Research Article
Year 2025,
Volume: 7 Issue: 1, 1 - 13, 30.04.2025
Abstract
Çalışmada depremi yaşamış ve depremden sosyal öğrenme yoluyla etkilenmiş öğrencilerin depreme yönelik metaforik algılarını tespit etmek, bu sayede yapılacak eğitim öğretim faaliyetlerine rehberlik etmek amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden biri olan ‘fenomenoloji’ deseninin tercih edildiği çalışmada verileri toplamak için öğrencilerin “Deprem……gibidir, çünkü……..” ifadesini cevaplayacakları tek sorudan oluşan açık uçlu form kullanılmıştır. Lise öğrencilerinden oluşan 53 kişi araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklem grubu belirlenirken benzeşik örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde tümevarımsal içerik analizi yöntemi tercih edilmiştir. Araştırma sonucunda; katılımcılar tarafından depremle ilgili benzer metaforlar üretildiği, ancak metaforların sayısında ve gerekçelendirilmesinde farklılaşmalar olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak; öğrencilerin gelişim özelliklerine uygun afet eğitimlerinin verilmesi ve afetlerle ilgili çalışmaların tümünde öğrencilerin düşüncelerinin incelendiği araştırmalardan yardım alınması önerilmiştir.
Keywords
Ethical Statement
Amasya Üniversitesi’nin 184658sayılı ve 08.03.2024tarihli Sosyal Bilimler Etik Kurulu onayı ile izni alınmıştır.
References
- AA, 2023. Anadolu Ajansı Bülteni, Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/asrin-felaketi/kahramanmaras-merkezli-depremlerde-hayatini-kaybedenlerin-sayisi-50-bin-96-oldu/2850716.
- AFAD, 2018. Türkiye’de afet yönetimi ve doğal kaynaklı afet istatistikleri, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı AFAD, Ankara, Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/35429/xfiles/turkiye_de_afetler.pdf.
- Aksoy B., 2013. Depremi yaşamış olan 9. sınıf öğrencilerinin “deprem” kavramına yönelik algılarının nitel açıdan incelenmesi,Zeitschrift für die Welt der Türken, 5(1), 247-265.
- Aksoy B., Sözen E., 2014. Lise öğrencilerinin coğrafya dersindeki deprem eğitimine ilişkin görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Düzce ili örneği),Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 279-297.
- Aydın F., 2010. İlköğretim Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin “Deprem” Kavramını Algılamaları: Fenomenografik Bir Analiz,Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 5,3, 801-817.
- Cerit Y., 2008. Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4),694.
- Creswell J.W., 1998. Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions, Thousand Oaks, Sage, CA, p. 248.
- Değirmenci Y., 2019. Sınıf öğretmeni adaylarının “doğal afet” kavramına ilişkin geliştirdikleri metaforların incelenmesi,International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 83-94.
- Demirkaya H., 2007. İlköğretim 5., 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin depreme yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi,Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 38-49.
- Doğan M., Nacaroğlu O., Ablak S., 2021. Sivrice depremini yaşamış ortaokul öğrencilerinin depreme ilişkin metaforik algılarının incelenmesi: Malatya ili örneği,Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 51,384-402.
- Erkan S., 2010.Deprem yaşayan ve yaşamayan okul öncesi çocukların davranışsal/duygusal sorunlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi,Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 55-66.
- Kara İ., Tokmak A., İnanoğlu A., 2023. 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depreminin sonuçları ve afet eğitimi üzerine bir değerlendirme, Eğitim Bilimleri Alanında Uluslararası Çalışmalar XX, 7-34, Eğitim Yayınevi, İstanbul, 135 s.
- Karaca Ö.F., 2022. Afet konularının sosyal bilgiler ders kitaplarına yansımaları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, 76 s.
- Karakuş U., 2019. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının doğal afet kavramlarına ilişkin algılarının kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla incelenmesi,Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(3), 735-751.
- Kısa G., 2019. 2018 sosyal bilgiler öğretim programına uygun (4., 5.ve 7.sınıflara) doğal afetler konusunda etkinlik örnekleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir Üniversitesi, 117 s.
- Lakoff G., Johnson M., 2005. Metaforlar: hayat, anlam ve dil, Paradigma Yayıncılık, İstanbul, 315 s.
- Lincoln Y.S., Guba E.G., 2013. The constructivist credo.California, Left Coast Press, CA, p. 208.
- Neuman L.W., 2014. Social research methods: qualitative and quantitative approaches (seventh ed.), Essex: pearson education limited, p.599.
- Öcal A., 2005. “İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersinde Deprem Eğitiminin Değerlendirilmesi”,Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 1, 169-184.
- Özçetin A., Maraş A., Ataoğlu A., İçmeli C., 2008. Deprem sonucu gelişen travma sonrası stres bozukluğu ile kişilik bozuklukları arasında ilişki, Düzce Tıp Fakültesi Dergisi, 2, 8-18.
- Özkul B., Karaman A.E., 2007. Doğal afetler için risk yönetimi, TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 251-260.
- Palmquist R.A., 2001. Cognitive style and users’ metaphors for the web: an exploratory study, Journal of Academic Librarianship, 27(1), 24-32.
- Patton M.Q., 2002. Qualitative research and evaluation methods(3rd ed.), Thousand Oaks, Sage, CA, p.690.
- Potts A., Semino E., 2019. Cancer as a Metaphor,Metaphor and Symbol, 34(2), 81-95.
- Saban A., 2008. Okula ilişkin metaforlar, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 55, 459-496.
- Sağıroğlu A.Z., Ünsal R., Özenci F., 2023. Deprem Sonrası Göç ve İnsan Hareketlilikleri Durum Değerlendirme Raporu, AYBÜ-GPM Rapor Serisi-15, Ankara: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Göç Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (AYBÜ-GPM).
- Sert E., 2002. Depremin ilköğretim öğrencilerinin güdülerini ve başarı-başarısızlık yüklemelerini etkileme düzeyi, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi.
- Shaw D.M., Mahlios M., 2011. Literacy metaphors of pre-service teachers: do they change after instruction? which metaphors are stable? how do they connect to theories?, Journal of Education for Teaching: International Research and Pedagogy, 37, 77-92.
- Shenton A.K., 2004.Strategiesfor ensuring trustworthiness in qualitative research projects, Education for Information, 22, 63-75.
- Şahin C., Doğanay H., Özcan N.A., 2004. Türkiye coğrafyası ve jeopolitiği (fiziki beşeri-ekonomik-jeopolitik) (genişletilmiş ikinci baskı), Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara, 510 s.
- Şahin C., Sipahioğlu Ş., 2002. Doğal afetler ve Türkiye, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara, 472 s.
- Thibodeau P.H., Flusberg S.J., Holmes K., 2017. Solving the puzzle to reach the summit: using metaphor to gauge, Public Perceptions of Science, In CogSci, 3320-3325.
- Tutar H., 2023. Nitel araştırma deseni belirleme ölçütleri ve gerekçelendirilmesi, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25, 1.
- Utkucu M., Durmuş H., Uzunca F., Nalbant S., 2023. 6 Şubat 2023 Gaziantep (Mw=7.7) ve Elbistan (Mw=7.5) depremleri üzerine bir değerlendirme, Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
- Yazıcı Ö., Ulu Kalın Ö., 2018. “Doğal afet” için kavramsal metaforların karşılaştırmalı analizi, Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 25-40.
- Yıldırım A., Şimsek H., 2011. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, B:8, Seçkin Yayınevi, Ankara, 448 s.
- Yıldız M., 2000. İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin deprem öncesinde ve deprem sonrası öğrenme ve öğretme başarıları ile deprem sonrası oluşabilecek değişiklikler,Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 24 s.
- Yıldız C.D., Öztürk E.D., 2023. Üniversite öğrencilerinin depreme ilişkin metaforik algıları, Üniversite Araştırmaları Dergisi, 6(3), 308-316.
- Zhou L., Wu X., Xu Z., Fujita H., 2018. Emergency decision making for natural disasters: an overview, International Journal of Disaster Risk Reduction, 27, 567-576.
Investigation of the Metaphorical Perceptions of High School Students Towards the Earthquake: Çorum Example
Abstract
The aim of the research is to determine the metaphorical perceptions of students who experienced the earthquake and to guide the educational activities to be carried out. In the study where the 'Phenomenology' design was preferred, the expression "Earthquake is like …….. because…….." was used to collect data. The study group consists of 53 high school students. Inductive content analysis was preferred in data analysis. As a result of the research; It was determined that similar metaphors regarding the earthquake were produced by the participants, but there were differences in numbers and justifications. It is recommended to provide disaster education appropriate to the developmental characteristics of students and to get help from studies examining students' thoughts.
References
- AA, 2023. Anadolu Ajansı Bülteni, Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/asrin-felaketi/kahramanmaras-merkezli-depremlerde-hayatini-kaybedenlerin-sayisi-50-bin-96-oldu/2850716.
- AFAD, 2018. Türkiye’de afet yönetimi ve doğal kaynaklı afet istatistikleri, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı AFAD, Ankara, Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/35429/xfiles/turkiye_de_afetler.pdf.
- Aksoy B., 2013. Depremi yaşamış olan 9. sınıf öğrencilerinin “deprem” kavramına yönelik algılarının nitel açıdan incelenmesi,Zeitschrift für die Welt der Türken, 5(1), 247-265.
- Aksoy B., Sözen E., 2014. Lise öğrencilerinin coğrafya dersindeki deprem eğitimine ilişkin görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Düzce ili örneği),Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 279-297.
- Aydın F., 2010. İlköğretim Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin “Deprem” Kavramını Algılamaları: Fenomenografik Bir Analiz,Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 5,3, 801-817.
- Cerit Y., 2008. Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4),694.
- Creswell J.W., 1998. Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions, Thousand Oaks, Sage, CA, p. 248.
- Değirmenci Y., 2019. Sınıf öğretmeni adaylarının “doğal afet” kavramına ilişkin geliştirdikleri metaforların incelenmesi,International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 83-94.
- Demirkaya H., 2007. İlköğretim 5., 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin depreme yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi,Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 38-49.
- Doğan M., Nacaroğlu O., Ablak S., 2021. Sivrice depremini yaşamış ortaokul öğrencilerinin depreme ilişkin metaforik algılarının incelenmesi: Malatya ili örneği,Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 51,384-402.
- Erkan S., 2010.Deprem yaşayan ve yaşamayan okul öncesi çocukların davranışsal/duygusal sorunlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi,Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 55-66.
- Kara İ., Tokmak A., İnanoğlu A., 2023. 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depreminin sonuçları ve afet eğitimi üzerine bir değerlendirme, Eğitim Bilimleri Alanında Uluslararası Çalışmalar XX, 7-34, Eğitim Yayınevi, İstanbul, 135 s.
- Karaca Ö.F., 2022. Afet konularının sosyal bilgiler ders kitaplarına yansımaları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, 76 s.
- Karakuş U., 2019. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının doğal afet kavramlarına ilişkin algılarının kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla incelenmesi,Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(3), 735-751.
- Kısa G., 2019. 2018 sosyal bilgiler öğretim programına uygun (4., 5.ve 7.sınıflara) doğal afetler konusunda etkinlik örnekleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir Üniversitesi, 117 s.
- Lakoff G., Johnson M., 2005. Metaforlar: hayat, anlam ve dil, Paradigma Yayıncılık, İstanbul, 315 s.
- Lincoln Y.S., Guba E.G., 2013. The constructivist credo.California, Left Coast Press, CA, p. 208.
- Neuman L.W., 2014. Social research methods: qualitative and quantitative approaches (seventh ed.), Essex: pearson education limited, p.599.
- Öcal A., 2005. “İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersinde Deprem Eğitiminin Değerlendirilmesi”,Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 1, 169-184.
- Özçetin A., Maraş A., Ataoğlu A., İçmeli C., 2008. Deprem sonucu gelişen travma sonrası stres bozukluğu ile kişilik bozuklukları arasında ilişki, Düzce Tıp Fakültesi Dergisi, 2, 8-18.
- Özkul B., Karaman A.E., 2007. Doğal afetler için risk yönetimi, TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 251-260.
- Palmquist R.A., 2001. Cognitive style and users’ metaphors for the web: an exploratory study, Journal of Academic Librarianship, 27(1), 24-32.
- Patton M.Q., 2002. Qualitative research and evaluation methods(3rd ed.), Thousand Oaks, Sage, CA, p.690.
- Potts A., Semino E., 2019. Cancer as a Metaphor,Metaphor and Symbol, 34(2), 81-95.
- Saban A., 2008. Okula ilişkin metaforlar, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 55, 459-496.
- Sağıroğlu A.Z., Ünsal R., Özenci F., 2023. Deprem Sonrası Göç ve İnsan Hareketlilikleri Durum Değerlendirme Raporu, AYBÜ-GPM Rapor Serisi-15, Ankara: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Göç Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (AYBÜ-GPM).
- Sert E., 2002. Depremin ilköğretim öğrencilerinin güdülerini ve başarı-başarısızlık yüklemelerini etkileme düzeyi, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi.
- Shaw D.M., Mahlios M., 2011. Literacy metaphors of pre-service teachers: do they change after instruction? which metaphors are stable? how do they connect to theories?, Journal of Education for Teaching: International Research and Pedagogy, 37, 77-92.
- Shenton A.K., 2004.Strategiesfor ensuring trustworthiness in qualitative research projects, Education for Information, 22, 63-75.
- Şahin C., Doğanay H., Özcan N.A., 2004. Türkiye coğrafyası ve jeopolitiği (fiziki beşeri-ekonomik-jeopolitik) (genişletilmiş ikinci baskı), Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara, 510 s.
- Şahin C., Sipahioğlu Ş., 2002. Doğal afetler ve Türkiye, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara, 472 s.
- Thibodeau P.H., Flusberg S.J., Holmes K., 2017. Solving the puzzle to reach the summit: using metaphor to gauge, Public Perceptions of Science, In CogSci, 3320-3325.
- Tutar H., 2023. Nitel araştırma deseni belirleme ölçütleri ve gerekçelendirilmesi, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25, 1.
- Utkucu M., Durmuş H., Uzunca F., Nalbant S., 2023. 6 Şubat 2023 Gaziantep (Mw=7.7) ve Elbistan (Mw=7.5) depremleri üzerine bir değerlendirme, Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
- Yazıcı Ö., Ulu Kalın Ö., 2018. “Doğal afet” için kavramsal metaforların karşılaştırmalı analizi, Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 25-40.
- Yıldırım A., Şimsek H., 2011. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, B:8, Seçkin Yayınevi, Ankara, 448 s.
- Yıldız M., 2000. İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin deprem öncesinde ve deprem sonrası öğrenme ve öğretme başarıları ile deprem sonrası oluşabilecek değişiklikler,Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 24 s.
- Yıldız C.D., Öztürk E.D., 2023. Üniversite öğrencilerinin depreme ilişkin metaforik algıları, Üniversite Araştırmaları Dergisi, 6(3), 308-316.
- Zhou L., Wu X., Xu Z., Fujita H., 2018. Emergency decision making for natural disasters: an overview, International Journal of Disaster Risk Reduction, 27, 567-576.
There are 39 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Specialist Studies in Education (Other) |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | April 28, 2025 |
| Publication Date | April 30, 2025 |
| Submission Date | April 18, 2024 |
| Acceptance Date | January 27, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 7 Issue: 1 |
Cite
OPEN ACCESS AND CC LICENSE