Research Article
BibTex RIS Cite

SOSYAL BİLGİLER DERSİNİN DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRİLMESİNİN ALAN YAZINI VE ÖĞRETİM PROGRAMLARI BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Year 2025, Volume: 14 Issue: 1, 221 - 237, 15.03.2025

Haldun Mete Aslan

https://doi.org/10.7884/teke.1595183

Abstract

Sosyal Bilgiler dersinin birçok sosyal bilim disiplinini içermesi, bu dersin diğer derslerle ilişkilendirilmesini kolaylaştırmaktadır. Bununla beraber bu araştırmada, bahsi geçen ilişkilendirme konusunun alan yazını ve öğretim programları boyutlarında incelenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda alan yazını taraması sonucunda, 79 tez ve 69 makale değerlendirilmeye alınmıştır. Ayrıca hem 2018 öğretim programları hem de 2024 yılında Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında ilan edilen öğretim programları incelenmiştir. Dolayısıyla araştırmanın yöntemi olarak, doküman analizi temel alındığı için nitel araştırma yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmanın bulgularına bakıldığında alan yazındaki çalışmalarda Sosyal Bilgiler dersinin Fen Bilimleri başta olmak üzere Türkçe ve Matematik dersleriyle daha yoğun bir şekilde ilişkilendirildiği saptanmıştır.

Keywords

Sosyal bilgiler ilişkilendirme diğer dersler

References

  • Aarnio, H. E., Clavert, M., Kangas, K., & Toom, A. (2021). Teachers’ perceptions of social support in the co-planning of multidisciplinary technology education. Design and Technology Education: An International Journal, 26(3-1), 8-29. https://openjournals.ljmu.ac.uk/DATE/issue/view/114
  • Akça, Z. (2023). Disiplinlerarası fen eğitimine yönelik bir karma yöntem araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Aktin, K. (2019). Sosyal bilgiler ve okul öncesi öğretim. İçinde İ. H. Demircioğlu & E. Demircioğlu, & S. Kaymakcı (Ed.), Türkiye’de sosyal bilgiler eğitimi araştırmaları el kitabı (s. 423-452). Ankara: Pegem Akademi.
  • Akyıldız, Y. (2022). Sosyal bilgiler öğretiminde disiplinlerarası yaklaşımla desteklenmiş analojilerle öğretim modelinin (TWA) uygulanabilirliği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Trabzon Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
  • Aslan, E. (2016). Geçmişten günümüze sosyal bilgiler. İçinde D. Dilek (Ed.), Sosyal bilgiler eğitimi (s. 3-55). Ankara: Pegem Akademi.
  • Bayrambaş, F., Ağaçdiken, F., & Can, S. G. (2022). Ortaokul öğretmenlerinin disiplinlerarası yaklaşıma yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(12), 138-154. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jier/issue/72377/1091271
  • Çelik, Y. (2021). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan bazı becerilerin kazandırılmasına yönelik öğretmen görüşleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 733-765. https://doi.org/10.33711/yyuefd.919620
  • Creswell, J.W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (4. bs.). (M. Bütün ve S.B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Christou, T., & Bullock, S. M. (2014). Learning and teaching about social studies and science: A collaborative self-study. The Social Studies, 105(2), 80-90. https://doi.org/10.1080/00377996.2013.850053
  • Dingler, M. (2017). Arguing for democracy: A multimodal approach to argumentative writing instruction in the social studies classroom. The Social Studies, 108(3), 111-119. https://doi.org/10.1080/00377996.2017.1324393
  • Doğanay, A., Demircioğlu, T., & Yeşilpınar, M. (2014). Öğretmen adaylarına yönelik bilimin doğası konulu disiplinler arası öğretim programı geliştirmeye ilişkin bir ihtiyaç analizi çalışması.Turkish Studies, 9(5), 777-798. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6725
  • Gökmen, F. (2023). Eğitim programlarının ihmallerinin Eisner’ın eğitsel eleştiri modeli ile incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Heafner, T. L. (2018). Elementary ELA / social studies integration: Challenges and limitations. The Social Studies, 109(1), 1-12. https://doi.org/10.1080/00377996.2017.1399248
  • Huck, A. (2019). Elementary social studies content integration in CCLS: An analysis of content integration. The Social Studies, 110(1), 1-16. https://doi.org/10.1080/00377996.2018.1524359
  • İlgün, Ş., Dağaşan, A. & Aslan, H. (2023). İlişkilendirme kavramı üzerinden sosyal bilgiler dersi ile matematik dersi arasındaki bağlantıyı keşfetmek. Turkish Studies - Education, 18(3), 909-924. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.70200
  • İlter, İ. (2022). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretimi hakkındaki inançları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 26(3), 775-794. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsadergisi/issue/74171/932161
  • Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikleri (23. bs.). Ankara: Nobel Akademi. Kandırmaz, M. & Üredi, P. (2024). Disiplinler arası öğretim uygulamalarında karşılaşılan sorunlar ve çözümler: Öğretim elemanı, okul yöneticisi ve öğretmen görüşleri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 1376-1399. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2024..-1407292
  • Kaymakcı, S. (2012). Sosyal bilgiler öğretim programında ilişkilendirmeler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 273-305. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/16568 MEB. (2018a). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/2023428142532575-2023_sosyal_bilgiler.pdf
  • MEB. (2018b). Öğretim programları. https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx
  • MEB. (2024a). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar: Türkiye yüzyılı maarif modeli. https://tymm.meb.gov.tr/upload/program/2024programsos4567Onayli.pdf
  • MEB (2024b). Öğretim programları. https://tymm.meb.gov.tr/ogretim-programlari
  • Memişoğlu, H. (2023). Okuryazarlık becerilerine ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerin görüşleri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 9(4), 276-296. https://doi.org/10.24289/ijsser.1317405
  • Metin-Göksu, M. & Taşyürek, Z. (2023). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretim sürecinde yaşadıkları sorunlar. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 275-289. https://doi.org/10.31592/aeusbed.1213859
  • Moore, J. R. (2022). Art is social studies: teaching the Renaissance using Raphael’s school of Athens. The Social Studies, 113(4), 185-194. https://doi.org/10.1080/00377996.2022.2034729
  • NCSS (2023). https://www.socialstudies.org/media-information/definition-social-studies-nov2023
  • Oflar, Y. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin, sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretiminden beklentilerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 80-90. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbyy/issue/34271/377508
  • Özarslan, F., & Özcan, B. N. (2022). Türkiye’de matematik ve fen bilimleri eğitimi alanlarını birlikte ele alan çalışmaların içerik analizi. Fen Matematik Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 5(1), 18-36. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fmgted/issue/68494/1011577
  • Özcan, H. Z., Yusufoğlu, S. & Batur, Z. (2023). Disiplinlerarası tezlerin bibliyometrik analizi. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 13, 1646-1671. doi: 10.51531/korkutataturkiyat.1384672
  • Parker, W.C. (2018). İlk ve ortaokullarda sosyal bilgiler eğitimi (1. bs.). (F. Zayimoğlu Öztürk ve S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Sak, R., Şahin-Sak, İ. T., Öneren-Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. http://doi.org/10.33400/kuje.843306
  • Sert, C. (2019). Sosyal bilgiler öğretiminde dersler arası ilişkilendirme üzerine durum çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Sönmez, V. (2010). Sosyal bilgiler öğretimi ve öğretmen kılavuzu (Yenilenmiş 6. Baskı). Ankara: Anı.
  • Sezginsoy-Şeker, B. & İzgi-Onbaşılı, Ü. (2022). Investigatıon of interdisciplinary studies in life science, social studies and science education (2000-2020). International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 7(17), 888-931. http://dx.doi.org/10.35826/ijetsar.417
  • Turna, Ö., & Bolat, M. (2015). Eğitimde disiplinlerarası yaklaşımın kullanıldığı tezlerin analizi. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 34(1), 35-55. doi: 10.7822/omuefd.34.1.3
  • Yıldırım, S. G., Becerikli, S., & Demirel, M. (2017). Farklı bakış açılarına göre sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi. İlköğretim Online, 16(4), 1575-1588. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.342975

INVESTIGATION OF THE ASSOCIATION OF SOCIAL STUDIES COURSE WITH OTHER COURSES IN THE CONTEXT OF LITERATURE AND CURRICULUM

Year 2025, Volume: 14 Issue: 1, 221 - 237, 15.03.2025

Haldun Mete Aslan

https://doi.org/10.7884/teke.1595183

Abstract

The fact that the Social Studies course includes many social science disciplines makes it easier to associate this course with other courses. However, in this study, it is aimed to examine the subject of association in the dimensions of literature and curriculum. In this direction, as a result of the literature review, 79 theses and 69 articles were evaluated. In addition, both the 2018 curricula and the curricula announced in 2024 within the scope of the Turkish Century Maarif Model were examined. Therefore, qualitative research method was preferred as the method of the research because it was based on document analysis. When the findings of the research are examined, it has been determined that the Social Studies course is more intensely associated with Turkish and Mathematics courses, especially Science, in the studies in the literatüre.

Keywords

Social studies association other courses

References

  • Aarnio, H. E., Clavert, M., Kangas, K., & Toom, A. (2021). Teachers’ perceptions of social support in the co-planning of multidisciplinary technology education. Design and Technology Education: An International Journal, 26(3-1), 8-29. https://openjournals.ljmu.ac.uk/DATE/issue/view/114
  • Akça, Z. (2023). Disiplinlerarası fen eğitimine yönelik bir karma yöntem araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Aktin, K. (2019). Sosyal bilgiler ve okul öncesi öğretim. İçinde İ. H. Demircioğlu & E. Demircioğlu, & S. Kaymakcı (Ed.), Türkiye’de sosyal bilgiler eğitimi araştırmaları el kitabı (s. 423-452). Ankara: Pegem Akademi.
  • Akyıldız, Y. (2022). Sosyal bilgiler öğretiminde disiplinlerarası yaklaşımla desteklenmiş analojilerle öğretim modelinin (TWA) uygulanabilirliği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Trabzon Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
  • Aslan, E. (2016). Geçmişten günümüze sosyal bilgiler. İçinde D. Dilek (Ed.), Sosyal bilgiler eğitimi (s. 3-55). Ankara: Pegem Akademi.
  • Bayrambaş, F., Ağaçdiken, F., & Can, S. G. (2022). Ortaokul öğretmenlerinin disiplinlerarası yaklaşıma yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(12), 138-154. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jier/issue/72377/1091271
  • Çelik, Y. (2021). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan bazı becerilerin kazandırılmasına yönelik öğretmen görüşleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 733-765. https://doi.org/10.33711/yyuefd.919620
  • Creswell, J.W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (4. bs.). (M. Bütün ve S.B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Christou, T., & Bullock, S. M. (2014). Learning and teaching about social studies and science: A collaborative self-study. The Social Studies, 105(2), 80-90. https://doi.org/10.1080/00377996.2013.850053
  • Dingler, M. (2017). Arguing for democracy: A multimodal approach to argumentative writing instruction in the social studies classroom. The Social Studies, 108(3), 111-119. https://doi.org/10.1080/00377996.2017.1324393
  • Doğanay, A., Demircioğlu, T., & Yeşilpınar, M. (2014). Öğretmen adaylarına yönelik bilimin doğası konulu disiplinler arası öğretim programı geliştirmeye ilişkin bir ihtiyaç analizi çalışması.Turkish Studies, 9(5), 777-798. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6725
  • Gökmen, F. (2023). Eğitim programlarının ihmallerinin Eisner’ın eğitsel eleştiri modeli ile incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Heafner, T. L. (2018). Elementary ELA / social studies integration: Challenges and limitations. The Social Studies, 109(1), 1-12. https://doi.org/10.1080/00377996.2017.1399248
  • Huck, A. (2019). Elementary social studies content integration in CCLS: An analysis of content integration. The Social Studies, 110(1), 1-16. https://doi.org/10.1080/00377996.2018.1524359
  • İlgün, Ş., Dağaşan, A. & Aslan, H. (2023). İlişkilendirme kavramı üzerinden sosyal bilgiler dersi ile matematik dersi arasındaki bağlantıyı keşfetmek. Turkish Studies - Education, 18(3), 909-924. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.70200
  • İlter, İ. (2022). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretimi hakkındaki inançları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 26(3), 775-794. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsadergisi/issue/74171/932161
  • Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikleri (23. bs.). Ankara: Nobel Akademi. Kandırmaz, M. & Üredi, P. (2024). Disiplinler arası öğretim uygulamalarında karşılaşılan sorunlar ve çözümler: Öğretim elemanı, okul yöneticisi ve öğretmen görüşleri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 1376-1399. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2024..-1407292
  • Kaymakcı, S. (2012). Sosyal bilgiler öğretim programında ilişkilendirmeler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 273-305. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/16568 MEB. (2018a). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/2023428142532575-2023_sosyal_bilgiler.pdf
  • MEB. (2018b). Öğretim programları. https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx
  • MEB. (2024a). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar: Türkiye yüzyılı maarif modeli. https://tymm.meb.gov.tr/upload/program/2024programsos4567Onayli.pdf
  • MEB (2024b). Öğretim programları. https://tymm.meb.gov.tr/ogretim-programlari
  • Memişoğlu, H. (2023). Okuryazarlık becerilerine ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerin görüşleri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 9(4), 276-296. https://doi.org/10.24289/ijsser.1317405
  • Metin-Göksu, M. & Taşyürek, Z. (2023). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretim sürecinde yaşadıkları sorunlar. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 275-289. https://doi.org/10.31592/aeusbed.1213859
  • Moore, J. R. (2022). Art is social studies: teaching the Renaissance using Raphael’s school of Athens. The Social Studies, 113(4), 185-194. https://doi.org/10.1080/00377996.2022.2034729
  • NCSS (2023). https://www.socialstudies.org/media-information/definition-social-studies-nov2023
  • Oflar, Y. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin, sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretiminden beklentilerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 80-90. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbyy/issue/34271/377508
  • Özarslan, F., & Özcan, B. N. (2022). Türkiye’de matematik ve fen bilimleri eğitimi alanlarını birlikte ele alan çalışmaların içerik analizi. Fen Matematik Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 5(1), 18-36. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fmgted/issue/68494/1011577
  • Özcan, H. Z., Yusufoğlu, S. & Batur, Z. (2023). Disiplinlerarası tezlerin bibliyometrik analizi. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 13, 1646-1671. doi: 10.51531/korkutataturkiyat.1384672
  • Parker, W.C. (2018). İlk ve ortaokullarda sosyal bilgiler eğitimi (1. bs.). (F. Zayimoğlu Öztürk ve S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Sak, R., Şahin-Sak, İ. T., Öneren-Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. http://doi.org/10.33400/kuje.843306
  • Sert, C. (2019). Sosyal bilgiler öğretiminde dersler arası ilişkilendirme üzerine durum çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Sönmez, V. (2010). Sosyal bilgiler öğretimi ve öğretmen kılavuzu (Yenilenmiş 6. Baskı). Ankara: Anı.
  • Sezginsoy-Şeker, B. & İzgi-Onbaşılı, Ü. (2022). Investigatıon of interdisciplinary studies in life science, social studies and science education (2000-2020). International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 7(17), 888-931. http://dx.doi.org/10.35826/ijetsar.417
  • Turna, Ö., & Bolat, M. (2015). Eğitimde disiplinlerarası yaklaşımın kullanıldığı tezlerin analizi. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 34(1), 35-55. doi: 10.7822/omuefd.34.1.3
  • Yıldırım, S. G., Becerikli, S., & Demirel, M. (2017). Farklı bakış açılarına göre sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi. İlköğretim Online, 16(4), 1575-1588. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.342975
There are 35 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Social Studies Education
Journal Section Articles
Authors

Haldun Mete Aslan 0000-0003-1538-0109

Publication Date March 15, 2025
Submission Date December 2, 2024
Acceptance Date January 31, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 14 Issue: 1

Cite

APA Aslan, H. M. (2025). SOSYAL BİLGİLER DERSİNİN DİĞER DERSLERLE İLİŞKİLENDİRİLMESİNİN ALAN YAZINI VE ÖĞRETİM PROGRAMLARI BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 14(1), 221-237. https://doi.org/10.7884/teke.1595183
 Download Cover Image

27712  27714 27715