAzīz's policies on the expenditure of zakāt can serve as an important model for Muslims in terms of today's social welfare systems. Considering this importance, in this study, we have discussed ‘ʿUmar ibn ʿAbd al-ʿAzīz's practices regarding zakāt.

Keywords

Fiqh Zakāt ʿĀmilūn Ibn al-Sabīl Muallafa al-Qulūb Salaries ʿUmar ibn ʿAbd al-ʿAzīz

References

  • Apak, Âdem. “Emevîler Döneminde Zekât Uygulamaları”. Tarihte ve Gü-nümüzde Zekât Uygulamaları: Milletlerarası Tartışmalı İlmî Toplantı. 303-322. İstanbul: Ensar Neşriyat, 1. Basım, 2017.
  • Aslan, Zübeyr. “İslâm Hukukunda Müellefe-i Kulûb Kapsamındaki Gayri Müslimlere Zekât Fonundan Pay/Hisse Tahsisi”. Batman Akademi Der-gisi 7/2 (2023), 198-215.
  • Bâbertî, Ekmelüddîn Muhammed b. Mahmûd. el-‘İnâye şerhu’l-Hidâye. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1. Basım, 1389/1970.
  • Bâcî, Ebü’l-Velîd Süleymân b. Halef. el-Müntekâ şerhi Muvatta’. 7 Cilt. Mısır: Matbaatü’s-Saâdet, 1. Basım, 1332.
  • Dumlu, Emrullah. “Kamu Harcamaları Açısından Zekât”. Atatürk Üniversi-tesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 36 (Aralık 2011), 217-252.
  • Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as. es-Sünen. 7 Cilt. Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, 1. Basım, 1430.
  • Ebû Ubeyd, Kâsım b. Sellâm. Kitâbü’l-Emvâl. 2 Cilt. Mısır: Dâru’l-Hedyi’n-Nebevi, 1. Basım, 1428/2007.
  • Haddâd, Radıyyüddîn Ebû Bekr b. Alî. el-Cevheretü’n-neyyire. 2 Cilt. Matba-atü’l-hayriyye, 1. Basım, 1322.
  • Haraşî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh el-Mâlikî. Şerhu Muhtasar-ı Halîl. 8 Cilt. Mısır/Bulak: el- Matbaatüʼl-Kübrâ el-Emîriyye, 2. Basım, 1317/1899.
  • Heyet. el-Mevsûatü’l-Fıkhiyye el-Kuveytiyye. 45 Cilt. Kuveyt: Dâru’s-Selâsil, 2. Basım, 1989-2006.
  • İbn Abdülhakem, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdilhakem el-Mâlikî. Sîye-rü Ömer b. Abdülazîz alâ mâ revâhü’l-İmâm Mâlik b. Enes ve Ashâbüh. Beyrut: Âlemu’l-Kütüb, 6. Basım, 1404/1984.
  • İbn Asâkir, Ebü’l-Kâsım Alî b. el-Hasen ed-Dımaşkî. Târîhu Medîneti Dımaşk. 80 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1415/1995.
  • İbn Ebû Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed. el-Musannef fi’l-ehâdîs ve’l-âsâr. 7 Cilt. Riyad: Müsessesetü’r-Rüşd, 1. Basım, 1409/1989.
  • İbn Hallikân, Ebü’l-Abbâs Şemsüddîn Ahmed b. Muhammed. Vefeyâtü’l-aʿyân. 7 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdr, 1. Basım, 1994.
  • İbn Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibbân. es-Sikât. 9 Cilt. Hay-darâbâd: Dâiretü’l-Meârifi’l-Osmâniyye, 1. Basım, 1393/1973.
  • İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn. el-Bidâye ve’n-nihâye. 15 Cilt. Dâru’l-Fikr, 1407/1986.
  • İbn Kudâme, Muvaffakuddîn Abdullah b. Ahmed el-Makdisî. el-Muğnî. 10 Cilt. Kahire: Mektebetü’l-Kahire, 1. Basım, 1388/1968.
  • İbn Rüşd, Ebü’l-Velîd Muhammed b. Ahmed. Bidâyetü’l-müctehid ve nihâye-tü’l-muktesid. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 6. Basım, 1402/1982.
  • İbn Sa‘d, Ebû Abdillâh Muhammed b. Sa‘d el-Bağdâdî. et-Tabakâtü’l-kübrâ. 8 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdr, 1. Basım, 1968.
  • İbn Zencûye, Ebû Ahmed Humeyd b. Mahled. Kitabü’l-Emvâl. thk. Şâkir Zîb Feyyâz. 3 Cilt. Suudi Arabistan: Merkezü’l-Melik Faysal li’l-Buhûsi ve’d-Dirâsâti’l-İslâmiyye, 1. Basım, 1406/1986.
  • İbnü’l-Esîr, Ebü’l-Hasen İzzüddîn Alî b. Muhammed el-Cezerî. el-Kâmil fi’t-târîh. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kitâbü’l- Arabî, 1. Basım, 1417/1997.
  • İmrânî, Ebü’l-Hüseyn Yahyâ b. Ebi’l-Hayr. el-Beyân fî mezhebi’l-İmâm eş-Şâfiî. 13 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Minhâc, 1. Basım, 1421/2000.
  • Karadâvî, Yûsuf. Fıkhü’z-Zekât. 2 Cilt. Beyrut: Müsessesetü’r-Risâle, 2. Ba-sım, 1435/2014.
  • Kâsânî, Alâüddîn Ebû Bekr b. Mes‘ûd. Bedâ’i‘u’s-sanâ’i‘ fî tertîbi’ş-şerâ’i‘. 7 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 1406/1986.
  • Keskin, Mehmet. “Zekâta Tabi Mallar ve Nisap Miktarları”. Zekât İlmihali. mlf. Yaşar Yiğit vd. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2. Ba-sım, 2013.
  • Koyuncu, Mevlüt. Emevi Halifesi Ömer b. Abdülaziz ve Devri (717-720). İs-tanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1987.
  • Köse, Murteza. “Sosyal Siyaset Kavramı ve Ömer b. Abdülaziz’in Sosyal Siyaseti”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 34 (2010), 75-98.
  • Kudâme b. Ca‘fer, Ebü’l-Ferec. Kitâbü’l-Harâc ve sınâ’ati’l-kitâbe. Bağdat: Dâru’r-Reşîd, 1. Basım, 1981.
  • Mannan, Muhammed Abdul. İslam Ekonomisi Teori ve Pratik. çev. Bahri Zengin - Tevfik Ömeroğlu. İstanbul: Fikri Yayınları, 4. Basım, 1980.
  • Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed. el-Hâvi’l-kebîr. 19 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1419/1999.
  • Mevsılî, Ebü’l-Fazl Mecdüddîn Abdullah b. Mahmûd. el-İhtiyâr li-ta’lîli’l-Muhtâr. 5 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l- İlmiyye, 1356/1937.
  • Muhammed el-Gazzâlî. el-İslâm ve’l-evzâʾu’l-iktisâdiyye. 1 Cilt. Mısır: Dâru Nahde, 1. Basım, ts.
  • Müsâid, Bella el-Hasan Ömer. “Zekâtü’r-ravâtibi ve’l-ücûri ve îrâdâti’l-miheni’l-hürre”. Mecelletü Câmi’ati’l- Melik Suûd 14/2 (1422/2002), 675-704.
  • Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref. el-Mecmûʿ şerhu’l-Mühezzeb. 9 Cilt. Kahire: İdâretü’t-tıbâati’l-münîriyye, 1344-1347.
  • Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref. Ravzatü’t-tâlibîn ve ‘umdetü’l-müttakîn. 12 Cilt. Beyrut-Dımeşk-Amman: el-Mektebü’l-İslâmî, 3. Basım, 1412/1991.
  • Sahnûn, Ebû Saîd Abdüsselâm b. Saîd b. Habîb et-Tenûhî. el-Müdevvenetü’l-kübrâ. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l- Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1415/1994.
  • Sallâbî, Ali Muhammed. Ömer b. Abdülazîz Meâlimu’t-Tecdîd ve’l-İslâhu’r-Râşidî alâ Minhâci’n-Nübüvve. Kahire: Dâru’t-tevzî’ ve’n-neşri’l-İslâmiyye, 1. Basım, 1427/2006.
  • San‘ânî, Ebû Bekr Abdürrezzâk b. Hemmâm. el-Musannef. 11 Cilt. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, 2. Basım, 1403.
  • Serahsî, Şemsü’l-eimme Muhammed b. Ebî Sehl Ahmed. el-Mebsût. 30 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1414.
  • Şebbânî, Muhammed b. Abdullah. “es-Sükkân ve’t-tenmiyye mine’l-menzûri’l-İslâmî”. Mecelletü’l-Beyân 85/238 (1415/1995), 43-49.
  • Şeyho, Luvis. en-Nesrâniyye ve Âdâbuhâ beyne Arabi’l-Câhiliyye. Beyrut: Dâru’l-Meşrik, 2. Basım, 1989.
  • Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. el-Câmi’u’l-kebîr. 6 Cilt. Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, 1. Basım, 1430/2009.
  • Yahyâ b. Âdem, Ebû Zekeriyyâ. Kitâbü’l-Harâc. Kahire: Matbaatü’s-Selefiyye, 2. Basım, 1384.
  • Yiğit, İsmail. “Ömer b. Abdülazîz”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C. 34. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
  • Zehebî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed. Siyeru A‘lâmi’n-Nübelâ. 25 Cilt. Beyrut: Müsessesetü’r-Risâle, 3. Basım, 1405/1985.
  • Zehebî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed. Tezkiretü’l-Huffâz. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1419/1998.
  • Zürkânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdilbâkî. Şerhu’z-Zürkânî ala Muvat-ta’ el-İmâm Mâlik. 4 Cilt. Kahire: Mektebetü’s-Sekâfe ed-Dînîyye, 1. Ba-sım, 1324/2003.
There are 47 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Islamic Law
Journal Section Articles
Authors

Serkan Ağa 0000-0002-1286-4776

Publication Date June 30, 2025
Submission Date February 18, 2025
Acceptance Date May 4, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 11 Issue: 1

Cite

ISNAD Ağa, Serkan. “Ömer B. Abdülazîz’in Zekâtın Sarfına Dair Uygulamaları”. Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi 11/1 (June 2025), 551-575. https://doi.org/10.47424/tasavvur.1641823.
 Download Cover Image

Flag Counter

Tasavvur Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.