Yakın Galaksilerde Bulunan X-ışın Çiftlerinin X-ışın ve Optik Gözlemler Kullanılarak Sınıflandırılması
Year 2025,
Volume: 6 Issue: Special Issue: UAK2024 Proceedings of the 23rd National Astronomy Congress, 30 - 36, 01.07.2025
Şenay Avdan
,
Eda Sonbaş
,
Hasan Avdan
Abstract
Seçilen galaksilerde Chandra arşiv verileri kullanılarak X-ışın çiftleri (XRB) belirlenmiş ve X-ışın tayfları elde edilerek X-ışın akı değişimleri hesaplanmıştır. 0.3-8 keV enerji aralığındaki akı değerleri kullanılarak uzun dönemli X-ışın değişimleri, X-ışın renk-renk grafikleri ve X-ışın ışıma gücü dağılımları elde edilmiştir. Seçilen iki galakside (NGC 300 ve NGC 6946) toplamda 115 XRB adayı belirlenmiştir. Bu kaynakların X-ışın renk-renk garfikleri elde edilerek büyük kütleli ve düşük kütleli X-ışın çiftleri olarak ayrımı yapılmıştır. Sonuç olarak, toplamda 58 kaynak büyük kütleli ve 24 kaynak ise düşük kütleli X-ışın çiftleri olarak sınıflandırılmıştır. Sınıflandırılan kaynakların bir çoğunun büyük kütleli ve düşük kütleli X-ışın çiftlerinden beklenen X-ışın akı değişkenliğine sahip oldukları görülmüştür. Ayrıca Hubble Uzay Teleskobu arşiv verileri kullanılarak yaklaşık 60 XRB'nin optik karşılığı belirlenmiş ve kaynakların renk-parlaklık grafikleri elde edilerek yoldaş yıldızın kütlesi hesaplanmıştır.
References
- Avdan S., Akyuz A., Acar S., Akkaya Oralhan I., Allak S., Aksaker N., 2023, MNRAS, 519, 4826
- Bressan A., Marigo P., Girardi L., Salasnich B., Dal Cero C., Rubele S., Nanni A., 2012, MNRAS, 427, 127
- Carpano S., Haberl F., Maitra C., Vasilopoulos G., 2018, MNRAS, 476, L45
- Casares J., Jonker P. G., Israelian G., 2017, in Alsabti A. W., Murdin P., eds, , Handbook of Supernovae. Springer International Publishing AG, p. 1499, doi:10.1007/978-3-319-21846-5_111
- Chandar R., Johns P., Mok A., Prestwich A., Gallo E., Hunt Q., 2020, ApJ, 890, 150
- Dolphin A., 2016, DOLPHOT: Stellar photometry, Astrophysics Source Code Library, record ascl:1608.013
- Ducci L., Sasaki M., Haberl F., Pietsch W., 2013, A&A, 553, A7
- Fabbiano G., 2006, ARA&A, 44, 323
- Gilfanov M., 2004, MNRAS, 349, 146
- Grimm H. J., Gilfanov M., Sunyaev R., 2003, MNRAS, 339, 793
- Hunt Q., Gallo E., Chandar R., Johns Mulia P., Mok A., Prestwich A., Liu S., 2021, ApJ, 912, 31
- Islam N., ve diğ., 2021, New Astron., 85, 101514
- Jin R., Kong A. K. H., 2019, ApJ, 879, 112
- Johns Mulia P., Chandar R., Rangelov B., 2019, ApJ, 871, 122
- Mineo S., Gilfanov M., Sunyaev R., 2012, MNRAS, 419, 2095
- Murphy J. W., Khan R., Williams B., Dolphin A. E., Dalcanton J., Díaz-Rodríguez M., 2018, ApJ, 860, 117
- Prestwich A. H., Irwin J. A., Kilgard R. E., Krauss M. I., Zezas A., Primini F., Kaaret P., Boroson B., 2003, ApJ, 595, 719
- Schlafly E. F., Finkbeiner D. P., 2011, ApJ, 737, 103
- Vulic N., Gallagher S. C., Barmby P., 2014, ApJ, 790, 136
- Walsh W., Beck R., Thuma G., Weiss A., Wielebinski R., Dumke M., 2002, A&A, 388, 7
- de Vaucouleurs G., 1991, Science, 254, 1667, ADS
Classification of X-ray Binaries in Nearby Galaxies Using X-ray and Optical Observations
Year 2025,
Volume: 6 Issue: Special Issue: UAK2024 Proceedings of the 23rd National Astronomy Congress, 30 - 36, 01.07.2025
Şenay Avdan
,
Eda Sonbaş
,
Hasan Avdan
Abstract
Seçilen galaksilerde Chandra arşiv verileri kullanılarak X-ışın çiftleri (XRB) belirlenmiş ve X-ışın tayfları elde edilerek X-ışın akı değişimleri hesaplanmıştır. 0.3-8 keV enerji aralığındaki akı değerleri kullanılarak uzun dönemli X-ışın değişimleri, X-ışın renk-renk grafikleri ve X-ışın ışıma gücü dağılımları elde edilmiştir. Seçilen iki galakside (NGC 300 ve NGC 6946) toplamda 115 XRB adayı belirlenmiştir. Bu kaynakların X-ışın renk-renk garfikleri elde edilerek büyük kütleli ve düşük kütleli X-ışın çiftleri olarak ayrımı yapılmıştır. Sonuç olarak, toplamda 58 kaynak büyük kütleli ve 24 kaynak ise düşük kütleli X-ışın çiftleri olarak sınıflandırılmıştır. Sınıflandırılan kaynakların bir çoğunun büyük kütleli ve düşük kütleli X-ışın çiftlerinden beklenen X-ışın akı değişkenliğine sahip oldukları görülmüştür. Ayrıca Hubble Uzay Teleskobu arşiv verileri kullanılarak yaklaşık 60 XRB'nin optik karşılığı belirlenmiş ve kaynakların renk-parlaklık grafikleri elde edilerek yoldaş yıldızın kütlesi hesaplanmıştır.
References
- Avdan S., Akyuz A., Acar S., Akkaya Oralhan I., Allak S., Aksaker N., 2023, MNRAS, 519, 4826
- Bressan A., Marigo P., Girardi L., Salasnich B., Dal Cero C., Rubele S., Nanni A., 2012, MNRAS, 427, 127
- Carpano S., Haberl F., Maitra C., Vasilopoulos G., 2018, MNRAS, 476, L45
- Casares J., Jonker P. G., Israelian G., 2017, in Alsabti A. W., Murdin P., eds, , Handbook of Supernovae. Springer International Publishing AG, p. 1499, doi:10.1007/978-3-319-21846-5_111
- Chandar R., Johns P., Mok A., Prestwich A., Gallo E., Hunt Q., 2020, ApJ, 890, 150
- Dolphin A., 2016, DOLPHOT: Stellar photometry, Astrophysics Source Code Library, record ascl:1608.013
- Ducci L., Sasaki M., Haberl F., Pietsch W., 2013, A&A, 553, A7
- Fabbiano G., 2006, ARA&A, 44, 323
- Gilfanov M., 2004, MNRAS, 349, 146
- Grimm H. J., Gilfanov M., Sunyaev R., 2003, MNRAS, 339, 793
- Hunt Q., Gallo E., Chandar R., Johns Mulia P., Mok A., Prestwich A., Liu S., 2021, ApJ, 912, 31
- Islam N., ve diğ., 2021, New Astron., 85, 101514
- Jin R., Kong A. K. H., 2019, ApJ, 879, 112
- Johns Mulia P., Chandar R., Rangelov B., 2019, ApJ, 871, 122
- Mineo S., Gilfanov M., Sunyaev R., 2012, MNRAS, 419, 2095
- Murphy J. W., Khan R., Williams B., Dolphin A. E., Dalcanton J., Díaz-Rodríguez M., 2018, ApJ, 860, 117
- Prestwich A. H., Irwin J. A., Kilgard R. E., Krauss M. I., Zezas A., Primini F., Kaaret P., Boroson B., 2003, ApJ, 595, 719
- Schlafly E. F., Finkbeiner D. P., 2011, ApJ, 737, 103
- Vulic N., Gallagher S. C., Barmby P., 2014, ApJ, 790, 136
- Walsh W., Beck R., Thuma G., Weiss A., Wielebinski R., Dumke M., 2002, A&A, 388, 7
- de Vaucouleurs G., 1991, Science, 254, 1667, ADS