Research Article
BibTex RIS Cite

Anne Dili Eğitim Dilinden Farklı Olan Öğrencilerin Okuma Motivasyonlarının Karşılıklı Öğretim Stratejisi ile Geliştirilmesi: Bir Eylem Araştırması

Year 2025, Volume: 7 Issue: 28, 1 - 20

Mücahit Durmaz , Bülent Özden , Fatih Çetin Çetinkaya

Abstract

Bu çalışmanın amacı, anne dili eğitim dilinden farklı olan öğrencilerin okuma motivasyonlarını geliştirmektir. Dolayısıyla çalışma, eylem araştırması deseni ile yürütülmüştür. Bu doğrultuda öğrencilerin okuma motivasyonlarının geliştirilmesinde karşılıklı öğretim stratejisi kullanılmıştır. Haftada iki oturum olmak üzere 24 oturumdan oluşan 12 haftalık bir müdahale programı hazırlanmıştır. Her bir oturumda karşılıklı öğretim stratejisi temelli metin işleme uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu anne dili eğitim dilinden farklı olan ve Türkçeyi ikinci dil olarak öğrenen yirmi iki 2. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Öğrencilerin okuma motivasyonlarının belirlenmesinde Wigfield ve Guthrie (1997) tarafından oluşturulan, Yıldız (2010) tarafından Türkçeye uyarlanarak yeniden yapılandırılan “Okuma Motivasyonu Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler normallik dağılımları göz önünde bulundurularak ilgili istatistiksel testlerin kullanımıyla ve SPSS programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar neticesinde karşılıklı örğetim stratejisi temelli metin işleme uygulamalarının anne dili eğitim dilinden farklı olan öğrencilerin içsel ve dışsal okuma motivasyonlarını geliştirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlardan hareketle araştırmacılara ve farklı uygulamalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

karşılıklı öğretim anne dili okuma motivasyonu

References

  • Aktas, N. (2023). The effect of online reciprocal teaching on fourth grade primary school students’ reading comprehension skills and reading motivation. Reading & Writing Quarterly, 1-27. doi:https://doi.org/10.1080/10573569.2023.2192720
  • Akyol, H. (2021). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi (19 ed.). Ankara: Pegem Akademi. doi:10.14527/9786050370171
  • Aslan, A. (2018). Türkçenin Yeterince Etkin ve Güzel Konuşulmadığı Yerlerde İlkokuma Yazma Öğretiminde Öğretmenlerin Karşılaştığı Sorunlar (Ağrı İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi.
  • Aslan, Ü., Arslantaş, İ., & Arslan, İ. (2015). Ana dili Türkçe olmayan öğrencilere ilk okuma-yazma öğretiminde öğretmenlerin karşılaştıkları güçlükler. International Journal of Languages’ Education and Teaching(1), 2704-2716.
  • Asrağ, A. (2009). İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerinin Anadil Öğrenim Problemleri ve Sınıf İklimine Etkisi: Türkçe Konuşma Problemi: Şanlıurfa İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi.
  • Ateş, S., & Öztürk, M. (2024). Anne dili Türkçe olmayan çocukları konu edinen çalışmaların incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(2), 1266-1286. doi:https://doi.org/10.37217/tebd.1454712
  • Atlı, Ç. (2023). Düşünme İzleri Stratejisinin Okuma Motivasyonu ve Okuduğunu Anlama Üzerindeki Etkisi. Düzce Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.
  • Block, C. C., & Pressley, M. (2002). Comprehension instruction : research-based best practices. New York: Guilford Press.
  • Bulut, S. (2022). İlkokul 4. Sınıflarda Dijital Okuma çalışmalarının Dijital Okuma Motivasyonuna, Dijital Okumaya İlişkin Algılara ve Okuduğunu Anlamaya Etkisi. Pamukkale Üniversitesi: Doktora Tezi.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2024). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (34 ed.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Ceyhan, S. (2019). Etkileşimli Sesli Okumanın Öğrencilerin Okuduğunu Anlama, Okuma Motivasyonu ve Akıcı Okumalarına Etkisi. Gazi Üniversitesi: Doktora Tezi.
  • Chatterjee, S., Kar, B., & Awasthy, S. (2014). Biliteracy and reading acquisition in Hindi and English among normally progressing readers and dyslexics. Asia Pasific Journal of Research, 1(15), 77-89.
  • Ciğerci, M. (2020). Ana dili Türkçe olmayan ilkokul öğrencilerinin Türkçeye yönelik metaforik algıları. Başkent Üniversitesi Eğitim Dergisi, 7(2), 227-237.
  • Çalışkan, E. (2019). Aile Katılımlı Okuma Etkinliklerinin İlkokul Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Becerisine, Okuma Motivasyonuna ve Okuma Tutumuna Etkisi. Atatürk Üniversitesi: Doktora Tezi.
  • Çolakoğlu, S. (2019). Anadili Türkçe olmayan ilkokul öğrencilerine ilkokuma yazma öğretiminde sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri (Şanlıurfa İli Örneği). Çanakkale: Yüksek Lisans Tezi.
  • Dağdeviren, İ. (2018). İkinci dil ediniminde bireylerin motivasyonunun öğrenme üzerindeki etkisi. Electronic Turkish Studies, 13(15), 131-145. doi:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13482
  • Deci, E. (2014). The relation of interest to the motivation of behavior: A self-determination theory perspective. In K. Renniger, S. Hidi, & A. Krapp, The role of interest in learning and development (pp. 43-70). New York: Psychology Press. doi:https://doi.org/10.4324/9781315807430
  • Deci, E., & Ryan, R. (2013). Intrinsic Motivation and Self-Determination in Human Behavior . New York: Springer.
  • Demir, N. (2021). Türkçenin Başka Dillerle Karşılaştırılması ve Temel Kavramlar. In E. Aktaş, & V. Halitoğlu, Etkinlik Temelli Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi (Kuramdan Uygulamaya) (pp. 1-22). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Dornyei, Z. (2006). Individual differences in second language acquisition. AILA Review, 19, 42-68.
  • Emeç, H. (2011). Türkçenin Yeterince Etkin ve Güzel Konuşulmadığı Yerlerde İlkokuma Yazma Öğretiminde Öğretmenlerin Karşılaştığı Sorunlar (Erzurum İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi.
  • Gilakjani, A. (2016). How can students improve their reading comprehension skill? Journal of Studies in Education, 6(2), 229-240.
  • Gottfried, A. (1985). Academic intrinsic motivation in elementary and junior high school students. Journal of Educational Psychology, 77(6), 631-645. doi:https://doi.org/10.1037/0022-0663.77.6.631
  • Gözüküçük, M. (2015). Ana dili Türkçe olmayan ilkokul öğrencilerine ilk okuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Doktora Tezi.
  • Hacker, D., & Tenent, A. (2002). Implementing reciprocal teaching in the classroom: overcoming obstacles and making modifications. Journal of Educational Psychology, 94(4), 699-718.
  • Hani, H., & Gailea, N. (2018). Improving student motivation and reading skill by using literature circles. Journal of English Language Teaching and Cultural Studies, 1(1), 28-39. doi:http://dx.doi.org/10.48181/jelts.v1i1.7729
  • Huang, C., & Yang, S. (2015). Effects of online reciprocal teaching on reading strategies, comprehension, self-efficacy, and motivation. Journal of Educational Computing Research, 52(3), 381-407.
  • IBMCorp. (2016). IBM SPSS Statistics for Windows (Version 24.0). NY: IBM Corp: Armonk.
  • Ismail, H., Ahmadi, M., & Gilakjani, A. (2012). The role of reciprocal teaching strategy as an important factor of improving reading motivation. Educational Technology, 53, 11836-11841.
  • Kao, G., Tsai, C., & Liu, C. (2016). The effects of high/low interactive electronic storybooks on elementary school students' reading motivation, story comprehension and chromatics concepts. Computers & Education(100), 56-70.
  • Karadaş, R. (2017). Anadili Türkçe Olmayan Öğrencilerin Bulunduğu Sınıflarda Okuma Yazma Öğretirken Öğretmenlerin Yaşadığı Sorunlar ve Bu Sorunların Giderilmesine Yönelik Çalışma Önerileri (Ağrı ili Patnos İlçesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi.
  • Karalök, F. (2020). Yabancı Dil Olarak Türkçe öğretiminde Dijital Öykü Kullanımının Okuma Motivasyonuna Etkisi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.
  • Karaman, H. (2022). Ana dili Türkçe olmayan öğrencilere ilkokuma yazma öğretiminin öğretmen, öğrenci ve veli görüşlerine göre değerlendirilmesi. Erzurum: Doktora Tezi.
  • Karaman, H., & Yılar, Ö. (2023). Ana dili Türkçe olmayan öğrencilerin ve velilerinin ilkokuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlarla ilgili görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 22(87), 1112-1126. doi:http://dx.doi.org/10.17755/esosder.1264113
  • Kaya Tosun, D. (2018). Okuma Çemberlerinin Ockuduğunu Anlama, Akıcı Okuma, Okuma Motivasyonu ve Sosyal Beceriler Üzerindeki Etkisi ve Okur Tepkilerinin Belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi: Doktora Tezi.
  • Kızgın, A. (2019). Okuma motivasyonu ve okuduğunu anlamanın akademik başarıya etkisi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.
  • Kula, S. (2018). Karşılıklı öğretim tekniğinin ilkokul öğrencilerinin okuduğunu anlama, öğrenme kalıcılığı ve öz yeterik algısına etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bİlimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı.
  • Kurniaman, O., Zufriady, Z., Mulyani, E., & Simulyasih, B. (2018). Reading comprehension skill using graphic organizer for elementary school students. Journal of Teaching and Learning in Elementary Education, 1(2), 75-80.
  • Lederer, J. (2000). Reciprocal teaching of social studies in inclusive elementary classrooms. Journal of Learning Disabilities, 33(1), 91–106. doi:https://doi.org/10.1177/00222194000330011
  • Mudrák, J., Zábrodská, K., & Takács, L. (2020). Systemic approach to the development of reading literacy: family resources, school grades, and reading motivation in fourth-grade pupils. Front Psychol, 11(37), 1-11. doi:https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.00037
  • National Institute of Child Health and Human Devel. (2000). Report of the national panel. Teaching children to read: An evidence-based assesment of the scientific research literatüre on reading and its imlications forreadiing instruction. Washington, DC: Government Printing Office.
  • Oczkus, L. (2018). Reciprocal teaching at work powerful strategies and lesson for improving reading comprehension (3 ed.). Newark, DE: International Reading Association.
  • Oruç, Ş. (2016). Türkçede ana dil ve ana dili. Journal of Turkish Language and Literature, 2(1), 311-322. doi:10.20322/lt.15463
  • Öksüz, H. (2023). Karşılıklı Öğretim Yaklaşımının Papağan Okuyucuların Anlama, Dikkat, Hızlı İsimlendirme ve Sözel Çalışma Belleği Becerilerine Etkisi. Gazi Üniversitesi: Doktora Tezi.
  • Öztepe, D. (2019). Anadili Farklı İlkokul Öğrencilerine Türkçe İlkokuma ve Yazma Öğretiminde Karşılaştıkları Güçlüklere İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi . Yüksek Lisans Tezi.
  • Öztürk, M. (2024). Anne Dili Türkçe Olmayan Çocuklarda Etkileşimli Okumanın Okuduğunu Anlama, Kelime Hazinesi ve Okuma Motivasyonuna Etkisi. Gazi Üniversitesi: Doktora Tezi.
  • Palinscar, A., & Brown, A. (1984). Reciprocal teaching of comprehension fostering and comprehension monitoring activities. Cognition And Instruction, 1(2), 117-175.
  • Palinscar, A., & Klenk, L. (1992). Fostering literacy learning in supportive contexts. Journal of Learning Disabilities, 229, 211–225. doi:https://doi.org/10.1177/002221949202500402
  • Patton, M. (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (2 ed.). (M. Bütün, & S. Demir, Eds.) Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Pekgenç, Y. (2019). Sınıf Öğretmenlerinin İki Dilli Sınıflarda Yaşadığı Eğitsel ve İletişimsel Sorunlara İlişkin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi.
  • Pressley, M. (2002). Comprehension strategies instruction: A turn-of-the-century status report. In C. Block, & M. Pressley, Comprehension instruction: Research-based best practices (pp. 11-27). New York: The Guilford Press.
  • Qutob, M. (2020). The influence of implementing reciprocal teaching in L2 classes on female students' perception of their reading skills and motivation to read. Arab World English Journal, 11(1), 432-443. doi:https://dx.doi.org/10.24093/awej/vol11no1.29
  • Rawengwan, W., & Yawiloeng, R. (2020). Reciprocal teaching method for enhancing Thai EFL learners' reading comprehension ability. Sripatum Review of Humanities and Social Sciences, 20(1), 105-123.
  • Ruangprasertkun , M. (2022). Reciprocal teaching: an instructional strategy to enhance English reading comprehension of secondary school students. Tayland: Chulalongkorn University Theses and Dissertations.
  • Ryan, R., & Deci, E. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 54-67. doi:https://doi.org/10.1006/ceps.1999.1020
  • Sağır, M. (2007). Ana dil mi, ana dili mi? Turkish Studies, 2(2), 540-544.
  • Sarı, M. (2001). İki Dilli Çocuklarda Çözümleme Yöntemiyle Okuma- Yazma Öğrenirken Karşılaştıkları Güçlükler. Yüksek Lisans Tezi.
  • Sincar, F. (2015). Anadili Eğitim Dilinden Farklı Olan Öğrencilerin Karşılaştıkları Sorunlara İlişkin Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi.
  • Slavin, R. (2019). Eğitim Psikolojisi - Kuram ve Uygulama (10 ed.). (G. Yüksel, Ed.) Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
  • Susar Kırmızı, F., Özcan, E., & Şencan, D. (2016). Türkçenin az konuşulduğu bölgelerde ilkokuma yazma sürecinde karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(1), 412-445. doi:https://doi.org/10.7884/teke.555
  • Tabacknick, B., & Fidell, L. (2021). Using Multivariate Statistics (7 ed.). Northridge: California State University. Topçam, A. (2021). Okuma Çemberi Yönteminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Motivasyonlarına Etkisi. Düzce Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.
  • Turan, A. (2019). Öğretmen Görüşlerine Göre Ana Dili Türkçe Olmayan Ortaokul Öğrencilerinin Türkçe Derslerinde Yaşadığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi.
  • Uğur, N. (2017). Anadili Eğitim Dilinden Farklı Olan Öğrenci ve Velilerin Yaşadıkları Sorunların Çözümlenmesi (Diyarbakır İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi.
  • Wang, J., & Guthrie, T. (2004). Modeling the effect of intrinsic motivation, extrinsic motivation, amount of reading, and past reading achievement on text comprehension between U.S. and Chinese students. Reading Research Quarterly, 39(2), 162-186. doi:https://doi.org/10.1598/RRQ.39.2.2
  • Wigfield, A., & Guthrie, J. (1997). Relations of children's motivation for reading to the amount and breadth or their reading. Journal of educational psychology, 89(3), 420-432. doi:http://dx.doi.org/10.1037/0022-0663.89.3.420
  • Wigfield, A., & Guthrie, J. (2000). Engagement and motivation in reading. In M. Kamil, P. Mosenthal, P. Pearson, & R. Barr, Handbook of Reading Research (pp. 403-422). New York, NY: Longman.
  • Yiğit, V. (2009). Ses Temelli Cümle Yöntemi İle İlkokuma Yazma Öğretim Sürecinde Karşılaşılan Güçlükler ve Bu Güçlüklerle Baş Etme Stratejilerinin Belirlenmesi: Şırnak İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8 ed.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. ed.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldız, M. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Ankara: Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Yıldız, M., & Akyol, H. (2011). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 793-815.
  • Yıldız, M., Yıldırım, K., Ateş, S., & Çetinkaya, Ç. (2013). Yetişkin okuma motivasyonu ölçeğinin Türkçe uyarlaması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 348-359.
  • Yılmaz, F., & Arslan, S. (2014). ÇOMÜ TÖMER'de Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin motivasyon kaynakları ve sorunları. Journal of Turkish Studies, 9(6), 1181-1196. doi:10.7827/TurkishStudies.6889
  • Yılmaz, F., & Şekerci, H. (2016). Ana dil sorunsalı: Sınıf öğretmenlerinin deneyimlerine göre ilkokul öğrencilerinin yaşadıkları sorunlar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4(1), 47-63.
  • Yılmaz, M., & Ertem, İ. S. (2022). Çocuk kitapları seçiminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonu üzerine etkisi. JRES (Journal of Research in Education and Society, 9(2), 379-402. doi:https://doi.org/10.51725/etad.1180649

Improving Reading Motivation of Students Whose Mother Language is Different from the Language of Instruction with Reciprocal Teaching Strategy: An Action Research

Year 2025, Volume: 7 Issue: 28, 1 - 20

Mücahit Durmaz , Bülent Özden , Fatih Çetin Çetinkaya

Abstract

The aim of this study is to improve the reading motivation of students whose mother tongue is different from the education language. Therefore, the study was conducted with action research design. In this direction, reciprocal teaching strategy was used to improve students' reading motivation. A 12-week intervention programme consisting of 24 sessions, two sessions per week, was prepared. In each session, reciprocal teaching strategy-based text processing practices were carried out. The study group of the research consists of twenty-two 2nd grade students whose mother tongue is different from the language of instruction and who learn Turkish as a second language. In determining the reading motivation of the students, the ‘Reading Motivation Scale’ created by Wigfield and Guthrie (1997) and adapted and restructured into Turkish by Yıldız (2010) was used. The data were analysed by taking normality distributions into consideration and using the relevant statistical tests and SPSS software. As a result of the results obtained, it was concluded that reciprocal instruction strategy-based text processing practices improved the intrinsic and extrinsic reading motivation of students whose mother tongue was different from the education language. Based on the results obtained, suggestions were made for researchers and different applications.

Keywords

reciprocal teaching mother tongue reading motivation

References

  • Aktas, N. (2023). The effect of online reciprocal teaching on fourth grade primary school students’ reading comprehension skills and reading motivation. Reading & Writing Quarterly, 1-27. doi:https://doi.org/10.1080/10573569.2023.2192720
  • Akyol, H. (2021). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi (19 ed.). Ankara: Pegem Akademi. doi:10.14527/9786050370171
  • Aslan, A. (2018). Türkçenin Yeterince Etkin ve Güzel Konuşulmadığı Yerlerde İlkokuma Yazma Öğretiminde Öğretmenlerin Karşılaştığı Sorunlar (Ağrı İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi.
  • Aslan, Ü., Arslantaş, İ., & Arslan, İ. (2015). Ana dili Türkçe olmayan öğrencilere ilk okuma-yazma öğretiminde öğretmenlerin karşılaştıkları güçlükler. International Journal of Languages’ Education and Teaching(1), 2704-2716.
  • Asrağ, A. (2009). İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerinin Anadil Öğrenim Problemleri ve Sınıf İklimine Etkisi: Türkçe Konuşma Problemi: Şanlıurfa İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi.
  • Ateş, S., & Öztürk, M. (2024). Anne dili Türkçe olmayan çocukları konu edinen çalışmaların incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(2), 1266-1286. doi:https://doi.org/10.37217/tebd.1454712
  • Atlı, Ç. (2023). Düşünme İzleri Stratejisinin Okuma Motivasyonu ve Okuduğunu Anlama Üzerindeki Etkisi. Düzce Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.
  • Block, C. C., & Pressley, M. (2002). Comprehension instruction : research-based best practices. New York: Guilford Press.
  • Bulut, S. (2022). İlkokul 4. Sınıflarda Dijital Okuma çalışmalarının Dijital Okuma Motivasyonuna, Dijital Okumaya İlişkin Algılara ve Okuduğunu Anlamaya Etkisi. Pamukkale Üniversitesi: Doktora Tezi.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2024). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (34 ed.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Ceyhan, S. (2019). Etkileşimli Sesli Okumanın Öğrencilerin Okuduğunu Anlama, Okuma Motivasyonu ve Akıcı Okumalarına Etkisi. Gazi Üniversitesi: Doktora Tezi.
  • Chatterjee, S., Kar, B., & Awasthy, S. (2014). Biliteracy and reading acquisition in Hindi and English among normally progressing readers and dyslexics. Asia Pasific Journal of Research, 1(15), 77-89.
  • Ciğerci, M. (2020). Ana dili Türkçe olmayan ilkokul öğrencilerinin Türkçeye yönelik metaforik algıları. Başkent Üniversitesi Eğitim Dergisi, 7(2), 227-237.
  • Çalışkan, E. (2019). Aile Katılımlı Okuma Etkinliklerinin İlkokul Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Becerisine, Okuma Motivasyonuna ve Okuma Tutumuna Etkisi. Atatürk Üniversitesi: Doktora Tezi.
  • Çolakoğlu, S. (2019). Anadili Türkçe olmayan ilkokul öğrencilerine ilkokuma yazma öğretiminde sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri (Şanlıurfa İli Örneği). Çanakkale: Yüksek Lisans Tezi.
  • Dağdeviren, İ. (2018). İkinci dil ediniminde bireylerin motivasyonunun öğrenme üzerindeki etkisi. Electronic Turkish Studies, 13(15), 131-145. doi:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13482
  • Deci, E. (2014). The relation of interest to the motivation of behavior: A self-determination theory perspective. In K. Renniger, S. Hidi, & A. Krapp, The role of interest in learning and development (pp. 43-70). New York: Psychology Press. doi:https://doi.org/10.4324/9781315807430
  • Deci, E., & Ryan, R. (2013). Intrinsic Motivation and Self-Determination in Human Behavior . New York: Springer.
  • Demir, N. (2021). Türkçenin Başka Dillerle Karşılaştırılması ve Temel Kavramlar. In E. Aktaş, & V. Halitoğlu, Etkinlik Temelli Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi (Kuramdan Uygulamaya) (pp. 1-22). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Dornyei, Z. (2006). Individual differences in second language acquisition. AILA Review, 19, 42-68.
  • Emeç, H. (2011). Türkçenin Yeterince Etkin ve Güzel Konuşulmadığı Yerlerde İlkokuma Yazma Öğretiminde Öğretmenlerin Karşılaştığı Sorunlar (Erzurum İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi.
  • Gilakjani, A. (2016). How can students improve their reading comprehension skill? Journal of Studies in Education, 6(2), 229-240.
  • Gottfried, A. (1985). Academic intrinsic motivation in elementary and junior high school students. Journal of Educational Psychology, 77(6), 631-645. doi:https://doi.org/10.1037/0022-0663.77.6.631
  • Gözüküçük, M. (2015). Ana dili Türkçe olmayan ilkokul öğrencilerine ilk okuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Doktora Tezi.
  • Hacker, D., & Tenent, A. (2002). Implementing reciprocal teaching in the classroom: overcoming obstacles and making modifications. Journal of Educational Psychology, 94(4), 699-718.
  • Hani, H., & Gailea, N. (2018). Improving student motivation and reading skill by using literature circles. Journal of English Language Teaching and Cultural Studies, 1(1), 28-39. doi:http://dx.doi.org/10.48181/jelts.v1i1.7729
  • Huang, C., & Yang, S. (2015). Effects of online reciprocal teaching on reading strategies, comprehension, self-efficacy, and motivation. Journal of Educational Computing Research, 52(3), 381-407.
  • IBMCorp. (2016). IBM SPSS Statistics for Windows (Version 24.0). NY: IBM Corp: Armonk.
  • Ismail, H., Ahmadi, M., & Gilakjani, A. (2012). The role of reciprocal teaching strategy as an important factor of improving reading motivation. Educational Technology, 53, 11836-11841.
  • Kao, G., Tsai, C., & Liu, C. (2016). The effects of high/low interactive electronic storybooks on elementary school students' reading motivation, story comprehension and chromatics concepts. Computers & Education(100), 56-70.
  • Karadaş, R. (2017). Anadili Türkçe Olmayan Öğrencilerin Bulunduğu Sınıflarda Okuma Yazma Öğretirken Öğretmenlerin Yaşadığı Sorunlar ve Bu Sorunların Giderilmesine Yönelik Çalışma Önerileri (Ağrı ili Patnos İlçesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi.
  • Karalök, F. (2020). Yabancı Dil Olarak Türkçe öğretiminde Dijital Öykü Kullanımının Okuma Motivasyonuna Etkisi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.
  • Karaman, H. (2022). Ana dili Türkçe olmayan öğrencilere ilkokuma yazma öğretiminin öğretmen, öğrenci ve veli görüşlerine göre değerlendirilmesi. Erzurum: Doktora Tezi.
  • Karaman, H., & Yılar, Ö. (2023). Ana dili Türkçe olmayan öğrencilerin ve velilerinin ilkokuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlarla ilgili görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 22(87), 1112-1126. doi:http://dx.doi.org/10.17755/esosder.1264113
  • Kaya Tosun, D. (2018). Okuma Çemberlerinin Ockuduğunu Anlama, Akıcı Okuma, Okuma Motivasyonu ve Sosyal Beceriler Üzerindeki Etkisi ve Okur Tepkilerinin Belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi: Doktora Tezi.
  • Kızgın, A. (2019). Okuma motivasyonu ve okuduğunu anlamanın akademik başarıya etkisi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.
  • Kula, S. (2018). Karşılıklı öğretim tekniğinin ilkokul öğrencilerinin okuduğunu anlama, öğrenme kalıcılığı ve öz yeterik algısına etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bİlimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı.
  • Kurniaman, O., Zufriady, Z., Mulyani, E., & Simulyasih, B. (2018). Reading comprehension skill using graphic organizer for elementary school students. Journal of Teaching and Learning in Elementary Education, 1(2), 75-80.
  • Lederer, J. (2000). Reciprocal teaching of social studies in inclusive elementary classrooms. Journal of Learning Disabilities, 33(1), 91–106. doi:https://doi.org/10.1177/00222194000330011
  • Mudrák, J., Zábrodská, K., & Takács, L. (2020). Systemic approach to the development of reading literacy: family resources, school grades, and reading motivation in fourth-grade pupils. Front Psychol, 11(37), 1-11. doi:https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.00037
  • National Institute of Child Health and Human Devel. (2000). Report of the national panel. Teaching children to read: An evidence-based assesment of the scientific research literatüre on reading and its imlications forreadiing instruction. Washington, DC: Government Printing Office.
  • Oczkus, L. (2018). Reciprocal teaching at work powerful strategies and lesson for improving reading comprehension (3 ed.). Newark, DE: International Reading Association.
  • Oruç, Ş. (2016). Türkçede ana dil ve ana dili. Journal of Turkish Language and Literature, 2(1), 311-322. doi:10.20322/lt.15463
  • Öksüz, H. (2023). Karşılıklı Öğretim Yaklaşımının Papağan Okuyucuların Anlama, Dikkat, Hızlı İsimlendirme ve Sözel Çalışma Belleği Becerilerine Etkisi. Gazi Üniversitesi: Doktora Tezi.
  • Öztepe, D. (2019). Anadili Farklı İlkokul Öğrencilerine Türkçe İlkokuma ve Yazma Öğretiminde Karşılaştıkları Güçlüklere İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi . Yüksek Lisans Tezi.
  • Öztürk, M. (2024). Anne Dili Türkçe Olmayan Çocuklarda Etkileşimli Okumanın Okuduğunu Anlama, Kelime Hazinesi ve Okuma Motivasyonuna Etkisi. Gazi Üniversitesi: Doktora Tezi.
  • Palinscar, A., & Brown, A. (1984). Reciprocal teaching of comprehension fostering and comprehension monitoring activities. Cognition And Instruction, 1(2), 117-175.
  • Palinscar, A., & Klenk, L. (1992). Fostering literacy learning in supportive contexts. Journal of Learning Disabilities, 229, 211–225. doi:https://doi.org/10.1177/002221949202500402
  • Patton, M. (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (2 ed.). (M. Bütün, & S. Demir, Eds.) Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Pekgenç, Y. (2019). Sınıf Öğretmenlerinin İki Dilli Sınıflarda Yaşadığı Eğitsel ve İletişimsel Sorunlara İlişkin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi.
  • Pressley, M. (2002). Comprehension strategies instruction: A turn-of-the-century status report. In C. Block, & M. Pressley, Comprehension instruction: Research-based best practices (pp. 11-27). New York: The Guilford Press.
  • Qutob, M. (2020). The influence of implementing reciprocal teaching in L2 classes on female students' perception of their reading skills and motivation to read. Arab World English Journal, 11(1), 432-443. doi:https://dx.doi.org/10.24093/awej/vol11no1.29
  • Rawengwan, W., & Yawiloeng, R. (2020). Reciprocal teaching method for enhancing Thai EFL learners' reading comprehension ability. Sripatum Review of Humanities and Social Sciences, 20(1), 105-123.
  • Ruangprasertkun , M. (2022). Reciprocal teaching: an instructional strategy to enhance English reading comprehension of secondary school students. Tayland: Chulalongkorn University Theses and Dissertations.
  • Ryan, R., & Deci, E. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 54-67. doi:https://doi.org/10.1006/ceps.1999.1020
  • Sağır, M. (2007). Ana dil mi, ana dili mi? Turkish Studies, 2(2), 540-544.
  • Sarı, M. (2001). İki Dilli Çocuklarda Çözümleme Yöntemiyle Okuma- Yazma Öğrenirken Karşılaştıkları Güçlükler. Yüksek Lisans Tezi.
  • Sincar, F. (2015). Anadili Eğitim Dilinden Farklı Olan Öğrencilerin Karşılaştıkları Sorunlara İlişkin Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi.
  • Slavin, R. (2019). Eğitim Psikolojisi - Kuram ve Uygulama (10 ed.). (G. Yüksel, Ed.) Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
  • Susar Kırmızı, F., Özcan, E., & Şencan, D. (2016). Türkçenin az konuşulduğu bölgelerde ilkokuma yazma sürecinde karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(1), 412-445. doi:https://doi.org/10.7884/teke.555
  • Tabacknick, B., & Fidell, L. (2021). Using Multivariate Statistics (7 ed.). Northridge: California State University. Topçam, A. (2021). Okuma Çemberi Yönteminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Motivasyonlarına Etkisi. Düzce Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.
  • Turan, A. (2019). Öğretmen Görüşlerine Göre Ana Dili Türkçe Olmayan Ortaokul Öğrencilerinin Türkçe Derslerinde Yaşadığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi.
  • Uğur, N. (2017). Anadili Eğitim Dilinden Farklı Olan Öğrenci ve Velilerin Yaşadıkları Sorunların Çözümlenmesi (Diyarbakır İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi.
  • Wang, J., & Guthrie, T. (2004). Modeling the effect of intrinsic motivation, extrinsic motivation, amount of reading, and past reading achievement on text comprehension between U.S. and Chinese students. Reading Research Quarterly, 39(2), 162-186. doi:https://doi.org/10.1598/RRQ.39.2.2
  • Wigfield, A., & Guthrie, J. (1997). Relations of children's motivation for reading to the amount and breadth or their reading. Journal of educational psychology, 89(3), 420-432. doi:http://dx.doi.org/10.1037/0022-0663.89.3.420
  • Wigfield, A., & Guthrie, J. (2000). Engagement and motivation in reading. In M. Kamil, P. Mosenthal, P. Pearson, & R. Barr, Handbook of Reading Research (pp. 403-422). New York, NY: Longman.
  • Yiğit, V. (2009). Ses Temelli Cümle Yöntemi İle İlkokuma Yazma Öğretim Sürecinde Karşılaşılan Güçlükler ve Bu Güçlüklerle Baş Etme Stratejilerinin Belirlenmesi: Şırnak İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8 ed.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. ed.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldız, M. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Ankara: Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Yıldız, M., & Akyol, H. (2011). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 793-815.
  • Yıldız, M., Yıldırım, K., Ateş, S., & Çetinkaya, Ç. (2013). Yetişkin okuma motivasyonu ölçeğinin Türkçe uyarlaması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 348-359.
  • Yılmaz, F., & Arslan, S. (2014). ÇOMÜ TÖMER'de Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin motivasyon kaynakları ve sorunları. Journal of Turkish Studies, 9(6), 1181-1196. doi:10.7827/TurkishStudies.6889
  • Yılmaz, F., & Şekerci, H. (2016). Ana dil sorunsalı: Sınıf öğretmenlerinin deneyimlerine göre ilkokul öğrencilerinin yaşadıkları sorunlar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4(1), 47-63.
  • Yılmaz, M., & Ertem, İ. S. (2022). Çocuk kitapları seçiminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonu üzerine etkisi. JRES (Journal of Research in Education and Society, 9(2), 379-402. doi:https://doi.org/10.51725/etad.1180649
There are 75 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Primary Education, Basic Training (Other)
Journal Section Araştırma Makaleleri
Authors

Mücahit Durmaz 0000-0001-7509-2059

Bülent Özden 0000-0002-8000-2123

Fatih Çetin Çetinkaya 0000-0002-9843-6747

Early Pub Date April 13, 2025
Publication Date
Submission Date February 19, 2025
Acceptance Date April 10, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 7 Issue: 28

Cite

APA Durmaz, M., Özden, B., & Çetinkaya, F. Ç. (2025). Anne Dili Eğitim Dilinden Farklı Olan Öğrencilerin Okuma Motivasyonlarının Karşılıklı Öğretim Stratejisi ile Geliştirilmesi: Bir Eylem Araştırması. Temel Eğitim, 7(28), 1-20.

24007          Open_Access_logo_with_dark_text_for_contrast%2C_on_transparent_background.png                      240px-Cc-nc.svg.png No APCs or Submission Charges           Copyright.svg Authors Hold Copyright without Restrictions